4

Przegląd wydarzeń

31 sierpnia – 14 września 2009 * Kurier Galicyjski

Jak agroturystyka przyszła na Huculszczyznę

KOMFORT WŚRÓD MITÓW

biznes. Zaczyna³em z po³o-

niny, któr¹ dawali w arendê

na jeden rok, dalej na drugi

itd. Ta po³onina nazywa siê

Szcziwnyk i ma 100 hekta-

rów. Swego byd³a tyle nie

KONSTANTY CZAWAGA

mia³em, bra³em na wypas od

tekst i zdjêcia

ludzi krowy, ja³ówki, owce.

Tak by³o przez osiem lat. Prze-

Od stacji autobusów w

rabialiœmy mleko na ser,

Werchowynie do siedziby

bryndzê. Czêœæ tej produkcji

Mojsiuków jest na piechotê

zwraca³em ludziom za wypas

zaledwie 10-15 minut, jed-

ich byd³a, jednak ze sprze-

nak w ci¹gu tego krótkiego

da¿¹ reszty wyrobów by³o

czasu zosta³em dok³adnie

ciê¿ko: bezdro¿e, musieliœmy

poinformowany przez star¹

wszystko zwoziæ koñmi. Kie-

Hucu³kê, która wraca³a z ba-

dyœ w ko³chozie corocznie

zaru, o szczegó³ach stwo-

drogi na po³oniny naprawia³

Figura w chustce

rzenia œwiata. Na po¿egnanie

traktor, jednak na pocz¹tku,

jeszcze ostrzeg³a mnie, ¿e

po odzyskaniu przez Ukrainê

Iwan i Ola

dzisiaj nie wolno pracowaæ,

bo jest huculskie œwiêto.

Tak i nie dowiedzia³em siê

o nim, bo ca³a rodzina Moj-

siuków zerkaj¹c na chmury

szybko grzeba³a siano.

„Wed³ug kalendarza cer-

kiewnego mamy dzieñ zwyk³y,

a u Hucu³ów tych œwiêtowañ

jest du¿o” – z uœmiechem

objaœni³a gospodyni obejœcia

- pani Ola, która pochodzi

z Halicza i wyros³a w rodzinie

o korzeniach ukraiñsko-pol-

skich.

Wysz³a za m¹¿ za rodowi-

tego Hucu³a Iwana Mojsiuka,

Józef K³akowicz

gdy razem studiowali na Insty-

Siedziba „U Mojsiuków”

tucie Agrarnym w Kamieñcu

ponuje pomoc ma³y Hucu-

Podolskim. Tak trafi³a do

³ek.

niepodleg³oœci zapanowa³

œwitu do nocy jesteœmy na

Wasyla Stefanyka w Iwano-

Werchowyny (by³e ¯abie),

Dziêkujemy i wracamy do

chaos. Teraz ju¿ mo¿na dostaæ

nogach. Klienci znajduj¹ nasz

Frankiwsku.

du¿ej osady, która jest cent-

Mojsiuków. Iwan odbiera te-

traktor prywatny, a wtedy...”

adres przez Internet, przeka-

Spotka³a mnie te¿ niespo-

rum rejonowym, po³o¿onym

lefon z po³oniny, daje rozpo-

Poniós³ straty, jednak bo-

zuj¹ jeden drugiemu. Najwiê-

dzianka. Przypadkowo spot-

na Ukrainie najwy¿ej nad

rz¹dzenia. Nie jest to prosta

rykaj¹c siê z problemami Iwan

cej ludzi do nas przyje¿d¿a

ka³em na podwórku czytelnika

poziomem morza. Iwan i Ola

sprawa ³¹czyæ prowadzenie

Mojsiuk postanowi³ jeszcze

nadal w zimie, zw³aszcza ze

„Kuriera”. Okaza³ siê nim pan

jako specjaliœci pracowali w

gospodarstwa agroturystycz-

raz zaryzykowaæ i zaj¹³ siê

Lwowa, Kijowa, Dniepropiet-

Józef K³akowicz, ojciec gos-

ko³chozie, gdzie gospodarka

nego, zajmowaæ siê hodowl¹

agroturystyk¹. Wczeœniej

rowska. W tym roku mamy

podyni, pani Oli. Grzeba³ siano.

socjalistyczna oraz ideologia

byd³a wysoko w górach, wy-

mieszkañcy Werchowyny tym

du¿o goœci z Odessy. Co raz

Powiedzia³, ¿e mieszka w Ha-

leninowska przeplata³a siê ze

rabiaæ, a potem „na dole”

siê nie zajmowali. Choæ jeszcze

wiêcej przyje¿d¿a Polaków.

liczu, jest parafianinem koœ-

starowiecznymi zwyczajami

sprzedawaæ ser „po³oniñski”.

przed II wojn¹ œwiatow¹ ¯abie,

Ostatnio jest bardzo dobre

cio³a œw. Jakuba Strzemiê,

Hucu³ów, nawet ich zabobo-

Iwan Mojsiuk zrezygnowa³ na

które nazywano sercem Hucul-

po³¹czenie Werchowyny z

gdzie dostaje prasê polsk¹.

nami. Przypomnia³em sobie,

po³oninie z technologii ko³-

szczyzny, by³o s³ynnym oœrod-

Iwano-Frankiwskiem przez

Jest emerytem i czêsto przyje¿-

jak na pocz¹tku lat 70-ch,

chozowych, wróci³ do metody

kiem na szlaku turystycznym.

Worochtê. Szczerze powiem,

d¿a do Werchowyny, a¿eby

tutaj nad Czarnem Czeremo-

pradziadków. Jest tam teraz

„Zauwa¿y³em, ¿e zwiêksza

¿e serwis w Werchowynie jest

pomagaæ rodzinie córki.

szem, us³ysza³em historiê, jak

znów staja i zatrudnionych

siê tutaj iloœæ turystów, zw³asz-

jeszcze bardzo kiepski, dlatego

Dni mijaj¹ szybko. Ktoœ z

w tej miejscowoœci na zeb-

dziesiêæ osób. Jest tam 80

cza w zimie, a¿eby pojeŸdziæ

sami organizujemy dla swoich

letników, czy jak siê tu mówi

raniu ko³choŸników z udzia³em

krów, 50 „g³ów” m³odego

na nartach – wspomina Iwan.

klientów wycieczki w góry,

„luftowników” poszed³ do

sekretarza komunistycznej

byd³a i 500 owiec. Ser po³o-

– Powiedzia³em wtedy do

przede wszystkim na Pop Iwan,

pobliskiego lasu zbieraæ ja-

organizacji partyjnej zbesztano

niñski jest sprzedawany w

swojej ¿ony: Dawaj spróbu-

Howerlê, czy do najwiêkszego

gody i szukaæ grzybów, inni

kobietê za „odebranie mleka”

Kosowie oraz w Rachowie na

jemy. Wziêliœmy kredyt w

kompleksu narciarskiego –

zdobywaj¹ kolejny szczyt, a

ko³chozowym krowom na

Zakarpaciu. Jest tam na po-

banku na 10 lat. Mieliœmy

Bukowelu. Tak¿e na bazar

my lwowiacy przed samym

po³oninie. Mojsiukowie nie

³oninie tak¿e Ÿród³o wody

trochê drewna, sami zapro-

huculski do Kosowa, do mu-

zachodem s³oñca podkradamy

ukrywaj¹, ¿e w tym kraju an-

mineralnej „Burkut”.

jektowaliœmy „siedzibê” na 16

zeum w Ko³omyi, do Jaremcza,

siê do bezludnej drewnianej

teny satelitarne i telefony

„Moim zdaniem w tej czêœci

miejsc i w ci¹gu pó³tora roku

Worochty. W zimie mo¿na

cha³upy, ¿eby zobaczyæ „cie-

komórkowe nie wyeliminowa³y

Karpat przysz³oœæ to agrotu-

j¹ wybudowaliœmy”.

jeŸdziæ na nartach, saniach,

nie zapomnianych przod-

wszelkiego rodzaju czarodzie-

rystyka, tak¿e na po³oninie”

Wspania³e warunki. Wy-

a latem na koniach, czy

ków”. W³aœnie tak nazywa

jów. Wiêc ka¿dy cz³owiek, czy

– uwa¿a Iwan Mojsiuk.

godne pokoje z ³azienk¹,

bryczk¹”.

siê ta chata-muzeum znanego

stworzenie, czy jakaœ zjawa

Przez po³oninê Sziwnyk

wiêksze i mniejsze, z telewizo-

Za³o¿ona w Werchowynie

na œwiecie filmu ukraiñskiego

zna swoje miejsce.

przechodzi wielu turystów z

rem. S¹ kuchnie ze wspó³-

przez gospodarzy, prowa-

o tej samej nazwie wybitnego

„Urodzi³em siê niedaleko

Ukrainy i z Polski. St¹d jest

czesnym wyposa¿eniem.

dz¹cych gospodarstwa agro-

re¿ysera Siergeusza Parad¿a-

st¹d, ko³o Magóry – opowiada

blisko na Pop Iwana i do

Mo¿na te¿ zamówiæ niedrogie,

turystyczne Asocjacja na

nowa. Przez ma³e okienka

o sobie Iwan. - Uwielbiam

szczytu Stóg. Pan Iwan chce

smaczne jedzenie, tak¿e dania

razie nie dzia³a. Od pañstwa

widaæ tylko piec i haftowan¹

pracê na wsi, ko³o byd³a,

wybudowaæ tam kemping.

huculskie.

pomocy ¿adnej. Doœwiadcze-

koszulê. Nagle skrzypnê³y

dlatego poszed³em uczyæ siê

Podczas naszej rozmowy

„Ju¿ trzy lata, jak prowa-

nia czerpi¹ przewa¿nie z Pol-

drzwi, chocia¿ przed tym prze-

na weterynarza. Mój ojciec by³

przyszed³ mu te¿ do g³owy

dzimy to dzie³o – mówi dalej

ski. Pañstwo Mojsiukowie

kona³em siê, ¿e s¹ zamkniête.

pasterzem owiec i mama te¿

pomys³ by wznieœæ przy tym

Iwan Mojsiuk. – Jako prywatny

mówi¹, ¿e chc¹ wys³aæ do Za-

Tymczasem na koñcu w¹skiego

pracowa³a w ko³chozie. Po

starym pasterskim szlaku

przedsiêbiorca jest zarejestro-

kopanego m³odszego syna

ganku pokaza³a siê ma³a

studiach, przez 12 lat by³em

kapliczkê ekumeniczn¹. Ale

wana moja ¿ona Ola. Mamy

W³odzimierza, który studiuje

bia³a kicia...

weterynarzem w ko³chozie,

o tym ju¿ w kolejnym repor-

do pomocy kucharkê. Widaæ,

turystykê i biznes hotelowy

„Tutaj niedaleko, za t¹

a póŸniej postanowi³em spró-

ta¿u „Kuriera”.

¿e trzeba bêdzie jeszcze kogoœ

na Przykarpackim Uniwer-

gór¹ mieszka kobieta, która

bowaæ poprowadziæ swój

do pomocy, bo ca³y czas od

sytecie Narodowym im.

ma klucz” – grzecznie pro-

KG