25
Nasz przewodnik
Kurier Galicyjski * 1 września 2008
MUKACZEWO Z WYSOKOŚCI ZAMKU
Już teraz biznesmeni z powiatu
Kałusz są gotowi kupować od
Polaków okna plastikowe oraz
nie usłyszy – studnia ma 80 met
węglowe kotły energooszczęd
rów głębokości! A propos, nie
ne. W przyszłości planowane jest
tylko książę Koriatowicz i jego
utworzenie kilku wspólnych
następcy przechowywali w cy
przedsiębiorstw. Polacy z Kałusza
tadeli swoje skarby. Na zamku od
są bardzo wdzięczni nauczy
listopada 1805 do marca 1806
cielom z sąsiedniego kraju, a tak
roku przechowywana była ko
że pani Marii za sporą ilość lite
rona królów węgierskich, która
ratury polskiej, przekazanej do
została tu wywieziona, żeby
szkół we wsiach Nowica, Golinia,
uratować ją przed Napoleonem.
Tużyłów i Dobrowlany, gdzie
Perłą ekspozycji muzealnych
dzieci się uczą języka polskiego.
DMYTRO ANTONIUK
(pałac Dziedzińca Górnego)
tekst i zdjęcia
pozostają sale, gdzie przecho
wywane są przedmioty, związane
Bogurodzica
Kontynuując opowieść, rozpo
z Iloną Zrini i jej synem Franciszkiem.
zawołała do domu
czętą w jednym z poprzednich
Wszystkie one zostały podpisane
Zaraz właścicielka galerii
numerów, tym razem
w języku ukraińskim i węgierskim.
artystycznej w Gorlicach maluje
pochodzimy korytarzami
Jeśli zaś mowa o językach, to
obraz „Matka Boska wszystkich
starego zamku w Mukaczewie.
wokół zamku dotąd mieszkają
Pałac Górny obecnie tu mieści się muzeum
narodów” do kościoła pw. św.
Przez ostatnie trzy cztery lata
potomkowie przesiedleńców
Walentego w Kałuszu. 63 lata
na zamku wiele się zmieniło, na
aż dwu lat od rozpoczęcia ob
temu proboszcz kałuskiego
szczęście, ku lepszemu. Teraz
lężenia! Przykład takiego boha
kościoła Jan Palica, uciekając
jest to jedno z najlepszych cent
terstwa nie mógł tak po prostu
przed sowiecką nawałnicą
rów turystycznych Ukrainy, w któ
pójść w zapomnienie i po dwu
ateistyczną, wywiózł potajemnie
rym można spędzić pół dnia, nie
dziestu latach syn Ilony, Franci
w pociągu, jadąc do polskiego
zauważywszy nawet, jak minął
szek II Rakoczy, rozpoczął nowe
czas.
Gryfina, 14 obrazów Drogi
powstanie przeciwko Habsbur
gom. Jego centrum znów się
Krzyżowej, złote wazony, chorąg
Amazonka węgierska
stało Mukaczewo i zamek.
wie z napisem „Kałusz” oraz
Prawdopodobnie, najbar
obraz „Matka Boska wszystkich
dziej znanym epizodem, zwią
Ostrożnie – smoła się pali!
narodów”, znajdujący się w oł
zanym z zamkiem w Mukaczewie,
Zamek, na który wszyscy tu
tarzu głównym.
jest jego legendarna obrona
mówią Pałanek (tak nazwano
Dzięki staraniom dzielnego
księdza Krzysztofa Panasowca,
który jest proboszczem parafii
rzymskokatolickich w Kałuszu,
Bolechowie i Dolinie, Polacy
z Kałusza pojechali do Gryfina.
Śpiewał tam chór kościelny
„Noemi”. Środki finansowe,
zebrane podczas występów,
zostały wykorzystane na rekon
strukcję świątyni w Kałuszu.
Uroczyste otwarcie odnowione
go kościoła jest zaplanowane na
wrzesień 2008 r. Do obrazu, który
niegdyś był ozdobą kościoła,
ludzie szli na klęczkach, ze łzami
wspominając wszystkich swych
krewnych, którzy zginęli w latach
wojny i represji.
Na razie obraz pozostaje
Pałac średni. Widok na cytadelę
w Polsce, przecież nikt nawet nie
przez księżniczkę węgierską Ilonę
myślał o tym, żeby odebrać
Zrini. Sprawa w tym, że jej mąż
Widok na Mukaczewo z tarasu cytadeli
świętość i wspomnienie o utra
aktywnie działał przeciwko pa
conym kraju tym, którzy przenieśli
jatek z pamiątkami. Za wstęp się
nowaniu Habsburgów nad Węg
niemieckich i język niemiecki
się z Kałusza do Polski. Na prośbę
płaci 5 grywien, a filmowanie
rami, do których w owym czasie
jest tu słyszalny dość często.
ks. Krzysztofa pani Maria
i fotografowanie są bezpłatne.
należało także Mukaczewo. Gdy
Andrijiszyn Adamska maluje
Przechodzimy przez Dziedzi
w 1682 r. Turcy próbowali opano
Szczęśliwy palec książęcy
dokładną kopię, co prawda,
niec Dolny, na którym są koń
wać Wiedeń, mąż Ilony, Imre
Na zamku jest dość dużo
znacznie większą od oryginału.
czone prace konserwatorskie
Tekkeli, zawarł z nimi przymierze.
rzeźb. Jedna z najbardziej lubia
i zatrzymujemy się na Dziedzińcu
Szkic obrazu „Matka Boska wszyst
nych przez turystów – to odlany
Środkowym. Przed nami – masyw
w brązie książę Teodor Koria
kich narodów” został zatwier
ne wieże cytadeli części najstar
towicz, stojący na Dziedzińcu
dzony przez kardynała Mariana
szej (Górnego) zamku. Cytadela
Górnym. Trzeba koniecznie
Jaworskiego. Praca trwa.
została zbudowana w XIV wieku
złapać go za palec, inaczej, jak
„Na obrazie jest przedsta
przez księcia Teodora Koriatowi
głosi legenda, powodzenie
wiona Najświętsza Maria Panna
cza. Jak głosi legenda, studnię
wymknie się nam z rąk. Na tarasie
w pysznych szatach, z Dzieciąt
w cytadeli wykopał diabeł, któ
drugiego piętra Dziedzińca Gór
kiem Jezus na ręku, mówi pani
Jedna z dawnych tablic
rego książę oszukał, nie wypłaciw
nego niedawno została umiesz
Maria. – Obok zostali namalo
pamiątkowych
szy za pracę obiecanego złota.
czona rzeźba Ilony Zrini oraz jej
wani przedstawiciele różnych
Mówią, że z głębi studni czasem
syna. Oczywiście, często można
zawodów, oddający pokłon
słychać wycie. To bies do tej
Jednak Austriacy (z pomocą
tu zobaczyć wiązanki ze wstąż
Bogurodzicy. Przynieśli oni Maryi
pory się smuci. Po stronie prawej
wojsk Rzeczypospolitej) zwycię
kami w trzech kolorach flagi wę
swoje dary: robotnik – grudkę soli,
wewnętrznego Dziedzińca Środ
żyli, zaś Imre małodusznie zbiegł,
gierskiej. Na zamku została też
kowego, w głębi jednego z
pozostawiając na pastwę losu
otwarta kaplica ekumeniczna,
rolnik – zboże, rycerz – tarczę
wejść, są widoczne schody.
swą żonę i dzieci, którzy wówczas
w której może się pomodlić
z herbami różnych państw (na
Prowadzą do jednego z bastio
przebywali w niedostępnym
chrześcijanin każdego wyzna
nowym obrazie został dodany
Teodor Koriatowicz i jego palec
nów – stamtąd jest najlepsza pa
zamku w Mukaczewie. Kiedy do
nia. Obok, na tarasie, jest nie
herb papieża Jana Pawła II),
norama centrum Mukaczewa.
ścian zamku zbliżyły się wojska
duże pomieszczenie, w którym
zakonnik–modlitwę dziękczynną.”
Jednak, rzecz najbardziej
austriackie, wymagając kapitu
częstokół drewniany, który kiedyś
dyrekcja chce urządzić „domek
Prócz tego obrazu pani Maria
interesująca jest na Dziedzińcu
lacji, Ilona dumnie ją odrzuciła,
otaczał ściany), znajduje się dość
dla nowożeńców”, gdzie spę
ma namalować też św. Walen
Górnym. Jeżeli się przechodzi do
rozkazując wywieszenie na
daleko od centrum miasta. Naj
dzaliby oni noc poślubną – we
tego. Na razie ks. Panasowiec
niego korytarzem pod prawą
murach czerwonych sztanda
lepiej dotrzeć do niego busikiem,
sela nie są w Pałance rzadkością.
szuka wersji, która będzie naj
wieżą (nad wejściem zachował
rów, które oznaczały zdecydo
jego numer poda tu każdy.
Na najwyższym piętrze pa
bardziej stosowna, ponieważ jest
się herb, przypuszczalnie, Koria
waną walkę do końca. Księżnicz
Jak przystało na niedostępną
łacu, pod samym dachem,
wiele wizerunków tego świę
towiczów), to należy zwrócić
ka z bronią w ręku, wraz ze swymi
twierdzę, zamek stoi na szczycie
zostało otwarte kolejne muze
tego. Obydwa obrazy zostaną
uwagę na otwór w suficie. Jeśli
małoletnimi dziećmi, stała na
samotnej góry, która jest wi
um. Najciekawsze jego ekspo
napadający dochodzili do tej
bastionach, dodając natchnie
doczna z dowolnego punktu
namalowane farbami olejnymi
naty – to wypchane dwugłowe
części zamku, to trafiali w pu
nia obrońcom twierdzy. „Nikt
miasta. Do wejścia prowadzi
cielę, które się urodziło w oko
wedle specjalnych technologii.
łapkę – wejścia do korytarza
w tamtych dniach nie widział
długa droga w górę, a kończy ją
licach miasta, a także stare
Dzięki nim obrazy nie będą na
nieoczekiwanie były blokowane
mnie przygnębionej czy płaczą
pierwszy taras panoramiczny.
zdjęcia mieszkańców Mukacze
siąkały wilgocią, nie będą wraż
przez żelazne kraty i przez otwory
cej”, wspominała Ilona. Jedy
Jednak, nie warto tu nalegać
wa. Ogólnie biorąc, na zamku
liwe na zmiany temperatur, dzięki
w suficie zaczynano lać palącą
nie ze względu na to, żeby nie
na zatrzymaniu się, by zrobić
brakuje jedynie niedużej przytul
czemu zachowają wygląd pier
się smołę. Tu, przy wejściu, znaj
przelewać więcej krwi swoich
zdjęcie – dalej będą o wiele
nej kawiarenki, gdzie można
wotny na wiele lat, nie wyma
duje się wspomniana studnia.
ludzi, księżniczka zgodziła się
bardziej atrakcyjne miejsca dla
byłoby się napić kawy lub wina
gając specjalnej konserwacji.
Nie warto wrzucać do niej mo
honorowo poddać twierdzę.
ujęć. Od razu po unoszącym się
zakarpackiego, uważanego za
KG
KG
net, brzęczenia tak czy siak się
Jednak, stało się to po upływie
moście – kasa i pierwsza z wielu
jedno z najlepszych na Ukrainie.
