Listy do redakcji

13

Kurier Galicyjski * 15-28 stycznia 2010

z senTymenTem o podoLu

ZBiGNiEW MALińSKi

Na początku czerwca 2009 z ini-

cjatywy Wójta Gminy Oława Dolny

Śląsk/ Pana Ryszarda Wojciechow-

skiego 217 osób odbyło wycieczkę-

pielgrzymkę na Podole i do Lwowa.

Wycieczce-pielgrzymce towarzyszy-

ła Telewizja Wrocław, na antenie któ-

rej emitowane jest „Studio Wschód”.

Audycje te przybliżają mieszkańcom

Dolnego Śląska problemy, historię

i teraźniejszość Kresów Południo-

wo-Wschodnich II Rzeczypospolitej.

Patronat medialny objął także „Go-

niec Kresowy” TVP1 Warszawa oraz

program „Wesoła lwowska fala” z

Polskiego Radia Katowice.

Do uczestnictwa w tej senty-

mentalnej podróży wspomnień w

Autor na dziedzińcu twierdzy w Kamieńcu Podolskim

coraz bardziej odległe lata dzieciń-

Dlatego nietrudno było zagrać

stwa i młodości zaproszeni zostali

szlakiem Wielkiej Niedźwiedzicy”.

rolę płk Michała Jerzego Wołody-

ci, którzy przez wzgląd na bolesne

Szli także na wschód. Bo na opusz-

jowskiego urodzonemu w Podhaj-

przeżycia osobiste przez przeszło

czone przez Polaków zagrody, do-

cach Tadeuszowi Łomnickiemu,

6 dziesięcioleci nie chcieli ani my-

mostwa, wsie i miasta przesiedlano

którego dom rodzinny stoi do dziś.

śleć , ani słyszeć choćby o krótkim

– nie z własnej woli – Ukraińców,

Tam także żyli wybitni twórcy

powrocie do miejsc tragicznych

Łemków i Bojków.

kultury ukraińskiej i żydowskiej.

zdarzeń. Adresatami zaproszenia

Z wybitnych naszych rodaków

Ukraińskie sanktuarium w Zarwanicy

Krocząc po ziemi kresowej, któ-

byli przede wszystkim mieszkańcy

swój ślad na Podolu pozostawili

Słów kilka o religii Ukraińców

Uroczyste są „służby boże” -

ra przez kilka wieków była polska,

miasta i powiatu Podhajce – miasta

wybitni dowódcy wojskowi – het-

tam mieszkających zaobserwowa-

msze św. w cerkwiach prawosław-

co krok widać ślady polskości tych

położonego kilkadziesiąt kilometrów

mani koronni: Marcin Kamieniecki

nych przez przybysza z Polski.

nych, zwłaszcza śpiewy wiernych

ziem, mimo systematycznej, usilnej

na południowy zachód od Tarnopola

– pogromca Tatarów, Jan Tarnowski

Starsi – mimo długiej laicyzacji –

brzmiące wielogłosowo bez akom-

woli i chęci ich zatarcia. Szczegól-

i Zbaraża, który jest miejscowością

– założyciel Tarnopola, Stanisław

pozdrawiają się na ulicy, w środkach

paniamentu organów. Ich czas

nie metodycznie robiła to władza

leżącą na Wołyniu.

Rewera Potocki – zasłużony w woj-

komunikacji – po chrześcijańsku. Na

trwania jest dwukrotnie dłuższy od

sowiecka!

Mile widziani byli także dawni

nach z Moskwą, Jan Sobieski – po-

poboczach dróg w miejscowościach

naszych.

Ogromnej presji poddawano

mieszkańcy i ich potomkowie z Brze-

gromca Turków.

większych i mniejszych jest więcej

Będąc w Zarwanicy – ukraińskiej

religię. Pozostały nieliczne polskie

żan, Trembowli i okolic a mieszkają-

Dziś możemy o Nich powie-

niż u nas kapliczek – świątków

Częstochowie – najświętszym miej-

kościoły, w których gromadzą się

cy obecnie w Polsce i poza jej grani-

dzieć, że walczyli „za wolność wa-

i krzyży. Wiele z nich stało tam jesz-

scem kultowym ukraińskiego gre-

wierni. Większość z nich spełniała

cami. Najstarszy uczestnik liczył so-

szą i naszą”.

cze w okresie II Rzeczypospolitej,

kokatolicyzmu i sanktuarium maryj-

rolę magazynów, sal gimnastycz-

bie 94 wiosny, był też z nami obecny

W Brzeżanach urodził się mar-

o czym świadczą istniejące na nich

nym, można podziwiać podniesione

nych, domów kultury, bądź uległy

mieszkaniec Kanady z córką.

szałek Edward Rydz-Śmigły, w Tar-

polskie napisy.

z ruin budowle zespołu sakralnego.

całkowitej dewastacji.

Po ostatniej wojnie z Tarno-

nopolu gen. Franciszek Kleeberg,

Polskie cmentarze nie są de-

Liczne rzesze wiernych świadczą

Tak jest z kościołem w Podhaj-

polszczyzny zmuszono do wyjazdu

dowódcą brygady KOP „Podole”

wastowane, ale porośnięte chasz-

o przywiązaniu do religii i Boga.

cach. Kościół p.w. Świętej Trójcy

250 tys. Polaków. Dziś oni i ich po-

był płk Stefan Rowecki – „Grot”,

czami, krzakami i chwastami. Na

W dobrym stanie utrzymane

obecnie zrujnowany ale dzięki ofiar-

tomkowie rozsiani są po całej Pol-

a w Chorobrowie urodził się jego

niektórych grobach można odczytać

są twierdze w Kamieńcu Podol-

ności byłych mieszkańców – aczkol-

sce. Mieszkają tam, gdzie zawiózł

późniejszy następca gen. Tadeusz

polskie nazwiska osób w nich spo-

skim i Chocimiu. Z rozrzewnie-

wiek bardzo wolno – jednak dźwiga

ich transport kolejowy. Nikt nie wy-

Komorowski – „Bór”. W Zbarażu

czywających.

niem chodzi się po Lwowie – mie-

się z ruin. Podobnie w Brzeżanach.

jeżdżał dobrowolnie. O opuszczeniu

urodził się wybitny polski polityk so-

Następstwem tych obserwacji

ście pełnym zabytków.

Ponieważ była to nie tylko wy-

ojcowizny zdecydowali za nas inni.

cjalistyczny Ignacy Daszyński.

był udział dolnośląskiej młodzie-

W pamięci na długo pozostanie

cieczka – sentymentalna podróż

Były to tragiczne i bolesne wydarze-

Wśród pisarzy i poetów tam uro-

ży i dorosłych w porządkowaniu

wszystko to, co w ciągu kilku dni

– ale i pielgrzymka, każdy z jej

nia. Była to jedna z kilku, na prze-

dzonych i tworzących wymienić na-

cmentarzy podczas minionego

widziały oczy – kraj lat dziecinnych.

uczestników wpłacił na odbudowę

strzeni ostatnich wieków, tak duża

leży Kornela Ujejskiego, Wincentego

lata a także zbiórki zniczy i za-

Myślę, że nie była to ostatnia tak

jednego z kościołów kwotę – ofiarę

wędrówka ludów.

Pola, Jerzego Janickiego. Tam także

palenie ich na uroczystość Dnia

sentymentalna podróż. Być może

100 zł., którą przekazano tamtej-

Jest taka żołnierska polska pio-

bywał Henryk Sienkiewicz szukający

Zadusznych.

będą następne. Oby!

szym proboszczom.

senka „Szli na zachód osadnicy,

natchnienia do „Ogniem i mieczem”.

List z polskiej grupy przedszkolnej

boże narodzenie W Grupie „sŁoneczko”

Okres Bożego Narodzenia, to

czas, w którym odradzamy się ducho-

wo. Przez brak czasu, nieuwagę, zmę-

czenie, często zapominamy o tym, co

jest najważniejsze w naszym życiu.

Kim jesteśmy i dokąd trzeba dążyć.

Świąteczny koncert w przedszkolu, to

nie tylko wspaniały występ naszych

pociech. Właśnie one swoimi czystymi

serduszkami przenoszą nas do wła-

snego dzieciństwa, w którym szopka –

to nie tylko kukiełkowa wystawa, a cały

świat dawnych wydarzeń, uczestnika-

mi którego stawaliśmy się sami.

Wysoko nad nami, wśród gwiazd

Nie tylko ludzie, cały świat cieszy się

miejscach, nogi same poruszają się

tańczą aniołowie, zwiastując o przyj-

z przyjścia Syna Bożego. Nie zapomi-

w takt muzyki.

ściu Pana! Gloria, gloria, gloria na

najmy, że jest zima, a więc kolej na

Kolej na podarunki! Mikołaj zostawił

wysokości! Płynie kolęda nad salą.

noworoczne piosenki i tańce.

dwa wielkich wory słodyczy. W sali pa-

Nie tylko ludzie przychodzą do szop-

Brak słów z zachwytu, kiedy dzie-

nuje atmosfera szczęścia i radości. Za-

ki. Oto mały zajączek przynosi co

pani Nela Chmil podarowały swe ser-

Dziękujemy z całego serca Wam,

ciaki tańczą zimową rumbę. Chociaż

pomnieliśmy o zmęczeniu i codziennych

najdroższe – marchewkę. Swe dary

ca, włożyły dusze w pracę podczas

kochani! Dla nas i dla wszystkich

niezgrabnie, ale bardzo starannie

problemach – to Boże Narodzenie, to –

pragną złożyć i pies z kotem i wró-

tych świąt. To dzięki nim, nasze dzieci

dzieci, staliście się częścią świata,

wykonują ciężkie piruety i kręcenia.

Nowy Rok! To nasi wspaniali pani Ola

belek. Małe pszczółki niosą kubeczki

uśmiechnięte, a my – rodzice – dumni

częścią naszych rodzin!

Rodzice z trudem pozostają na swych

Krankowska, pani Luda Denysiuk,

z miodem do kolebki z Dzieciątkiem.

z naszych pociech.

Helena Wełyczko