zamiast wspomnienia

22

16 – 29 kwietnia 2010 * Kurier Galicyjski

Wypowiedź TOmasza merTy wiceministra

Łączy nas przede

Kultury i Dziedzictwa Narodowego rP

podczas ossolińskiej sesji naukowej

WszysTkim przyszŁość

poświęconej twórczości zbigniewa

Herberta. Lwów 2008

z MaRIUSZeM HaNDZLIKIeM

– podsekretarzem stanu w

Kancelarii  Prezydenta  RP

rozmawiał MaRCIN RoMeR

(fragmenty)

- Jak Pan ocenia dzisiejszy

stan stosunków polsko – ukra-

ińskich , a jak chciałby je Pan

widzieć w przyszłości ?

- Chciałbym je nazwać przyjaciel-

skimi, lecz co ważniejsze mają one

charakter strategiczny w wymiarze

politycznym i gospodarczym. Ale robi-

my krok dalej. Te stosunki opierają się

na solidarności i wzajemnym wspar-

ciu. Mówię o wzajemnym wspieraniu

dlatego, że tak bardzo, jak Ukraina

potrzebuje Polski, tak Polska potrze-

buje Ukrainy. To zostało wielokrot-

nie wyartykułowane i wspieramy te

wszystkie polityczne dążenia Ukrainy

do zacieśnienia więzi z Unią Europej-

ską. Wczoraj rozmawialiśmy o plano-

wanym podpisaniu umowy o wolnym

handlu, o umowie stowarzyszeniowej z

UE, o Europie, która odpowie na proś-

bę Ukrainy, o ruchu bezwizowym i o

tym co się ostatnio udało, czyli o ma-

łym ruchu granicznym. Zbliżają się Mi-

Tomasz Merta

strzostwa Europy w piłce nożnej „Euro

- 2012”. Cieszyliśmy się wspólnie z tej

darzeniem w literaturze polskiej, w jego

JURIJ SMIRNoW

decyzji w Cardiff w Walii. Kiedy zosta-

twórczości spaja się to, co uniwersalne

tekst i zdjęcie

ła ogłoszona byli tam nasi prezydenci

i to, co lokalne.

- Kaczyński i Juszczenko. Cieszyliśmy

Z. Herbert jest polski, europejski

„Na tym spotkaniu, – powiedział

się z tej decyzji, która zapadła teraz na

i lwowski. Jego poezja jest intelektu-

wiceminister, – występuję w roli gorli-

Maderze, że to właśnie cztery miasta

alna, ale zarazem jest to poezja bar-

wego czytelnika i wielbiciela poezji Z.

ukraińskie i cztery miasta polskie będą

dzo głębokich emocji, ale filtrowanych

Herberta. Obchodzenie jubileuszowych

współorganizatorami, że te wszystkie

przez człowieka o chłodnym umyśle.

dat dla twórców jest wyróżnieniem, jak

plany zostaną zrealizowane, mimo

Jest poetą, zafascynowanym języ-

również niebezpieczeństwem, bo może

tego, że czasami nie jest łatwo, że

kiem. Jego poezja jest poezją bardzo

to oznaczać, że dany autor przestał być

wielkiej miłości do świata, do jego

pewne prace się przeciągają, że pada-

autorem czytanym, a stał się martwym

smaku i barwy. Z. Herbert umie łączyć

klasykiem. Tegoroczne spotkania, po-

ło może wiele krytycznych słów, ale po

tradycję z nowoczesnością. Tradycja

świecone twórczości Zbigniewa Her-

tych decyzjach jesteśmy upewnieni, że

dla niego jest ważna, ale jednocze-

berta, pokazały, że ten autor pozostaje

właśnie to nas jeszcze bardziej zbliży.

śnie on jest poetą nowoczesnym,

ważny. Ale w poprzednich dziesięciole-

Chciałem przede wszystkim wskazać

który czyta znaki czasu. On wie, że

ciach Z. Herberta posądzano o to, że

na powstawanie całej infrastruktury

wszystko jest poddane zmienności.

jest poetą anachronicznym i że nie ma

logistycznej, która pomoże Ukrainie

Herbert uważał, że człowiek ma

wiele do powiedzenia o naszej rzeczy-

i Polsce jeszcze bardziej zacieśnić

stawiać obowiązek przed prawem,

wistości. W czasach dzisiejszych ist-

Mariusz Handzlik

współpracę. Mówimy o autostradach, o

jak to było w starożytności.

nieje inne niebezpieczeństwo. Stał się

kolejach, o portach lotniczych, o tym, że

Z. Herbert jest poetą fundamental-

poetą superaktualnym w Polsce, takim

aby o tym pamiętały pokolenia, które już

biznes polski i ukraiński będą ze sobą

pokazuje też wymiar europejski tej

nego znaczenia wtedy, gdy okazuje się

poetą, który został zawłaszczony, zo-

są i które nadejdą. Szczególnie mówimy

współpracowały. Tu jest miejsce na

sprawy, ponieważ wskazuje na to, co

być ważnym, bardzo spostrzegawczym,

stał zredukowany do jednego wymiaru,

o młodych ludziach. Dlatego obserwa-

podjęcie ważnych kroków gospodar-

już się dzieje w Europie i w czym Polska

bardzo przenikliwym opisywaczem na-

stał się poetą politycznym. Jego lektura

torium na górze Pop Iwan, dom spotkań

czych i myślę, że te lata będą procen-

uczestniczy. To dobrze, że mówimy w

szej rzeczywistości, ale również tym,

jest obarczona tym, że się go czyta,

polskiej i ukraińskiej młodzieży akade-

towały. I to również dlatego te stosunki

takich kategoriach. Te wizje mieszczą

kto potrafi dostrzec rzeczywistą struk-

aby użyć go jako argumentu w sporze

mickiej – to są instrumenty, instytucje,

są i będą strategiczne i przyjacielskie

się w ramach zjednoczonej Europy, bo

turę tej rzeczywistości. Człowiek, który

bieżącym. Z. Herbert staje się poetą

które nam pozwolą, aby ludzie lepiej

mimo, że są czasami trudne i złożone,

o takiej Europie myślimy. Uważamy,

wszystko zdrabnia, dla Herberta jest

konserwatywnym. Ale nie możemy w

się poznawali, żeby częściej przebywali

ponieważ mają swoją historię.Ta histo-

że Ukraina należy do Europy i Polska

zjawiskiem niepokojącym, czymś, co

ten sposób Z. Herberta zawężać. Nie

razem. To co się w tej chwili dzieje, daje

ria ma dobre i czasami smutne karty,

będzie wspierała wszystkie jej aspira-

może doprowadzić do unieważnienia

możemy pozwolić na to, by został on

nam ogromną szansę, żeby Polska

ale ich ocena musi się opierać na mó-

cje idące w tym kierunku. Mamy więzi

dziedzictwa europejskiego.

zakładnikiem sporów politycznych. Z.

i Ukraina jeszcze lepiej ze sobą współ-

wieniu prawdy. Jest bardzo ważnym, że

krwi, mamy więzi międzyludzkie, wiele

ZbigniewHerbertpozostajemistrzem,

Herbert nie jest poetą prostodusznych

pracowały. Jest fascynacja Ukrainą, jest

w środowiskach ukraińskich i polskich

na tych terenach przebywamy, mamy

poetą uniwersalnego przesłania, które jest

kategorycznych sądów etycznych, cho-

ważne nie tylko w Warszawie, nie tylko

fascynacja polską i ukraińską kulturą.

odważnie mówimy też o przeszłości.

ciaż bywa kategoryczny, jest poetą sub-

wspaniałe skarby, które mówią o związ-

we Lwowie, ale w całym świecie”.

telnych rozróżnień, poetą zgryźliwej, ale

Myślę, że Polacy odnajdują tutaj siebie

To co nas przede wszystkimi łączy, to

kach polsko – ukraińskich, o naszej

też dobrotliwej ironii. Jest poetą wielo-

KG nr 20 (72)

i stają się bogatsi przez to, że poznają

jest jednak przyszłość.

obecności tutaj i dlatego też odnoszę to

wymiarowym. Jest zdumiewającym wy-

coś, co być może istnieje tylko czasami

1-15 listopada 2008

do tej dyskusji, która się toczy, ale która

- W niektórych środowi-

jako wiedza książkowa. Podejmowanie

nie może się nie toczyć w stosunkach

skachwPolsce,aleteżczasem

takich tematów świadczy o tym, że jest

polsko – ukraińskich, bo to jest coś cha-

na Ukrainie, trwa dyskusja o

16 kwietnia br. o godzinie 12 w Warszawskiej Bazylice Archikatedralnej pod

potrzeba odkrycia, jest potrzeba pozna-

rakterystycznego dla całej Europy. Tam

przyszłości obszaru będące-

wezwaniem Męczeństwa św. Jana Chrzciciela przy ulicy Świętojańskiej od-

nia i to pozwala nam w stawaniu się

się spotykają różne przedsięwzięcia,

go kiedyś terytorium dawnej,

prawiona będzie Msza Święta za duszę śp. Tomasza Merty, Podsekretarza

lepszymi ludźmi. Tego życzę i Polakom

różne kultury i dlatego też, Prezydent

I Rzeczypospolitej. Czasem

Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalnego

i Ukraińcom i wszystkim narodom, które

Kaczyński często mówi o eksperymen-

mówi się, że ówczesna Rzecz-

Konserwatora Zabytków.

zamieszkują tę część Europy.

cie europejskim. To jest niezwykły eks-

pospolita była prekursorką

Szanowni Państwo, łącząc się w bólu z rodziną Zmarłego, zachowajmy

peryment dlatego, że tam na wszystko

dzisiejszej Unii europejskiej.

pamięć o Wybitnym Człowieku, któremu sprawy ochrony dziedzictwa kultu-

PS. Rozmowa odbyła się w końcu

jest miejsce. Kiedy mówimy o czterech

Jaką wizję współpracy może

rowego były szczególnie bliskie.

2009 roku w Jaremczu na Huculsz-

podstawowych wolnościach, które nie-

zaproponować Polska, jako

czyźnie. Ostatni raz z Mariuszem

sie UE, to najpiękniejsze są szacunek,

członek Ue, narodom kiedyś

Dorota Janiszewska-Jakubiak

Handzlikiem widzieliśmy się 19 marca

tolerancja, odkrywanie swoich korzeni

współtworzących z nią jeden

Naczelnik Wydziału ds. Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą

br. na konferencji „Za Naszą i Waszą

i bycia dumnym z tych korzeni. Także

organizm państwowy.

Departament Dziedzictwa Kulturowego / Department of Cultural Heritage

Wolność” poświęconej Sojuszowi Pił-

- To, że mówiąc o dniu dzisiej-

te idee, o których tutaj mówimy, wpisują

sudski – Petlura w 1920 roku.

szym i o przyszłości odnosimy się

się w ten charakter europejski. To jest

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego / Ministry of Culture and

często do przeszłości, nawiązując do

bardzo piękne i powinniśmy być z tego

KG nr 23-24 (99-100),

National Heritage

pewnych idei i dając im pewną per-

dumni, ponieważ jest jeszcze wiele do

18 grudnia 2009 –

ul. Krakowskie Przedmieście 15/17

spektywę, to jest coś naturalnego. To

odkrycia. Niezwykle ważne jest też to,

15 stycznia 2010

00-071 Warszawa