18

Muzyka łagodzi obyczaje

16 31 stycznia 2009 * Kurier Galicyjski

MUSICA GALICJANA

Wœród referatów znalaz³

MICHA£ PIEKARSKI

siê tak¿e w¹tek ¿ydowski,

Warszawa - Lwów

który omówi³ mgr Boris Gerus

(Uniwersytet w Tel-Awiwie)

W dniach 21-22 listopada

w wyst¹pieniu Los muzyki

2008 r. w Rzeszowie odby³a

¯ydów galicyjskich… By³ to

siê 11 edycja miêdzynarodo-

bardzo ciekawy referat i is-

wej sesji naukowej „Musica

totny równie¿ dlatego, ¿e

Galiciana”. Organizatorem

przypomnia³ uczestnikom

sesji by³ Instytut Muzyki

konferencji, i¿ w ca³okszta³cie

Uniwersytetu Rzeszow-

kultury Galicji poza narodem

skiego, który od 1999 r.

polskim i ukraiñskim wa¿n¹

koordynuje te dzia³ania

rolê odgrywa³ tak¿e naród

wspólnie z Rzeszowskim

¿ydowski. Podczas sesji wy-

Towarzystwem Muzycznym,

st¹pi³a tak¿e mgr Maria So³tys,

którego prezesem jest znany

omawiaj¹c Wp³yw klimatu

wszystkim lwowianom pro-

lokalnego na twórczoœæ

fesor dr Leszek Mazepa

Mieczys³awa i Adama So³-

(wieloletni wyk³adowca

tysów.

Konserwatorium Lwow-

Konferencji towarzyszy³a

skiego, obecnie – Akademii

równie¿ promocja ksi¹¿ki

Muzycznej).

Marii So³tys pt. Tylko we

Jak co roku tematyka

Lwowie. Dzieje ¿ycia i dzia-

dotyczy³a kultury muzycznej

³alnoœci Mieczys³awa i Ada-

Uczestnicy sesji Musica Galicjana

Galicji w kontekœcie stosun-

ma So³tysów, która zosta³a

ków polsko-ukraiñskich

g³os prof. dr hab. Luba Kyja-

wydana w tym roku przez

(okres od doby piastowsko-

nowska (Lwowska Narodowa

wroc³awskie Ossolineum.

ksi¹¿êcej do roku 1939). W

Akademia Muzyczna). Jest

Jest to bardzo ciekawa pozycja

tym roku zg³osi³o siê a¿ 25

ona znana jako autorka wielu

popularnonaukowa. Zawiera

referentów, którzy reprezen-

publikacji, w tym wydanej

wiele cennych informacji,

towali: Lwowsk¹ Narodow¹

w 2007 r. w Czerniowcach

nigdy dot¹d niepublikowa-

Akademiê Muzyczn¹ im. M.

(a dostêpnej we Lwowie, m.in.

nych, a pochodz¹cych czêsto

W. £ysenki, Uniwersytet Przy-

w ksiêgarniach na ul. Akade-

z archiwum rodzinnego, na

karpacki im. A. Stefanyka

mickiej/Szewczenki) ksi¹¿ki

temat dwóch wybitnych kom-

w Stanis³awowie, Pañstwowy

pt. Г лицька музична культура

pozytorów i dyrygentów,

а

Uniwersytet Pedagogiczny

XIX – XX ст. Na temat polskich

którzy dzia³ali „tylko we

im. I. Franki w Drohobyczu,

muzyczno-dramatycznych

Lwowie”.

Uniwersytet Muzyczny im. F.

towarzystw w Stanis³awowie

Sesjê „Musica Galiciana”

Chopina w Warszawie, Aka-

zabra³a g³os prof. dr Natalia

zamknê³a dyskusja podczas

demiê im. Jana D³ugosza

To³oszniak (Uniwersytet Przy-

której m.in. podjêto decyzjê,

w Czêstochowie, Uniwersytet

karpacki). Ciekawe informacje

¿e w odniesieniu do Ziemi

Rzeszowski, Freie Universität

zaprezentowa³a dr Ulana Hrab

Lwowskiej w omawianym

Berlin, Uniwersytet w Tel-Awi-

(Lwowska Narodowa Akade-

okresie najlepszym okreœle-

wie. Dwie osoby (w tym autor

mia Muzyczna) w referacie

niem jest „Galicja” (a nie Uk-

Od lewej: autor, Boris Gerus, Leszek Mazepa, Ewa

niniejszego tekstu) nie wystê-

Українські учні Адольфа Хи

raina Zachodnia i te¿ nie

Nidecka, osoba towarzysz¹ca z Tel-Awiwu, Iryna

біньського, zw³aszcza, ¿e w ten

powa³y z ramienia ¿adnej

Ma³opolska Wschodnia).

Antoniuk

sposób przypomnia³a tak¿e

uczelni. Zabrak³o tym razem

Zgadzam siê z tym jak najbar-

rodowy, bardzo czêsto przewi-

Iryny Antoniuk (dyrektor

o wielkim polskim uczo-

referentów z Krakowa.

dziej, zw³aszcza dlatego, ¿e

jaj¹cy siê w dzie³ach tego

Biblioteki Lwowskiej Naro-

nym, za³o¿ycielu Katedry

Tematyka referatów obejmo-

termin „Galicja” ³¹czy, a nie

lwowskiego kompozytora

dowej Akademii Muzycznej),

Muzykologii na Uniwersy-

wa³a okres od koñca XVIII w.

dzieli obydwa narody. Jako

i zarazem œwiatowej s³awy

które omawia³o listy lwow-

tecie Lwowskim w 1912 r.,

do II wojny œwiatowej. Cieka-

pok³osie sesji w 2009 r. zo-

wirtuoza skrzypiec. Mgr Kinga

skich muzyków do kierownic-

który jest dziœ w Polsce po-

wym wyst¹pieniem pt. Topos

stanie wydany kolejny tom

Fink (Uniwersytet Rzeszowski)

twa Galicyjskiego Towarzystwa

staci¹ nies³usznie zapom-

narodowy w twórczoœci

Zeszytów Naukowych „Musica

omówi³a wiersze zapomnianego

Muzycznego. By³y to infor-

nian¹. Na temat opery lwow-

Karola Lipiñskiego zaina-

Galiciana”, na który czekam

dziœ poety, którym by³ Kornel

macje bardzo cenne, poniewa¿

skiej ciekawe uwagi wnios³a

ugurowa³a sesjê prof. dr Mie-

ju¿ z niecierpliwoœci¹, aby

Ujejski,dedykowanemuzykom,

pochodzi³y z dot¹d nie opra-

prof. dr hab. Anna Wypych-

czys³awa Demska-Trêbacz

dowiedzieæ siê z niego wielu

koncertuj¹cym we Lwowie.

cowanych Ÿróde³. Na temat

Gawroñska (Akademia im.

z Uniwersytetu Muzycznego

szczegó³ów, których nie zd¹-

Bardzo ciekawe informacje

powi¹zañ ukraiñskich kom-

Jana D³ugosza w Czêsto-

im. F. Chopina. Przypomniany

¿ono powiedzieæ podczas

zawiera³o wyst¹pienie dr

pozytorów z Prag¹ zabra³a

chowie).

zosta³ w ten sposób nurt na-

wyg³aszania referatów.

Krótka historia kuchni dla biednych

ADOLF WIS£OWSKI

W czasie II wojny œwiato-

r¹k i nóg, prosz¹c o pomoc.

do kina lub na zebrania. A

Czo³gi, które strzela³y,

ratowali ich przed aresztem

Pewnego razu przyszliœmy do

nawet, jak szliœmy do koœ-

zosta³y obok koœcio³a z luf¹,

i skazaniem. Odbywa³o siê to

wej ks. salezjanie w koœciele

koœcio³a wczeœniej i zobaczy-

cio³a, to komuniœci pi³owali

wycelowan¹ w stronê koœ-

w taki sposób: przyprowa-

Matki Boskiej Ostrobram-

skiej na górnym £yczakowie

liœmy, jak ksiê¿a odœnie¿ali

drzewo i robili inne roboty na

cio³a. Mo¿e to taka kara je

dzali do nas tych ludzi, oni

prowadzili kuchniê dla bied-

ulice, poniewa¿ nikogo nie

pokaz, ¿e oni w niedzielê pra-

spotka³a? Po przejœciu frontu

pomagali nam w polu, bo mie-

nych. Ja chodzi³em do szko³y

mo¿na by³o naj¹æ do pracy –

cuj¹, albo pili i grali w bilard

ksiê¿a prosili, by woziæ cement

liœmy siedmiohektarowe

im. Zimorowicza na £ycza-

by³o to karane. Potem ludzie

w bufecie „Zacisze”. Rano

na ³atanie dziur w drodze,

gospodarstwo, trochê w kuch-

kowskiej i widzia³em koñcowe

specjalnie przychodzili wcze-

zamawiali bryczkê i jechali do

wiêc moi rodzice, maj¹c koni,

ni. Byli i tacy, którzy przycho-

roboty w koœciele, stawianie

œniej, aby osobiœcie odœnie¿aæ

pracy. Na przewodnicz¹c¹

wozili cement na remont. W

dzili w nocy i nam nie wolno

balasek. Po lekcjach my, id¹c

ulice. By³ to obowi¹zek. Przed

rady gminnej wybrali komu-

czasie okupacji niemieckiej

by³o wtedy wychodziæ. Po

do domu, wstêpowaliœmy do

domem, w którym siê miesz-

nistkê Rybakowsk¹, jej m¹¿

ksiê¿a wynajmowali ludzi do

jakimœ czasie, jednych prêdzej,

koœcio³a na modlitwê. Widzia-

ka³o, trzeba by³o przestrzegaæ

by³ oficerem polskim i ona

sprz¹tania.

innych póŸniej, zabiera³a sio-

porz¹dku. Pamiêtam kilku

przy pomocy s¹du sowieckiego

Ks. Mas³owski prowadzi³

stra zakonna, bo dokumenty

³em, jak ks. salezjanie modlili

ksiê¿y, których pozna³em w

postara³a siê o to, by by³ ska-

nauczanie m³odzie¿y, a ks.

dla nich ju¿ zosta³y wyrobione.

siê w ³awkach i czasem grozili

czasie wojny w koœciele Matki

zany. Na wie¿y koœcio³a Matki

Wrótkowski organizowa³

To wszystko trwa³o a¿ do

nam palcem, kiedy zachowy-

waliœmy siê Ÿle w koœciele.

Boskiej Ostrobramskiej: prof.

Boskiej Ostrobramskiej umie-

kuchniê dla biednych, do

wyjazdu ksiê¿y salezjanów do

Po przyjœciu Sowietów du¿o

Mas³owski, który uczy³ nas w

szczono dzia³o przeciwlotnicze

której codziennie przychodzili

Polski. Nie wiem, ile takich

siê zmieni³o, przestali chodziæ

domu, ks. Wrótkowski, który

i tam mieszkali czerwonoar-

biedni, g³odni i nawet ranni.

miejsc dla przechowywania

do koœcio³a u³ani z 14 Pu³ku

organizowa³ kuchniê dla bied-

miœci. Jak szliœmy w procesji

Ksiê¿a prosili o siano i s³omê

ludzi mieli ksiê¿a salezjanie.

Jaz³owieckiego na Msze œw.

nych oraz ks. Antoni Guzik.

dooko³a koœcio³a, to spogl¹-

dla biednych. Salezjanie pro-

Ks. Wrótkowski organizowa³

z orkiestr¹, wczeœniej dla nas

Do koœcio³a te¿ nie wolno

dali na nas z góry. Kiedy

wadzili niebezpieczn¹ dzia³al-

kuchniê dla biednych w pod-

by³a to wielka radoœæ, czeka-

by³o chodziæ, bo komuniœci

uciekali przed Niemcami, to

noœæ, która by³a zwi¹zana

ziemiach koœcio³a Matki Bos-

liœmy na to. Teraz stali pod

stali na drogach i pytali, gdzie

tak podziurawili wie¿ê, ¿e

z przechowywaniem ludzi

kiej Ostrobramskiej. Po przej-

koœcio³em ranni ¿o³nierze bez

idziemy. Odpowiadaliœmy, ¿e

baliœmy siê, i¿ siê zawali.

w jakiœ sposób zagro¿onych,

œciu frontu on bra³ od nas