16

Nasz przewodnik

16.XII.2008 16.0I.2009 * Kurier Galicyjski

PIRAMIDA CHEOPSA MA KONKURENTA NA UKRAINIE

mia³a jeszcze wiêksz¹ s³awê.

Nazywana by³a nawet „czer-

won¹ Mata-Hari”. Cenne

informacje Maria przekazy-

wa³a od razu do dwu wywia-

dów – sowieckiego i brytyj-

skiego. Mia³a kochanków

bez liku: ambasadora Anglii

w Zwi¹zku Sowieckim Ro-

berta Lokkarta, zastêpcê

Dzier¿yñskiego, Jakuba

DMYTRO ANTONIUK

Petersa, pisarza Maksyma

tekst i zdjêcia

Gorkiego (w³aœnie Maria

wymog³a, ¿eby „burzliwy zwia-

Jedn¹ z g³ównych têtnic

stun rewolucji” wróci³ z

transportowych osiedla

W³och do Moskwy) oraz pi-

kijowskiego Trojeszczyna

sarza since fiction Herberta

jest ulica Zakrewskiego,

Wellsa.

a na granicy obwodów

Kobietom dorównywali

kijowskiego i po³tawskiego,

panowie Zakrewscy. Kuzynem

we wsi Rudka Brzozowa,

Platona, syna Aleksego by³

zachowa³ siê maj¹tek ro-

znany naukowiec i etnograf

dziny Zakrewskich, bêd¹cy

Miko³aj Zakrewski. By³ twórc¹

swego rodzaju „wczasowis-

Fasada g³ówna pa³acu Zakrewskich w Rudce Brzozowej

prac „Latopis i opis grodu

kiem” dla Tarasa Szew-

Kijowa” i „Szkic z Historii

czenki.

Zachowa³y siê tak¿e dwie

Za³o¿yciel rodu, buñczucz-

Bilewiczów we wsi Komen-

oficyny. We wschodniej,

ny generalny Wojska Zapo-

dantówka (o którym opowiemy

gdzie wielokrotnie siê zatrzy-

roskiego – Józef Zakrewski

w jednym z nastêpnych

mywa³ Taras Szewczenko,

– naby³ wioskê od potomków

numerów), a tak¿e piramida

obecnie jest muzeum krajo-

Zakrewskich w Rudce. To,

Biografowie uwa-

znawcze. Za ni¹, bli¿ej jeziora,

oczywiœcie, nie giganci z Egip-

¿aj¹, ¿e wszystkie

w cieniu alei widoczna jest

tu, ale co fakt, to fakt. Pira-

niewielka altanka, w której,

mida w Rudce Brzozowej

kobiety w ¿yciu

jak g³osi legenda, poeta pisa³

jest najm³odsza i najni¿sza,

Szewczenki

wiersze, dedykowane Annie.

jej wysokoœæ siêga dziesiêciu

mo¿na podzieliæ

Dziwne to, ale nie jest to

metrów. W 1899 roku wybu-

jedyny pa³ac Zakrewskich w

dowa³ j¹ ziêæ Piotra Sto³ypina

na dwie grupy –

Rudce Brzozowej. Obok szko³y

Gnat Zakrewski, który wczeœ-

przed Ann¹ Zakrew-

sk¹ i po niej.

hetmana Iwana Skoropadz-

kiego w roku 1752. Jego

¿ona Anna, z kolei, by³a

siostr¹ hetmana Cyryla

Rozumowskiego i, dziêki

tym powi¹zaniom rodzinnym,

Zakrewscy bardzo siê wzbo-

gacili. Pierwszy pa³ac, wybu-

dowany u schy³ku XVIII

wieku przez Hryhorija Zak-

rewskiego, spali³ siê, now¹

Os³awiona piramida Gnata Zakrewskiego

rezydencjê w stylu neobaro-

kowym wybudowa³ jego

jest doœæ skromna. Mieœci

miasta Kijowa”, a tak¿e zbioru

wnuk Platon w 1838 roku.

Fragment starych schodów pa³acowych

siê na niej taras widokowy

utworów ukraiñskiej twór-

Architektem by³ Jewhen Czer-

na poziomie piêtra i dwa

czoœci ludowej o nazwie „Ban-

niej by³ ambasadorem rosyj-

stoi jego skromny praojciec,

wiñski – uczeñ Konstantego

erkery. O wiele bardziej bo-

durzysta staroœwiecki”. Ulica

skim w Egipcie. Wszystkie

w którym rodzina mieszka³a

Toma, autora projektu œwi¹-

gata jest fasada, której okna

w Trojeszczynie jest nazwana

materia³y budowlane skru-

w czasie budowania nowej

tyni Chrystusa Zbawiciela w

wychodz¹ na park, na po-

akurat na jego czeϾ.

pulatny dzier¿awca zamówi³

rezydencji. Najwiêksz¹ atra-

Moskwie.

cz¹tku parku zaœ zachowa³a

w Afryce. Kanonom staro¿yt-

kcj¹ historyczn¹ wioski jest,

Wspomniany wy¿ej Taras

Piramida

siê fontanna z czasów Za-

nego Egiptu w dziedzinie

oczywiœcie, piramida, w której

Szewczenko by³ bliskim

œciœle ukraiñska

krewskich. W parku rosn¹

architektury i kultury odpo-

by³ grobowiec Zakrewskich.

przyjacielem Zakrewskich.

takie drzewa, jak katalpa

Obecnie w pa³acu Za-

Jak siê okazuje, na Ukrainie

wiada nawet po³o¿enie pira-

W Rudce Brzozowej rozpocz¹³

chiñska, drzewo tulipanowe,

krewskich mieœci siê biblio-

s¹ co najmniej trzy pira-

midy wzglêdem czêœci œwiata.

pisanie poematu „Kaukaz”

cis owocowy i berberys krzy-

teka i sale wyk³adowe tech-

midy: cerkiew – grobowiec

Niegdyœ przy wejœciu sta³

i dedykowa³ kilka wierszy

wolisty.

nikum w Rudce Brzozowej.

w Sewastopolu, grobowiec

pos¹g bogini Isydy – opie-

„Piêknej Aniusi”. Tak nazy-

Jednak, po dawnych gos-

kunki zmar³ych, a wewn¹trz

wa³ ¿onê Platona Zakrew-

podarzach co nieco zosta³o.

by³y malowid³a na tematy

skiego, Annê, w której by³

ewangeliczne i mitologii egip-

p³omiennie zakochany. Szew-

Wnuczka Anny Za-

skiej. W 1917 r. Bolszewicy

czenko namalowa³ równie¿

krewskiej, Maria

wyci¹gnêli z grobowca cyn-

portrety ma³¿eñstwa, a prace

kowe groby Zakrewskich,

te nale¿¹ do jego najlepszych

Budberg, nazywa-

wyrzucili z nich koœci, pos¹g

dzie³ malarskich. Szczególnie

na by³a „czerwon¹

st³ukli, a w piramidzie urz¹-

– portret Anny. Biografowie

dzili magazyn artyku³ów

poety uwa¿aj¹, ¿e wszystkie

Mata-Hari”.

mlecznych. Kiedy w latach

kobiety w ¿yciu Szewczenki

Na przyk³ad, paradne scho-

70. wieku ubieg³ego obok

mo¿na podzieliæ na dwie

dy drewniane, prowadz¹ce

zaczêto budowaæ Dom Kul-

grupy – przed Ann¹ Zakrew-

na piêtro, do sali balowej. Na

tury, to piramidê próbowano

sk¹ i po niej.

balaskach zachowa³y siê

zburzyæ przy pomocy buldo-

Jednak, nie tylko Anna

ozdoby w kszta³cie kwiatów

¿erów. Jednak nawet taka

by³a wybitn¹ przedstawi-

„ciê¿ka artyleria” nie pora-

oraz elementy gotyckie i ge-

cielk¹ rodu Zakrewskich. Jej

dzi³a sobie z roztworem,

ometryczne. Fasada g³ówna

wnuczka, Maria Budberg,

Ukradzione lustro, rozbite przez babkê