11

Rozmowy „Kuriera”

Kurier Galicyjski * 24 lipca 14 sierpnia 2009

Maciej Płażyński i Łukasz Abgarowicz w Bołszowcach

DWUGŁOS O POLSKIEJ POLITYCE WSCHODNIEJ,

POLAKACH NA UKRAINIE ORAZ „POLSKIM GETCIE”

WypowiedŸ £UKASZA AB-

Rozmowa z MACIEJEM

organizacji, z którymi wspó³-

GAROWICZA, senatora RP,

P£A¯YÑSKIM – prezesem

pracujemy na Ukrainie, a wo-

wiceprzewodnicz¹cego

Stowarzyszenia „Wspólnota

lelibyœmy wspó³pracowaæ z

senackiej Komisji ds. Emig-

Polska”, pos³em na Sejm,

kilkoma silnymi organizacja-

racji i £¹cznoœci z Polakami

b. senatorem i Marsza³kiem

mi, których cele nie s¹ zwi¹-

za Granic¹

Sejmu RP III kadencji

zane, tylko z tym, ¿e jest prezes,

rozmawia³ MARCIN ROMER

zarz¹d, i najbli¿sze otoczenie,

- Jaki jest Pana pogl¹d na

tylko które faktycznie pro-

problemy przedstawione

przez przedmówcê – pana

- Panie Marsza³ku, mija

wadz¹ jak¹œ dzia³alnoœæ

Marsza³ka Macieja P³a¿yñ-

prawie rok od czasu, kiedy

spo³eczn¹ na rzecz polskiej

skiego?

zosta³ Pan szefem „Wspól-

- Jak ocenia Pan realiza-

grupy. Ten z³y stan na Uk-

- Podzielam wszystkie po-

noty Polskiej”. Jak Pan

cjê polskiej polityki histo-

rainie, trwa od kilkunastu

Wo³yñskim. Po obchodach

gl¹dy pana Marsza³ka. Z ca³¹

ocenia ten czas?

rycznej?

lat i nie jest ³atwo go zmieniæ,

dwustulecia tego liceum s¹

pewnoœci¹ te organizacje i to-

- Kontynuacja i zmiany.

ale na pewno nie mo¿na

- Mam du¿y niedosyt. S¹

œwietne relacje i œwietne na-

warzystwa polskie, które s¹ w

Misja pozostaje ta sama,

powiedzieæ, ¿e jest stanem

rzeczy nie zwi¹zane z pie-

stroje ze strony w³adz, konk-

¿aden sposób nie pracowa³y

spora czêœæ wspó³pracowników

z którego mo¿na by byæ za-

niêdzmi, których uparcie siê

retnie ze strony rektora. Nam

i nie pracuj¹ na budowê zwar-

ta sama. Tak to jest w rea-

dowolonym.

by siê marzy³o, ¿eby tam by³

nie robi. Tak jest chocia¿by

tych œrodowisk Polaków.

wydzia³ prawny, czy prawno-

Zamykaj¹ siê w³aœnie w takim

- S¹ œrodowiska na Ukra-

lizacji takiej misji, która nie

w sprawie oddawania niektó-

europeistyczny, który by

getcie.

inie - nie polskie, ale bliskie

koñczy siê na jednej kadencji,

rych polskich koœcio³ów,

uczy³ prawa ukraiñskiego

W wielu miejscowoœciach

wizji polskiej, europejskiej.

tylko ma dziesi¹tki lat przed

gdzie wieloletnie zabiegi nie

oraz zarazem poruszania siê

w okolicach Bo³szowiec miesz-

W mojej ocenie s¹ one bar-

sob¹. Jak przychodzi nowy

zawsze s¹ do dziœ skuteczne.

po prawie europejskim, po

kaj¹ Polacy, do których, obecna

dzo s³abo wspierane przez

szef, to chce zrobiæ zmiany.

Od prawie dwudziestu lat

Europie. W ten sposób two-

tu z nami pani Wies³awa

Polskê. Wizjê Polski, tu na

Chcia³bym, ¿eby „Wspólnota”

Ukraina jest przecie¿ wolnym

rzy³o by siê kadry sympaty-

Holik dociera³a z pomoc¹ po-

Ukrainie, tworz¹ równie¿

by³a bardziej aktywna, ¿eby

i niezale¿nym pañstwem.

zuj¹ce z nami, z Europ¹,

powodziow¹. Mamy miejsca,

ukraiñskie elity i ukraiñska

bardziej energicznie dzia³a³a,

Upamiêtnienie zamordo-

budowane i rosn¹ce w pojed-

gdzie s¹ Polacy zupe³nie nie

naniu. Bêd¹ to ludzie bardzo

inteligencja. Myœlê, ¿e dzia-

¿eby bardziej konsekwentnie

zorganizowani, nie ma ¿adnej

wanych Polaków te¿ nie mo¿e

przydatni zarówno Ukrainie

próby budowania struktur,

³ania podejmowane na tym

rozlicza³a siê z tych pieniêdzy,

budziæ poczucia sukcesu. To,

jak i Polsce.

integrowania tych struktur,

polu s¹ za s³abe.

które wydaje na swoich wspó³-

co jest norm¹ cywilizacyjn¹,

Nie jest to bezpoœredni

ani te¿ podejmowania czy te¿

pracowników za granic¹.

- S¹dzê, ¿e promocja Polski,

co jest oczywistoœci¹ w wol-

obszar oddzia³ywania Senatu.

wspó³dzia³ania z nami w rze-

S¹dzê, ¿e z tym bywa³o ró¿nie.

umiejêtnoœæ wp³ywania na

nych krajach, ci¹gle nie do

Sprawy o jakich mówi³em to

czy bardzo wa¿nej, mianowicie

Chcia³bym, ¿eby Stowarzy-

koñca tu dzia³a. Historia bywa

obraz Polski w elicie ukraiñ-

obowi¹zek pañstwa polskiego

w pracy formacyjnej w sto-

szenie „Wspólnota Polaka ”

tragiczna, ale nikt nie prze-

skiej jest s³aby i nieskuteczny.

i spo³eczeñstwa polskiego.

sunku do m³odzie¿y, budo-

by³o t¹ wspólnot¹, która

szkadza w oddaniu ho³du

Robimy to bardzo powierz-

Senat ma obowi¹zek

wania dumy z polskoœci. W

realizuje tê sam¹ misjê, ale

zamordowanym. Tu nie ma

chownie. Byæ mo¿e wydajemy

wspieraæ Polaków.

zwi¹zku z tym, m³ode pokole-

Moim zdaniem, s¹ to na-

nie bêdzie odchodziæ, bêdzie

skuteczniej ni¿ do tej pory.

na to miejsca. To s¹ rzeczy

na to te¿ za ma³e œrodki.

stêpuj¹ce sprawy:

siê powolnie wynaradawiaæ,

Wydaje mi siê, ¿e trzeba siê

z  perspektywy  polskiej

S¹dzê, ¿e Polska powinna

- po pierwsze – pomoc

chyba, ¿e bêdzie uciekaæ do

bardziej przebijaæ do opinii

bardzo wa¿ne. Trudno mówiæ

mieæ silniejsze oœrodki takich

socjalna dla biednych i s³a-

Polski. Ale czêsto sytuacja jest

publicznej w Polsce z proble-

promocji kulturalnych i we

o pe³nym pojednaniu, jeœli siê

bych, szczególnie starszych

taka, ¿e nie ma ono przywi¹-

mami Polaków za granic¹. Ta

Lwowie, i w Kijowie, jako sto-

o pewnych rzeczach nie tylko

ludzi. To jest nasz obowi¹zek

zania ani do ma³ej Ojczyzny,

opinia kszta³tuje polityków

licy. Bez inwestowania trudno

nie mówi, ale wrêcz, wymazuje

i nie mo¿emy ich zostawiæ

ani wiedzy o tej du¿ej OjczyŸ-

polskich. Oni s¹ podatni na

mówiæ o wiêkszej promocji

siê je z pamiêci. Nie mo¿na

zupe³nie bez pomocy;

nie. Je¿eli nawet jest zaintere-

g³osy opinii publicznej, na

kraju. Zgadzam siê, ¿e to s¹

wymazaæ tego, co siê dzia³o

- po drugie - to jest m³o-

sowanie wyjazdem, to czêsto

dzie¿, w któr¹ trzeba inwes-

g³osy swoich wyborców. Im

na Kresach Wschodnich, na

niedostatki. Nasza obecnoϾ

jest to zainteresowanie czysto

towaæ, robiæ pracê formacyjn¹,

utylitarne. Bardzo wiele mamy

wiêcej bêdziemy w Polsce

Zachodniej Ukrainie w latach

nie mo¿e byæ zwi¹zan¹ tylko

wspieraæ w budowaniu ka-

do zmiany w formach dzia-

mówili o problemach Polaków

43 – 45. Nie mo¿na wymazaæ

ze œrodowiskiem polskim, ale

rier. To jest obszar do dzia-

³ania.

we Lwowie, to tym lepiej te¿

tego – w jakiej sytuacji by³

ze œrodowiskiem znacznie

³ania dla Senatu. Tutaj rze-

Je¿eliidzieopromocjêPolski,

dla tych Polaków, którzy we

Koœció³ katolicki. To s¹ pewne

szerszym, czyli buduj¹cym

czywiœcie pope³niamy wiele

to po pierwsze – politycy

Lwowie mieszkaj¹.

gesty, ale bardzo wa¿ne gesty.

¿yczliwoœæ do Polski w ukra-

b³êdów. Wydajemy œrodki w

powinni kategorycznie stawiaæ

- Jak Pan ocenia polsk¹

One buduj¹ ca³okszta³t sto-

iñskich krêgach opiniotwór-

sposób nienadzwyczajny na

pewne rzeczy. To tak, jak

politykê wschodni¹?

czych. M³oda inteligencja jest

sunków prawdziwych. To

takie powtarzaj¹ce siê ja-

Turcja nie mo¿e mieæ drogi do

- Chcia³bym ¿ebyœmy byli

do tego najlepiej predyspo-

probierz - czy mówimy fak-

se³ka, które nie maj¹ nic

Europy, dopóki nie przyzna

wspólnego z patriotyzmem.

siê do rzezi w stosunku do

bardziej konsekwentni. Wy-

nowana. Dlatego w³aœnie, ¿e

tycznie o pojednaniu, czy mó-

To siê odbêbnia, coœ tam robi.

Ormian i nie pojedna siê z Or-

daje mi siê, ¿e politykê pañst-

jest m³oda, nie ma obci¹¿eñ

wimy o faktycznej sympatii,

Potem we Lwowie kabanosy

mianami. Ktoœ chowaj¹cy

wa powinno cechowaæ to, ¿e

z czasów sowieckich i jest bar-

czy tylko sk³adamy polityczne

siê polewa spirytusem i pod-

tak¹ tajemnicê i k³ami¹cy

jest d³ugofalowa. Nie powin-

obietnice, a w rzeczywistoœci

dziej otwarta na œwiat. Czêsto

pala… Ta joj ta JóŸku… To

w takiej sprawie jest po prostu

na siê zmieniaæ, co do spo-

dzieje siê inaczej.

te¿ zna nasz kraj. W zwi¹zku

nie ma nic wspólnego z ce-

niebezpieczny dla s¹siadów.

- Czy nie uwa¿a Pan, ¿e

sobu jej prowadzenia, w za-

z tym, racj¹ jest, ¿e by³oby

lami, które stawia przed sob¹

Tak samo Ukraiñcy musz¹

trzeba by bardziej aktywnie

le¿noœci od kadencji, czy od

dobrze gdybyœmy potrafili byæ

Senat.

siê przyznaæ do tego, powie-

kszta³towaæ i stymulowaæ

zmiany rz¹du. Jeœli mówimy

bardziej aktywni i wychodziæ

Za to z celami tymi wiele

dzieæ przepraszam. Nie mog¹

dzia³ania podejmowane przez

wspólnego ma to, co siê tutaj

o powa¿niejszych oczekiwa-

w ich stronê. To jest praca

ludzi, którzy rzeczywiœcie s¹

dzieje w Bo³szowcach. Je¿eli

ludobójcami czciæ na pomni-

ró¿ne organizacje i insty-

niach do polityki wschodniej

trudna, ale mo¿liwa.

przychodz¹ pielgrzymki m³o-

kach. To jest po prostu nie-

- Trzeba by wyjϾ z tak

Polski, to mówimy o tym, czy

tucje z Polski na Ukrainie?

dzie¿y z odleg³oœci ponad 100

mo¿liwe. Bez za³atwienia tego,

zwanego – polskiego getta

przez te 20 lat osi¹gnêliœmy

- Trzeba to robiæ bardziej

km, tu siê spotykaj¹, tutaj

prawdziwego pojednania nie

i tworzyæ œrodowisko przy-

to, co chcieliœmy, czy nie.

konsekwentnie i bardziej ak-

wychowuj¹ siê w kulcie ma-

ma. To jest jedna z kluczo-

jazne Polsce

Wydaje mi siê, ¿e osi¹gnê-

tywnie. Ta aktywnoϾ dotyczy

ryjnym, tutaj siê mówi o Pol-

wych rzeczy i to powinno byæ

liœmy za ma³o. Trzeba by³o

- To prawda, tym bardziej,

równie¿ œrodowisk polskich.

sce, mówi siê coraz wiêcej po

przez Polskê kategorycznie

w sposób bardziej zdecydo-

S¹dzê, ¿e wbrew, przekona-

¿e to getto obejmuje ma³¹

polsku. To jest to w³aœnie to

stawiane.

wany i konsekwentny wspó³-

niu jakie jest w Polsce – œro-

czêœæ polskiego œrodowiska,

o co chodzi. Tu siê buduje ta

Przy ca³ej otwartoœci do

duma i przywi¹zanie do Oj-

tego narodu, dla przyjaŸni,

pracowaæ z naszymi sojusz-

dowiska polskie we Lwowie

czy ludzi o polskich korze-

czyzny, jak równie¿ do religii.

chêci wsparcia ich w drodze

nikami, ale stawiaæ te¿ im

nie s¹ zbyt aktywne, s¹ za

niach. Ono jest zbyt zamkniête

A jest to tutaj bardzo ze sob¹

do eurointegracji, do zachod-

wymagania. Nie koñczyæ na

ma³o aktywne. Ta polska

w w¹skim krêgu dzia³aczy,

zwi¹zane. Pomoc w odbudo-

niej cywilizacji. To jest pierw-

przyjmowaniu ich obietnic,

spo³ecznoœæ jest spo³ecznoœ-

którzy dziêki temu znaleŸli te¿

wie bo³szowieckiego sanktua-

sza sprawa.

tylko zaczynaæ nastêpne

sposób na ¿ycie. Czasami s¹

ci¹, patrz¹c¹ bardziej na

rium i klasztoru, gdzie fran-

Druga, to – zgadzam siê

rozmowy od sprawdzenia,

to wartoœciowi i uczciwi ludzie,

wyjazdy do Polski, ni¿ na

ciszkanie tworz¹ M³odzie¿owe

absolutnie, ¿e ta promocja

jak obietnice zosta³y zreali-

czasami ludzie, którzy przy-

budowanie polskoœci we

Centrum Pokoju i Pojednania

i budowa zwi¹zków powinna

zowane. Mam poczucie, ¿e

zwyczaili siê do takiej dzia³al-

Lwowie i na tej czêœci Ukrainy.

to bardzo dobrze wydane pie-

siê odbywaæ poprzez m³od¹

nie ma tu równomiernoœci.

noœci, ale jakby na nasze ocze-

To widaæ po wspó³pracy z ró¿-

ni¹dze przez Senat RP. Na

inteligencjê. S¹ takie inicjatywy,

pewno najlepiej na Ukrainie.

s¹ takie pomys³y, które na

Polska zapewnia ró¿ne pañ-

nymi organizacjami. Te orga-

kiwania i na potrzeby szerszych

To jest dok³adnie to, o co nam

razie „kr¹¿¹”.

stwa z tej czêœci Europy, o stra-

nizacje nie potrafi¹ siê

efektów to jest za ma³o. Mu-

chodzi.

Jest ju¿ chêæ po stronie

tegicznym partnerstwie, a z

rozbudowywaæ, widaæ tam

sz¹ te œrodowiska siê otwieraæ,

Tu jest misja realizowana

ukraiñskiej; na przyk³ad,

kolei nie egzekwuje czasami

ma³o m³odych ludzi. Ich roz-

musz¹ przyci¹gaæ ludzi. Ina-

w stosunku do m³odzie¿y,

zbudowania wspólnej polsko-

drobnych gestów na swoj¹

bicie te¿ jest niczym nie uza-

czej nie osi¹gnie siê celu, jaki

idzie praca formacyjna, tu siê

ukraiñskiej uczelni w Krze-

korzyϾ.

sadnione. Mamy kilkaset

przed nimi stawiamy.

tworz¹ patrioci.

mieñcu, w dawnym Liceum