9

Kurier Galicyjski * 30 listopada – 14 grudnia 2009

poważnie o niepoważnym

„Kresowego Trójmiasta” znacznie wię-

riulowa, K. Stefanowicz, który pocho-

cej uwagi, przecież są to postacie nie-

dził z rodziny Ormian lwowskich, ule-

zwykle utalentowane i niepospolite.

gał „…tradycjom staroperskiej i staro-

Niestety, na stronach „Kresowego

ormiańskiej sztuki, Znajdował się pod

nowy kierunek terapii: terapię śmie-

kRzYszToF szYMAński

chem – gelotologię.

Trójmiasta” można spotkać, choć

wpływem wodza secesji wiedeńskiej

Najważniejszą rzeczą na świecie,

i nieliczne, lecz właśnie, dlatego przy-

Gustava Klimta”. Gdzież tutaj Daleki

do której należy odnosić się bardzo

Śmiech i sztuka

kre błędy. Na przykład, na stronie 115

Wschód i sztuka Chin i Japonii? Inny

poważnie jest śmiech. W 1923

W sztuce antycznej bohaterowie

czytamy o śmierci Brunona Schulza:

drohobycki malarz Efraim Lilien – to

roku na spotkanie Amerykańskiego

dzieł sztuki przedstawieni są z nieod-

„Dwa strzały wykrzyknik po tym zda-

zjawisko w sztuce polskiej znakomi-

Stowarzyszenia Zdrowia Dzieci został

gadnionym wyrazem twarzy. Dopiero

niu. Padając na chodnik ulicy Mickie-

ty rysownik-ilustrator. Jak i zaznacza

zaproszony ekspert w tej dziedzinie –

średniowiecze wprowadziło nowe po-

wicza, Mesjasz miał nad sobą listopa-

grupa żydowskich malarzy z Galicji,

Charlie Chaplin, który stwierdził, że

dejście do tej kwestii. Pierwszym, który

dowe niebo Drohobycza”. I tuż obok

Lilien wchodził do kręgu słynnej École

najlepszym lekarstwem, szczególnie

mające na celu poprawić i rozwinąć

przedstawił śmiech, ale szyderczy, zły

na stronie 118 podpis pod zdjęciem:

de Paris. Wśród młodszego pokole-

dla dzieci jest śmiech.

poczucie humoru. Uśmiech pomaga

i okrutny był holenderski malarz Hiero-

„Stanisław Nicieja na ulicy Czackiego

nia artystów związanych z Ecole de

Co nam daje ten wyraz radości

im zjednywać klientów.

nim Bosch (1460-1516). Przedstawił

w Drohobyczu w miejscu, gdzie gesta-

Paris trzeba koniecznie przypomnieć

– charakterystyczny tylko dla Homo

To, że przy pomocy śmiechu moż-

on w taki sposób tłum towarzyszący

Sapiens (u zwierząt szczerzenie zę-

na uleczyć się z ciężkich chorób zosta-

Chrystusowi w drodze na Golgotę. W

powiec w listopadzie 1942 r. zastrzelił

Joachima Weingartena (1895-1942),

bów jest oznaką złości lub groźby).

ło udowodnione naukowo. Pierwszym

średniowieczu uśmiechnięte twarze

Brunona Schulza”. Drugi przykład. Na

który też urodził się w Drohobyczu.

Z punktu naukowego śmiech jest re-

tego rodzaju przypadkiem była cho-

pojawiły sie na portalach gotyckich

stronie 161 czytamy: „Piękną kartę

S. Nicieja tylko jeden raz pobieżnie

akcją na zewnętrzne bodźce, która

roba Normana Cousinsa, u którego

katedr (Reims). Mistrzem w ukazywa-

powstaje w centralnym układzie ner-

zdiagnozowano nieuleczalną choro-

niu grymasów twarzy był Leonardo da

wowym niezależnie od naszej woli.

bę zwyrodnienia stawów, prowadzącą

Vinci. Ma cały cykl szkiców przedsta-

W czasie śmiechu elektryczna aktyw-

do częściowego paraliżu i wywołującą

wiających różne wyrazy, miny i gry-

ność obu półkul mózgu jest lepiej sko-

bule kręgosłupa. Były to lata 70 i nie

masy. Najsłynniejszy jest jego zagad-

ordynowana. Uczeni twierdzą, że brak

znano metody leczenia tego schorze-

kowy uśmiech na twarzy Mony Lisy.

takiej koordynacji wywołuje depresję.

nia. Skazano go na powolną śmierć

Od ukazywania radosnych oblicz nie

Śmiech aktywizuje bicie serca, co

w mękach. Cousins, człowiek o ra-

stronili się i artyści polscy. Wesołe

uaktywnia krwioobieg, dzięki czemu

dosnym podejściu do życia nie mógł

oblicza możemy zaobserwować na

organizm otrzymuje zwiększoną daw-

zgodzić się z opinią lekarzy i zaczął

ołtarzu Wita Stwosza. Uśmiechnięte

kę tlenu. W stanie „poważnym” czło-

twarze mieszczan, szydercze gęby

wiek oddycha płytko, górną częścią

diabłów, pyzate uśmiechnięte aniołki

płuc. Przez to wdycha niewielką ilość

spoglądają na nas ze stell, wsporni-

(około 0,5 litra ) powietrza. Podczas

ków, kapiteli i wywietrzników polskich

śmiechu natomiast aż 1,5 litra. W

średniowiecznych kościołów od Po-

czasie śmiechu intensywniej pracują

morza po Śląsk. Na początku XV wie-

mięśnie brzucha i mięśnie twarzy. I to

ku uśmiech na twarzach zanika aby

jest chyba jedyny minus ze śmiechu,

pojawić się na dobre dopiero w okre-

szczególnie dla kobiet, bo częste i

sie baroku: tutaj twarze na obrazach

jednakowe ruchy mięśni twarzy pro-

i figurach odzwierciadlają wszystkie

stanisław Nicieja na ul. Czackiego w Drohobyczu, w miej-

wadzą do tworzenia się zmarszczek,

emocje, nastroje i namiętności.

scu gdzie w 1942 roku zastrzelono Brunona schultza

których nie udaje się usunąć żadnymi

kremami, maseczkami i masażami.

A więc, drodzy nasi Czytelnicy,

w dziejach utrwalenia pamięci o Zie-

wymienia jego nazwisko, lecz arty-

Ich podłoże jest w radosnym uspo-

uśmiechajcie się na co dzień, śmiejcie

mi Drohobyckiej zapisał też kapucyn

sta, na pewno, zasługuje na szer-

sobieniu kobiety. Obecnie, w okresie

się przy każdej nadarzającej się oka-

o. Dominik (Marian Władysław Orczy-

szą wzmiankę. Jak pisze prof. Jerzy

„epidemii” należy śmiać się przede

zji. Tym bardziej, że mamy obecnie ku

kowski, rocznik, 1928)”, lecz już na

Malinowski. Joachim Weingarten był

wszystkim, bo śmiech wzmaga nasz

temu wiele okazji – bilbordy i gazetki

stronie 163 w podpisie pod zdjęciem

jednym z najwybitniejszych polskich

układ odpornościowy, pobudzając

leczyć się sam. „Przypisał” sobie tera-

agitacyjne kandydatów na prezydenta

napisano „…dominikanin ks. Marian

przedstawicieli młodszej generacji

wydzielanie się endofin – hormonów

pię śmiechem, bo wiedział że strach,

są najlepszym powodem do uśmie-

Orczykowski…” To, kto w końcu – ka-

École de Paris. „Tragicznie przerwa-

szczęścia, a hamując wydzielanie

lęk i stres mają negatywny wpływ na

chu. Zgodnie z legendą o najeźdź-

pucyn czy dominikanin? Na stronie

na twórczość Weingartena była obok

się hormonów stresu – adrenaliny i

zdrowie. Zaczął czytać tylko powieści

cach. Gdy grabili wioski a ludność

142 autor wspomina tzw. „Dzień Ban-

malarstwa Soutine a najbardziej rady-

kortyzolu. Skurcze mięśni i ruchy, to-

komediowe, oglądać takież filmy. Po

płakała, ich wódz nakazywał dalsze

dery”. Na ile nam wiadomo, w litera-

kalnym artystycznie zjawiskiem École

warzyszące śmiechowi są namiastką

pewnym czasie zauważył, że to po-

grabieże. Ale gdy ludzie zaczęli się już

gimnastyki, pobudzają pracę jelit, wą-

zwala mu zapomnieć o bólu i zasnąć.

śmiać, to grabieże ustały, bo wszystko

turze używają raczej określenia „Dni

de Paris. Sposób kształtowania po-

troby i śledziony.

Z czasem przerwy na sen były coraz

już ludziom zabrano i pozostał im tylko

Petlury” lub „Akcja Petlury” (porównaj

staci przez Weingartena poprzedzał

Śmiech i poczucie humoru waż-

dłuższe, ból ustępował, paraliż zanikł.

śmiech. My nie mamy już nic do stra-

L. Podhorodecki „Dzieje Lwowa”, str.

m.in. twórczość grupy Cobra, a jego

ne są w pracy zawodowej. Ludzie z

Opisał to w książce „ Anatomia choro-

cenia, nam gorzej nie będzie. I pamię-

225) . Są to błędy nie tyle autorskie,

eksperymenty z fakturą obrazów za-

poczuciem humoru są bardziej twór-

by” i w kręgach medycznych nazwano

tajmy, że uśmiech wzmacnia naszą

lecz też redaktorskie, ale w solidnej

powiadały taszyzm”.

czy, znajdują lepsze relacje w pracy

go pacjentem, który „wyśmiał się od

odporność – na wszystko. Śmiech

pracy monograficznej na coś takiego

Ludziom, którzy byli zjawiskiem

i osiągają lepsze wyniki. W licznych

śmierci”. Ten pierwszy przypadek był

to zdrowie!

w życiu kulturalnym nie tylko Droho-

niema miejsca!

firmach w USA i Europie organizuje

intensywnie badany i analizowany w

kG

bycza, lecz Polski, a może nawet Eu-

(cdn.)

się specjalne kursy dla personelu,

świecie medycznym i obecnie mamy

ropy warto było udzielić na stronach

„Głowa minotaura” marka krajewskiego

List do św. Mikołaja

należy do bestsellerów „piramidy”

wydarzenia rozgrywają się we Wrocławiu

szanowni Państwo,

Święty Mikołaju,

Gdzie jest szopka,

w pierwszej połowie XX wieku. Następ-

Po pierwszych trzech mie-

Mikołaju Święty,

Pismo Święte, świeca Caritas?

nymi pozycjami w serii kryminałów były

siącach  sprzedaży  powieść

Czy zauważyłeś,

Po co?

„Koniec świata w Breslau” (2003), „Wid-

kryminalna Marka krajewskie-

Że świat się zrobił niepojęty.

Wystarczy suty stół, alkohol

ma w mieście Breslau” (2005), „Festung

go o przedwojennym Lwowie

Bić na alarm czas,

dla wielu z nas.

Breslau” (2006) i „Dżuma w Breslau”

– „głowa Minotaura” znalazła

Bo zza oceanu

Kolędy też po co śpiewać

(2007). Książki zostały wysoko ocenione

się w pierwszej trójce bestsel-

Świąteczna moda

Po angielsku, bez słowa

zarówno przez czytelników, jak też kryty-

lerów, wydanych przez Agencję

Dosięgła i nas.

„Bóg”?

ków literackich. Nakład ogólny tego cyklu

Literacką „Piramida”. Prezenta-

przekroczył 500 tys. egzemplarzy.

Tam nie dziwota,

cja przekładu z udziałem autora

Na DVD można słuchać.

W maju 2009 r. we Wrocławiu od-

powieści, Marka krajewskiego

bo wymieszały się różne narody,

była się prezentacja pierwszej powieści

i Bożeny Antoniak, autorki prze-

Religie, głupota.

Kochany Mikołaju,

z lwowskiej serii kryminałów Marka Kra-

kładu, odbyła się 10 września w

A przecież od wieków

Wiem, że to niełatwo

jewskiego. Przed oficjalną prezentacją

trakcie XVi Forum Wydawców

Swoje, polskie tradycje mamy.

Lecz przynieś ludziom

książki w Polsce Agencja Literacka „Pira-

we Lwowie.

w prezencie

ObecniewPolscetrwają przygotowa-

mida” podpisała umowę z warszawskim

Przecież dzisiaj w oczekiwaniu

Takie światło,

nia do druku kolejnej powieści Marka Kra-

wydawnictwem W.A.B., dotyczącą praw

Na narodziny Pana

By dzieci wiedziały,

jewskiego, która prawdopodobnie również

do wydania ukraińskiego przekładu „Gło-

Po sklepach biegamy od rana.

Że Święty Mikołaj

będzie o powojennym Lwowie. Na razie

wy Minotaura” właśnie we Lwowie.

Kartki menu zapisane gęsto,

To nie dziadek w czerwonym

nazwa książki nie jest znana. Ukaże się

Powieść przełożyła Bożena Anto-

nakładem Wydawnictwa „Znak”, z którym

niak. Jest ona również autorką prze-

Nowe przepisy na karpia

kubraku

autor podpisał umowę o współpracy.

kładu powieści M. Krajewskiego „Ko-

Bez sosu, czy z sosem…

I proszę ja Ciebie,

Do trzech najnowszych pozycji

niec świata w Breslau” (2007) oraz

„Głowa Minotaura” – to pierwsza

A przed konfesjonałem pusto,

Wytłumacz, że nie mieszkasz

Agencji Literackiej „Piramida”, które

„Śmierć w Breslau” (2009).

powieść kryminalna we lwowskiej serii

Nie ma czasu na spotkanie

w Laponii,

sprzedają się najlepiej, należą też

kryminałów autora. Marek Krajewski jest

z Chrystusem.

Lecz jesteś świętym w niebie.

dwie książki znanej pisarki ukraiń-

znany ze swych powieści kryminalnych o

z poważaniem,

Oświetlając kolorowo domy,

skiej, laureatki Nagrody Literackiej im.

przedwojennym Wrocławiu. Debiutem pi-

Julia Łychacz,

otoczenie,

Lwów, 18.11.09

T. Szewczenki. Chodzi o Marię Ma-

sarskim była książka „Śmierć w Breslau”

kierownik działu PR

Zapominamy, że to Chrystus

ALiCJA RoMANiUk

tios, autorkę książek „Kulinarne figle

(1999). To pierwsze wydanie serii powie-

w Agencji Literackiej „Piramida”

Serc naszych Oświetleniem.

od Marii Matios” i „Cztery pory życia”.

ści kryminalnych o Eberhardzie Mocku, a

+38 097 686 53 84