rozmowy Kuriera

6

15-28 stycznia 2010 * Kurier Galicyjski

są też pieniądze, bo wiadomo, że

Przed wojną były bowiem w Polsce

również wielu przyjaciół. Ponadto,

bez pieniędzy nic się nie da zrobić,

dwa wybitne instytuty, mianowicie

z punktu widzenia strategii politycz-

ale często rzeczy upadają nie tylko

związany z ideą prometejską Instytut

nej, Ukraina ma ogromną wagę dla

dlatego, że są kłopoty budżetowe, ale

Wschodni w Warszawie (kształcący

Polski. Także teraz, gdy jesteśmy już

dlatego, że brak uporu i konsekwencji

słuchaczy w ramach Szkoły Wscho-

w Unii Europejskiej; nie wiem nawet

ich organizatorów.

doznawczej) oraz Instytut Naukowo-

czy teraz ta rola nie będzie nawet

Ateraz o Studium Europy Wschod-

Badawczy Europy Wschodniej w

większa. I Polska niezmiennie i upo-

niej, czyli instytucji założycielskiej dla

Wilnie (kształcący w ramach Szkoły

rczywie starała się w Unii i w NATO

Szkoły Letniej i wielu innych naszych

Nauk Politycznych). Ich jakość i siła,

promować Ukrainę jako przyszłego

przedsięwzięć. Studium istnieje od

zwłaszcza już instytutu wileńskiego

kandydata i przyszłego sojusznika.

1990 roku, ale trzeba podkreślić,

przeważała nad całą sowietologią

Ale, aby na tym polu osiągać sukce-

że jest kontynuacją dwóch ważnych

zachodnią. Mógłbym oczywiście o tym

sy, Warszawa musiałaby mieć stałe,

KoLEGiUM EURoPy WSCHoDNiEj WE WRoCłAWiU

StUDiUM EURoPy WSCHoDNiEj UNiWERSytEtU WARSZAWSKiEGo

instytucji podziemnych z jakimi by-

wiele i długo jeszcze mówić, ale zda-

pewne i jednoznaczne wsparcie Ki-

łem związany. Należałem, a właści-

je się, że nie da się Pan namówić, bo

jowa – w słowach i czynach. A jak

WSCHoDNiA SZKołA ZiMoWA

wie zostałem zaproszony w 1981

nie to jest celem tej rozmowy…

wszyscy wiemy, jest różnie… A cza-

MIĘDZYNARODOWA SZKOŁA HISTORII I WSPÓŁCZESNOŚCI EUROPY

roku, jako wówczas bardzo młody

Wracając zatem do Studium

sami to brakuje i jednego, i drugie-

ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ

DLA STUDENTÓW OSTATNIEGO ROKU STUDIÓW HUMANISTYCZNYCH Z POLSKI,

człowiek, 23-letni student historii,

Europy Wschodniej, dorzućmy tu-

go. A przecież Polska nie zrobi re-

Z KRAJÓW B. ZSRR I B. OBOZU KOMUNISTYCZNEGO I Z ZACHODU

do dziś już naprawdę legendarnej,

taj, iż wydajemy także czasopisma,

form i przemian za Ukrainę, to sami

WRoCłAW: 1-10 marca 2010 r.

pierwszej redakcji „Obozu”, czasopi-

serie  wydawnicze,  organizujemy

Ukraińcy muszą to zrobić. Za nas, w

WYKŁADY

sma podziemnego, które wtedy było

dziesiątki konferencji, inne szkoły

Polsce, też nikt inny przemian nie

Wykładowcami Szkoły są znani specjaliści z Polski, Zachodu, krajów Europy Wschod-

niej i Środkowej, wśród nich zarówno szeroko znani w nauce profesorowie, jak i młodsi

organizowane i miało zajmować się

poza Wschodnią Szkołą Letnią (któ-

zrobił. I Ukraińcy, obywatele Ukrainy,

wykładowcy, także dawni absolwenci Wschodniej Szkoły Letniej UW

sprawami badania komunizmu. Było

ra jest dla młodych badaczy), np.

muszą – jako państwo, naród, spo-

SEMINARIA

jedynym czasopismem w czasie tzw.

Wschodnią Szkołę Zimową (wspól-

łeczeństwo wiedzieć jednoznacznie

Poza wykładami, Szkoła corocznie organizuje do wyboru cztery-pięć seminarów, do

udziału w których uczestnicy Szkoły zapisują, się i wygłaszają referaty wedle swoich

karnawału „Solidarności” , które było

nie z Kolegium Europy Wschodniej

czego chcą. I dokąd chcą dążyć. I do-

zainteresowań, specjalności, a zwłaszcza tematu przygotowywanej w swoim Uniwer-

naprawdę w konspiracji, w całości

we Wrocławiu, dla magistrantów),

kąd zmierzają. W sposób klarowny

sytecie pracy dyplomowej łub magisterskiej

utajnione, albowiem za „Solidarno-

również Szkołę Polsko-Ukraińską,

i jednoznaczny. Bez tego nie będzie

WIZYTY

ści” wszyscy pod tym względem zu-

Polsko-Rosyjską, Polsko-Kaukaską

rezultatu. To zresztą nie hamuje

W ramach Szkoły przewidziane są wizyty w instytutach, bibliotekach i instytucjach

naukowych Warszawy i Wrocławia, jak równieżzapoznanie się z archiwami i biblioteką

pełnie można powiedzieć „wariowali”

(te z kolei dla osób zajmujących się

wcale dyskusji politycznej, jeśli tyl-

Zakładu Narodowego im. Ossolińskich (Ossolineum)

i wszyscy chcieli wszystko robić jaw-

wzajemnymi relacjami).

ko jest uczciwa, i jeśli jej celem jest

SPOTKANIA

nie. W związku z tą „manierą” odpo-

Za najważniejsze wszakże osią-

dobro państwa. Ale musi być jasność

Poza programem naukowym odbywają się również spotkania i dyskusje na tematy

wiednie organy miały potem znacz-

gnięcie Studium uważam fakt, że w

celu, do którego się dąży. Tak, jak to

dotyczące współczesnych problemów naszego regionu, organizowane przez Kolegium

Europy Wschodniej

nie łatwiej w stanie wojennym, ale to

roku 1998 udało mi się przywrócić,

było w Polsce w okresie wchodzenia

Miejsce Szkoły: KoLEGiUM EURoPy WSCHoDNiEj,

już inna sprawa. Tymczasem „Obóz”,

po 50-ciu latach nieistnienia, regular-

w struktury zachodnie. Ja sądzę, że

pl. Biskupa Nankiera 17, 50-140 Wrocław

który ukonstytuował się ostatecznie

ne magisterskie „Studia Wschodnie”.

gdyby nie pewien typ rozchwiania w

Aplikacje i dokumenty proszę nadsyłać wyłącznie e-mailem

gdzieś chyba na początku 81-go roku

Tego oczywiście wcześniej, w okresie

polityce ukraińskiej, to my – Polska

do 25 stycznia 2010 r. do Studium Europy Wschodniej UW

na adres: wsl.stadtum@uw.edu.pl

(pierwszy numer wydany został la-

PRL-u nie było, gdyż „albo istnieje

i Ukraina w ramach naszych wspól-

Dalsze szczegóły - www.studium.uw.edu.pl oraz www.kew.org.pl

tem), od początku był zakonspirowa-

komunizm, albo studia nad komuni-

nych, europejskich i regionalnych

SiÓDMA WSCHoDNiA SZKołA ZiMoWA

ny i dzięki temu przetrwał bez żadnej

zmem”, przynajmniej w danym kraju,

planów - moglibyśmy być już wspól-

wpadki cały stan wojenny! Owszem,

którego obie te sprawy dotyczą. Ran-

nie znacznie dalej. A i Ukraina mo-

WRoCłAW 1-10 MARCA 2010

ja w końcu trafiłem do więzienia, ale

ga wydarzenia była tak wielka i znala-

głaby być znacznie dalej!

i. WARUNKi UCZEStNiCtWA

tylko dlatego, że złamałem żelazną

zła tak wielkie uznanie, że choć pierw-

Jeśli natomiast idzie szczegółowo

1. Szkoła przeznaczona jest dla studentów ostatniego roku studiów humanistycz-

w redakcji „Obozu” zasadę robienia

szy nabór miał jedynie 17 studentów

o stosunki polsko-ukraińskie. Cóż, tu

nych, którzy nie przekroczyli 25 roku życia, przygotowujących prace magisterskie

„Obozu” a nie stu innych rzeczy.

(w tym 1 Litwin, dziś znany tłumacz,

mógłbym powiedzieć, że mam trochę

(dyplomowe) z zakresu historii i współczesności Europy Środkowej i Wschodniej

A tym drugim przedsięwzięciem, w

Leonardas Vilkas), to tym 17 studen-

mieszane uczucia. Z jednej strony

(historia, politologia, stosunki międzynarodowe, socjologia, kulturoznawstwo, et-

nologia, geografia, prawo, ekonomia).

którym byłem zaangażowany, a nawet

tom indeksy wręczył premier Polski,

skok w jakości relacji wzajemnych jest

2. Uczestnikami Szkoły mogą być słuchacze z krajów b. ZSRR. b. obozu komu-

byłem jego inicjatorem i w efekcie zało-

jakim był wówczas, dodajmy na mar-

ogromny. Nie ulega wątpliwości, że

nistycznego oraz magistranci z Polski i krajów UE.

życielem, jako przecież bardzo młody

ginesie, człowiek dziś powszechnie w

gdybyśmy porównali stosunki sprzed

3. Od kandydatów oczekujemy znajomości obu języków wykładowych Szkoły: polskie-

człowiek, było podjęcie próby stworze-

całej Europie znany, mianowicie Jerzy

15-20 lat, to na każdym polu coś waż-

go, i angielskiego w stopniu pozwalającym na rozumienie i korzystanie z wykładów.

nia, w 1983 roku, podziemnego Insty-

Buzek. Obecnie „Studia Wschodnie”,

nego zrobiono. Najmocniej dotyczy to

4. Program Szkoły składa się z wykładów (wykładowcami będzie międzynaro-

tutu Europy Wschodniej. Dziś wiem,

magisterskie i podyplomowe, kształcą

stosunków oficjalnych, w tym doku-

dowe grono specjalistów problematyki regionu) oraz seminariów (do wyboru

że to jest niemożliwe i niewykonalne,

młode kadry specjalistów od spraw

mentów, deklaracji i decyzji państwo-

jedno z czterech – pięciu seminariów), na których każdy uczestnik Szkoły wy-

głosi referat z zakresu swojej pracy dyplomowej, a także wizyt w instytucjach

ale ponieważ wówczas miałem 25 lat,

wschodnich. Po to, żeby nie zamykać

wych etc. Natomiast jeśli się przyjrzeć

naukowych i bibliotekach Wrocławia oraz udziału w towarzyszącym Szkole

to sądziłem, że jest to wykonalne, a w

tego przedsięwzięcia jedynie do Po-

szczegółom, to jest bardzo wiele rze-

programie kulturalnym.

każdym razie nie wiedziałem, ze jest

laków udało mi się doprowadzić, że

czy, które nie toczą się tak, jak byśmy

ii. StyPENDiA

niewykonalne. Nie wiedziałem tego

od 2000 roku mamy stałą państwo-

chcieli, a przecież wielkość wysiłku,

1. Kandydaci z krajów b. ZSRR i krajów europejskich nie będących członkami UE

wszystkiego co wiem dziś, a może

wą dotację budżetową na stypendia

jaki został włożony jest tak wielki, że

mogą ubiegać się o stypendium na pokrycie kosztów całości lub części pobytu

młodzieńczy brak rozsądku to jest

dla studentów ze Wschodu. Co roku

wydawałoby się, że mogłoby być le-

w Szkole (hotel, wyżywienie, udział w wykładach i seminariach oraz imprezach

to, czego potrzeba by zostać bojow-

ok.25 stypendystów z różnych krajów

piej. Nam nie wolno poprzestawać na

towarzyszących).

2. Kwota stypendium może obejmować także częściowe pokrycie kosztów podró-

nikiem. Albowiem, by rewolucje się

wschodnich przyjmujemy na te dwu-

słuchaniu urzędowych pochwał, jak to

ży (nie dotyczy kandydatów z Polski i krajów UE).

udawały, potrzebny jest pewien brak

letnie studia, czyli kształcimy kadry

jest już wspaniale. Polacy i Ukraińcy

3. Podanie o przyznanie stypendium należy dołączyć do dokumentów kandydata.

rozsądku, brak strachu, brak wiedzy.

również dla innych krajów ze znako-

muszą sobie jasno mówić nie tylko

iii. DoKUMENty

No bo jak już wiesz, że coś jest nie-

mitymi zresztą wynikami. Jeśli idzie

o tym, co już jest dobrze, ale także

1. Kandydaci winni nadesłać e-mailem (wsl.studium@uw.edu.pl) następujące

możliwe, to i nic nie zrobisz! Z wie-

o Ukrainę, jest ich naprawdę wielu,

o tym, co jest jeszcze nadal źle! Ina-

dokumenty:

kiem niestety ten rozsądek przycho-

ale tu wystarczy powiedzieć, że ab-

czej nie rozwiążemy spraw trudnych.

a) wypełniony kwestionariusz Szkoły (dostępny na stronie www.studium.

dzi. Poza tym ludzie w młodym wieku

solwentem „Studiów Wschodnich”

Takie rzeczy trzeba w sposób życz-

uw.edu.pl).

b) podanie o przyjęcie, zawierające opis zainteresowań naukowych i temat

mniej się boją. To z różnych rzeczy

jest np. Andrij Portnow, dziś redaktor

liwy, lecz szczery omawiać. I to nie

przygotowywanej pracy magisterskiej,

wynika, zazwyczaj jeszcze z braku

znanego pisma „Ukraina Moderna”.

tylko na spotkaniach komitetu prezy-

c) curriculum vitae wraz. z fotografią,

rodzin, braku tej odpowiedzialności

Jest to pismo, które w środowiskach

denckiego, gdzie jestem zapraszany

d) rekomendację promotora pracy dyplomowej (podpisany i zeskanowany list),

za żony, za dzieci, z braku tego stra-

intelektualnych Ukrainy jest bardzo

i mogę to potwierdzić, że obie strony

e) propozycję tematu referatu do wygłoszenia na seminarium Szkoły.

chu o los dzieci (to chyba najgorsze)

wysoko cenione, zresztą nie tylko

rozmawiają szczerze. Ale to musi być

f) e w. podanie o stypendium.

etc.

Ukrainy. Podaję jeden przykład, żeby

robione szerzej. I tu może być wielka

2. Ostateczny termin nadsyłania kompletu dokumentów upływa 25 stycznia 2010 r.

Po aresztowaniu, zatrzymały się

pokazać, że są wysokie wyniki nasze-

rola i zadanie dla kręgów intelektual-

3. Całość dokumentacji należy wysyłać wyłącznie e-mailem.

IV. POBYT WE WROCŁAWIU:

też sprawy prac Instytutu. Ale szyb-

go kształcenia.

nych i akademickich.

1. Komisja kwalifikacyjna Szkoły podejmie decyzje w sprawie listy uczestników

ko okazało się, iż ta sprawa wróciła

Ale nie narzekajmy, patrzmy mimo

- jak ocenia Pan obecny

do 30 stycznia 2010 r. i powiadomi wszystkich kandydujących.

raptem po 5 latach, w latach 1989-90.

wszystko bardziej na rzeczy pozytyw-

stan stosunków polsko-ukra-

2. Formalne zaproszenie do zakwalifikowanych kandydatów Wschodniej Szko-

Wtedy zostały stworzone podstawy

ne niż na braki. A ponadto, widać że

ińskich?

ły Zimowej 2010 zostanie wysłane e-mailem nie później niż 1 lutego 2010 r.

obecnego Studium Europy Wschod-

Jestem historykiem. Nie jestem

zadanie nie zostało jeszcze wypeł-

Pocztą zostanie wysłany oryginał zaproszenia, podpisany przez dyrektora

niej. I odtąd, ciężko pracując, dzień

specjalistą od zagadnień politycz-

nione, i że jest w tym też zadanie dla

Szkoły. Właściwe Konsulaty Rzeczypospolitej Polskiej otrzymają listę zakwalifi-

za dniem, krok po kroku, po dwu-

nych, zwłaszcza zawirowań i zaka-

naszych uczniów i studentów. Także

kowanych kandydatów w celu ułatwienia formalności wyjazdowych.

3. Przyjazdy uczestników - niedziela, 28 lutego. Zajęcia dydaktyczne Szkoły

dziestu latach mogę już powiedzieć,

marków polityki współczesnej. Ale

moich. Również i tych, którzy – wie-

rozpoczną się w poniedziałek, 1 marca 2010 roku, zakończą 10 marca. Wyjazd

że udało mi się zrobić to, co wtedy

oczywiście, zajmując takie miejsce,

rzę w to – już może za kilka lat będą

uczestników -11 marca 2010 r.

próbowałem zrobić przez 2 lata...

i w dodatku w instytucji zajmującej

się spotykać w domu w Mikuliczynie

Studium Europy Wschodniej  jest

się takim wrażliwym obszarem nie

lub odpoczywać po wspinaczce w

Plakat Szkoły oraz niniejszy folder zostały przygotowane w wersji polskiej,

zatem instytucją, która kontynuuje te

mogę nie zajmować się też i polityką.

odrestaurowanym obserwatorium na

w formie drukowanej i elektronicznej.

dwa podziemne przedsięwzięcia oraz

Muszę powiedzieć, iż zagadnienia

górze Pop Iwan. I to jest perspektywa

Prosimy o szerokie ich udostępnianie wszystkim zainteresowanym.

kontynuuje – w sensie odniesień już

polsko-ukraińskie są bardzo bliskie

bardzo piękna, pociągająca i w istocie

Dalsze informacje znajdują się na stronach internetowych Studium Europy Wschodniej

UW: www.studium.uw.edu.pl oraz Kolegium Europy Wschodniej: www.kew.org.pl

głównie intelektualnych – przedwo-

moim uczuciom. I z powodu historii,

jednak bardzo optymistyczna.

For English version of the School booklet and ąuestionnaire – please see our

jenne polskie badania wschodnie.

i z powodu współczesności. Mam tu

kG

web sites