19

J. Conrad Korzeniowski

Kurier Galicyjski * 16.XII.2008 16.0I.2009

MIĘDZYNARODOWE

Śladami naszych publikacji

3 grudnia w Berdyczowie

odby³o siê otwarcie Muzeum

Oœwiadczenie z³o¿one

niebezpiecznych obiektów

MUZEUM PISARZA

Josepha Conrada-Korze-

przez senatora

spoczywaj¹cych na dnie Ba³-

niowskiego z okazji 151.

Macieja Grubskiego

tyku wraz z uwzglêdnieniem

rocznicy urodzin pisarza.

na 22. posiedzeniu Senatu

rodzaju poszczególnych przed-

Uroczyste otwarcie muzeum

w dniu 20 listopada 2008 r.

miotów?

odby³o siê w tymczasowym

Oœwiadczenie skierowane

Czy istniej¹ plany utyliza-

pomieszczeniu koœcio³a

do ministra œrodowiska

cji wymienionej broni gazowej?

dolnego Niepokalanego

Macieja Nowickiego

Czy w zwi¹zku z planami

Poczêcia Najœwiêtszej Maryi

budowy na dnie Ba³tyku ru-

Panny. Uroczystoœci prze-

Szanowny Panie Ministrze!

roci¹gu gazowego pomiêdzy

biega³y na terenie klasztoru

Rosj¹ a Niemcami przeprowa-

karmelitów bosych w Ber-

W zwi¹zku z niepokoj¹cym

dzono z ekspertami konsultacje

dyczowie i sk³ada³y siê z

dwóch czêœci.

artyku³em, jaki ukaza³ siê w

na temat konsekwencji, jakie

Odby³o siê otwarcie wy-

gazecie wydawanej na Ukra-

mo¿espowodowaæoczyszczanie

stawy, która bêdzie stanowi³a

inie, w „Kurierze Galicyjskim”

dna morskiego na ca³ej d³u-

podstawê przysz³ego muzeum.

z dnia 20 czerwca 2008 r., na

goœci gazoci¹gu i eksplozja

Zorganizowano krótkie

temat niebezpiecznych obiek-

skorodowanej amunicji, bomb,

seminarium naukowe, w któ-

tów, w tym statków i okrêtów

beczek i kontenerów z broni¹

rym wziêli udzia³ conradyœci

wojennych, amunicji, bomb,

chemiczn¹?

z Wielkiej Brytanii, Ukrainy

broni gazowej i innych truj¹-

Czy okreœlono strefê zatru-

i Polski. W uroczystoœciach

cych œrodków chemicznych,

cia w przypadku eksplozji i

wziêli udzia³ przedstawiciele

zatopionych na Ba³tyku po II

dostania siê gazów do morza?

rz¹du polskiego, ¿ytomier-

wojnie œwiatowej, a tak¿e

Jakie zagro¿enia dla ludzi,

skiej rady miejskiej i obwodo-

proœbami o interwencjê w tej

fauny i flory niesie ze sob¹

wej, miasta Berdyczowa,

sprawie, które zosta³y zg³oszone

wydostanie siê niebezpiecz-

przedstawiciele ¿ycia kultu-

podczas pe³nionego przeze

nych cieczy i gazów na po-

ralnegoireligijnegoBerdyczowa.

mnie dy¿uru senatorskiego,

wierzchniê Ba³tyku?

Polskie Towarzystwo Con-

zwracam siê do pana ministra

Liczê na wyczerpuj¹c¹

radowskie, wspierane przez

z uprzejm¹ proœb¹ o udzie-

odpowiedŸ.

siostrzane Towarzystwa bry-

lenieodpowiedzinanastêpuj¹ce

Przemówienie prezesa

z dzieciñstwa. Œledzi³ losy

tyjskie i francuskie, od piêciu

Z wyrazami szacunku

pytania.

Polski, która w 1918 r. zdoby-

Polskiego Towarzystwa

lat zabiega³o o utworzenie w

Maciej Grubski

Czy sporz¹dzono szczegó-

³a niepodleg³oœæ. A obecnie

Conradowskiego,

jednym z pomieszczeñ pokla-

³ow¹ mapê rozmieszczenia

niepodleg³e pañstwo polskie,

prof. Zdzis³awa Najdera:

sztornych miêdzynarodowego

odnowione po panowaniu

„Muzeum, którego pierw-

muzeum, poœwiêconego Con-

komunistycznym, otwiera

sz¹ ekspozycjê otwieramy w

radowi-pisarzowi,urodzonemu

owe muzeum jako dar dla

dniu dzisiejszym, powstaje na

na Ukrainie, a znanemu na

Nowości wydawnicze

s¹siadów ukraiñskich, jako

styku trzech ró¿nych kultur.

ca³ym œwiecie. 150. rocznica

Najstarsza z nich - ruska,

symboliczny oœrodek, który

urodzin Josepha Conrada-

MESJASZ W DYNOWIE

miejscowa, której pocz¹tki

jest œwiadectwem wspólnej

Korzeniowskiego wpisana

siêgaj¹ IX w. Pierwsze zabytki

kultury europejskiej, która

by³a do kalendarza rocznic

owej kultury, które siê zacho-

³¹czy nasze narody”.

UNESCO na rok 2007.

wa³y – to budowle architek-

ANTONI ADAMSKI,

Joseph Conrad-Korze-

oddawali czeϾ Jahwe. Czcili

Fragment z tekstu Apolla

toniczne i malowid³a œcienne.

niowski urodzi³ siê 3 grudnia

„Nowiny”, Rzeszów

go przez taniec i pieœni, które

Korzeniowskiego

To kultura Ukrainy, pañstwa,

1857 r. w Berdyczowie. By³

towarzyszy³y im nawet w

„O powstaniu narodowym

na którego terytorium otwie-

ochrzczony przez karmelitê ze

Unikalna  w  polskiej

drodze do komór gazowych w

na Ukrainie w 1855 r.”:

ramy owe muzeum. Kultura

s³ynnego klasztoru karmeli-

literaturze

ksi¹¿ka

o

hitlerowskich

obozach

„…czytaliœmy w zapiskach

polska od ponad pó³ tysi¹ca

tów bosych, jednego z najpiêk-

cadykach ukaza³a siê w³aœnie

zag³ady.

Cadyk

by³

podró¿ników zagranicznych

lat wspó³istnia³a na tych

niejszych XVII-wiecznych

na

Podkarpaciu.

Nic

poœrednikiem

miêdzy

(…) opisy powstania narodo-

ziemiach z kultur¹ Rusinów.

zabytków architektonicznych

dziwnego: to u nas mieszka³o

miejscow¹

wspólnot¹

W tej kulturze wychowywa³

wego na Ukrainie w 1855 r.

Ukrainy.

i naucza³o kilkudziesiêciu

religijn¹ a Bogiem, z którym

siê Konrad Korzeniowski,

wa¿ne dla nas jest to, ¿e na-

Dzieciñstwo Joseph Conrad

przywódców  religijnych

mia³ bezpoœredni kontakt.

który urodzi³ siê w Berdy-

ród ukraiñski instynktownie

spêdzi³ na Ukrainie, z wy-

chasydyzmu

–

pr¹du

Nic dziwnego, ¿e ¿ycie takich

czowie 151 lat temu. By³ och-

rozumie swoje i nasze interesy

j¹tkiem nieca³ego roku spê-

religijnego, który zreformowa³

spo³ecznoœci pe³ne by³o

jako ca³oœæ; owe przekonanie,

rzczony przez zakonnika z

dzonego w Warszawie i kilku

judaizm. Ohele – kaplice

cudownych wydarzeñ. Na

¿e jednakowo pragniemy

klasztoru, w którym obecnie

miesiêcy w Wo³ogdzie. Z Uk-

nagrobne

cadyków

przyk³ad, oczekiwany przez

zrzuciæ jarzmo, nie maj¹c na

przebywamy. Ojciec Conrada,

rain¹ by³a zwi¹zana jego

zachowa³y  siê  w  37

tysi¹ce lat Mesjasz zjawi³ siê

myœli, by z kogoœ z nas znowu

Apollo, by³ s³ynnym przedsta-

rodzina, rodzice, dziadkowie.

miejscowoœciach naszego

w Dynowie pod postaci¹

zrobiæ niewolnika.

wicielem owej kultury: dra-

Na szczególn¹ uwagê zas³u-

regionu.

obdartego ¿ebraka, którego

Ofiara konwulsyjnie zadr-

matopisarzem, poet¹, t³uma-

guje jego ojciec - Apollo Ko-

Najwa¿niejsze z nich to

nikt nie chcia³ przyj¹æ w

¿a³a pod czarnym skrzyd³em

czem. A równie¿-dzia³aczem

rzeniowski - s³ynny Polak,

ohel cadyka Elimelecha w

swoim domu i z którego

moskiewskiego or³a, co œwiad-

ruchu niepodleg³oœciowego

walcz¹cy o niepodleg³oœæ.

Le¿ajsku,

Menachema

naigrywali siê miejscowi

i wiernym przyjacielem Ru-

czy o tym, ¿e ona ¿yje, a w

Joseph Conrad mia³ ¿ycie

Mendla i Cwi Hirsza w

ch³opcy. Wypêdzi³ go nawet

sinów. Nigdy nie zapomina³

przejawach bólu i ogromu

pe³ne przygód. Zajmowa³ siê

Rymanowie,

Naftalego

rabin ze Strzy¿owa, lecz

o zasadzie: „równi z równymi,

cierpieñ mo¿na poznaæ jej si³ê

przemytem zbroi, bra³ udzia³

Horowica w £añcucie, Cwi

przyj¹³ dynowski cadyk, aby

wolni z wolnymi” i stawa³ w

ducha. Owe d¹¿enie do wol-

w spiskach politycznych. To

noœci - to znak, który niesie

obronie ch³opów ukraiñskich

wszystko póŸniej opisa³ w

Elimelecha w Dynowie i

dyskutowaæ z przyby³ym o

zbawienie, jest zgodne z na-

przed magnatami polskimi.

swoim utworze „The Arrow of

Naftalego w Ropczycach. Nie

tajemnicach Tory.

szym i widzimy w nim sprzy-

Trzecia kultura – angiel-

Gold”. Podró¿ do brzegów

jest to pe³na lista. W rocznice

„Œladami chasydów” – to

mierzeñca w walce, do której

ska. Conrad-Korzeniowski,

Wenezueli stanowi³a podstawê

ich  œmierci  ich  groby

pi¹ta publikacja znanego

musimy wczeœniej czy póŸniej

który u¿ywa³ pseudonimu

powieœci „Nostromo”. Pierw-

odwiedzaj¹ dziesi¹tki tysiêcy

regionalisty

Andrzeja

powróciæ… Zreszt¹ owe

Joseph Conrad, by³ wielkim

szy pomocnik kapitana ze

wiernych  oraz  tysi¹ce

Potockiego  o  tematyce

powstanie przeciwko Moska-

pisarzem angielskim. Przez

statku, na którym p³ywa³

turystów, prosz¹c o pomoc w

¿ydowskiej.

We

lom, którym uda³o siê naród

20 lat on by³ marynarzem we

Joseph Conrad, by³ prototy-

¿yciu doczesnym. Chasydzi

wprowadzeniu autor kreœli

flotylli handlowej najwiêkszego

ukraiñski wpêdziæ w niewolê

pem g³ównego bohatera

wierz¹, ¿e kto raz w ¿yciu

zarys historii chasydyzmu na

i najpotê¿niejszego w tamtych

na podstawie niby to wspól-

powieœci. Ludzie, znaj¹cy go

odwiedzi grób Elimelecha w

naszym terenie. Druga czêœæ

czasach pañstwa. Wkroczy³

nej wiary prawos³awnej,

doœæ blisko, mówili: „myœla³

Le¿ajsku, na pewno nie

ksi¹¿ki to opis historii

do ¿ycia literackiego Wielkiej

przekonuje nas, ¿e ten naród,

po francusku, pisa³ w jêzyku

umrze  bez  skruchy  za

spo³ecznoœci ¿ydowskich

choæ i nieœwiadomy politycz-

Brytanii, która by³a wtedy

angielskim, a gdy ciê¿ko cho-

grzechy. Do cadyków zwracali

naszego regionu oraz ich

nie, zrozumia³, ¿e okaza³ siê

centrum imperium, w którym

rowa³, majaczy³ po polsku”.

siê nie tylko ich wyznawcy,

przywódców, wzbogacony o

w pazurach wroga, po którym

nie zachodzi³o s³oñce, w dru-

Znany ukraiñski pisarz

lecz tak¿e ludzie innych

niepublikowane dot¹d zdjêcia

oprócz niewoli, nie warto nic

giej po³owie XIX w. I o kraju

Dmytro Paw³yczko i Jurij

wyznañ: szlachta i okoliczni

miast i synagog. Bez tej

wiêcej siê spodziewaæ”.

ojczystym Conrad nigdy nie

Szczerbak wyznaczyli trzy

ch³opi. Mówi siê, ¿e równie¿

ksi¹¿ki historia Podkarpacia

zapomina³. Bohater jego trze-

podstawowe Ÿród³a twórczoœ-

dzisiaj Elimelech czyni cuda

by³aby kaleka i niepe³na.

Informacja z Instytutu

ciej, nieukoñczonej powieœci

ci Josepha Conrada: ziemia

ludziom innych wyznañ.

Polskiego w Kijowie

„Siostry” – to m³ody malarz-

ukraiñska, potêga jêzyka

Chasydzi  wnieœli  do

Andrzej Potocki, Œladami

Rusin, który wyrós³ wœród

angielskiego, si³a ducha pol-

judaizmu radoœæ, z jak¹

chasydzkich cadyków w

krajobrazów, które pisarz zna³

skiego.

KG

KG

Podkarpackiem,