przegląd kulturalny

14

15-28 stycznia 2010 * Kurier Galicyjski

Fryderyk chopin (1810-1849)

i jeGo LWoWscy konTynuaTorzy

część i – Pochodzenie chopina

słowami: „na próżno szukalibyśmy

MiCHAł PiEKARSKi

w historii sztuki lub w literaturze mu-

Do dziś można także usłyszeć

guwernera i nauczyciela języka francu-

zycznej drugiego takiego geniusza

W ciągu ostatniego 200-

głosy o rzekomym braku całkowitej

skiego w domach Łączyńskich, a póź-

narodowego, któryby tak jak Cho-

lecia Fryderyk Chopin stał się

polskości Chopina ze względu na jego

niej Skarbków, właścicieli majątku w

pin nie zapomniał w miłości ani na

najsłynniejszym

Polakiem

nazwisko i co się z tym ściśle wiąże

Żelazowej Woli. Warto nadmienić, że

chwilę o kraju rodzinnym, i w którego

znanym na całym świecie.

– niepolskiej narodowości jego ojca.

istniały dwie linie rodu Skarbków (oby-

najmniejszym utworze przebijałoby

Do dziś rozgłos związany z

Nowe dyskusje na ten temat zostały

dwie pieczętujące się herbem Abdank)

się tyle szarpiącej serce tęsknoty za

jakimkolwiek innym polskim

wywołane podczas obchodów chopi-

– linia kujawska, z której wywodził się

krajem”.

artystą, naukowcem czy po-

nowskich zorganizowanych we Lwo-

Fryderyk Skarbek, właściciel Żelazo-

Postać Fryderyka Chopina dla

litykiem nie przekracza jego

wie w 1910 r. Rezultatem tego wyda-

wej Woli oraz linia czerwonoruska, z

kultury polskiej była bardzo istotna

sławy, zwłaszcza poza grani-

rzenia na łamach „La Vie musicale” M.

której wywodził się Stanisław Skarbek,

już 100 lat temu o czy świadczą ko-

cami Polski. Fryderyk Cho-

de Bertha w swojej publikacji stwier-

fundator do dziś istniejącego teatru

lejne zdania Landowskiej odnoszące

pin jest w pewnym sensie

dził: „matką Chopina była wprawdzie

we Lwowie. Matką Fryderyka Chopi-

się do kontrowersji wokół jego pol-

hasłem wywoławczym dla

Polka, ojciec jego pochodził jednak

na była Tekla Justyna Krzyżanowska,

skości. W 1911 r. w wydawanym w

Polski, często stanowiąc dla

z Lotaryngii, nie należy więc uważać

wcześnie osierocona i mieszkająca na

Berlinie „Allgemeine Musikzeitung”

wielu osób pierwsze z nią

Chopina za geniusza wyłącznie pol-

stałe w majątku Skarbków oraz będą-

Landowska pisała: „Niech nam jed-

skojarzenie,  nawet,  jeżeli

skiego”. Wanda Landowska (wybitna

ca podobno ich daleką krewną. Mikołaj

nak będzie wolno stwierdzić ponow-

ktoś nie wie gdzie dokład-

polska pianistka i klawesynistka), któ-

Chopin poślubił ją w 1806 r. Relacje

II Mocny korony zrzekł się dopiero w

nie, że upominanie się nasze o to, co

nie Polska znajduje się na

rej wypowiedź na temat narodowości

Chopinów z rodziną Skarbków były

1706 r. Ostatecznie po wycofaniu się

jest naszą własnością, jest całkiem

mapie. Możemy być dumni

Chopina znalazła się m.in. w wyda-

dość bliskie skoro w 1810 r. Fryderyk

wojsk szwedzkich z terenów RP w

usprawiedliwione, i że największy

z tego, że to właśnie postać

wanym w Warszawie „Przeglądzie

Skarbek został ojcem chrzestnym Fry-

1709 r., Leszczyński w 1712 r. zmu-

bard polski jest najdoskonalszym ty-

związana ze sztuką i to naszą

Muzycznym” z 15 V 1911 r. dokonała

deryka Chopina. Stąd także pochodzi

szony był zwrócić Augustowi II jego

pem narodowego geniusza. Chopin

rodzimą rozsławiła Polskę na

sprostowania powyższego stwierdze-

imię wielkiego kompozytora.

akt abdykacji tym samym tracąc ko-

jest dostatecznie wielki i wielostron-

całym świecie. Na przestrzeni

nia: „pradziad Chopina był Polakiem;

Pomimo, że w świetle dzisiej-

ronę polską. Ostatecznie, po kolejnej

ny – mówi M. de Bertha – że można

lat wokół biografii tego wiel-

był dworzaninem króla Stanisława

szych badań rzekome polskie pocho-

nieudanej próbie objęcia tronu pol-

go podzielić pomiędzy Francją i Pol-

kiego kompozytora narosło

Leszczyńskiego, któremu towarzyszył

dzenie pradziada Fryderyka Chopina

skiego (w 1733 r.), Stanisław Lesz-

ską, lecz my nie nadajemy się zbyt

także kilka kontrowersji.

do Lotaryngii. Nazywał się Mikołaj

bywa kwestionowane, to tak napraw-

czyński stał się dożywotnim władcą

do podziału. Dzielono się nami nie-

Szop.[…] Wiadomości te, mało znane

dę nie jest wcale istotne czy Fryderyk

księstwa Lotaryngii, co możliwe było

stety trzykrotnie; stało się to wbrew

Fryderyk Franciszek Chopin uro-

we Francji, znajdują potwierdzenie w

Chopin był w pełni pochodzenia pol-

dzięki zawartym już wcześniej mał-

naszej woli i musieliśmy milczeć.

dził się w 1810 r. w Żelazowej Woli,

dokumentach archiwalnych w Nacy”.

skiego, czy też nie i czy rzeczywiście

żeństwu jego córki Marii Leszczyń-

Miejmy jednak nadzieję, że broniąc

wsi mazowieckiej położonej 50 kilome-

Według ówczesnego zwyczaju jego

jego pradziad był dworzaninem króla

skiej z królem Francji Ludwikiem XV.

naszego geniusza będziemy mieli

trów na zachód od Warszawy. Do dziś

nazwisko zostało przetłumaczone na

Leszczyńskiego. Ważny jest fakt, że

Ojciec Chopina – Mikołaj Chopin

więcej szczęścia, aniżeli stając w

nie zdołano jednak rozstrzygnąć do-

język francuski.

już jego ojciec utożsamiał się z Pol-

(ur. 1771 Marianville w Lotaryngii, zm.

obronie ziemi ojczystej”.

kładnej daty jego urodzin. W źródłach

Warto wspomnieć, że wspomnia-

ską, czemu dał wyraz m.in. w swoim

1844 w Warszawie) w 1787 r. przybył

Niech zatem ten bieżący 2010 r.

pojawia się sprzeczność: według wła-

ny Stanisław Leszczyński (ur. 1677 r.

udziale w insurekcji kościuszkowskiej.

do Warszawy, gdzie pracował jako

stanie się dla nas okazją do przybliże-

snego pisemnego oświadczenia Cho-

we Lwowie, zm. 1766 w Lunéville w

Najistotniejsze jest jednak to, że sam

urzędnik i buchalter. Przebywając nad

nia postaci i twórczości tego wielkiego

pina urodził się on 1 marca, według

Lotaryngii) został przy protekcji króla

Fryderyk Chopin swoją życiową i ar-

Wisłą spolonizował (repolonizował?)

kompozytora abyśmy w ten sposób w

urzędowego zapisu w metryce chrztu

Szwecji obrany na króla Rzeczypo-

tystyczną postawą nieustannie poka-

się w pełni. W 1794 r. brał czynny

pełni mogli czerpać ze zdrojów pol-

w kościele parafialnym w Brochowie

spolitej w 1704 r. i w rok później koro-

zywał silny związek z Polską i tym co

udział w insurekcji kościuszkowskiej.

skiej kultury narodowej.

(na terenie tej parafii mieści się wieś

nowany, jednak poprzedni król August

polskie. Ujęła to Wanda Landowska

W późniejszym czasie pełnił funkcje

Żelazowa Wola) – 22 lutego.

kG

śWiąTeczne paczki z poznania

ze StANiSłAWEM łU-

KASiEWiCZEM z towarzy-

stwa  Miłośników  Lwowa

również zawozimy te same rzeczy –

i

Kresów

Południowo-

i artykuły szkolne, i zabawki, i słody-

Wschodnich,  oddział  w

cze dla dzieci, i paczki żywnościo-

Poznaniu rozmawia MARiA

we dla rodzin. Często przywozimy

BASZA.

specjalistyczne rzeczy, na przykład,

gdzieś powstaje szkoła – tam przy-

- Który to już raz Pan

wozimy jeszcze podręczniki szkolne

przywozi z Poznania paczki

itd. Byłem także w środowisku ma-

świąteczne dla tutejszych

larzy lwowskich. Tablice korkowe im

mieszkańców?

- To już chyba dwudziesty pią-

przywieźliśmy, teczki wiązane więk-

ty… Zaczęliśmy w 1989 roku. Wte-

szego formatu.

dy organizowaliśmy wycieczki. Każ-

Jesteśmy tu już cały tydzień.

dy musiał wsiadać do autobusu ze

- ile osób przyjechało z

swoim bagażem, luki natomiast były

Panem?

wypełniane darami. Tak się zaczęło.

- Sześć osób z Towarzystwa

Z czasem przestaliśmy organizować

i dziesięciu harcerzy.

wycieczki, powstało wyspecjalizo-

- Czym przyjechaliście?

wane biuro turystyczne. Nasze ak-

- Dużym, 55 osobowym autoka-

cje organizujemy raz lub dwa razy

rem. Siedzimy z przodu, w tyle auto-

w roku, na święta. Od piętnastu lat

karu oraz w lukach są załadowane

regularnie przyjeżdżamy do Lwowa.

paczki z darami. To już stało się tra-

Działamy w ramach Towarzystwa

dycją. W tym roku żeśmy się prze-

Miłośników Lwowa i Kresów Połu-

sunęli w czasie, z powodu paniki

dniowo-Wschodnich, oddział w Po-

grypy, która panowała na Ukrainie.

re dostarczamy do Towarzystwa

znaniu. Przyjechała tu z nami rów-

własnych tej osoby, dla której zosta-

współpracują z nami od piętnastu

Rodzice powiedzieli, że młodzieży

Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej,

nież prezes naszego Towarzystwa

ły przeznaczone. Mamy na naszej

lat.

nie puszczą. Dlatego przyjechali-

do Federacji Organizacji Polskich

pani Bożena Łęczkowska.

liście 85 osób. Oprócz tego – 28

Nasza akcja zaczyna się od

śmy do Lwowa dopiero w styczniu.

na Ukrainie, do parafii lwowskich,

Ale sami byśmy nic nie zrobili.

osób w tym roku z Uniwersytetu

tego, że dostajemy listę, którą two-

- Dziękuję za rozmowę.

do przedszkoli.

Włączyliśmy do tej akcji młodzież

Trzeciego Wieku we Lwowie.

rzą tutejsze środowiska polskie oraz

Dziękuję też za artykuły biuro-

Wczoraj byliśmy w Rohatynie,

harcerską szczepu „Orlęta”, którą

Sporo  artykułów  biurowych

osoby prywatne. Po przywiezieniu

we, które przywieźli Państwo

Brzeżanach i Przemyślanach. Tam

kieruje Asia Wiśniewska. Harcerze

otrzymujemy od firmy „Herlitz”, któ-

darów, wszystko oddajemy do rąk

również dla naszej redakcji.