na ukrainie?
23
Kurier Galicyjski * 20 – 29 października 2009
WarszTaTy przyjaźni
każdego Polaka, niezależnie od miej-
ojczysty stały się niedostępne na długi
sca zamieszkania - w Polsce lub w
czas. Parafianie przypominają sobie
dowolnym miejscu na świecie.
pierwsze modlitewniki, które wtedy
- Ojczyznę każdy z nas nosi w
pojawiły się. W nich polskie słowa zo-
kościoła pw. Matki Bożej Często-
polsko-niemieckie jako obszar zróżni-
Grupa uczniów i studentów z
swoim sercu – podkreślił dyplomata.
stały napisane zgodnie z transkrypcją
chowskiej (pierwotnie należał lutera-
cowania kulturowego”. Niezapomnia-
Żytomierszczyzny, licząca 35 osób
Ale pamiętać o niej bez możli-
w języku ukraińskim lub rosyjskim.
nom), a ze współczesnych obiektów
ne wrażenie pozostawił całodzienny
oraz 3 opiekunów, uczestniczyła w
wości rozmowy we własnym języku,
Wierni prosili kapłanów, żeby Msza
– szklana pełna zieleni Palmiarnia.
pobyt w Muzeum Etnograficznym w
polsko-niemiecko-ukraińskim spotka-
wieloletni brak kontaktu z rodakami,
Święta była odprawiona po ukraińsku.
Osobliwość Zielonej Góry stanowią
Ochli. Dużo tu rzeźb w drewnie oraz
niu młodzieży w ramach partnerstwa
utrata najbliższych ze względu na
Proboszcz katedry św. Zofii pamięta
winorośle, sadzone wszędzie, gdzie
zabytków architektury drewnianej,
pt. „Zrozumieć historię – kształtować
położenie granic – jest bardzo trud-
starsze osoby, które pragnęły, aby
się da, po całym mieści. Przypomina-
które są udostępniane zwiedzającym.
przyszłość”, które miało miejsce w
nym doświadczeniem losu. W ciągu
była ona polskojęzyczna, a czytanie
ją o tym, że jest to miasto o dawnych
Niektóre służą za warsztaty. Pod
Zielonej Górze w dniach 17 – 31 lipca
ostatnich 20 lat te problemy prak-
Ewangelii i kazanie – w języku ukraiń-
tradycjach winiarskich.
opieką mistrzów dawnych zawodów
2009 roku. To było drugie takie spo-
tycznie przestały istnieć dla Polaków,
skim. Tak, by Słowo Pańskie wszyscy
Kolejnym spotkaniem z historią
nasza młodzież mogła spróbować
tkanie naszej młodzieży z rówieśnika-
rozproszonych po świecie. Ludzie,
mogli rozumieć. W latach 90-ch ubie-
była wycieczka do Muzeum Wojsko-
własnych sił w garncarstwie, hafciar-
mi z Niemiec i Polski.
wego w Drzonowie. Siłami entuzja-
stwie, wycinance, wykonywaniu kwia-
Możliwość szerszej współpra-
stów zebrano dużo militariów i ekwi-
tów z bibuły, ubijaniu masła, nauczyć
cy między głównym organizatorem
punku z różnych epok. A na terytorium
się regionalnych lubuskich piosenek i
warsztatów młodzieżowych – Re-
rozmieszczono działa, samochody,
zabaw tanecznych, a wieczorem przy
gionalnym Towarzystwem Polsko-
czołgi, samoloty przeważnie z okresu
ognisku posmakować specyfików ku-
Niemieckim w Zielonej Górze a Ży-
II wojny światowej.
linarnych, przygotowanych na terenie
tomierskim Obwodowym Związkiem
Wyjazd do Wrocławia umożliwił
muzeum dawnymi sposobami. Było to
Polaków na Ukrainie zaistniała po
nam zobaczenie zachodniej części
spotkanie z dziedzictwem kulturowym
podpisaniu umowy partnerskiej w
Polski. Wrażenia z Wrocławia to zde-
Ziemi Lubuskiej w malowniczej sce-
2008 roku. Odtąd uczestniczyliśmy w
rzenie klimatów średniowiecznego
nerii lasu i jezior.
realizacji 4 projektów ukierunkowa-
miasta z nowoczesnym budownic-
Równie ciekawa była „ścieżka
nych na integrację młodego pokolenia
twem betonu, szkła i metalu, to mia-
przyrodnicza” zorganizowana przez
z trzech wymienionych krajów.
sto zielonych ogrodów i unikalnego
Nadleśnictwo w Przytoku. W czasie
Nasz projekt wspierany przez
ZOO, miasto nad wodą i z olbrzymią
długiego marszu po lesie widzieliśmy
Fundację „Pomoc Polakom na
grającą fontanną...
różne sposoby ochrony roślin przed
Wschodzie”, która wspomogła ini-
Wszędzie, gdzie byliśmy, spotyka-
szkodnikami, pomocy przeżycia za-
cjatywę ŻOZPU ukierunkowaną na
liśmy cudownych ludzi i zbliżaliśmy się
równo młodym drzewom i zwierzętom.
łączenie Polaków w jedną światową
ku sobie, stanowiąc co raz to bardziej
Po upieczeniu tradycyjnych kiełbasek
rodzinę.
zwartą grupę międzynarodową. Było
na ognisku pan leśniczy zgodził się
Tego lata przyjazna Zielona Góra
którzy wcześniej bali się przyznać
głego wieku w kościołach Żytomierza
tak, gdy odwiedzili nas przedstawicie-
pokazać, jak działa sprzęt gaśniczy,
gościła Niemców i Łużyczan z Cot-
do własnych korzeni, dziś ruszyli do
pod czas Mszy św. był wprowadzony
le niemieckiej społeczności etnicznej
wykorzystywany w wypadku pożarów
tbus (Chociebuż), Polaków, Ukraiń-
archiwów. Z dokumentów tam znale-
język ukraiński.
z regionu zielonogórskiego. Recyto-
w lesie. Ale chlapania było! Chociaż
ców i Łemków z Polski, Polaków z
zionych dowiadują się o swojej gene-
- Nie ma się czemu dziwić. Je-
wano wiersze, śpiewano piosenki w
ciężki ten sprzęt no i praca też...
Żytomierszczyzny. Młodzi ludzie po-
trzech językach (organizatorzy za-
W duchu sportowej rywalizacji i przy-
znawali się nawzajem każdego dnia
alogii. Ułatwia to obywatelowi Ukrainy
dynym miejscem, gdzie można było
dbali o teksty tłumaczeń). Bractwo
jaźni mijały zajęcia rekreacyjno-spor-
pobytu we wspólnym działaniu pod-
otrzymanie Karty Polaka, ponieważ
usłyszeć język ojczysty, od zawsze
rycerskie dało przedstawienie na te-
towe, które odbywały się na terenie
czas rozmaitych zajęć edukacyjno-
dokument ten wymaga potwierdze-
był kościół i polskie szkoły. W chwi-
mat życia codziennego wiele wieków
internatu, gdzie mieszkaliśmy, oraz
integracyjnych, obejmujących naukę
nia pochodzenia polskiego. Według
li, gdy kościoły zostały zamknięte, a
temu (sprzęt i odzież zrobiono przez
na kąpielisku miejskim w Ochli, kiedy
języka polskiego i historii, sport, pla-
dyrektora Żytomierskiego obwodo-
polskie szkoły zlikwidowane, język
samych członków bractwa). Uczestni-
było słonecznie. (Przed tym odbyli-
stykę, turystykę krajoznawczą.
wego archiwum Igora Rafalskiego,
polski był praktycznie tępiony. Nawet
czyliśmy w zawodach rycerskich strze-
śmy warsztaty, jak udzielać pomocy
Na warsztatach konwersacyjnych
żeby udowodnić polskie pochodzenia
w Dowbyszu (w latach 1925-1935
lania z łuku, walki na miecze i mieszki
przedmedycznej w nagłych wypad-
przy pomocy wykwalifikowanych pe-
dziadka lub babci, lub wcześniejszych
jedyny na terenach byłego Związku
oraz w zabawie tanecznej.
kach.) Właściwie dla każdego były
dagogów-lingwistów uczyli się języka
przodków, trzeba cofnąć się nawet do
Radzieckiego polski rejon narodowo-
Z ciepłym przyjęciem spotkali-
dostępne najbardziej popularne gry
nowych kolegów. Nasza pani Elwira
XVIII-XIX wieku.
ściowy imienia J. Marchlewskiego na
śmy się ze środowiskiem mniejszości
sportowe: rozegrane zostały mecze
Gilewicz, która teraz pracuje na Uni-
ukraińskiej na Ziemi Lubuskiej w Ka-
piłki nożnej, koszykówki, siatkówki
wersytecie Warszawskim, prowadziła
- Zdarza się, że zainteresowani
Żytomierszczyżnie) pierwsza kaplica,
czenicach, gdzie nas zaprosił Lubuski
zarówno między drużynami narodo-
zajęcia z polskiego. Wspólna zabawa
odnajdują rodzinny herb, potwier-
zbita z drewnianych desek, została
Oddział Związku Ukraińców w Polsce.
wościowymi jak i mieszanymi etnicz-
przy muzyce trzech narodów poma-
dzając w ten sposób pochodzenie.
wybudowana dopiero w 1992 roku -
I długie rozmowy z mieszkańcami, i nasz
nie. Najdłuższy był turniej tenisa sto-
gała zrozumieć odrębność kulturową
Przeglądają archiwum osób represjo-
mówi ks. Józef.
minikoncert, i mecz piłki nożnej z druży-
łowego, bo trwał prawie dwa tygodnie
uczestników spotkania. Podobne za-
nowanych (jeśli, wśród nich jest ktoś
Później zaczęły pojawiać się dwu-
ną z Kaczenic, i tradycyjny ukraiński po-
– tyle było chętnych z trzech krajów.
danie miała przygotowana przez mło-
z rodziny), kroniki narodzin, ślubów i
języczne modlitewniki i kalendarze.
częstunek z barszczem i pierogami,
Jedno całe popołudnie spędziliśmy
dzież prezentacja swoich regionów.
zgonów mieszkańców naszego ob-
Wierni mieli wybór, w którym języku –
i ognisko, i wspólna zabawa – wszystko
na kręgielni w Zielonej Górze. Wielu
Dziewczęta i chłopcy naszykowali py-
wodu - powiedział Igor Rafalski.
polskim czy ukraińskim, mogą pogłę-
to tworzyło atmosferę otwartości, sprzy-
z nas po raz pierwszy rzucało praw-
tania i przeprowadzili konkurs wiedzy
Po raz pierwszy Karty Polaka zo-
biać wiarę i modlić się. W dzisiejszych
jało poznaniu się, przyjaźni.
dziwymi (i ciężkimi) kulami do kręgli,
na temat Polski, Ukrainy i Niemiec.
stały wręczone 2 maja 2008 r. w Ży-
czasach są stworzone dogodne wa-
Do domu wróciliśmy z ogromem
naturalnie, z różnym skutkiem i ilością
Odbyły się także warsztaty dotyczące
tomierzu, w Domu Polskim. Uzyskało
runki dla tych, którzy zamierzają stu-
wrażeń, dyplomów, upominków, a
trafień. Teraz i o te doświadczenia
Unii Europejskiej.
przebieg tych warsztatów przyjaźni
mamy więcej.
Zrozumieć, czym w praktyce staje
je dziesięciu mieszkańców obwodu.
diować język ojczysty. Dwa lata temu,
został utrwalony w postaci zdjęć na
Pobyt w Zielonej Górze – to rów-
się integracja europejska, uczestni-
Uroczystości przewodniczył Konsul
z inicjatywy prezesa Żytomierskiego
płycie CD i pięknych wspomnień w
nież dużo zwiedzania. Po spacerach
kom spotkań pomagały wykłady dr
Generalny RP w Łucku Tomasz Ja-
Obwodowego Związku Polaków na
naszych sercach.
po mieście w pamięci pozostał urok
Małgorzaty Szymczak pt. „Ziemia
nik, który podkreślił znaczenie Karty
Ukrainie p. Wiktorii Laskowskiej, z
starówki – czystej, odrestaurowanej,
Lubuska – historia i teraźniejszość”,
Polaka.
myślą o nauczaniu języka polskiego,
historia i pięknie zachowana archi-
dr Bogumiły Burdy pt. „Małe Ojczy-
Relacje spisała
- Jest to dokument, potwierdzają-
zostały zorganizowane przy kościo-
tektura (z drewnianymi krużgankami)
zny”, mgr Ireny Lew nt. „Pogranicze
JULIa BIałKOWsKa
cy Waszą przynależność do narodu
łach św. Jana z Dukli i św. Zofii w
polskiego. Jednakże w żaden sposób
Żytomierzu szkółki sobotnie. Ludzie z
„poLska jesT W nas, a ziemia nasza
nie wpływa on na obywatelstwo Ukra-
różnych grup wiekowych, którzy mają
iny. Jesteście od tej chwili obywate-
polskie korzenie, z zainteresowaniem
lami Ukrainy polskiego pochodzenia
uczestniczą w zajęciach, prowadzo-
WciĄż m Wi do nas W jĘzyku ojczysTym”
– powiedział Konsul Generalny.
nych przez wykwalifikowanych peda-
Uchwała Senatu Rzeczypospolitej
gogów, którzy skończyli studia dzięki
tych miejsc, które zwiedziliśmy:
senek polskich i ukraińskich
LILIa BORHULEWICZ
Polskiej ustawy o Karcie Polaka oraz
dofinansowaniu z Senatu RP.
kościołów, muzeów, zamków
oraz przedstawieniem, poka-
studentka
jej wprowadzenie – to jeden z najważ-
Jak zauważyła p. Wiktoria La-
Złotej Podkowy, galerii, teatru
zując w krótkich scenach frag-
niejszych pozytywnych skutków, które
skowska, głównym celem przedsię-
i innych zabytków historii i ar-
menty z utworów A. Fredry.
Tu, gdzie słyszymy wieków
zostały osiągnięte przez państwo w
wzięcia jest edukacja. Związek za-
chitektury. Dowiedzieliśmy się
Tych kilka dni minęło dla
głosy, gdzie się krzyżują ludów
ciągu ostatnich 20 lat od czasu pierw-
inicjował naukę języka polskiego w
dużo o samym harcerstwie pol-
nas bardzo szybko, lecz wspo-
losy... Właśnie tu, we Lwowie,
skim od gości z Krakowa, pięciu
mnienia zostaną najlepsze.
gdzie łączą się losy wielkich
szych demokratycznych wyborów.
czterech szkołach Żytomierza oraz
młodych harcerek, które cały
Sam pomysł i możliwość przy-
narodów, a zwłaszcza ukraiń-
Troska o rodaków, którzy mieszkają
przedszkolu. Ostatnio odbyła się
czas były z nami. Każdy dzień
jazdu tutaj zawdzięczamy Zjed-
skiego i polskiego, w dwudzie-
poza granicami kraju, stworzyła moż-
pierwsza edycja konkursu „Mistrz pol-
zaczynał się od jego powita-
noczeniu Nauczycieli Polskich
stoosobowym gronie zebrała
liwość Polakom Żytomierszczyzny nie
skiej ortografii”.
nia, następnie wspólne gotowa-
na Ukrainie i Panu Adamowi
się młodzież polskiego pocho-
tylko zachować, ale również rozwijać
- Bardzo staramy się, aby ożywić
nie posiłków, zajęcia i zabawy,
Chłopkowi, Prezesowi ZNPnU.
dzenia ze Sławuty i Netyszy-
własne tradycje, język i kulturę, a
i promować tradycje naszych przod-
zwiedzanie miasta, i, owszem,
Serdecznie dziękujemy Związ-
na, żeby poznać trochę historii
również umacniać ich poczucia więzi
wieczorne sprzątanie domu.
ków, troszczymy się o to, aby na
kowi Polaków w Sławucie i Ne-
ziemi ojczystej, kultury, języka
Koleżanki z Polski przygotowały
tyszynie oraz ich prezesom,
polskiego, a także odpocząć,
z macierzą. Ludzie, którzy przez lata
rodzimym Polesiu brzmiało i polskie
świetny szkoleniowo-rozrywko-
Pani Marii Kowalczuk i Pani
zwiedzając piękne stare mia-
musieli ukrywać swoje pochodzenie,
słowo, wzbogacając w ten sposób
wy program obejmujący zajęcia
Wandzie Szatkowskiej, a tak-
sto i jego okolice.
wreszcie otrzymali dokument o przy-
kulturę naszego wieloetnicznego re-
teoretyczne z języka polskiego,
że wszystkim tym, którzy dużo
Gorący tydzień w środku lip-
należności do Narodu Polskiego.
gionu – powiedziała p. Wiktoria.
historii, geografii, oraz praktycz-
pracy i cząsteczkę serca po-
ca spędziliśmy w domu harcer-
Naprawdę, wolność, zdobyta w pań-
ne (np. poznawanie centrum
święcają, aby młode pokolenie
skim państwa Adamskich, któ-
stwie 20 lat temu, stała się czasem
nie stracili polskości
Lwowa poprzez grę „znajdź –
pamiętając przeszłość, miłując
rym jesteśmy bardzo wdzięczni
odgadnij”, haftowanie chuste-
ziemię i naród, z którego się
za gościnność, również dzięku-
duchowego uzdrowienia Polaków,
Konsul Generalny RP w Łucku,
czek, malowanie pisanek). Na
wywodzi, budowało dla siebie
jemy pani Krystynie Adamskiej,
mieszkających krajach lezących poza
Tomasz Janik, podczas uroczystości
zakończenie podziękowaliśmy
i dla następnych pokoleń lep-
wiceprzewodniczącej Harcer-
granicami Polski.
w Żytomierzu zauważył, że Ojczyzna
organizatorom i uczestnikom
szą przyszłość.
stwa Polskiego na Ukrainie, za
i patriotyczny duch jest częścią serca
kG
kursu malutkim koncertem pio-
ciekawe opowieści, dotyczące
kG