14

30 listopada – 14 grudnia 2009 * Kurier Galicyjski

od zborowa do naTo

są podnoszone, gdyż NATO jako

polsko-ukraińskim batalio-

element wielu kampanii jest wciąż

nie, uczestnictwie Polaków

wygodnym hasłem dla polityków.

i Ukraińców w wojskowych

- A czy naprawdę więk-

misjach i operacjach na

szość Ukraińców boi się

rzecz pokoju.

Dorobek badawczy naukow-

- Należałoby raczej powiedzieć,

NATo?

ców Polski i Ukrainy oraz otwartą

- Sojusz Północnoatlantycki czę-

że Polska mogłaby odegrać wiel-

wymianę ich poglądów na wspólne

sto wykorzystywany jest jako stra-

ką rolę. W rzeczywistości w wielu

dziedzictwo i obecne sąsiedztwo

szak mający zniechęcić Ukraińców

aspektach strategiczne partnerstwo

narodów w naszej części kontynen-

do Zachodu. Na przykład dzienni-

pozostało pustym sloganem. Przy-

tu europejskiego zaprezentowano

karze nie raz mówili o natowskich

stąpienie obu krajów do Partner-

podczas Międzynarodowej Sesji

bombach zrzucanych na Serbów.

stwa dla Pokoju zaowocowało serią

Naukowej „Od Zborowa do NATO.

Bardziej uzasadnione są na pewno

wspólnych ćwiczeń wojskowych,

Stosunki polsko-ukraińskie od XVII

obawy przed potencjalną reakcją

później pogłębioną powołaniem Ba-

do XXI wieku”, która w dniach 16-

Moskwy na członkostwo w NATO.

talionu Polsko-Ukraińskiego, współ-

17 listopada odbyła się w Poznaniu.

Forum zostało zorganizowane przez

jednostki Wydziału Historycznego

Uniwersytetu im. A. Mickiewicza –

Zakład Historii Wojskowej oraz In-

stytut Wschodni.

Pretekstem dla spotkania

naukowców stała się okrągła

Prof. dr hab. Bogdan Hud podjął

(1649-2009). Studia z dziejów sto-

rocznica zawarcia przez króla

próbę porównania rabacji galicyj-

sunków polsko-ukraińskich od XVII

Jana kazimierza i Bohdana

skiej 1848 roku i powstania stycz-

do XXI wieku”, pod red. Macieja

Chmielnickiego ugody pod

niowego 1863 roku na Ukrainie

Franza i Krzysztofa Pietkiewicza.

zborowem, co miało miej-

Prawobrzeżnej. Prof. dr hab. Leonid

Ta interesująca i obszerna pozycja

sce w roku 1649. Wówczas

Zaszkilniak mówił o dziejach Pola-

objęła rozprawy przede wszystkim z

to ziemie ukraińskie otrzy-

ków we współczesnej ukraińskiej hi-

zakresu historii i politologii, ale także

mały  status  autonomicz-

storiografii. Prof. dr Mykoła Łytwyn

kultury czy gospodarki. Tym samym

ny, co stało się zalążkiem

przypomniał o ukraińsko-polskich

jej lektura pozwala na zapoznanie

pierwszego państwa ukra-

Zerwanie powiązań gospodarczych,

pracą podczas wdrażania traktatu

pertraktacjach podczas wojny lat

się z oceną wzajemnych stosunków

ińskiego. Był to moment

ewentualne przerwanie dostaw gazu

CFE czy szerokim współdziałaniem

1918-1919.

na wielu płaszczyznach.

trudny, obie strony stały w

to lęki umiejętnie podsycane przez

na poziomie powiązanych z obron-

Szczególną uwagę zwróciła na

Konferencji towarzyszył kier-

obliczu wojny, lecz wykaza-

prorosyjskie lobby oraz przez po-

nością gałęzi gospodarki. Ale dziś

siebie sekcja „Współczesna Ukra-

masz książek wydawnictwa o tema-

ły przy tym wolę dialogu i

lityków. Władimir Putin otwarcie

liczba wspólnych przedsięwzięć, ja-

ina w systemie międzynarodowym”.

tyce historycznej, głównie poświę-

porozumienia. Niewątpliwie

ostrzegał, że jeśli Ukraińcy nie zre-

kie miałyby realny wpływ na zbliżenie

Poruszono tam między innym te-

conych Ukrainie. Duże zaintereso-

wydarzenie to stało się po-

zygnują z zacieśnienia stosunków

Ukrainy do Zachodu jest znikoma, a

maty uwarunkowań wewnętrznych

wanie spotkaniem wykazały media,

czątkiem sąsiedztwa Polski

z NATO jego kraj zerwie współpracę

polska pomoc w znacznej mierze

współpracy Ukrainy z Europą Za-

między innymi kanał telewizyjny

i Ukrainy – trudnego, lecz

w wiodących sektorach kompleksu

jest deklaratywna i nieefektywna. Dla

chodnią z polskiej perspektywy (prof.

TVP Kultura. O atmosferę zadbali

pełnego też kart chwały. Jak

wojskowego. Co rzecz jasna nie

obywateli ważne są programy, mają-

dr hab. Kazimier Malak), Rosyjskiej

także sponsorzy, w tym przedstawi-

podkreślali uczestnicy kon-

przeszkadza Moskwie w intensyfi-

ce na celu edukację społeczeństwa,

Flocie Czarnomorskiej w kontekście

cielstwo Obołoni w Polsce.

ferencji 360. rocznica trakta-

kacji współpracy z NATO, do czego

a otwarcie granic, ułatwienia w ruchu

bezpieczeństwa Ukrainy (dr Bartosz

Poznań nieprzypadkowo stał miej-

tów zborowskich jest dobrym

przyczyniają się prace Rady Rosja

wizowym czy stworzenie systemu

Kruszyński). Dr Agnieszka Sawicz

scem takiego forum. Podczas otwarcia

momentem, aby wspólnie

– NATO.

polsko – ukraińskiego szkolnictwa

przedstawiła referat pt. „Nacjona-

zaakcentowano, że wybór tego miasta

zastanowić się nad prze-

Powszechne jest też utożsamia-

pozwoliłyby nie tylko politykom czy

lizm – słów kilka o ziemi lwowskiej”,

jako miejsca kongresu uzasadniają

szłością, teraźniejszością i

nie Paktu Północnoatlantyckiego z

naukowcom, ale i szarym obywate-

a dr Nadija Temirowa mówiła intere-

jego związki z ziemią kijowską się-

przyszłością stosunków pol-

USA co sprawia, że zamiast mówić

lom z pełną świadomością dokony-

sująco o tym, jaki jest obraz Polski

gające czasów pierwszych Piastów.

sko-ukraińskich. i właśnie w

o obawach przed NATO należałoby

wać wyborów między Zachodem, a

we współczesnych podręcznikach

Kontakty te miały naturę pokojową,

środowisku poznańskich hi-

raczej mówić o strachu przed do-

Wschodem Europy.

historii dla ucznów szkół na Ukrainie.

zawierano śluby dynastyczne, co bez

storyków narodziła się myśl

minacją Waszyngtonu. Wydaje się,

W naturze Polaków leży tez

Dr Katarzyna Jędraszczyk przedsta-

wątpienia przyczyniło się do braterstwa

zorganizowania  kongresu

że nieuzasadnionym, gdyż raczej

przekonanie o wielkiej misji, jaką

wiła z polskiej perspektywy główne

dwóch narodów.

naukowego, podczas którego

NATO jest instrumentem oddziały-

muszą pełnić względem innych

koncepcje w ukraińskiej polityce

Dyrektor Instytutu Historii UAM

omawiano by i wspólną hi-

wania na Amerykanów, a zarazem

narodów. Tak jak chętnie przypisu-

zagranicznej, dr Andrzej Drzewiecki

prof. dr hab. Kazimierz Ilski powie-

storię obu narodów, i współ-

bliższa Kijowowi Moskwa nie czuje

jemy sobie zasługi pomarańczowej

stosunek Polaków do Pomarańczo-

dział, że ma nadzieję, iż konferencja

czesne dylematy jakie niesie

się zobowiązana do konsultowania

rewolucji, tak uparcie przekonujemy

wej Rewolucji, a prof. dr hab. Andrij

odbije się szerokim echem na Ukra-

ze sobą strategiczne partner-

wszystkich swoich decyzji z part-

Ukraińców, że stoją przed wyborem

Charuk zajmująco przybliżył współ-

inie, w Polsce, ale także i w Europie.

stwo Polski i Ukrainy.

nerami. Niestety programy mają-

– stać się liczącym się krajem pod

pracę w dziedzinie wąskiej, acz

Zaznaczył również, z satysfakcją, iż

Do udziału w obradach zapro-

ce uświadomić społeczeństwu że

warunkiem  współpracy z NATO,

bardzo ważnej, jaką jest przemysł

prelegenci podczas obrad mogą

szono naukowców z Polski i Ukra-

Pakt to dobrowolne stowarzyszenie

albo na zawsze pozostać izolowa-

lotniczy. Tematy te wywołały żywą

mówić w narodowych językach -

iny, w tym między innymi ze Lwowa.

26 niezależnych państw z których

ną byłą republiką radziecką. Nie

dyskusję uczestników poznańskie-

polskim i ukraińskim, bez tłumaczy,

Przybyłych przywitały władze Uni-

każde ma prawo veta wobec kon-

dopuszczamy myśli, że może Ki-

go forum, choć nie mniejsze emocje

gdyż wszyscy się wzajemnie rozu-

wersytetu i Wydziału oraz inicjato-

cepcji innych krajów członkowskich

jów wybuduje własną drogę, której

budziły obrady i innych sekcji, w tym

mieją. Cieszy to tym bardziej, że

rzy i organizatorzy Sesji - prof. dr

są realizowane w niedostatecznym

cechą charakterystyczną mogłaby

nowożytnej prowadzonej przez prof.

nie muszą mówić ani po angielsku,

stopniu.

być równowaga między Moskwą a

hab. Maciej Franz oraz prof.

dr hab. Teresę Chynczewską-Hen-

Wreszcie najważniejszym ar-

ani po rosyjsku. Podkreślano też

Brukselą.

dr hab. krzysztof Pietkie-

gumentem w wielu dyskusjach

nel czy poświęconej historycznemu

pragnienie, aby konferencja ta była

wicz. Uroczystość otwarcia za-

- A jednak czy kiedyś

są pieniądze. Niektórzy analitycy

dziedzictwo polsko – ukraińskiego

pierwszą, ale nie ostatnią z tego cy-

szczycił swoją obecnością Marek

otworzy się brama NATo dla

podają sumy rzędy 92 miliardów

sąsiedztwa, jaka obradowała pod

Ukrainy?

klu, aby przerodziła się w spotkanie

Siwiec, poseł do Parlamentu Eu-

hrywni jako cenę za przystąpienie

- W stosunkach NATO – Ukra-

przewodnictwem prof. dr. hab. Ma-

cykliczne.

ropejskiego, członek delegacji do

do Sojuszu. Owszem, uczestnictwo

ina od roku 1997 trudno doszukać

cieja Franza.

W czołowej uczelni Wielkopolski

komisji współpracy parlamentarnej

w NATO wymaga od państw człon-

się postępu. Niestabilność gospo-

Zabrakło referatów o faktycz-

powstało wiele prac naukowych na

UE-Ukraina. Stowarzyszenie Spo-

kowskich wkładu rzędu 0,5 do 1%

darki, sceny politycznej, niechęć

nym zbliżeniu Ukrainy z Paktem

temat stosunków polsko – ukraiń-

łeczno-Kulturalne „Polska-Ukraina”,

wydatków przewidzianych w nich

znacznego  odsetka  Ukraińców

Północnoatlantyckim, na co można

skich, od epoki kozackiej, przez

a zarazem Konsulat Honorowy

na wojskowość, ale to ze wspólnej

wobec Paktu czy też uzależnienie

było liczyć biorąc pod uwagę tytuł

historyczne dziedzictwo obu naro-

Ukrainy w Poznaniu, reprezentował

kasy częściowo finansowane są

od Rosji nie sprzyjają zacieśnianiu

Międzynarodowej Sesji Naukowej

dów, po czasy współczesne, anali-

Ryszard Kupidura.

koszty modernizacji armii członkow-

współpracy. Jeśli dodać do tego

- Od Zborowa do NATO. Być może

zowane są tu problemy sąsiedztwa,

Przed wejściem na salę im. Lu-

skich. Dla nowo przyjętych państw

wstrzemięźliwość Paktu Północno-

zawinił tu sezon grypowy, gdyż cho-

prowadzone są badania nad sta-

brańskiego w Collegium Minus Uni-

wartość pomocy jest wyższa, niż

atlantyckiego względem Kijowa to

roba uniemożliwiła przyjazd części

nem partnerstwa i wieloaspektowej

wersytetu im. Adama Mickiewicza,

ich wkład do wspólnego budżetu.

wdrażanie założeń Strategicznego

uczestników kongresu.

współpracy Polski i Ukrainy. Tym

gdzie odbyło się uroczyste otwarcie,

Dla przykładu Czechy wydały około

Biuletynu Obronnego, wprowadza-

bardziej więc tamtejsze środowi-

gości witali ubrani w wojskowe hi-

16 mln dolarów, a otrzymały pomoc

nie standardów NATO nie tylko w

sko naukowe zaangażowane jest w

storyczne mundury studenci. Wśród

(inf. własna)

rzędu 120 mln.

sferze militarnej, ale i politycznej

dyskusję nad problematyką polsko

przybyłych był dyrektor wydawnic-

AgNiEszkA sAWiCz

oraz przekonanie społeczeństwa co

- W ciągu ostatnich 18

– ukraińskich relacji.

twa Adam Marszałek, który wydał

koNsTANTY CzAWAgA

do celowości członkostwa to wciąż

lat Polska odegrała wielką

Z  wielkim  zainteresowaniem

dwutomowy zbiór tekstów konfe-

kwestie przyszłości.

rolę na drodze Ukrainy do

wysłuchano prelegentów ze Lwowa.

rencyjnych „Od Zborowa do NATO

NATo. Wiemy o wspólnym

- Dziękuję za rozmowę.