15

Kurier Galicyjski * 1 września 2008

NA KŁOPOTY...

re t ro s p e k c j a n a s z e j p racy

tem Ministerstwa Kultury i wła

to, co robimy, jest akcją stwo

i efekty wyjdą w trakcie tych

dzami miejskimi Lwowa, którą

rzenia inwentarza cmentarza.

opracowań kameralnych. Wte

podpisała szefowa resortu

Każdy nagrobek jest opisany,

dy człowiek dosięgnie wiele,

Rady Miejskiej p. L. Oniszczen

jak wygląda, sfotografowany,

OPOLE

oglądając fotografie. Fotogra

ko i dyrektor Cmentarza Łycza

zmierzony, zostaje odczytany

fie są bardzo ważnym doku

kowskiego I. Hawryszkiewicz,

i zapisany napis na nim. Więc

człowiek, który tu jest pocho

wany, przechodzi do historii. Ta

JAN PONIATYSZYN

zdecydować rady samorzą

akcja jest obliczona na wiele

dów lokalnych i wojewódz

Opolszczyzna, jako jeden

kiego, które zwykle w tym

z pierwszych regionów w Pol

lat. Będziemy wydawali książki

czasie nie obradują. Dlatego

sce, zadeklarowała i przekazała

i co kilka lat będzie wychodził

zwoływano ich nadzwyczajne

pomoc powodzianom na Za

jeden tom. Będzie ich około 15

posiedzenia. Dary, zakupione

chodniej Ukrainie. Bo też i związki

– 20. Cmentarz Janowski już jest

przez opolskie samorządy, wyje

województwa z tymi terenami

zakończony i na wiosnę wyjdzie

chały na Ukrainę w ostatnim

są wyjątkowe. Na Opolszczyź

kolejny tom.

tygodniu wakacji. Zorganizo

nie mieszka, bowiem, wielu

wano specjalny konwój pięciu

repatriantów oraz ich potomków

Urodziłem się we Lwowie

samochodów ciężarowych.

z przedwojennych województw:

na ul. Wronowskich,

Chodziło m.in. o to, aby na gra

lwowskiego, stanisławowskiego

i tarnopolskiego. Są też tam

chrzczony byłem

miejscowości, które w tych wo

w kościele Marii Mag

jewództwach mają miasta part

nerskie.

daleny. Dość szybko

Największą pomoc przyzna

opuściłem dom rodzinny.

ła Rada Miejska Opola. Dla

współpracującego z tym mias

W Warszawie spędziłem

tem Stanisławowa przezna

całą okupację nie

czyła milion złotych. W sumie

700 tysięcy złotych dla part

miecką i powstanie,

nerskiego województwa stanis

a po zakończeniu wojny

ławowskiego przekaże opolski

byłem we Wrocławiu,

samorząd (sejmik Opolszczyzny).

Dotychczas wydaliśmy na

Poznaniu, w Warszawie.

ten cel 620 tysięcy złotych – wy

Dr Tadeusz Rudkowski

licza Jolanta Kawecka, rzecznik

prasowy Urzędu Marszałkow

skiego w Opolu.  Nasze dary

t

Jestem ze Lwowa. Urodzi

nicy nie było problemów z prze

o, przede wszystkim, środki

łem się we Lwowie na ul. Wro

wiezieniem pomocy. Specjalne

czystości, pościel, ręczniki,

nowskich, chrzczony byłem

konto na rzecz powodzian

odzież ochronna i naczynia

w kościele Marii Magdaleny.

uruchomiła opolska Caritas.

kuchenne, czyli wszystko to, co

Dość szybko opuściłem dom

100 osuszaczy, zakupionych za

wiemy, że powodzianom przy

rodzinny. W Warszawie spędzi

rządowe pieniądze, przekazał

da się najbardziej.

łem całą okupację niemiecką

do Stanisławowa wojewoda

Są też niewielkie miasta,

i powstanie, a po zakończeniu

Tetiana Kłymeniuk (od prawej) docent Politechniki Lwowskiej

opolski. W regionie koordyna

które ze swoich budżetów wy

wojny byłem we Wrocławiu,

torem pomocy dla Ukrainy jest

asygnowały pieniądze dla

mentem. Ze zdjęcia odczyta się

a ze strony polskiej – dyrektor

Poznaniu, w Warszawie.

urząd marszałkowski. Na Opol

pokrzywdzonych przez powódź.

stan zachowania nagrobka,

departamentu w ministerstwie

Proszę wymienić swoje naj

szczyźnie to nie koniec akcji

Np. 24 tysięczny Prudnik zakupił

stan techniczny, zakres znisz

p. Miller. To jest dokument ofi

ważniejsze prace, publikacje?

wspierania powodzian za

m.in. materiały budowlane, pre

wschodnią granicą. Publiczna

paraty antypleśniowe, okna i osu

czeń, stan inskrypcji. My opra

cjalny, do którego może do

Ja, jako specjalista od

zbiórka darów potrwa do 15

szacze za 50 tysięcy złotych.

cowujemy jedynie dokumen

łączyć Politechnika Lwowska,

cmentarzy, działam od 20 lat.

września. Pośredniczą w tym

Zbierane były też dary od

Moja specjalizacja po stu

ośrodki pomocy społecznej

prywatnych firm, takich jak

diach, które skończyłem we

w każdej gminie. Po zakończe

„Frotex”, który przekazał 150

Wrocławiu – malarstwo ścienne

niu akcji do Stanisławowa wyje

ręczników – mówi burmistrz

w Polsce XVI – XVII w. Książka,

dzie kolejny transport.

Prudnika Franciszek Fejdych. –

którą sobie najbardziej cenię

Mieszkańcy Opolszczyzny

Wszystko to wysłaliśmy do na

„Polskie sgraffita renesansowe

nie żałują pieniędzy dla powo

szego miasta partnerskiego

na ścianach zewnętrznych

dzian na Ukrainie. Do dzisiaj

Nadwórna.

kamienic”, pierwsza na ten

wielu z nich ma w pamięci tra

Przyznanie pieniędzy z bud

temat napisana książka w Pol

gedię z 1997 roku. Wówczas

żetów samorządowych wyma

sce. Poza tym, wydałem „Cmen

znaczna część województwa

gało uruchomienia machiny

tarz w Żytomierzu”, teraz robię

oraz m.in. Opole została zala

biurokratycznej, co podczas

na. Następstwa tego odczu

wakacji nie było łatwe. O wya

„Cmentarz Janowski” i jeszcze

wane były przez wiele lat.

sygnowaniu pieniędzy musiały

parę mniejszych książek.

Rozmawiamy z Tetianą Kły

meniuk, docentem Politechniki

WSPÓLNIE

Lwowskiej

Proszę powiedzieć kilka

słów, jak odbywa się praca, jak

ODNAWIAMY ŚWIĄTYNIE

doszło do współpracy polsko –

ukraińskiej, co już zdążyliście

HALINA PŁUGATOR

W trakcie wspólnego prze

zrobić?

Młodzież rzymskokatolicka

bywania na obozie młodzież

Owa praca odbywa się na

Lwowa wraz ze swoimi kolegami

odnawiała popadający w ru

podstawie porozumienia mię

z Polski przebywała na 18 Między

inę klasztor greckokatolicki w

dzy stroną polską a ukraińską.

narodowym Obozie Pracy i Mod

Podkamieniu na Ziemi Lwow

Inwentaryzacja

Pracują tu studenci z Politech

litwy „Zgoda Friedensgrund”.

skiej. Młodzi katolicy opowiedzieli

Organizatorem obozu była

„Kurierowi Galicyjskiemu”, że

niki Świętokrzyskiej z Kielc i Poli

diecezja w Hildesgeim oraz ks.

pierwsze wzmianki o klasztorze

tację, która posłuży dalszym

bo studenci Politechniki Lwow

techniki Lwowskiej. Pracujemy

bp Robert Trelle, a ze strony

Pochodzenia Drzewa Krzyża

opracowaniom, które będą

skiej tu odbywają jedynie

od 21. 07 2008 do 06. 08. 2008.

ukraińskiej – organizacja „Mło

Świętego we wsi Podkamień

dotyczyły konserwacji i szcze

praktyki.

Zrobiliśmy inwentaryzację pierw

dzież ukraińska – Chrystusowi.”

pochodzą z pierwszej połowy

gółowych badań naukowych.

Rozmawiamy z dr. Tadeu

szej kwatery, która jest bardzo

Wspólnie z Ukraińcami i Pola

XIII wieku. Jak twierdzą polscy

Jest to dokument, od którego

szem Marią Rudkowskim, kie

duża i składa się z kilku części,

kami pracowali wolontariusze

historycy, właśnie wówczas na

rownikiem  merytorycznym

drugiej i trzeciej. Jest to 1300

z Niemiec, Serbii, Chorwacji,

tereny współczesnego Podka

Człowiek, który tu

prac na Cmentarzu Łyczakow

nagrobków. Pracuje 14 studen

Bośni i Hercegowiny, Węgier,

mienia dotarli dominikanie –

Białorusi, Litwy, Rumunii oraz

wysłannicy Kurii Rzymskiej. Już

jest pochowany,

skim. To niezwykle miły, uśmie

tów polskich i 11 ukraińskich. Od

młodzież prawosławna z Do

w XVII wieku sława klasztoru

chnięty stary lwowiak. Dla

strony polskiej finansuje owe

przechodzi do historii

niecka i okolic. Ogółem – 150

w Podkamieniu rozeszła się po

„Kuriera Galicyjskiego” powie

prace Ministerstwo Kultury, nasi

całej Rzeczypospolitej.

osób.

zaczną swą pracę inni na

dział:

studenci pracują jako entuzjaści.

Uczestnicy obozu pomagali

„Idea organizacji takiego

ukowcy.

Przyjechałem z Warszawy,

Ile może trwać taka praca?

konserwatorom w demontowa

obozu powstała w 1990 roku

Jak Pan myśli, jak długo

z Instytutu Historii Sztuki Polskiej

Na Ukrainie w Czerniow

niu pomieszczeń pomocniczych

podczas spotkania młodzieży

potrwa ta inwentaryzacja?

Akademii Nauk. Moim pomysłem

cach 8 lat, na Łyczakowie – 10

dawnego hangarutraktorowego,

z Niemiec, Polski i Rosji na tere

uporządkowali dawny teren

Myślę, że inwentaryzację

była cała akcja inwentaryzacji

– 15. Jeżeli nagrobek jest nawet

nie dawnego obozu koncen

szpitala dla kobiet, chorych

tra c y j n e g o B e rg e n B e l s e n

będzie kończyła już inna oso

cmentarzy, prowadzona od 14

zawalony, to on jest zapisywany.

psychicznie. Na Ukrainie takie

w diecezji Hildesgeim,  poin

ba. Około 10 lat  to jest mini

lat na terenie Ukrainy  pod

Ściśle współpracujemy z archi

działania zorganizowano po raz

formowano nas we lwowskiej

mum. Wszystko zależy od orga

kątem grobów polskich. Tutaj

wum, z muzeum rezerwatem

drugi. Pierwszy obóz odbył się

organizacji obwodowej „Mło

nizacji, od środków, od tego,

ułożyło się tak, że opracowu

„Cmentarz Łyczakowski”, po

w 1995 roku we wsi Wielka Wola

dzież ukraińska – Chrystusowi.”

jakie będzie zainteresowanie

jemy wszystkie groby. Robimy

maga nam Ł. Onyszczenko,

na Ziemi Lwowskiej. Tam młodzież

Podstawą tej idei jest pra

strony ukraińskiej, Bo to nie tylko

to, bo ten cmentarz ma 42 ha,

I. Hawryszkiewicz.

z różnych krajów pomagała

gnienie pokoju i pojednania,

od nas zależy. Jest podpisana

nikt nie wie, ile tu jest nagrob

w budowie świątyni greckoka

a także wspólne życie w Eu

KG

KG

tolickiej.

umowa między departamen

ków, nie ma spisu grobów. Więc

ropie.”