7

Kurier Galicyjski * 30 kwietnia – 13 maja 2010

W kontekście ostatnich wydarzeń i głębszej refleksji nad osobą i dokonaniami śp. Prof. Lecha Kaczyńskiego

jako Głowy Państwa Polskiego, trudno się oprzeć myśli, że oto żegnamy tak naprawdę ostatniego z kontynuatorów

polityki domu Jagiellońskiego, która, jak pamiętamy, skierowana była na wzmocnienie sojuszu narodów

Międzymorza – tzw. Europy Środkowo-Wschodniej, która nie poprzez podboje, jedynie łącząc drogą

kolejnych unii „wolnych z wolnymi i równych z równymi” wytworzyła nową rzeczywistość polityczną.

ostatni z jaGieLLon W

WłoDzimierz osaDCzy

Tytułu tego użyłem przed kilkoma

tygodniami, w swym wystąpieniu w Lu-

belskim Trybunale Koronnym, dla przed-

stawienia twórców sojuszu polsko-ukra-

ińskiego z 1920 r. – Józefa Piłsudskiego

i Symona Petlury. Jak i poprzednie ini-

cjatywy, zorganizowane przez Centrum

UCRAINICUM w Lublinie, uroczysta

akademia poświęcona 90. rocznicy

niewykorzystanej szansy stworzenia

trwałych podwalin środkowoeuropej-

skiej przestrzeni geopolitycznej, od

razu znalazła poparcie Prezydenta

Rzeczypospolitej Polskiej.

W kontekście ostatnich wydarzeń

i głębszej refleksji nad osobą i doko-

naniami śp. Prof. Lecha Kaczyńskiego

jako Głowy Państwa Polskiego trudno

się oprzeć myśli, że oto żegnamy tak

naprawdę ostatniego z kontynuatorów

polityki domu Jagiellońskiego, która,

jak pamiętamy, skierowana była na

wzmocnienie sojuszu narodów Mię-

dzymorza – tzw. Europy Środkowo-

Wschodniej, która nie poprzez podbo-

je, jedynie łącząc drogą kolejnych unii

„wolnych z wolnymi i równych z rów-

nymi” wytworzyła nową rzeczywistość

polityczną na styku jakże sobie od-

miennych potęg – europejskiego Za-

chodu, przejawiającego się w stosunku

Wpis Ministra Mariusza Handzlika

do narodów środkowoeuropejskich w

bardzo agresywnej postaci niemieckie-

historii pod ich nazwiskami. Uznać ich

to „polityk wybitny, znacznie wyprze-

go natarcia „Drag nacht Osten”, oraz

możemy za patronów przyjacielskich

dzający swoje czasy”. A dalej zazna-

euroazjatyckiego mocarstwa, które na

związków między Rzeczpospolitą

czał – „Jego nadrzędnym celem stała

drodze od Księstwa Moskiewskiego

Polską i Ukrainą obecnej doby”.

się wolność i niezależność ojczystej

do Imperium Rosyjskiego dokonywało

Składając hołd Prezydentowi Ka-

ziemi [...] Iwan Mazepa był człowie-

nieustających podbojów, kierując swe

czyńskiemu, nie mogę nie wspomnieć

kiem o szerokich horyzontach, wy-

zakusy terytorialne również na za-

też o jego bliskim współpracowniku śp.

kształconym i otwartym na nowe idee.

chód. W ciągu wieków logika dziejów

Ministrze Mariuszu Handzliku, który

Rola, jaką odegrał w polityce i historii

specjalnie się nie zmieniła. Jedynie na

tak wielką wagę przywiązywał do tego,

óczesnych państw i narodów została

samej przestrzeni Międzymorza coraz

List Prezydenta rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego

by relacje polsko-ukraińskie przybrały

doceniona w kulturze europejskiej.

trudniej można było osiągnąć porozu-

kład bohaterstwa – siły jednoznacznie

właściwych kształtów i opierały się na

Wybitne utwory poetyckie, muzyczne

W tym Prezydent, zresztą jak

mienie pomiędzy państwami, tworzą-

i bezdyskusyjnie w sposób drama-

wielkim doświadczeniu dziejowym,

i malarskie poświęcili mu twórcy w

i wszyscy poszukujący uczciwego po-

cymi ongiś potężnych blok polityczny,

tyczny, wpisane w polską historię.

płynącym ze spuścizny wielonarodo-

Europie Wschodniej i Zachodniej. Po-

rozumienia między Polakami i Ukraińca-

przeciwdziałający agresywnym zaku-

Dopiero po tym, jak zdyskredyto-

wej Rzeczypospolitej, tworzonej w cią-

stać Iwana Mazepy znacząco wpływa

mi, mieli nieproste wyzwanie. Po stronie

som ze wschodu i zachodu.

wany idol Majdanu, poniósł druzgocą-

gu wieków przez różne narody. Będąc

również na świadomość historyczną

ukraińskiej, jako naturalny sojusznik, po-

Sam Pan Prezydent niechętnie

cą klęskę w wyborach i w myśl zasady,

Podsekretarzem Stanu w Kancelarii

współczesnych Ukraińców, czego

strzegany był tzw. obóz „pomarańczo-

identyfikował się z metaforycznym

że „po mnie niech się cały świat się

Prezydenta RP, odpowiadał on za sto-

dowodem jest chociażby powstały

wy”, uchodzący za wyraziciela dążeń

określeniem „polityki jagiellońskiej”. Na

wali” – wpuścił ducha podziału w naro-

sunki międzynarodowe. Z wielkim uzna-

niedawno film pod tytułem „Modlitwa

proeuropejskichidemokratycznych.Dla

obiedzie, wydanym na cześć swego

dzie i niezgody w stosunkach między

niem odnosił się do wszystkich inicjatyw,

za hetmana Mazepę”.

wielkiego celu, jakim miało być partner-

ukraińskiego kolegi, 9 września 2009 r.

pobratymczymi, bardzo sobie bliskimi

podejmowanych przez Centrum UCRA-

stwo strategiczne, przymykano oczy

w czasie toastu powiedział, że nie re-

krajami, Prezydent Polski wypowie-

INICUM i zawsze śpieszył z poparciem

Jak już wspomniałem na począt-

na sprawy bardzo istotne, mające za-

alizuje planów Jagiellonów, tylko swoją

dział stanowczy protest w sprawie

i pomocą dla naszej działalności.

ku, tak się złożyło, że swój ostatni

sadnicze znaczenie w nowoczesnej

politykę zewnętrzną Prezydenta Ka-

gloryfikacji na Ukrainie katów ponad

Odczytując 19 marca, w lubelskim

list, dotyczący stosunków polsko-

świadomości historycznej Polaków,

czyńskiego. Razem z tym, w powszech-

100 tys. Polaków, którzy zginęli „tylko

Trybunale Koronnym list Prezydenta

ukraińskich śp. Prezydent Kaczyński

dotyczące martyrologii cywilnej ludno-

nym odbiorze, polityka ta jednoznacznie

dlatego, że byli Polakami”. Zaznaczył

do uczestników akademii, poświę-

skierował do zebranych w Lublinie

ści na Kresach, zgładzonej w sposób

oceniana była w kategoriach realizacji

on w swym oświadczeniu z 4 lutego

conej sojuszowi Piłsudski-Petlura,

uczestników uroczystej akademii po-

okrutny przez nacjonalistów ukraiń-

ambitnego programu – integracji krajów

2010 r., że takie kroki „godzą w proces

p. Minister ze wszech sił zachęcał

święconej 90. rocznicy sojuszu pol-

skich. Przeżywając euforię z powodu

Europy Środkowej i Wschodniej na ba-

dialogu historycznego i pojednania.

nas do kontynuacji tej sprawy. Tuż

sko-ukraińskiego Józefa Piłsudskiego

zwycięstwa demokracji na kijowskim

zie wspólnoty interesów i europejskich

Bieżące interesy polityczne zwyciężyły

po Świętach Wielkiej Nocy umówili-

i Symona Petlury. Dając świadectwo

Majdanie, wolało się nie dostrzegać,

wartości. Jak w czasach zmierzchłych,

nad prawdą historyczną”.

śmy się na spotkanie w Warszawie.

temu, że zdaje sobie sprawę z tego,

że obok liderów sił, wspieranych

tak i teraz, zdawano sobie sprawę, iż

Razem z tym, śp. Prezydent Ka-

Niestety przybyliśmy już na pogrzeb.

jak trudnym było to porozumienie z

przez Polskę bardzo blisko stały oso-

osią tego projektu, powinno stać się

czyński pokazując głęboką wiedzę hi-

Pożegnaliśmy Pana Prezydenta, po-

1920 r. Prezydent Rzeczypospolitej

by bądź to instytucjonalnie związane

porozumienie polsko-ukraińskie. Daw-

storyczną i bardzo subtelną wrażliwość

żegnaliśmy współtowarzyszy jego

podkreślił również doniosłość tego

z obozem nacjonalistycznym, bądź

na Rzeczpospolita Obojga Narodów

na kwestię, związane z dążeniem na-

ostatniej podróży, w tym pożegnali-

aktu, który „przynieść miał odbudo-

też ideowo całkowicie identyfikujące

bowiem tylko z imienia była państwem

rodu ukraińskiego do niepodległości,

śmy Naszego Przyjaciela Mariusza

wę państwowości ukraińskiej”. Jest

się ze środowiskami, nie mogącymi

polsko-litewskim, w rzeczywistości jak

z całego serca popierał wszelkie inicja-

Handzlika.

to wydarzenie nie tylko należące do

uchodzić za wyrazicieli idei uczciwe-

Korona, tak i Wielkie Księstwo, składały

tywy, związane z przywoływaniem po-

Odejście, jednak, tylu wspaniałych

historii, ale i mające ogromny wpływ

go pojednania polsko-ukraińskiego.

się w znacznej mierze z tzw. ziem ru-

staci, które poprzez szlachetną i hero-

łudzi powinno zachęcić nas do konty-

na kształtowanie się współczesnych

Wielokrotne wypowiedzi ukraińskie-

skich – współczesnej Ukrainy i Białorusi.

iczną służbę swemu narodowi i swej oj-

nuacji wielkiego dzieła, historia którego

stosunków polsko-ukraińskich. „I Pol-

go prezydenta wprawiały w kłopoty

Stąd też, tak ważne miejsce w polityce

czyźnie, zyskały powszechne uznanie

sięga zmierzchłych czasów, w której

ska, i Ukraina dopiero dzisiaj, po od-

tych w Polsce, którzy szczerze pra-

zewnętrznej śp. Prezydenta zajmowały

i nie budzą kontrowersji, przynajmniej

zapisane są chwalebne dokonania naj-

zyskaniu suwerenności, mogą odda-

gnęli urzeczywistnienia europejskich

sprawy, dotyczące Ukrainy.

w środowiskach popierających myśl

potężniejszego w swym czasie Domu

wać należny hołd tym dwóm wielkim

planów dla jego państwa. Poważne

Mimo wielkiej, przykładnej tradycji

o niepodległości Ukrainy. Tak, w swym

Jagiellonów, a w współcześnie została

ludziom. Dla współczesnych stosun-

rozterki miał senat Katolickiego Uni-

historycznej i wieków normalności, w

liście, skierowanym do uczestników

wzbogacone imionami wybitnych po-

ków polsko-ukraińskich jest niezwy-

wersytetu Lubelskiego Jana Pawła II,

relacjach polsko-ukraińskich tematy te

konferencji, poświęconej kozackiemu

lityków, Prezydenta Rzeczypospolitej

kle ważne, że Józef Piłsudski i Symon

wyróżniając w szeregu przywódców

w sferze ideowej zdominowały „waż-

hetmanowi Iwanowi Mazepie, zorga-

Polskiej Lecha Kaczyńskigo i Podse-

Petlura to nie tylko przywódcy swoich

państw-sukcesorów Unii Lubelskiej

kie” zagadnienia, nawiązujące do naj-

nizowanej przez Centrum UCRAINI-

kretarza Stanu w Kancelarii Prezyden-

narodów w kluczowych momentach

honorowym doktoratem także ukra-

nowszej historii, naznaczonej drama-

CUM w Lublinie, w dniach 4-5 grudnia

ta Mariusza Handzlika.

dziejów, ale także twórcy sąsiedzkie-

ińskiego lidera, który w swej retoryce

tycznymi doświadczeniami z okresu

kG

2009 r. Prezydent powiedział, że był

go porozumienia, które przeszło do

coraz częściej przywoływał jako przy-

II wojny światowej.