29

Kurier Galicyjski * 28 lutego – 15 marca 2010

LW W

Ten daWny LW W

stEfaNIa ŁaBazIEWIcz

tekst i zdjęcia

Na rozdrożu ulic gródec-

(fragment)

kiej i Janowskiej znajduje się

niepokaźny kościół św. anny,

Miasto wież dumnych i zielonych

zbudowany w XVIII wieku dla

wzgórz.

augustianów. Był tu klasztor

Powiedz nam miasto, jako to się

tegoż zakonu, zbudowany na

stało,

koszt króla michała Korybuta

Żeś ty jest dla nas jak upojna kruż

Wiśniowieckiego. od kasaty

I nasześ serca łatwo zwojowało?

zakonu za Józefa II w 1783 r.

zamieniony na kapelanię, a na-

Żywot twój ciężki nie płynie wśród

stępnie, w 1820 r., na kościół

róż,

parafialny. Przed kościołem

Z dawnych splendorów wiele

stała figura św. Jana Nepomu-

poszarzało,

cena z 1810 r. z prawej strony

A przecie, przecie, miłe brzmienie...

kościoła zaczyna się ulica Ja-

Lwów

nowska, a od niej na prawo

Jest dla nas jednym

– ulica Kleparowska. Ulica ta

z najpieściwszych słów...

stosunkowo nieduża, ciągnie

się aż do mostu kolejowego,

który oddziela ją od ulicy War-

Idzie od ciebie jakiś władny czar

szawskiej. Na ulicy Kleparow-

I moc tajemna oszałamia dusze.

skiej jest wiele zabudowań

Niesiesz nam z wiosną swój

godnych uwagi.

zabudowania pokamedulskie

magnacki dar:

Gdy pójdziemy lewą stroną ulicy

Drzewa w zielone stroisz

Kleparowskiej, zobaczymy wzgórze

pióropusze;

z małym parkiem. Wzgórze to otrzy-

Pod strzałą słońca drgnął

mało nazwę Góry Hycla albo Wzgó-

krzywczycki jar

rze Stracenia. 31 lipca 1847 roku na

I pobudziły się lesiste głusze,

tym wzgórzu stracono Teofila Wiśnio-

wieckiego i Józefa Kapuścińskiego.

Wśród wonnych kiści jaśminów

Uznano ich za zdrajców stanu. W

i bzów,

roku 1895 postawiono tu pamiątkowy

Jest niczym bajka, przerozkoszny

obelisk, ufundowany przez ludność

Lwów...

miejską. W 1918 roku wzgórze to było

widownią gwałtownych walk polsko-

Zasię wśród murów, z starych cegieł

ukraińskich. Idąc dalej lewą stroną uli-

szczerb

cy, na małym pagórku został założony

Wyziera dziejów przechwalebnych

klasztor kamedułów. Zakon ten jest

wątek:

ściśle kontemplacyjny. Jest to odłam

benedyktynów, założony we Wło-

Jaśnieje gloria ów dostojny herb,

szech (Camaldoli) w roku 1012. Do

Najszacowniejsza z sędziwych

Polski dotarli w XI w., a potem w XVIII

pamiątek,

w. do Krakowa (Bielany) i Warszawy.

Idź, kędy mieszka! Ormianin i Serb,

We Lwowie pojawili się w wieku XVIII.

Idź w ulic starych pomroczny

Z czasem ojcowie kameduli zaczęli

zakątek,

dawać schronienie ludziom potrze-

A on ci powie szeptem bladych widm,

bującym i bardzo biednym. Gmina

Jak tutaj serca biły w zgodny rytm.

miejska dobudowała tu budynki dla

bezdomnych, które nazwano „Przytu-

liskiem Brata Alberta”. Obecnie mieści

Miasto wierności i ofiarnej krwi,

Browar lwowski

się tam fabryka kontaktów.

Która w twej zbroi, jak klejnot

Idąc dalej, z lewej strony widzimy

jaśnieje!

wielką budowlę.To dawny Dom Inwalidów

Cóż stąd, że ziemia od dział ryku drży

Wojskowych. Dom ten został wybudowa-

I następują groźnie Tuhaj-beje?

ny w latach 1856-1863, według projektu

Miłość ojczyzny, jak tęcza ci lśni,

duńskiego architekta Teofila Hausena.

Nie złamią hartu dziejowe zawieje,

Architekt dokładnie zapoznał się z sta-

Zwycięsko wyjdziesz z wszystkich

rogrecką i bizantyjską architekturą w Ate-

ciężkich prób.

nach. Dom Inwalidów został wzniesiony w

stylu neoromańskim, z czterograniastymi

Królowi kornie chyląc się do stóp.

wieżami, na kształt średniowiecznego

zamku. Gmach zdobią rzeźby Cypriana

Miasto, gdzie posłuch panował i ład,

Godebskiego i Abla Marii Periesa.

Miasto włodarzu, miasto patrycjuszu!

Dom Inwalidów zna każdy lwowiak,

Tu Korniakt wieży fundamenty kładł,

ale o kaplicy mało kto wie. Znajduje się

Zaś Alnpek mądrze rządził

ona za budynkiem, wśród obszernego

na Ratuszu.

parku. Zbudowana została z dwubarw-

Wszyscy krzątali się zgodnie,

nych cegieł, żółtej i czerwonej (tzw. kop-

jak brat,

ciaki i wiśniówki). Posiada formę grec-

pomnik teofila Wiśniewskie-

Niepomni różnic krwi i animuszu,

kiego krzyża. Ozdobiona jest również

go i Józefa Kapuścińskiego

rzeźbami Cypriana Godebskiego i Abla

Zaczem lśnił blaskiem

Marii Periesa. Fasada główna ozdobio-

starorzymskich cnót

na browar się rozbudowuje, w imitacji

na figurami Chrystusa Ukrzyżowanego,

Sławetny Szolców i Kampianów ród.

średniowiecznego stylu. Wybudowano

Matki Boskiej i św. Jana. Kaplica Domu

nową słodownię (wyrób słodu z jęczmie-

Inwalidów jest wyrazem znakomitej

Miasto wież dumnych i podniosłych

nia), warzelnię (otrzymanie wodnego wy-

postawy artystycznej Teofila Hausena.

chwil,

ciągu ze słodu tzw. brzeczka piwna, która

Jest to jedyny obiekt we Lwowie neo-

Dawna kaplica Domu inwalidów

Ty, kawalerze, szczytnego krzyżyka!

gotuje się wraz z chmielem), fermentow-

bizantyjskiej architektury kościelnej. Za

Miłość i wierność, twe hasło, twój

nię (fermentowanie brzeczki z drożdżami

czasów sowieckich obiekt należał do

styl,

piwowarskimi) i dział filtracji.

żona Róża, fundatorzy synagogi Złota

sko, które należało do SKA (Sportowy

Armii Radzieckiej. Obecnie mieści się tu

Browar miał swoje konie pocią-

Róża. Niestety, podczas wojny spadła

Klub Armii).

Wyższa Szkoła Oficerów Pożarnictwa.

Tyś jest strażnikiem Orląt

gowe, które na specjalnych platfor-

tam bomba (starsi ludzie mówili, że to

Powróćmy na prawą stronę ulicy

Kaplicę odnowiono w 1998 roku i od-

cmentarzyka,

mach, mieszczących 50 pięćdziesię-

tzw. „tonówka”). Cmentarz został zrujno-

Kleparowskiej. Na prawo jest ulica Rap-

dano do dyspozycji duszpasterskiej dla

Słuchaczu! Czoło swe w zadumie

ciolitrowych beczek rozwoziły piwo do

wany, splądrowany przez wojsko, a teren

paporta.Tu znajdowała się bożnica (którą

studentów uczelni i lokalnej ludności.

schyl

wszystkich zakątków Lwowa. Powsta-

wyrównany i zrobiono tam targowisko,

Niemcy zrujnowali) oraz szpital żydowski

W budynku dawnego Domu Inwa-

I pójdź uwieńczyć kamienie pomnika,

ło takie powiedzonko: „Kto lwowskie

które jest czynne po dziś dzień.

(ostatni funkcjonuje po dziś dzień). Za

lidów mieścił się szpital chirurgiczny

Gdzie huf niezłomny, po daninie

piwo pije, ten długo żyje”.

Następny obiekt po ulicy Kleparow-

tymi obiektami, aż do ulicy Mayzelsa,

oraz fabryka protez. Za Domem Inwa-

krwi,

Mieszkam obecnie na Sichowie, w

skiej, to budynki Lwowskiego Towarzy-

otoczony wysokim murem, znajdował

lidów, na wzgórzach ogrodu, zwanego

Sen swój wieczysty, sen o sławie śni...

drugim końcu miasta, ale od czasu od

stwaAkcyjnego – Browar. Został założony

się najstarszy cmentarz żydowski. Istniał

Kortumówką, znajdowała się strzel-

czasu muszę się przejść ulicą Klepa-

w 1715 roku. Produkował niewielką ilość

on jeszcze od czasów Kazimierza Wiel-

nica wojskowa, z małym dworkiem

rowską, tam się urodziłam i do tej ulicy

piwa. Od roku 1896 do roku 1912 pod

kiego. Byli tu pochowani wybitni ludzie, a

empirowym. W późniejszym czasie

mIEczysŁaW oPaŁEK

mam sentyment.

kierownictwem inżyniera Michała Ulma-

wśród nich – Izaak Nachmanowicz i jego

zbudowano tu stadion oraz kąpieli-