przegląd wydarzeń

8

30 kwietnia – 13 maja 2010 * Kurier Galicyjski

między rzeczyWistością

JUstyna JanCz

rozumu a rzeczyWistością serca

Pamiętam z pierwszych chwil

tylko głuchy, przygniatający ból i coś

jakby na kształt nadziei, że zaraz oka-

że się, że to jakaś pomyłka, że jakiś

koszmar mi się śni, że źle przeczyta-

łam wiadomość, otrzymaną z Polski.

Prowadziłam wtedy, 10. kwietnia, za-

jęcia z języka polskiego dla dzieci w

Dubnie. Wiadomość przysłała mama

– taką wiadomość niebywałą w jej

przypadku, krótką, szorstką, brutalną:

rozbił się prezydencki samolot pod

Smoleńskiem – i zaraz potem następ-

ną: o Boże, wszyscy nie żyją.

Tego momentu chyba nie zapo-

mnę do końca życia. Stałam przed

dziećmi z tym telefonem w ręku, jak

kawał jakiegoś głazu. Jedynie oczy

próbowały zebrać jeszcze raz literki

tragicznego przekazu i ułożyć je w

W Pałacu Prezydenckim

logiczny ciąg tak, aby mózg mógł nor-

malnie odczytać treść. System prze-

ją, wsiadłam do pociągu i ruszyłam

kształcenia, pozycji społecznej (spo-

stał jednak działać. Po prostu zawiesił

do stolicy.

tkałam kilku profesorów, pilotów, stu-

się i w takim stanie przerwałam zaję-

Przyjechałam w nocy i o 3:00

dentów, górników, ludzi interesu) – nie

cia i wyszłam z klasy. Przy drzwiach

ustawiłam się w kolejce do Pałacu

wstydzili się błyszczących od wielkich

wyjściowych z Domu Kultury, gdzie

Prezydenckiego. Wiał jakiś przenikli-

gorących kropel oczu, a patetyczne

pracowałam, dorośli próbowali mnie

wy wiatr, chwilami kropiło, ale o tym

słowa w ich ustach nie brzmiały wcale

zatrzymać, coś mówili, zaprowadzili

się nie myślało – w tej kolejce stali

sztucznie. To był balsam na serce. Zo-

Plac Piłsudskiego, uroczystości żałobne za wszystkie ofiary

z powrotem do tej nieszczęsnej klasy.

ludzie, którzy przyjechali z całej Pol-

baczyłam, że istnieją jeszcze takie rude

katastrofy

Telefon do domu – i ten załamujący

ski, by pokłonić się ostatni raz Tym

owce, które gdzieś tam w świecie na

się głos w słuchawce: Justynka, poka-

Dwojgu, którzy na to zasłużyli, jak

przekór narastającej fali agresji i próby

zują samolot, tam nie ma co zbierać,

usłyszałam od jednego ze stojących.

wyszydzania tego typu postawy próbują

Najbardziej w tych momentach bo-

chwilę w kondolencyjne karby czar-

wszystko potrzaskane w kawałeczki.

Poznałam dwie młode dziewczyny,

walczyć o nieprzemijające ideały.

lało mnie to, że wszędobylskie media

nych atramentowych znaczków swoje

Odwołałam wszystkie zajęcia w sobo-

które specjalnie wynajęły sobie kie-

Po blisko dziesięciu godzinach

w wyrafinowany i wypracowany przez

uczucia i dołączyć je do wielkiej nowej

tę. W niedzielę wyłączyłam telefon.

rowcę i przyjechały z Wrocławia.

stania weszliśmy do Sali Kolumnowej

lata po mistrzowsku sposób skarliły

neomickiewiczowskiej Księgi Narodu

A przecież miałam zaplanowane

Przez cały czas oczekiwania na

Pałacu Prezydenckiego. W kolejce

i spotwarzyły te wydarzenia, ujmując

i Pielgrzymstwa Polskiego.

spotkania z Rodzinami Katyńskimi na

wejście do Pałacu rozmawiałam z rodzi-

zapadła cisza absolutna. Tylko opuch-

powagi uroczystościom żałobnym i w

Kolejny dzień – to Plac Piłsudskiego,

wtorek. I wszystko się rozpadło. Zginęli

ną (dziadek, mama, tato i syn) z Gnie-

nięte obwódki oczu i dziwna czerwień

chwili pogrzebu w Krakowie (gdzie też

uroczystości żałobne za wszystkie ofiary

– pan prezes Federacji Rodzin Katyń-

zna. Ludzie nawzajem częstowali się,

nosów zdradzały kanały ujścia wez-

udało mi się dojechać na czas), bez

katastrofy, biało-czerwony las flag, mo-

skich i prezes Komitetu Katyńskiego.

czym mogli. Harcerze roznosili gorącą

branych w środku uczuć. Oczy zare-

krzty wyczucia i szacunku dla tak bo-

kre słone chusteczki i ten głos Macieja

Osoby, które pozostały, były zmar-

herbatę i kawę. Jakaś warszawianka

jestrowały proporzec z Orłem Białym

lesnych chwil, wylały na uczestników

Łopińskiego, szefa gabinetu prezyden-

twiałe z bólu. Pojechałam do Kraju

przybiegła i rozdawała stojącym nieraz

na trumnie Pana Prezydenta i biało-

morze swojego kiczu dziennikarskiego,

ta: brak słów, żeby wypowiedzieć swój

i zapowiedziałam, że wrócę dopiero

po 17 godzin ludziom jabłka i słodycze.

czerwoną flagę na trumnie Pierwszej

zakłócając nawet ciszę modlitwy przed

ból i żal. Kondukt żałobny z Pałacu do

po pogrzebie Pana Prezydenta, kie-

A te nocne Polaków rozmowy to

Damy. Ktoś zobaczył jeszcze jakieś

pochówkiem Pary Prezydenckiej. Jed-

archikatedry warszawskiej, konna repre-

dykolwiek by się on nie odbył.

można przyrównać chyba tylko do ja-

napisy, tabliczki, wartę. Ale serce

nakże ich komentarze w zderzeniu z

zentacyjna świta ułańska przy trumnach,

W Lublinie spotkałam się z ser-

kichś filomackich zebrań – poruszano

nie koduje obrazami, więc pozostało

rzeczywistością nie mogły wygrać. Bo

werble, rzucane na trumny kwiaty, potem

decznie zaprzyjaźnioną wcześniej

tak ważne kwestie tożsamości naro-

poza nimi, w jakiejś innej przestrzeni

wszak inna jest rzeczywistość rozumu,

Msza święta żałobna w Bazylice Mariac-

panią prezes oddziału lubelskiego

dowej, historii, problemu dojrzałego

ciszy, którą wypełniły bez słów wyspy

kiej z iście królewską oprawą muzyczną,

a inna rzeczywistość serca. A 17. i 18.

Rodziny Katyńskiej. W katastrofie zgi-

życia publicznego. Mówiono wielkimi

zwykłej ludzkiej wdzięczności Parze

dzwon Zygmunta i wystrzały armatnie w

kwietnia 2010 roku cokolwiek dawać

nęli jej wieloletni najwierniejsi przyja-

słowami, łamiącym się nieraz głosem,

Prezydenckiej za służbę Rzeczy-

grodzie Kraka – to łączyło nas, pomagało

pod osąd można było tylko z tego

ciele. Nie miała siły jechać na uroczy-

po prostu, o miłości do Ojczyzny. I ci

pospolitej. Przy wyjściu trzeba było

przetrwać traumę, a nawet jakoś krzepiło

drugiego, nieosiągalnego dla nich w

stości do Warszawy. Pożegnawszy

ludzie – tak różnego autoramentu, wy-

jednak jakoś okiełznać i zamknąć na

i po modlitwie napełniało spokojem.

żaden sposób, pułapu.

msza katyńska W katedrze Łuckiej

z nazwisk, był zapalany od paschału

podziękował w imieniu polskiego rzą-

WłoDzimierz osaDCzy

znicz i stawiany przy ołtarzu. Po kilkuna-

du księdzu biskupowi, duchowieństwu

stu minutach, posadzka przy ołtarzu za-

celebrującemu nabożeństwo, a także

Towarzystwa Kultury Pol-

mieniła się na jednolity płonący dywan,

licznie przybyłym wiernym z Łucka,

skiej w łucku, na 13 kwiet-

jak ten, co przez tyle dni się palił przy

szczerze solidaryzującymi się z żałobą

nia zamówiły mszę św. w in-

Pałacu Prezydenckim i stał się jednym

narodu polskiego.

tencji ofiar Katynia, które po

z symboli żałoby narodowej.

Budujący widok sprawiały obecne

raz 70. wspominamy w tym

Okolicznościową homilię wygło-

przy ołtarzu sylwetki duchownych w

roku. Dramat, który od razu

sił wielki przyjaciel tutejszej parafii,

charakterystycznych strojach wschod-

został określony przez ludzi

a także całej diecezji – niestrudzony

nich księży obrządku greckokatolickiego

jako „Katyń-2”, skorygował

ks. prałat Andrzej Puzon, proboszcz z

– proboszcza miejscowej parafii – o. in-

wcześniejsze plany. Licznie

fułata Romana Beheja oraz przełożone-

Hrubieszowa. Ks. bp Trofimiak, zabie-

zgromadzeni we wtorkowy

go miejscowego klasztoru oo. Bazylia-

rając słowo odkrył zebranym tajemnicę

wieczór wierni, ogarniali swą

nów – o. Terentija. Poza koncelebrą, w

– ks. Puzon, jako kapelan wojskowy,

modlitwą tragicznie zmarłych

pierwszych ławkach, a także w stallach

pułkownik, aż do Wielkiego Czwartku

w katastrofie lotniczej Parę

przy ołtarzu jednoczyli się w modlitwie

włącznie, znajdował się na liście pa-

Prezydencką – Lecha i ma-

sażerów prezydenckiego samolotu,

za ofiary katastrofy 10 kwietnia i ludo-

prof. Mirosława Kalinowskiego oraz o.

modlitwy – ostatniej przysługi, jaką ze-

rię Kaczyńskich wraz z 94.

bójstwa sprzed 70. lat przedstawiciele

udającego się 10 kwietnia do Katynia.

prof. Ireneusza Ledwonia – prodzieka-

brani w kościele mogli oddać tragicznie

współtowarzyszami lotu na

Kościoła prawosławnego.

Tylko na prośbę przedstawicieli rodzin

na Wydziału Teologii KUL. Pod brzmie-

zmarłej Elicie Narodu.

uroczystości do Katynia.

O tym, że dla ludzi wierzących na-

Katyńskich odstąpił on swej miejsce

nie doniosłego requiem rozpoczęła się

Na jednym z krzyży, przy ołtarzu,

Wraz przybyłym z diecezji łuckiej

wet tak straszny cios nie powinien być

dla tych, którzy lecieli po raz ostatni

przepasany kirem portret Prezydenc-

doniosła Msza św. przy udekorowa-

duchowieństwem, liturgię Mszy św.

podstawą do rozpaczy i niekończącego

pożegnać się ze swymi krewnymi spo-

kiej Pary. Ksiądz kanonik Jan Buras –

nym, jako symboliczny cmentarz, oł-

celebrował ordynariusz bp Marcjan

się smutku oznajmiła wielkanocna pie-

czywającymi w podsmoleńskim lesie.

wikariusz generalny diecezji łuckiej po

tarzu. Liczne krzyże, płonące znicze,

Trofimiak. Była na uroczystościach

śń-hymn na cześć „Zwycięscy śmier-

W mowie okolicznościowej, wygło-

kolei odczytywał nazwiska wszystkich

fioletowe ornaty duchownych, smętny

w Łucku reprezentacja Katolickiego

ci”, która majestatycznie zabrzmiała

szonej w końcu Mszy św. Konsul Ge-

zmarłych. Wydawało się, że liście tej nie

głos organów – wszystko to tworzyło

Uniwersytetu Lubelskiego w osobach:

na zakończenie tej uroczystości.

neralny RP w Łucku – Tomasz Janik

będzie końca. Po odczytaniu każdego

niepowtarzalną atmosferę skupienia i

dziekana Wydziału Teologii KUL – ks.