12

„Wilcze szańce” na Ukrainie

17 31 marca 2009 * Kurier Galicyjski

KWATERA STALINA

zosta³y zaznaczone na przed-

wojennychsowieckichmapach,

zaœ „Obiekt „Ska³a” – nie.

Obiekt podziemny by³ tak

dobrze zamaskowany i utaj-

niony, i¿ nawet Niemcy, wdar³-

szy siê do Korostenia, wykryli

go nie od razu. Jest w samym

centrum miasta. A propos,

DMYTRO ANTONIUK

„Obiekt „Ska³a”, jak dot¹d, do

tekst i zdjêcia

tej pory nie zosta³ odtajniony

zupe³nie. Najwa¿niejsze doku-

Mo¿na odnieœæ wra¿enie, i¿

menty, bêd¹ce w stanie wydo-

tyrani XX w. wprost upodo-

byæ na œwiat³o dzienne infor-

bali sobie Ukrainê. Wiêk-

macje, dla kogo by³ budowany,

szoœci znany jest bunkier

s¹ w archiwach moskiew-

Hitlera pod Winnic¹, jednak,

skich. Wszelkie proœby histo-

jak siê okazuje, tak¿e Sta-

ryków z Korostenia, kierowane

lin mia³ tu sw¹ „kryjówkê”.

do Moskwy, s¹ z niejasnych

Liczne wojny historii naj-

powodów ignorowane.

nowszej pozostawi³y po sobie

Nawet jeœli brakuje dowo-

œlad niemal¿e w ka¿dym

dów w dokumentach na to, ¿e

obwodzie Ukrainy. Dok¹dkol-

bunkier nale¿a³ do Stalina, to

wiek wybra³by siê podró¿ny,

wskazania na takie w³aœnie

mo¿e mieæ pewnoœæ, ¿e wczeœ-

jego przeznaczenie s¹ logiczne.

niej czy póŸniej napotka jeœli

Na przyk³ad, taka okolicz-

nie TPO (trwa³y punkt ognio-

noœæ, i¿ „Obiekt „Ska³a” jest

wy – przyp. aut.), to z ca³¹

ca³kowicie autonomiczny. S¹

Drzwi wejœciowe do bunkra wytrzymaj¹ uderzenie pocisku artyleryjskiego

pewnoœci¹ – pomnik krwawych

tu generatory Diesla, zapew-

W muzeum masek gazowych jest nawet maska - torba dla noworodka

niaj¹ce dostawê pr¹du, stud-

W¹¿ (U¿).Wedle podania, ksiê¿-

ma³o, gdyby nie spryt Olgi,

nia, nape³niona wod¹, maj¹c¹

na, po osi¹gniêciu zwyciêstwa,

która niby odstêpuj¹c od ob-

najlepszy w ca³ym mieœcie

w³aœnie tu za¿y³a k¹pieli i od-

lê¿enia, poprosi³a, by z ka¿dego

sk³ad chemiczny, wlana do

t¹d to miejsce jest nazywane

domu w mieœcie przekazano

pojemników, posrebrzanych

„k¹pieliskiem Olgi”. W³aœnie tu

jej go³êbia – jako daninê.

od œrodka. Jest tu odrêbny

w latach 30. ubieg³ego wieku

Udaj¹c odwrót spod miasta,

W przeznaczonym dla Stalina pokoju stoi skromny stó³

system wentylacyjny i nawet

wybudowano tajny bunkier,

w rzeczywistoœci ksiê¿na roz-

i aparaty telefoniczne, umo¿liwiaj¹ce bezpoœrednie

kontroli ciœnienia wewnêtrz-

który, jak twierdz¹ historycy,

kaza³a, by zaczekaæ, a¿ miasto

po³¹czenie z Moskw¹

nego. Poza tym, jest kabel

by³ przeznaczony dla Stalina.

ogarn¹ p³omienie – do ³ap

„wodza narodów”, trzeba po-

bezpoœredniego po³¹czenia

walk. Dotyczy to nie tylko II,

go³êbi przywi¹zano ¿arz¹ce siê

„Halo, halo, tu Kreml!”

jechaæ na jeden dzieñ do Ko-

telefonicznego z Moskw¹.

ale i I wojny œwiatowej. Na

wêgielki i ptaki wypuszczono.

Wszystko to jest w stanie ro-

pocz¹tku XX w. ukraiñski

rostenia pod ¯ytomierzem.

„Obiekt „Ska³a” – to nazwa

„Uskrzydlona danina” wróci³a

boczym i „Ska³ê” mo¿na uru-

teren dzia³añ wojennych

podziemnej budowli, wznie-

do swoich gniazd i podpali³a

„Go³êbie trojañskie”

chomiæ w ci¹gu 20 minut.

odwiedzi³y niemal¿e wszystkie

sionej w 1937 r. przez legen-

nieszczêsny gród.

z Korostenia

Dwa lata temu otwarto tu

g³owy pañstw walcz¹cych: Mi-

darnego genera³a Karbyszewa.

O tamtych czasach przypo-

muzeum. Dyrektor uzyska³ do-

ko³aj II, Karol I, Wilhelm II.

Historia Korostenia, zwi¹-

To dawny punkt dowodzenia

mina dziœ monumentalny

pomnik ksiêcia Mala (wodza

datkow¹ pewnoœæ, ¿e wszystko

Jednak, nie mo¿na powiedzieæ,

umocnienia nr 5. Chodzi o „Li-

zana z walkami i wojnami,

Drewlan – przyp. aut.) stoj¹cy

to by³o budowane dla Stalina,

¿e ich pobyt na Ukrainie trwa³

niê Stalina” – ogromny system

liczy ponad tysi¹c lat! Jeszcze

d³ugo: g³owy koronowane

gdy obejrza³ zdjêcia wnêtrz,

obronny, sk³adaj¹cy siê z ty-

w wieku X nie mogli go opa-

na granitowej skale. Tam, jak

zrobione przez Niemców w cza-

przyje¿d¿a³y, ogl¹da³y defilady

siêcy bunkrów i ci¹gn¹cy siê

nowaæ szturmem Waregowie,

g³osi legenda, by³o niewielkie

wojskowe i wyje¿d¿a³y. Nato-

sie wojny. Na jednej z fotografii

od Morza Ba³tyckiego a¿ do

natomiast wielka ksiê¿na

grodzisko i niedu¿a rzeŸba

miast przywódcy nastêpnej

Rumunii. Nadmieniê tu jednak,

przedstawionopokój,urz¹dzony

Olga bezskutecznie naciera³a

ksiê¿nej Olgi stoj¹ca u pod-

krwawej wojny œwiatowej spê-

¿e wszystkie te bunkry (TPO)

z niezwyk³ym przepychem. S¹

na to miasto, próbuj¹c w ten

nó¿a ska³y, na brzegu rzeki

dzali na Ukrainie o wiele wiê-

tam skórzana kanapa i fotele,

sposób pomœciæ œmieræ mê¿a

Bez saperów i speleologów nie

cejczasu,udzielaj¹cjejmnóstwo

bardzo lubiane przez krem-

Igora, zabitego przez Drewlan.

warto wchodziæ na dwa niedostêpne

uwagi. Kwatera Hitlera „Weh-

lowskiego „gospodarza”. Co

Dru¿yna babci chrzciciela

rwolf” pod Winnic¹ jest dobrze

prawda, wszystko to zniknê³o

Rusi „przez ca³e lato” próbo-

wci¹¿ poziomy bunkra, gdy¿ w

zaraz po wojnie, ale dyrektor

znana, zaœ kwatera jego prze-

wa³a siê przebiæ przez wysoki

pomieszczeniach, przypuszczalnie,

muzeum, Iwan Poliniaka, nie

ciwnika z Kremla dopiero od

czêstokó³ Korostenia, jednak

ma w¹tpliwoœci, ¿e okreœlony

niedawna ods³ania swe tajem-

wszelkie ataki by³y odpierane.

jest ³adunek wybuchowy.

pokój by³ przeznaczony dla

nice. A¿eby zobaczyæ kwaterê

Miasto z pewnoœci¹ by wytrzy-