img
6
Ku Europie! Razem! Razem!
1 września 2008 * Kurier Galicyjski
RZECZPOSPOLITA
TO NASZA WSPÓLNA TRADYCJA
mość języka i zwyczajów turec
szowi z Opola, który od wielu lat
HALINA PŁUGATOR
kich, przedarł się z oblężonego
krzewi w Polsce chwałę Przy
MARCIN ROMER
Wiednia, by powiadomić króla
karpacia.”
tekst i zdjęcia
Jana Sobieskiego o sytuacji
Poza udziałem w konferencji,
w oblężonym mieście.
pan Dorosz, wraz z kilkudzie
Venimus, vidimus et Deus vicit
W czasie konferencji, z ust
sięcioma Polakami, przyjechał
Przybyliśmy, zobaczyliśmy
jednego z organizatorów, szefa
do Mariampola. „Każdego roku
i Bóg zwyciężył
miejscowej „Proswity”, Petra
ludzie, czyi krewni mieszkali w
To początek listu króla pol
Arsenycza padła propozycja,
miasteczku Bogurodzicy, przy
skiego Jana III Sobieskiego do
jeżdżają tu, by odwiedzić
papieża Innocentego XI po
ziemię przodków,  opowiada
zwycięstwie nad Turkami pod
pan Stanisław. Utworzyła się
Wiedniem. Słowa te przypom
u nas bardzo ładna stała gru
niał Iwan Bondarew, znakomity
pa. Niestety, już wielu z tych,
stanisławowski historyk i publi
którzy jeździli do Mariampola,
cysta, rozpoczynając swój od
nie żyje. Natomiast inni Polacy,
czyt, poświęcony temu wyda
rzeniu.
Uczestnicy konferencji
W ostatnich dniach sierpnia,
pisaliśmy niedawno). Wystąpie
w Stanisławowie, odbyła się
nia poświęcone były nie tylko
międzynarodowa konferencja
samej bitwie i jej znaczeniu
„325 rocznica bitwy wiedeń
w dziejach Europy. Wiele miej
skiej – zwrotnego momentu
ca poświęcono roli, jaką odegrali
w historii cywilizacji europejskiej.”
w niej ludzie związani z Przy
Inicjatorem konferencji mię
karpaciem, głównie postaci
dzynarodowej, był Wołodymyr
hetmana Stanisława Jabło
Bociurko, profesor, kierownik
nowskiego – założyciela poblis
Katedry Endokrynologii na Uni
Stefan Dorosz
wersytecie Medycznym w Stanis
by takie referaty były obowiąz
ławowie oraz znany krajoznawca,
kową lekturą we współczesnym
przewodniczący komitetu odro
wojsku ukraińskim. „Czy nasi ofi
dzenia miasteczka Mariampol
cerowie o tym wiedzą?” padło
nad Dniestrem, założonego
retoryczne pytanie.
przez hetmana Jabłonowskiego.
Nie zapomniano też i o in
„O tym, że syn naszej ziemi,
nym elemencie, łączącym dwa
hetman wielki koronny Stanisław
narody. To cześć dla obrazu
Jabłonowski, był jednym z wy
Matki Boskiej, jaki hetman Jab
zwolicieli Europy, mało, kto wie
Profesor Wołodymyr Bociurko
łonowski zabierał ze sobą na
na Ukrainie,  mówił pan pro
Przewodniczący „Proswity”
każdą  wyprawę  wojenną.
fesor. – Nie wiadomo, jakie by
rycerzy wywodzących się ze
Przed Bitwą Wiedeńską modlili
Petro Arsenycz
było dalsze życie w Europie,
szlachty ruskiej.”
się do niego jego żołnierze.
gdyby połączone wojska Rzecz
Organizatorami konferencji
„Bóg zwyciężył”, a od tej pory
wywodzący się z terenów dzi
pospolitej i wojsk niemieckich
byłi: Wydział Kultury wojewódz
obraz nosi nazwę Matki Boskiej
siejszej Ukrainy, interesują się
nie powstrzymały nawały wojsk
twa iwano frankowskiego, jego
historią i chętnie przyjeżdżają
Zwycięskiej, Rycerskiej, Het
sułtana tureckiego. Przecież
odpowiednik z polskiego woje
mańskiej. Przez następne 250
na Ziemię Stanisławowską.”
Nie zabrakło miejsca na omówienie postaci
„Korzystając z obecności na sali Polaków,
szlachcica spod Sambora Jerzego Kulczyckiego,
chciałbym wszystkim przypomnieć, że i dziś
Iwan Bondarew
znanego dziś głównie z tego, że spopularyzował
mamy imperium jakie zagraża Europie. Powin
kiego Mariampola (patrz do
w Europie napój bez jakiego wiele osób nie wy
niśmy, tak jak wówczas, przed ponad trzystu laty,
datek specjalny KG nr.14). Nie
obraża sobie życia – kawę. Mało kto wie, że jego
zapomniano również o synu
porzucić spory i występować razem. Wtedy
założyciela Stanisławowa, Sta
rola podczas oblężenia Wiedna była niepoślednia.
i rezultat będzie podobny” – mówił Petro Arsenycz.
nisławie Potockim, który mając
To właśnie on, wykorzystując swą znajomość
zaledwie 23 lata zginął pod
Po zakończeniu konferencji
lat obraz miał swoje miejsce w
Wiedniem, walcząc w chorągwi
języka i zwyczajów tureckich przedarł się z oblę
Mariampolu – mieście Maryi,
do zebranych zwrócił się po
husarskiej pod komendą het
żonego Wiednia by powiadomię króla Jana
nownie przewodniczący „Pro
założonym przez sławnego
mana polnego Sieniawskiego.
swity” Petro Arsenycz – „korzy
Sobieskiego o sytuacji w oblężonym mieście.
hetmana. Dziś obraz jest we
Nie zabrakło miejsca na omó
Wrocławiu, ale jego kult w Ma
stając z obecności na sali Po
wienie postaci szlachcica spod
laków, chciałbym wszystkim
riampolu odnawia się
Sambora Jerzego Kulczyckie
Rzeczpospolita to nasza wspól
wództwa opolskiego, a także
przypomnieć, że i dziś mamy
„Aby przedstawić rodakom
go, znanego dziś głównie z te
na tradycja. W skład wojsk pol
zarząd miejscowej organizacji
nieznane karty naszej sławnej
imperium, które zagraża Euro
skich pod Wiedniem wchodził
go, że spopularyzował w Euro
„Proswita”. Referaty wygłosili,
pie. Powinniśmy, tak jak wów
historii, zaprosiliśmy na konfe
pie napój bez jakiego wiele
oddział, złożony ze 150 reje
ze strony ukraińskiej: historycy
czas, przed ponad trzystu laty,
rencję przedstawicieli z Polski,
m
osób nie wyobraża sobie życia
strowych Kozaków Zaporoskich.
Iwan Bondarew, Zenowij Fe
ówi pan Wołodymyr Bociurko.
porzucić spory i występować
W składzie chorągwi z ówczes
– kawę. Mało kto wie, że jego
dunkiw oraz Petro Arsenycz,
razem. Wtedy i rezultat będzie
– zwłaszcza, wdzięczni jesteśmy
rola podczas oblężenia Wied
nego województwa ruskiego,
ze strony polskiej Stefan Dorosz
podobny.”
za udział badaczowi Mariam
na była niepoślednia. To właśnie
do którego wchodziło wówczas
– kresowiak i mariampolanin
KG
KG
pola, panu Stanisławowi Doro
Przykarpacie, walczyło wielu
on, wykorzystując swą znajo
(o Mariampolu nad Dniestrem
„rusznika”. „Będziemy was nią
MARCIN ROMER
MARIAMPOLU, MARIAMPOLU…
witać za rok” – mówią. „Jak
To małe naddniestrzańskie
będziecie tacy gościnni, to nie
miasteczko nijak nie może zejść
grobie zamordowanego w 1941
będzie nam się chciało odjeż
ze szpalt naszej gazety. Niedaw
księdza Bosaka i pomordowa
dżać” – żartuje ktoś z Polaków.
no zamieściliśmy o nim cały do
nych w 1944 roku 58 mieszkań
„Mamy sporo wolnych działek” –
datek specjalny (KG nr.14).
ców pobliskiej wsi Wołczków.
odpowiadają ukraińscy mariam
Jakcoroku,wostatnichdniach
Modlitwę  prowadzą  razem
polanie – „Przyjeżdżajcie, buduj
sierpnia do Mariampola przyje
księża Pawlaczek i Dziubak.
cie się!”
chała grupa polskich mariam
polan. Cały autokar. Część wyje
chała stąd , będąc małymi dzieć
„Jak będziecie tacy gościnni, to nie będzie nam się
mi,większość to ich potomkowie.
chciało odjeżdżać” – żartuje ktoś z Polaków. „Mamy
Były też osoby w „wieku studen
sporo wolnych działek” – odpowiadają ukraińscy
ckim”. Jak zawsze mieszkali w do
mariampolanie – „Przyjeżdżajcie, budujcie się!”
mach dzisiejszych mieszkańców
miasteczka. Często w tych,wktó
„Hospody pomyłuj”, „Ojcze
Jeszcze wspólne śpiewy,
rych mieszkali ich przodkowie.
nasz” – przeplatają się wzajem
żarty, zbiórka na pomoc dla miej
Tak jest od kilkunastu lat. Po
nie. Część mariampolan odma
scowego przedszkola i licytacja
między polskimi i ukraińskimi
wia i jedne, i drugie. Atmosferę
ostatnich dwóch numerów „Ku
mariampolanami zawiązały się
trudno przekazać słowami.
riera Galicyjskiego”.
przyjaźnie – to już prawie rodzina.
Dzień ostatni. Późne popo
W połowie września rewizyta.
Jak zawsze, tę niezwykłą eska
Z rąk Stanisława Wodyńskiego i Andrzeja Tarnowskiego (od lewej)
łudnie. W budynku miejscowego
Miejscowi mariampolanie, jak
padę – pielgrzymkę prowadzi
pani wójt Lesia Szkawritko odbiera biało czerwoną flagę
przedszkola wspólna pożegnal
co roku. jadą do Wrocławia,
ksiądz Stanisław Pawlaczek.
na wieczerza. Z rąk Stanisława
gdzie w kościele na Piasku od 60
– wójt Mariampola, profesor Wo
Czasu było dosyć. Przez pra
Czesław Szczygielski i niech mi
Wodyńskiego i Andrzeja Tarnow
łodymir Bociurko, ksiądz greko
lat wystawiony jest cudowny
odpuszczą ci, których nie wymie
wie kilkanaście lat od pierw
skiego pani wójt Lesia Szkawritko
katolicki Roman Dziubak, pra
obraz Matki Boskiej Mariampol
niłem. Jak zawsze obecna była
szego przyjazdu w grupie przy
odbiera biało – czerwoną flagę
skiej, Hetmańskiej, Zwycięskiej,
wosławny ojciec Witalij. I znowu
jeżdżających mariampolan uk
mariampolska poetka – Władys
którą miejscowi mieszkańcy Ma
niech mi inni wybaczą.
Rycerskiej (wybierzcie sami).
ława Wawrzyniak.
ształtowali się nieformalni leade
riampola wieszają od razu na tle
Tydzień mija szybko. W dniu
Poprzednie 250 lat wisiał w ma
Jak zawsze witali ich leaderzy
rzy: Stanisław Dorosz, Stanisław
ukraińskiego  wyszywanego
riampolskim kościele.
ostatnim wspólna modlitwa przy
Wodyński, Andrzej Tarnowski,
miejscowi: pani Lesia Szkawritko