13

Nasz przewodnik

Kurier Galicyjski * 15 września 2008

NIEKORONOWANI KRÓLOWIE „WERSALU PODOLSKIEGO”

zajmował skromny pokoik,

który, jak twierdzili świadkowie,

„bardziej przypominał celę

zakonną, niż pokoje jednego

z największych możnowładców

współczesności.” Zofia Potoc

ka także nie miała wyszu

kanych apartamentów. Pozwo

liła sobie jedynie na wielkie

łoże, stojące na pozłacanych

DMYTRO ANTONIUK

rzeźbionych nogach w postaci

tekst i zdjęcia

Zespół pałacowy hrabiów Potockich w Tulczynie jest tak duży, że nie sposób zmieścić go w kadrze

lwich łap. Jednak, rodzina Po

Nie bacząc na wojny, barba

nopol Adamowi Ponińskiemu

jewodzie bełskiemu, Stanisła

rzyński stosunek władz i grabieże,

na konto opłaty długów swego

wowi Potockiemu. Ponieważ

można jeszcze u nas spotkać

ojca i przeniósł się do Tulczyna.

ten także nie miał potomstwa,

mnóstwo rezydencji szlachty

Tu w 1781 roku stworzył jedną

szukał, komu z licznych bratan

polskiej. Prawdopodobnie,

z największych, jak na owe

ków przekazać ogromny spa

najbardziej pompatyczna z nich

czasy, rezydencji, którą mu

dek. Akurat w samą porę

jest w Tulczynie pod Winnicą.

współcześni nazywali „Wersa

przyjechał z Francji Franciszek

Na Ukrainie Zachodniej

lem podolskim.” Główny zespół

Salezy Potocki, który zaczerp

istnieją upodobania do uogól

pałacowy składał się z pod

nął zza granicy idee postępo

nień historycznych: jeśli w gó

stawowego centralnego pałacu

we. Jednak, bajecznie bogaty

rach są skały, to są to skały

oraz dwu bocznych. Centralny

wuj był upartym zwolennikiem

miał długość 68 metrów, a dwa

boczne były o 12 metrów dłuż

sze. Poza pałacami, połą

czonymi półokrągłymi galeria

mi, gdzie były ogrody zimowe,

Pozostałość po dawnych wnętrzach pałacu

W pałacu, oprócz drogich

tockich nie oszczędzała na

mebli w stylu Ludwików XV i XVI,

balach i przyjmowaniu gości.

była także bardzo bogata

Na przykład, w Tulczynie przez

kolekcja obrazów. Wśród nich –

całe trzy dni były fajerwerki

jedna z trzech kopii „Madonny

i pokazy ogni sztucznych, a te

z Dzieciątkiem” Rafaela, której

atr pałacowy bez przerwy grał

oryginał jest w Luwrze, obrazy

przedstawienia – wszystko to na

Płaskorzeźby z herbami Potockich i Mniszków zachowały się na

Tycjana, Van Dycka, Rubensa

cześć przyjazdu w 1787 roku

frontonie lewego skrzydła pałacu

i Rembrandta.

króla polskiego Stanisława

dawnych obyczajów i, jak mó

Dowbusza, jeśli w pobliżu Ka

Zdaniem rodaków Stanisła

Augusta Poniatowskiego. Jed

mieńca Podolskiego zostały

wiono, chciał przekazać swe

wa Szczęsnego Potockiego,

nak, niemalże od razu po śmier

bogactwa tylko temu z Potoc

odnalezione jaskinie, trzeba

j e d n o c z e ś n i e ro z s ł a w i ł o n

ci Szczęsnego „królestwo” w Tul

kich, który szanował dawne

mieć pewność, że są to jaskinie

i zbezcześcił swe imię. Budow

czynie przestało istnieć.

czasy. Zwykła zmiana stroju

Karmeluka, wreszcie, wszystkie

nictwo pałacu wywyższyło mag

cdn.

uczyniła z Franciszka Salezego

pałace, które się zachowały, są

nata, a polityka uczyniła zdraj

przypisywane Potockim. Oczy

Potockiego po prostu bogate

cą w oczach większości Pola

Jak dojechać do Tulczyna?

Rzeźba marmurowa ulubionego

go szlachcica, „małego króla

wiste, że byli także Sobańscy,

ków. Właśnie on był inicjatorem

Autobusem kursu nr 9 z

psa Szczęsnego Potockiego,

na Rusi.” Oczywiście, że było

Lubomirscy, Walewscy, Mni

Targowicy, która spowodowała

Dworca Centralnego w Kijowie.

która dawniej stała w parku

schowie i inni, ale w tej sytuacji

tak, ponieważ na własność

drugi rozbiór Polski. Wojska rosyj

Wyjazd z Kijowa o godz. 16.00,

dworcowym

otrzymał 70 miast, kilkaset wsi

legendy ludowe są bliskie

skie okupowały również ziemie

przyjazd do Tulczyna o 23.33. Z

a latem wydawano obiady,

oraz 400 tysięcy dusz pod

prawdy – większość zespołów

wschodnie Polski, łącznie z Uk

Tulczyna wyjazd o godz. 6.00,

w rezydencji były także inne

danych!

pałacowych na Ukrainie nale

rainą prawo brzeżną. Jednak,

przyjazd do Kijowa – o godz.

budowle. Na przykład, „łaźnie

W czasach Franciszka Po

żała jednak do Potockich.

gdy Polacy przeklinali „króla

14.00. Wartość przejazdu 80

tureckie” trzeciej żony Szczę

tockiego jego główną rezy

tulczyńskiego”, miejscowi chło

grywien 14 kop.

snego Potockiego, Greczynki

dencją  był  Krystynopol  –

„Mały król na Rusi”

pi, przeciwnie, błogosławili go.

Zofii, na której cześć nazwany

obecnie Czerwonograd na

Tulczyn oraz inne obszerne

Stanisław Szczęsny najpierw

Gdzie można się zatrzymać

został najładniejszy park na

Ziemi Lwowskiej. Jednak, nawet

posiadłości w okolicy Winnicy

n

skrócił pańszczyznę do jed

w Tulczynie?

Ukrainie – „Zofiówka”. Także

mając takie bogactwa, narobił

przypadły Potockim po ich

ego dnia, a potem zupełnie

Hotel Podolanka, ul. Lenina,

teatr, w którym wystawiane

długów. Jedyny syn możno

dawnych krewnych Kalinow

zniósł, pobierając od chłopów

88. Cena pokoju dwuosobo

były opery oraz komedie włos

skich. Ostatni bezdzietny przed

władcy – wojewoda ruski

w zamian niewielką daninę.

wego – od 80 do 120 grywien

kie. Był też francuski park o

Stanisław Szczęsny Potocki –

stawiciel tej rodziny w 1726 roku

Jakkolwiek byłoby to dziw

za dobę.

KG

dziwnej nazwie „Chorosze”.

zmuszony był odstąpić Krysty

przepisał Tulczyn staremu wo

ne, ale gospodarz pałacu

ZESPÓŁ „SZEŚĆ ZŁOTYCH” OFERUJE NOWY PROGRAM

MARIA BASZA tekst

zdjęcie archiwum zespołu

„Nazwa zespołu „Sześć

nowa solistka – studentka wo

tacji,” – podkreślił Marek Gier

złotych” powstała dlatego, że

czak.

kalistyki – Lidia Otryszkina.

było nasz sześciu. Być może,

W najbliższym czasie zespół

Grupa posiada bogaty,

jest to nazwa śmieszna, ale

własnym kosztem zamierza

różnorodny program: dawne

Lwów słynął z kabaretów o

nagrać płytę p.t. „Bywaj, dziew

piosenki lwowskie, kolędy, prze

śmiesznych nazwach,” – po

boje muzyki retro, utwory

czę, zdrowe”. Życzymy powo

wiedział „Kurierowi Galicyjskie

dzenia!

instrumentalne i piosenki ukraiń

mu” kierownik kapeli Marek

Członkowie zespołu, oprócz

skie. „Oferujemy program pio

Gierczak.

tego, że są wybitnie uzdolnieni,

senek wojskowych i patriotycz

„Nasza szóstka zaśpiewała

są również pracowici, codzien

nych, zaczynając od pierwszej

i zagrała po raz pierwszy 12

ne o godz. 20 mają wspólne

polskiej pieśni, jaką jest Bogu

stycznia 2007 roku we Lwowie”,

rodzica, poprzez pieśni woj

próby.

– dodał.

skowe – z pierwszej i drugiej

Więcej informacji o zespole

Zespół  tworzą  głównie

„Sześć złotych” można znaleźć

wojny światowej, a także pieśni,

ludzie młodzi – studenci Aka

na stronie:

wykonywane podczas pow

demii Muzycznej we Lwowie:

stań,” – powiedział kierownik

www.szesczlotych.org.

Roman Dolny – akordeon gu

zespołu.

Podajemy również tel. kon

zikowy, Jarosław Kondyra –

Kapela uczestniczyła w

taktowy kierownika zespołu:

gitara basowa, Marta Osuch –

+380973323001.

XIV Fe s t i wa l u K u l t u r y K re

s

flet, Jurek Nazaruk – klarnet,

„Przyjmujemy zamówienia!

owej w Mrągowie 8 10 sierp

Andrzej Drażnica – flet, Bożena

udział w dożynkach w gminie

z własnej kieszeni. Stroje rów

M

Zapraszamy do współpracy”

n i a , w dniach 6 8 września

Sokołowska – konferansjer,

S yc z ów, k o ł o W ro c ł a w i a .

nież szyliśmy na koszt własny.

arek Gierczak.

jeździła z koncertem do Po

KG

Marek Gierczak – śpiew oraz

KG

„Wszystkie wyjazdy opłacamy

Nie posiadamy żadnych do

laków na Białorusi, brała