16

Człowiek,

14 28 lutego 2009 * Kurier Galicyjski

SYMON PETLURA

sywy UHA i armii URL

przeciwko bolszewikom.

Rz¹d Wynnyczenki pomi-

mo tego, ¿e stara³ siê jak móg³,

traci³ popularnoœæ zarówno

wœród wy¿szych warstw spo³e-

czeñstwa Ukrainy, jak i wœród

mas ch³opskich. Ch³opom nie

SZYMON KAZIMIERSKI

podoba³a siê ograniczona

reforma rolna Wynnyczenki,

Pierwsza wojna œwiatowa

stworzy³a okazjê do uzyska-

nia niepodleg³oœci dla kilku

narodów Europy dotych-

czas podporz¹dkowanych

swoim s¹siadom. 24 kwietnia

1916 roku niepodleg³oœæ

og³osi³a Irlandia. 6 grudnia

1917 roku – Finlandia. 16 lu-

God³o URL

tego 1918 – Litwa. 24 lutego

1918 – Estonia. Gruzja 26

maja 1918, a w dwa dni póŸ-

niej – Armenia. 28 paŸdzier-

nika 1918 proklamowano

powstanie Czechos³owacji.

Mychaj³o Hruszewski,

31 paŸdziernika 1918 Jugo-

pierwszy prezydent URL

s³awii. 11 listopada 1918

roku og³osi³a niepodleg³oœæ

Polska, a 18 listopada 1918

£otwa. Na Ukrainie dwukrot-

nie proklamowano powstanie

pañstwa ukraiñskiego jako

Ukraiñskiej Republiki Ludo-

wej. Po raz pierwszy w tak

zwanym III Uniwersale z 20

listopada 1917, gdzie og³o-

God³o Zachodnioukraiñ-

szono powstanie pañstwa

skiej Republiki Ludowej

ukraiñskiego w federacji

Symon Petlura

z Rosj¹, zaœ w IV Uniwersale

z 25 stycznia 1918, og³oszo-

wickiej, zwróci³ siê o pomoc

1 listopada 1918 roku od-

niemieckiego ¿o³nierza musia³

no ju¿ pe³n¹ niezale¿noœæ

do Niemiec i Austro-Wêgier.

dzia³y ukraiñskie zajê³y wiele

uciekaæ z Kijowa. Pierwszym

Ukrainy.

Podczas rozmów w Brzeœciu

z najwa¿niejszych punktów

przewodnicz¹cym Dyrekto-

Litewskim 3 marca1918 roku

Pierwszym prezydentem

strategicznych Lwowa, og³a-

riatu zosta³ Wo³odymyr Wyn-

ustalono, ¿e URL zrzeka siê

URL zosta³ wybrany profesor

Wo³odymyr Wynnyczenko

szaj¹c powstanie Republiki.

nyczenko. Symon Petlura

pretensji do austro-wêgier-

Mychaj³o Hruszewski, zaœ

Przewodnicz¹cym Ukraiñ-

obj¹³ dowództwo Armii Czyn-

skiej czêœci Ukrainy. Z kolei,

pocz¹tkowo niewielk¹, bo

skiej Rady Narodowej zosta³

nej, zbrojnego ramienia

pod naciskiem Niemiec Rosja

licz¹c¹ tylko kilka tysiêcy

Jewhen Petruszewycz. 13 lis-

odtworzonej Republiki.

uzna³a nowo utworzone pañ-

¿o³nierzy armi¹ Republiki,

topada 1918 Rada Narodowa

Pozbywszy siê obecnoœci

stwo ukraiñskie URL i zobo-

obj¹³ dotychczasowy dowód-

wyda³a tymczasow¹ ustawê

armii niemieckiej, w³adze

wi¹za³a siê do wycofania

ca kadrowego Hajdamackiego

bolszewickiej Rosji utworzy³y

zasadnicz¹ o niezale¿noœci

swoich wojsk z jego teryto-

Kosza S³obódzkiej Ukrainy,

w Moskwie Tymczasowy Ro-

pañstwowej ziem ukraiñ-

rium. Na miejsce wojsk bol-

Symon Petlura.

botniczo-W³oœciañski Rz¹d

skich by³ej monarchii austro-

szewickiej Rosji, na Ukrainê

Symon Petlura

Ukrainy i chc¹c zainstalowaæ

wêgierskiej. Dowódc¹ oddzia-

zaczê³y wchodziæ wojska nie-

go w Kijowie rozpoczê³y na-

³ów wojskowych Republiki,

mieckie i austro-wêgierskie.

studiowa³ w po³-

stêpn¹ wojnê ukraiñsko-bol-

które nied³ugo utworz¹ tak

Niechêtne nastawienie do-

tawskim semina-

zwan¹ UHA (Ukraiñska Ha-

szewick¹.

wództwa niemieckiego do

licka Armia), zosta³ Dmytro

W Galicji, po³o¿onej tu¿

rz¹du URL doprowadzi³o do

rium duchownym,

Witowski. Doprowadzi³o to do

obok terytorium Ukraiñskiej

zamachu stanu, wymierzo-

ale wkrótce

walk polsko-ukraiñskich

Republiki Ludowej, powsta³y

nego przeciwko temu rz¹dowi,

poœwiêci³ studia

toczonych a¿ do dnia16 lipca

zacz¹tki drugiego pañstwa

a dokonanego przez Paw³a

Jewhen Petruszewycz

1919, kiedy to oddzia³y UHA

ukraiñskiego, Zachodnioukra-

Skoropadskiego, popieranego

teologiczne dla

zosta³y wyparte za Zbrucz na

iñskiej Republiki Ludowej.

natomiast bardzo im siê podo-

przez Niemców by³ego car-

dzia³alnoœci

tereny Ukraiñskiej Republiki

ba³y bolszewickie konfiskaty

skiego genera³a-majora. 29

10 lutego 1919

Ludowej. Dnia 22 stycznia

ca³ej ziemi i jej nieograni-

kwietnia 1918 roku Paw³o

politycznej.

1919 roku oba pañstwa ukra-

czone niczym rozdawnictwo.

Skoropadski zlikwidowa³ Uk-

roku prezesurê

iñskie podpisa³y umowê jed-

Kandydatów na ofiary Wielkie-

Symon Petlura urodzi³ siê

raiñsk¹ Republikê Ludow¹,

Dyrektoriatu ob-

nocz¹ca URL i Zachodniouk-

go G³odu zaczyna³ ogarniaæ

22 maja 1879 w Po³tawie.

mianowa³ siê hetmanem i pro-

raiñsk¹ Republikê Ludow¹.

coraz wiêkszy zachwyt nad

Pocz¹tkowo uczy³ siê w po³-

klamowa³ powstanie hetma-

j¹³ Symon Petlura.

By³ to wstêp do wspólnej ofen-

wspania³ym, w ich mniema-

tawskim seminarium duchow-

natu Ukrainy w postaci powo-

niu, ustrojem bolszewickim.

nym, ale wkrótce poœwiêci³

³anego przez niego do ¿ycia

10 lutego1919 roku Wyn-

studia teologiczne dla dzia³al-

Pañstwa Ukraiñskiego.

nyczenko zosta³ zdymisjono-

noœci politycznej. W roku

Po kapitulacji pañstw cent-

wany, a prezesurê Dyrekto-

1900 zosta³ cz³onkiem Ukraiñ-

ralnych w listopadzie 1918

riatu obj¹³ Symon Petlura.

skiej partii Rewolucyjnej i jed-

roku, 14 grudnia tego¿ roku

Armia ukraiñska pod nacis-

nym z za³o¿ycieli Ukraiñskiej

Symon Petlura i Wo³odymyr

Partii Socjaldemokratycznej.

kiem bolszewików cofa³a siê.

Wynnyczenko, z pomoc¹ kor-

Od roku 1917 silnie zaanga-

Dyrektoriat zaczyna³ traciæ

pusu Strzelców Siczowych,

¿owa³ siê w dzia³anie ukraiñ-

panowanie nad terenem, na

dowodzonych przez pu³kow-

skich organizacji niepodleg-

którym wyrasta³y prywatne

nika Jewhena Konowalca,

³oœciowych.

armie takie, jak wojska anar-

obalili Skoropadskiego i od-

Og³oszenie ukraiñskiej de-

chistów Nestora Machny, lub

tworzyli od nowa Ukraiñsk¹

klaracji niezale¿noœci spowo-

antybolszewickie oddzia³y

Republikê Ludow¹, zamie-

dowa³o natychmiastowy atak

Jewhena Anhe³a, Matwija

niaj¹c jednak Centraln¹ Radê

ze strony bolszewickiej Rosji.

Hryhoryijiwa, czy Ze³enego,

i urz¹d Prezydenta na organ

Rz¹d URL, nie mog¹c sobie

naczelny pañstwa w postaci

nie licz¹c drobnych grup lo-

poradziæ z silnym i bezwzglêd-

tak zwanego Dyrektoriatu.

kalnej samoobrony, czy nawet

Hetman Skoropadski z oficerami

nym naciskiem armii bolsze-

Skoropadski w przebraniu

ch³opskichbandrabunkowych.