III

Kurier Galicyjski 31 lipca 2008

MARIAMPOLU

w Mariampolu, pochowany jest

POJEDNANIE

POWRÓT FLAGI

na miejscowym cmentarzu.

Do pierwszych kontaktów

DROGI

Zapis greckokatolickiej parafii

między „nowymi” a „starymi”

z 1913 r. podaje, że w Mariampolu

mieszkańcami  Mariampola

BIAŁO CZERWONEJ

(łącznie z Wołczkowem) było: 947

doszło na początku lat dziewięć-

W moich myślach

wyznawców wg obrządku grec-

dziesiątych. W 1995 roku do

jak bumerang wracasz,

kokatolickiego; 2149 wyznawców

Mariampola zajechały dwa

DO MARIAMPOLA

choć twoich wszystkich ulic

łacińskich; 622 wyznawców

autokary z byłymi mieszkańcami

nie przeszłam

judaizmu (Żydzi). Po pierwszej

Mariampola.

i w najciekawszych zakątkach

wojnie światowej liczebność

Powitanie przed cerkwią było

nie byłam.

Żydów bardzo zmalała, społecz-

bardzo uroczyste, z chorągwiami

STANISŁAW WODYŃSKI

wanym przed wiekami z kaplicy

Moja mama podróżą

ność żydowska, która mieszkała

i ikonami, przywitał nas chlebem

tekst i zdjęcie

polowej przez hetmana Stanisła-

utrudzona

w Mariampolu, zakończyła swoją

i solą wójt Wołodymyr Hołowczak

Po 67 latach powróciła do

wa Jabłonowskiego do Mariam-

nie zdołała mi miejsc dla niej

Mariampola na Ukrainie flaga

pola – kult Najświętszej Maryi

istotnych pokazać,

Ludność Mariampola i Wołczkowa żyła w zgodzie

biało-czerwona! Ostatni raz

Pannywyznawców trzechwyznań:

Dniestr i Pobereże

do 1939 r. Obchodzono wspólnie święta; Polacy

widziano ją tam - w tym, poło-

rzymokatolików, grekokatolików

widziany w wysokiej góry

żonym na wysokiej  naddnie-

i prawosławnych, przedstawi-

zamkowej

zapraszali Rusinów, którzy obchodzili święta

strzańskiej skarpie miasteczku,

cieli obojga narodów –polskiego

oznacza dla niej możliwość

wg kalendarza juliańskiego (13 dni później),

nieopodal historycznego Hali-

i ukraińskiego.

jeszcze w wodach Dniestru

Rusini zapraszali do siebie Polaków. W mieszanych

cza - 3 Maja 1939 roku. Udeko-

10 lat temu rozpoczął się

pobrodzić?

rowany, bowiem był nią w roczni-

mariampolski precedensowy

Czy odszukać na cmentarzu

małżeństwach obchodzono święta dwukrotnie.

w Mariampolu jeszcze zdołamy

Wyjaśnić trzeba, że syn przyjmował wiarę po

naszych przodków groby?

ojcu, a córka - po matce i odpowiednio byli

czy swoje korzenie

dokładnie poznamy

chrzczeni w kościele lub w cerkwi.

a miłe wspomnienia przesłonią

czas tam przebytej

egzystencję w czasie II wojny

i ksiądz greckokatolicki Igor

wojennej trwogi?

światowej, po wkroczeniu armii

Bałanda. Zobaczyć można było

Lecz mariampolski krajobraz

niemieckiej. Żydów wywieziono

„ślozy”, ociekające po policzkach

jego domy z ukwieconymi

do getta w Stanisławowie, a znacz-

gospodarzy i „gości”. Naszą stronę

ogrodami i mieszkający ludzie

ną część rozstrzelano.

„gości” reprezentowali Bronisław

oraz doznanych tam przeżyć

Ludność Mariampola i Woł-

Jarosławski i ks. Stanisław Paw-

pozytywny obraz

czkowa żyła w zgodzie do 1939 r.

laczek.

prawdziwą miłość i tęsknotę

Obchodzono wspólnie święta;

Witajcie w domu; tak zwrócił

do Mariampola w nas budzi.

Polacy zapraszali Rusinów, którzy

się do nas wójt. I my i wy zostaliśmy

obchodzili święta wg kalendarza

przed laty wygnani ze swojej ziemi.

Władysława Wawrzyniak

juliańskiego (13 dni później),

Nie stało się to ani z waszej ani z

Mieszkowice. 17. 0.1 08

Rusini zapraszali do siebie

naszej winy.

Polaków. W mieszanych małżeń-

Wójt Wołodymyr Hołowczak

W

stwach obchodzono święta

urodził się po wojnie w Ma-

dwukrotnie. Wyjaśnić trzeba, że

cę uchwalenia Konstytucji oka-

proces zbliżania się do siebie

MARIAMPOLU

syn przyjmował wiarę po ojcu, a

zały budynek szkoły powszech-

obydwu społeczności. Tych,

córka - po matce i odpowiednio

nej. Wywieszono ją także 15

którzy w wyniku II wojny świato-

Mariampolu, Mariampolu...

byli chrzczeni w kościele lub w

sierpnia, w 19. rocznicę zwycięst-

we  musieli opuścić rodzinne

powstający przez wieki

cerkwi.

wa nad bolszewikami, w święto

strony i tych, którzy z nakazu

w wielkim znoju,

Czas wojny – poniżenia

Wniebowzięcia NMP. Obecny

bezlitosnej władzy sowieckiej

przez wiele kart męczeństwa

i zbrodni

powrót nie był, tak jak jej wielo-

zostali w opuszczonych przez

doświadczony

Potem nadeszły czasy straszne.

letnia nieobecność, efektem

Polaków domach umieszczeni

bądź przez nas na zawsze

W 1941 roku ks. Marian Bosak

dramatycznych wydarzeń, które

siłą, a także tych, którzy w Ma-

uwielbiany i podziwiany.

został  zamordowany  przez

zmieniły mapę Europy po

riampolu wcześniej mieszkali,

Tymi samymi ścieżkami,

członków OUN. Przed Wielkanocą

zakończeniu II Wojny Światowej.

byli Ukraińcami, lub Polakami,

co ja dzisiaj z moją mamą idę...

Nie zatknęły jej hufce zbrojne,

którzy poprzez związki małżeń-

chodziła moja rodzina,

nie była też elementem rewan-

skie nie chcieli stron, w których

moi pradziadowie.

żystowskiej demonstracji. Nie!

wyrastali, opuścić. Żył wtedy

Po serdecznym przywitaniu

Biało-czerwoną flagę wniesiono

jeszcze, mieszkający na Dolnym

Ks. Roman Dziubak w rozmowie

przez tutejszych mariampolan

27 sierpnia 2006 r. na polecenie

Śląsku - ostatni, z przed wojny

z dziennikarzen Radia Opole

poszliśmy drogą do państwa

ukraińskich władz państwo-

wójt tej miejscowości, pan

Maryji i Józefa Czarko

wych na scenę, na której odby-

Bronisław Jarosławski. Po stronie

riampolu, ale jego rodzice

zabudowań.

wał się I Festiwal Pieśni Maryjnych

ukraińskiej napotkał w osobie

pochodzą z Tylicza k. Krynicy

Dziś zwiedzanie Mariampola

- z chwilą przybycia przed-

pana Władimira Hołowczaka,

i zostali przesiedleni do Mariam-

i zamoczenie nóg

stawiciela  samorządu powiatu

który pełnił funkcję szefa tam-

pola w 1945 r. Od tego czasu, co

w Dniestrze planujemy...

głubczyckiego, który jest oficjal-

tejszego samorządu – życzliwie

najmniej dwa razy w roku, Polacy

miłą atmosferę tu zastaliśmy,

nym partnerem dla powiatu

nastawionego do współpracy

z Mariampola spotykają się z jego

nikt tego nie zmieni

Halicz. W taki to sposób i nie ma

partnera. I to stanowiło funda-

obecnymi mieszkańcami. Ukra-

chcemy tu ciągle

potrzeby dodawać, że najgod-

ment, na którym zaczęto budo-

ińcy zapraszani są co roku do

i z tęsknotą powracać

niejszy  - uhonorowano wszystkich

wać wzajemne kontakty.

Polski, przeważnie w drugą

i dla przyszłych pokoleń

przebywających w tym czasie w

Z chwilą  ofiarowania przez

niedzielę września, na coroczny

swoje ślady zaznaczać.

Mariampolu Polaków. Uhonoro-

pochodzących z Głubczyc fun-

odpust do Wrocławia.

Zwiedzanie Buczacza,

Na pierwsym planie statuetka

wano Rzeczpospolitą –wywie-

datorów - do mariampolskiej

Jest w Starym Testamencie w

Czortkowa i Stanisławowa

pojednania, dar otrzymany

zając jej barwy.

cerkwi - kopii obrazu Matki Boskiej

Księdze Eklezjastesa zwanej

piękne krajobrazy, pomnika

od papieża Jana Pawła II

Odbyło się to tak naturalnie,

Hetmańskiej – sentymentalny z

również Księgą Koheleta bardzo

polsko - ukraińskiego

w sposób dla gospodarzy tak

początku charakter spotkań

piękny i wymowny tekst, który

pojednania budowa,

oczywisty, że łzy wzruszenia,

wzbogacił się o wymiar - religijny.

brzmi:

długie chwile wspomnień,

1944 roku sąsiadująca z Ma-

zwłaszcza, które pojawiły się u

Mieszkająca na stale, we Wroc-

“Wszystkie rzeczy mają swój czas,

rozmowy, tańce

riampolem polska wieś Wołczków

starszych uczestników pielgrzymki

ławiu pochodząca z Kresów

a swym zamierzonym biegiem

szukanie wspólnych korzeni,

została kompletnie spalona przez

do rodzinnej ziemi  u  osób, które

Matka Boska Zwycięska - powró-

przemija wszystko pod słońcem:

wyjaśnianie spraw spornych.

banderowców. W nocnym na-

dotąd  nie  marzyły nawet  o tym,

ciła nad Dniestr! W fizycznym i

czas rodzenia i czas umierania,

Będąc tu pierwszy raz...

że  kiedyś, jeszcze za ich życia to

transcendentalnym wymiarze.

czas sadzenia i czas wyrywania

trudno mi myśli pozbierać

Witajcie w domu; tak

się stanie – prędko obeschły. I był

Przerwany przez lata komuniz-

tego, co zasadzono, czas zabijania

fakty i daty poukładać

zwrócił się do nas wójt.

to w moim głębokim przeświad-

mu kult NMP w miasteczku, które

i czas leczenia, czas rozwalania

i podobierać

zeniu - kolejny cud, który za

stanowiło wotum za uchronienie

I my i wy zostaliśmy

i czas budowania, czas płaczu i

a najmilszy spokój i ukojenie

pośrednictwem słynącego od

w 1683 roku chrześcijańskiej

czas śmiechu, czas narzekania i

odnajduję w cerkwi...

przed laty wygnani ze

wieków łaskami wizerunku

cywilizacji przed nawałą turecką

czas tańczenia, czas rozrzucania i

przed obrazem

swojej ziemi. Nie stało

Matki Boskiej Mariampolskiej

- rozgorzał na nowo. Powrócono

czas zbierania, czas nabywania i

Najjaśniejszej Pani. Proszę Cię...

zwanej też Zwycięską – się wyda-

do starej nazwy, która jest dla

się to ani z waszej ani

czas tracenia, czas choroby i czas

Matko Boska Mariampolska,

rzył. A my wszyscy obecni tam,

wszystkich zrozumiała, a tłuma-

zdrowia, czas darcia i czas

Zwycięska chroń nas

z naszej winy.

przyjezdni i stali mieszkańcy –

czy się, w języku polskim i ukraiń-

zszywania, czas milczenia i czas

i wszystkich mariampolan

skim, jako Miasto Maryi. Wzboga-

byliśmy tego cudu świadkami i

mówienia, czas miłości i czas

od wszelakiej klęski

padzie, w jakim ze strony ban-

cono społeczne inicjatywy kon-

uczestnikami. On się, bowiem,

nienawiśc, czas wojny i czas

strzeż nas ciągle

derowców brały udział także

taktów na przestrzeniach samo-

dokonał w naszych sercach i

pokoju...!”

od złowieszczych mocy

kobiety, zostało zamordowanych

rządowych, edukacyjnych, kul-

umysłach. Nadprzyrodzonym

postaw zastęp swego

58 osób.

turalnych, turystycznych, a z

sposobem  pokonał uprzedzenia,

NA PODSTAWIE OPRACOWANIA

niebieskiego wojska,

Polacy wyjechali z Mariam-

chwilą wywieszenia - obok flagi

żal, niechęć, nienawiść, pragnie-

STANISŁAWA DOROSZA

by nie pozwolił nam zbłądzić

pola w 1945 roku. Na ich miejsce

niebiesko-żółtej - flagi biało-

nia odwetu. A zapoczątkowany

szczególnie w nocy

przywieziono wysiedlonych z

czerwonej, - politycznych.

był  tym,  że  zjednoczył  –

Władysława Wawrzyniak

Polski Łemków.

ogniskując w obrazie, podaro-

Mariampol. 28.08. 07. g.7.00 -7. 10