12

Na straży

14 28 lutego 2009 * Kurier Galicyjski

ANDRIJ SALUK: NIE NIEKOMPETENCJI I POZORANCTWU!

JURIJ SMIRNOW

telefoniczn¹, dotycz¹c¹ konty-

Matki Boskiej i Marii Mag-

tekst i zdjêcia

nuowania renowacji witra¿y

daleny s¹ najpóŸniejsze. Figury

w roku 2009. Mam nadziejê,

zachowa³y siê w bardzo z³ym

Czêœæ centralna Lwowa

¿e uda siê nam znaleŸæ god-

stanie. Jedna znajduje siê

jest unikatowym rezerwa-

nego nastêpcê.

nadal w kapliczce, a dwie

tem zabytków architektury,

- Jak wygl¹daj¹ sprawy,

pozosta³e – w Muzeum Naro-

rzeŸby, kultury. Niezwykle

dotycz¹ce renowacji wie¿y

dowym, które zadeklarowa³o,

cenne s¹ nie tylko zabytkowe

i dzwonnicy?

¿e jest gotowe do przekazania

kamienice, lecz równie¿ œro-

- Prace finansuje Rada

owych figur dla ustawienia w

dowisko historyczne, dawne

Miejska, otrzymaliœmy te¿

dawnym miejscu. Niestety,

zasady planowania miasta.

œrodki z bud¿etu pañstwo-

g³owy figur siê nie zachowa³y.

Nic, wiêc, dziwnego, ¿e od

Obecnie próbujemy znaleŸæ

1989 r. czêœæ centralna

zachowane zdjêcia owej grupy

Lwowa wpisana jest na listê

rzeŸbiarskiej wœród kolekcjo-

Œwiatowego Dziedzictwa

nerów, w zbiorach muzealnych,

Kultury UNESCO. Nie zwa-

by z ich pomoc¹ wykonaæ

¿aj¹c na to, problemów nie

kopiê tych g³ów. Byæ mo¿e,

brakuje. Stale odczuwa siê

takie zdjêcia s¹ w albumach

brak œrodków na fachow¹

rodzinnych Czytelników

konserwacjê, a nawet na

„Kuriera Galicyjskiego”?

zwyk³y remont zabytkowych

- Proszê powiedzieæ, jakie

kamienic. Nowi w³aœciciele

prace konserwatorskie s¹

niektórych z nich, a tak¿e

prowadzone w Katedrze Or-

wolnych parcel w historycz-

miañskiej?

nym centrum miasta nie

- W roku ubieg³ym ukoñ-

zawsze przestrzegaj¹ wszyst-

czono konserwacjê najbardziej

kich przepisów konser-

zniszczonego fresku Jana

watorskich. W ratowaniu

Henryka Rosena „Œciêcie g³o-

dziedzictwa historycznego

wy œw. Jana Chrzciciela”.

„Golgota” na dziedziñcu

w³adzom lwowskim stale

Renowacja trwa³a dwa lata.

Andrij Saluk

katedry ormiañskiej

pomagaj¹ specjaliœci z Pol-

Bardzo siê cieszê z tego, ¿e

ski. Z Polski nap³ywaj¹ pie-

jest on sta³ym Czytelnikiem

rzeŸb. Po zrobieniu tego daszku

Wœród konserwatorów polskich byli

ni¹dze, które s¹ bardzo

naszego pisma.

zostan¹ zmontowane wszyst-

znakomici fachowcy, natomiast nasi

potrzebne. Oczywiœcie, s¹ to

kie rzeŸby, ale sama renowa-

jeszcze bardzo skromne

- Proszê powiedzieæ, co w

cja zosta³a ju¿ ukoñczona.

m³odzi konserwatorzy z Galerii Sztuk

fundusze, ale i one urato-

2008 r. zrobiono w czêœci

Nie tak dawno we Lwowie

mieli szansê siê nauczyæ czegoœ

wa³y ju¿ niejeden zabytek.

centralnej Lwowa, jakie pro-

odby³a siê konferencja na-

Wspó³praca polsko-ukraiñska

jekty zosta³y zrealizowane?

ukowa, na której omówiono

nowego od swoich kolegów z Polski.

w tej dziedzinie rozwija siê

- Zosta³a zakoñczona reno-

problemy konserwacji grupy

bardzo prê¿nie, o czym ju¿

wego. Ale prace w lecie wstrzy-

uda³o siê nam uratowaæ ten

wacja wszystkich elementów

drewnianych rzeŸb znanych

niejednokrotnie pisaliœmy

mano, prawdopodobnie z

cenny zabytek. Fresk zosta³

Grobu Pañskiego, który znaj-

jako „Golgota” na podwórku

na ³amach naszego pisma.

braku funduszy, a póŸn¹

odrestaurowany przez polsko-

duje siê obok Katedry Rzym-

Katedry Ormiañskiej. Opra-

jesieni¹ kontynuowano.

ukraiñsk¹ grupê konserwa-

skokatolickiej. Ten zabytek

cowano projekty, przeprowa-

Je¿eli chodzi o jakoœæ wyko-

We Lwowie spraw¹ ochrony

torów. Wœród konserwatorów

pochodzi z pocz¹tku XVII w.,

dzono badania. Mam nadziejê,

nania tych prac, to trudno

zabytków zajmuj¹ siê nie tylko

polskich byli znakomici fa-

coœ mówiæ ze wzglêdów

instytucje rz¹dowe i oficjalne.

chowcy, natomiast nasi m³odzi

pogodowych. Pieni¹dze, otrzy-

Wa¿ny jest równie¿ g³os spo-

konserwatorzy z Galerii Sztuk

mane w listopadzie lub

³ecznoœci, g³os organizacji po-

mieli szansê siê nauczyæ

grudniu, z pewnoœci¹ nie po-

zarz¹dowych, spo³ecznych, w

czegoœ nowego od swoich

mog¹ w konserwacji za-

których dzia³aj¹ ludzie, nie

kolegów z Polski. Planujemy

bytków.

obojêtni wobec losów zabytków

kontynuowanie renowacji

- Co nowego jeszcze pla-

Lwowa. Czêsto to s¹ bardzo

fresków w katedrze, ale

nujecie zrobiæ?

dobrzy fachowcy, którzy

wszystko zale¿y od funduszy.

- Na rogu ulicy Ormiañ-

poœwiêcili ju¿ niejeden rok

Proboszcz, ksi¹dz Tadeos

skiej i Krakowskiej od d³u¿-

Geworgian, zwróci³ siê do

Eksperci wydali

szego czasu, od pocz¹tku

specjalistów od podœwietlenia

werdykt, i¿

i oœwietlenia zabytków i Kra-

Zbudowanie

jowy Oœrodek Badania i Do-

rzeŸby w grupie

nowoczesnego

kumentacji Zabytków w

„Golgota”

gmachu w samym

Warszawie pod kierownictwem

p. Dominika M¹czyñskiego

powstawa³y

centrum starówki

opracowa³ koncepcjê oœwiet-

w róznym czasie.

lwowskiej jest,

lenia wnêtrza koœcio³a ormiañ-

oczywiœcie, nie

swego ¿ycia ratowaniu lwow-

skiego. Koncepcja przewiduje

skich zabytków. Jednym z ta-

dwa re¿imy oœwietlenia. Jeden

do przyjêcia.

kich entuzjastów jest pan

liturgiczny, czyli oœwietlenie

Andrij Saluk, prezydent fun-

ubieg³ego wieku jest puste

podczas liturgii, drugi turys-

miejsce. Na tym miejscu do

dacji „Zachowanie dziedzictwa

tyczny. Przez miêkkie œwiat³o

koñca XIX w. sta³ bardzo

historycznego i architekto-

zostan¹ oœwietlone zabytki,

Grob Pañski obok katedry rzymskokatolickiej

ciekawy i ³adny renesansowy

nicznego Lwowa.” Jest on

znajduj¹ce siê w œwi¹tyni.

budynek. Po nim zosta³ tylko

dobrze znany w odpowiednich

Owa koncepcja zosta³a po-

autor nie jest znany. Wyko-

¿e w roku 2009 rozpoczniemy

koronowany lew, który obec-

urzêdach w³adz miejskich i

parta przez ksiêdza Tadeosa

nany jest w stylu manierys-

prace renowacyjne. Zosta³a

nie znajduje siê w Czarnej

obwodowych. Wszyscy znaj¹

i przez lwowski Urz¹d ochrony

tycznym. Prace renowacyjne

zbadana historia pomalowa-

Kamienicy. Powsta³a idea

jego bezkompromisow¹ posta-

œrodowiska historycznego.

by³y prowadzone przez kon-

nia elementów tej grupy.

odbudowy owego budynku.

wê, je¿eli chodzi o ratowanie

Je¿eli chodzi o witra¿e, to

serwatorów polskich i ukraiñ-

W polichromii, w pokryciu

Lecz obecnie proponowany

zabytków, ich prawid³ow¹,

ju¿ zosta³y odnowione trzy,

skich. G³ównym kierownikiem

zosta³ wykorzystany lakier,

projekt nie mo¿e nikogo zado-

fachow¹ renowacjê. W tych

jeden - w prezbiterium, i po

naukowym by³ dr Janusz

zrobiony na podstawie bur-

woliæ. Inwestor proponuje

kwestiach aktywnie wspó³pra-

jednym w nawie centralnej

Smaza, konserwator war-

sztynu. Wszyscy eksperci

zbudowanie nowoczesnego

cuje z naukowcami i konser-

œwi¹tyni oraz przy wejœciu.

szawskiej Akademii Sztuk

jednog³oœnie wydali werdykt,

gmachu w samym centrum

watorami z Polski.

Niestety zmar³ konserwator

Piêknych. Teraz pozosta³ tylko

¿e poszczególne rzeŸby w

starówki lwowskiej, co jest,

Pan Andrij Saluk zgodzi³

lwowski, pan Anatol Czobitko,

monta¿ odnowionych elemen-

grupie „Golgota” powstawa³y

oczywiœcie, nie do przyjêcia.

siê udzieliæ odpowiedzi na

który bardzo siê przejmowa³

tów zabytku. Równie¿ posta-

w ró¿nym czasie. Figura

Jednoznacznie jesteœmy prze-

pytania korespondenta „Ku-

losami witra¿y koœcio³a or-

nowiono nakryæ ow¹ grupê

Chrystusa jest najdawniejsza,

ciwnikami takiego budow-

riera Galicyjskiego”. Równie¿

miañskiego. Przed jego œmier-

rzeŸbiarsk¹ daszkiem, ¿eby

t³o dooko³a Jezusa jest nieco

nictwa.

chcielibyœmy zaznaczyæ, ¿e

ci¹ mia³em z nim rozmowê

opady nie rujnowa³y cennych

póŸniejsze, natomiast figury