41

na Kresach?

Kurier Galicyjski * 16.XII.2008 16.0I.2009

GÓRĄ KRESY

archiwalne i ryciny, jak te¿

wojennej architekturze sta-

fotografie wspó³czesne.

nis³awowskiej, po czym w

Praca ¯. Komar ubogaca

Miêdzynarodowym Centrum

literaturê, poœwiêcon¹ feno-

Kultury powsta³a idea stwo-

menowi Europy Œrodkowej,

rzenia ksi¹¿ki. Od 2004 r.

MARCIN ROMER

gdzie granice polityczne w XX

zaczê³am pracowaæ nad kon-

tekst i zdjêcie

wieku zmienia³y siê znacznie

cepcj¹ ksi¹¿ki i w rezultacie

szybciej, ni¿ granice kultu-

powsta³a publikacja „Trzecie

Na Rynku Starego Miasta

rowe. Szukanie wspólnego

miasto Galicji.” Mam nadzie-

w Warszawie œwieci siê ju¿

Nadchodz¹cy Nowy

dziedzictwa ró¿nych narodów

jê, ¿e jest to tylko pierwszy

lampionami olbrzymia choinka,

Rok to nie tylko

i pañstw tej czêœci Europy jest

spowita w lampki jest war-

niezwykle wa¿ne dla wspó³-

szawska Syrenka, ale to

okres radoœci,

Lwów i Stanis³awów opano-

czesnych dróg rozwoju zarówno

ale równie¿ zadumy

wa³y w grudniowy wieczór

Ukrainy, jak i Polski. Problem

nad tym co minê³o

najbardziej odwiedzany punkt

ten od lat interesuje prof. J.

i nad tym, co nas

stolicy. Za przyczyn¹ Ewy

Purchlê i Miêdzynarodowe

Marii So³tys oraz Tadeusza

czeka.

Tadeusz Olszañski

Centrum Kultury w Krako-

Olszañskiego, którzy otrzy-

wie. Nad tym problemem

Tak wiec, du¿o

mali nagrody Warszawskiej

opowieœæ o ¿yciu i dzia³al-

pracuj¹ równie¿ naukowcy w

optymizmu i wiary

Premiery Literackiej za swoje

noœci swojego dziadka i ojca,

Tarnowie, Przemyœlu, Lwowie

w pogodne jutro.

ksi¹zki. „Tylko we Lwowie”

lwowskich kompozytorów,

i nawet w Wiedniu. Teraz do

Ewy Marii So³tys uznano za

dyrygentów i pedagogów -

tych badañ w³¹czono bardzo

najlepsz¹ ksi¹¿kê sierpnia,

Mieczys³awa i Adama So³tysów.

a „Kresy Kresów, Stanis³awów”

Obaj byli kolejno dyrektorami

Ksi¹¿ka ¯anny Komar

„Trzecie miasto Galicji”

tom, który obejmuje okres

galicyjski, bardzo ciekawy,

ale zupe³nie nieznany.

Ksi¹¿ka opisuje nie tylko

architekturê, ale jest to te¿ t³o

historyczno-gospodarcze dla

tej architektury. Pierwszy

rozdzia³ jest poœwiêcony wa-

runkom politycznym, gospo-

darczym i demograficznym

„Mam nadziejê, ¿e

jest to tylko

pierwszy tom”...

w dobie autonomii galicyj-

skiej. Rozdzia³ drugi jest po-

œwiêcony rozwojowi prze-

strzennemu miasta. Ów

rozwój opisano od samego

pocz¹tku powstania fortecy

stanis³awowskiej i a¿ do

¯anna Komar

kresu doby autonomicznej.

Poza tym, w ksi¹¿ce podjêto

rencji z Przemyœlem, Tarno-

wa¿ne dziedzictwo kulturowe

próbê analizy rozwoju œrodo-

wem, Tarnopolem. Ksi¹¿ka

Stanis³awowa, „trzeciego

wiska architektonicznego

¯. Komar jest faktycznie

miasta Galicji”.

i bazy budowlanej, rozwoju

pierwsz¹ powa¿n¹ prac¹ na-

Pani ¯anna Komar zgo-

ukow¹, analizuj¹c¹ architek-

dzi³a siê opowiedzieæ czytelni-

przemys³u, towarzysz¹cego

turê i sztukê Stanis³awowa

kom „Kuriera Galicyjskiego”

budownictwu, wagi architek-

za najlepsz¹ ksi¹¿kê listo-

Konserwatorium Galicyjskiego

owej epoki. Jednak, nie tylko.

o swojej ksi¹¿ce, o okolicz-

tury i ca³ego przemys³u bu-

pada 2008 r. Rzecz w tym, ¿e

we Lwowie, obaj kompono-

Na kartach ksi¹¿ki prezento-

noœciach jej powstania:

dowlanego  dla  rozwoju

wrêczenie tych nagród odbywa

wali, dyrygowali i kszta³cili

- Owa ksi¹¿ka jest wyni-

wane s¹ skomplikowane sto-

miasta.

siê wspólnie w Domu Ksiêga-

muzyków. Bez nich nie by³o-

- Proszê powiedzieæ kilka

kiem wieloletniej pracy przede

sunki gospodarcze, polityczne,

rza na Starym Rynku w War-

by tego ¿ycia muzycznego

s³ów o sobie.

wszystkim mojej, ale równie¿

narodowoœciowe, obrz¹dkowe

szawie, dok¹d przysz³y t³umy

w XX stuleciu we Lwowie,

tamtego czasu. Zaskakuj¹ce

jest dzieckiem wspó³pracy

- Urodzi³am siê na Ukra-

kresowiaków. A promocja

które So³tysowie stworzyli.

jest te¿, ¿e Stanis³awów do

miêdzy Miêdzynarodowym

inie, na Wo³yniu, sk¹d po-

obu ksi¹¿ek odby³a siê wspól-

Jasne, ¿e ta rodzinna saga jest

chodzi moja matka. Do

nie bo ³¹czy je przecie¿ kre-

pe³na sentymentu, przywraca

Stanis³awów by³ pod ka¿dym wzglêdem

szko³y uczêszcza³am w Sta-

sowa tematyka.

pamiêæ o wielkich artystach.

trzecim miastem Królestwa Galicji

nis³awowie. By³am uczennic¹

Spotkanie z autorami pro-

Ksi¹¿ka Olszañskiego jest

szko³y œredniej nr 3. Obecnie

wadzi³ pose³ Tadeusz Sam-

równie¿ w pewnej mierze sag¹

i Lodomerii. Zaskakuj¹ce jest te¿, ¿e

borski, który jest cz³onkiem

jest tam szko³a z polskim

rodzinn¹, wplecion¹ w dra-

Stanis³awów do dziœ nie mia³ podobnego

jury premiuj¹cego ksi¹¿ki

matyczne lata wojny i zag³ady

jêzykiem nauczania. Po ma-

miesi¹ca, laudacje wyg³asza³

tego, co by³o podstaw¹ cudow-

turze wyjecha³am na studia

opracowania.

krytyk literacki Leszek ¯uliñ-

nej wielokulturowoœci tego

do Polski. Studiowa³am histo-

ski, a w t³umie goœci obecny

regionu. Wspomnienia autora,

dziœ nie mia³ podobnego opra-

Centrum Kultury i mn¹ jako

riê sztuki na KUL-u. Pracê

by³ Konsul Generalny we

który wêdruj¹c ulicami Sta-

cowania. Fakt ten tym bardziej

autork¹.

magistersk¹ o architekturze

Lwowie, Ambasador Wies³aw

nis³awowa (drukowaliœmy

podnosi znaczenie i wartoϾ

Zaczê³am siê interesowaæ

secesyjnej Stanis³awowa napi-

Osuchowski. A lwowskiego

czêœæ rozdzia³ów na naszych

pionierskiej pracy ¯. Komar.

sztuk¹ i kultur¹ Stanis³awo-

sa³am pod kierunkiem prof.

klimatu nadali aktorzy Sta-

³amach) przypomina drama-

Buduj¹cy jest zakres badañ

wa jeszcze bêd¹c na studiach,

dra hab. Andrzeja Olszew-

nis³aw Górka i Wojciech Mach-

tyczne dzieje miasta, czyta siê

archiwalnych autorki, która,

czyli w latach 90. W 1996 r.

skiego. Praca doktorancka

nicki, którzy nie tylko czytali

jednym tchem. Do póŸna wiêc

analizuj¹c najwa¿niejsze

powsta³a moja praca magis-

o architekturze miêdzywojennej

fragmenty ksi¹¿ek, ale w³o-

rozmawiano z autorami,

trendy, kierunki i problemy

terska na temat: „Architek-

(lata 20.-30 XX w.) Stanis-

¿ywszy batiarskie kaszkiety

którym ze wzruszeniem w

architektoniczne, siêga do

tura secesji w Stanis³awowie”

³awowa powsta³a pod kierun-

œpiewali lwowskie piosenki.

g³osie podziêkowa³ za przypom-

autentycznych materia³ów

i od tego momentu zajmujê

kiem prof. dra hab. Lechos³awa

Ewa Maria So³tys w wyda-

nienie kresowych dziejów

archiwalnych i prasy owego

siê architektur¹ Stanis³awowa.

Lameñskiego na tej samej

nej przez Ossolineum „Tylko

Ambasador Osuchowski.

czasu. Ksi¹¿ka jest bogato

W 2004 r. napisa³am roz-

uczelni.

we Lwowie” przekaza³a piêkn¹

KG

KG

KG

KG

ilustrowana, zawiera zdjêcia

prawê doktorsk¹ o miêdzy-