X spotkanie ossolińskie

16

28 maja – 14 czerwca 2010 * Kurier Galicyjski

katyń miejsce przekLęte,

JURIJ SMIRNOW

tekst i zdjęcia

czy okno do Wieczności

Inicjatywa spotkań na-

ukowców z Polski i z Ukrainy,

która wywodzi się z konse-

kwentnego rozwoju współ-

sko-radzieckiej” była zbudowana na

pracy dwu spokrewnionych

kłamstwie. Na kłamstwie o Katyniu,

ze sobą placówek bibliotecz-

na kłamstwie o wrześniu 1939 r.,

no-naukowych, mianowicie

na kłamstwach o działalności AK,

Zakładu  Narodowego  im.

o zwalczaniu jej struktur przez służ-

Ossolińskich we Wrocławiu

by specjalne ZSRR i PRL. Jednak

i Narodowej Naukowej Bi-

znaczna część obywateli PRL znała

blioteki Ukrainy im. Wasyla

prawdę o Katyniu, choć mówić o tym

Stefanyka we Lwowie, ma

głośno było zabronione. Ujawnienia

już swoją tradycję, swój do-

prawdy nie chciała nie tylko strona

robek twórczy i swój pierw-

radziecka, ale również rządzące

szy jubileusz. Po raz dziesią-

elity polskie. Niepotwierdzona infor-

ty 26 kwietnia 2010 roku w

macja mówi, że swego czasu Nikita

sali biblioteki im. W. Stefany-

Chruszczow chciał ujawnić prawdę

ka zgromadzili się Ukraińcy

o Katyniu, jako o kolejnym złodziej-

i Polacy, naukowcy, dzienni-

Senator Łukasz Abgarowicz

stwie Stalina i Berii, lecz właśnie

karze, przedstawiciele inteli-

Władysław Gomułka powiedział, że

gencji twórczej i Kościoła.

nie chce tego ujawniać. Nawet w kie-

Zebrali się w momencie szcze-

rownictwie PRL zaistniała dziwna sy-

gólnym – w momencie ostrej traumy

tuacja – każdy wiedział, ale nikt nie

po tragicznej katastrofie lotniczej pod

odważył się mówić. Kłamstwo o Ka-

Smoleńskiem. Temat spotkania był

tyniu było fundamentem PRL. Żadna

również szczególny: „Dwa wymia-

inna zbrodnia nie odegrała takiej roli

ry tragedii Katyńskiej 1940-2010”.

w pamięci zbiorowej Polaków. Dlate-

Również prelegentów zaproszono

go w nowej sytuacji politycznej, która

szczególnych. Pierwszy z nich – to

zaistniała w czasie tzw. „pieriestrojki”

Paweł Kowal, wiceminister spraw

Gorbaczowa, kwestia Katynia znów

zagranicznych w rządzie Jarosława

zajęła czołowe miejsce w stosun-

Kaczyńskiego, eurodeputowany z

kach polsko-radzieckich. Można na-

ramienia PISu. Drugi – dr Andrzej

Poseł do Parlamentu Europejskiego Paweł Kowal

wet powiedzieć inaczej – ogłoszenie

Kunert – mianowany kilka dni wcze-

prawdy o Katyniu mogło zniszczyć

śniej na stanowisko sekretarza Rady

system polityczny, na którym trzyma-

Lwowie p. Grzegorza Opalińskiego.

zem z posłem Janem Ołdakowskim

Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Konsul Generalny R P we Lwo-

ło się PRL. Sprawa Katynia była nie

Razem z nim na spotkanie przybył

był współtwórcą koncepcji i realiza-

Zastąpił na tym stanowisku tragicznie

wie Grzegorz Opaliński

tylko sprawą międzynarodową, ale

konsul do spraw kultury p. Marcin

torem Muzeum Powstania Warszaw-

zmarłego w katastrofie pod Smoleń-

też wewnętrzną, tak dla Polski, jak

Zieniewicz.

skiego. Również współtworzył Cen-

skiem ministra Andrzeja Przewoźni-

i dla Rosji. Gorbaczow rozumiał, że

Spotkanie prowadzili dyrektor Za-

innych znanych miejscach walk i mę-

trum Myśli Jana Pawła II w Warsza-

ka, który tę funkcję pełnił 18 lat. Śp.

trzeba zamknąć sprawę Katynia. Ale

kładu Narodowego im. Ossolińskich

czeństwa”.

wie. Jak podaje w swoim życiorysie:

Andrzej Przewoźnik był człowiekiem

w jaki sposób to zrobić? Nad tym też

Adolf Juzwenko i dyrektor Lwowskiej

Eurodeputowany Paweł Kowal

„W 2009 roku zostałem wybrany na

dobrze znanym we Lwowie, bardzo

pracowała komisja polsko-sowiecka

Narodowej Biblioteki im. W. Stefany-

mówił o tym, że są wydarzenia, które

posła do Parlamentu Europejskiego

cenionym przez lwowskich Polaków

do wyjaśnienia trudnych momentów

ka Myrosław Romaniuk.

zmieniają bieg spraw, bieg historii. Co

z okręgu małopolsko-świętokrzyskie-

za jego wkład w odbudowę Cmenta-

historycznych. Lecz strona radziecka

Przedstawiając temat spotka-

znaczy Katyń dla Polaków? Dlacze-

go. W Brukseli zajmuję się przede

rza Orląt i upamiętnienie wielu innych

gotowa była dyskutować o wszyst-

nia i prelegentów dyr. A. Juzwenko

go władze ZSRR z taką zaciekłością

wszystkim kwestiami stosunków Unii

miejsc walk i męczeństwa na terenie

kim, tylko nie o Katyniu, mimo propo-

powiedział, że wiadomość o tragedii

przeprowadziły tę akcję, tę rozprawę

Europejskiej z krajami byłego ZSRR,

obwodu lwowskiego.

zycji Gorbaczowa, sprawa nie zosta-

pod Smoleńskiem ciąży też i nad

z oficerami polskimi? Teraz wiadomo,

głównie Ukrainą. Z tego też względu

Z okazji mianowania nowego se-

ła wyjaśniona. Była ostatnia szansa

tymi, kto zebrał się dziś na tej sali,

że Prezydent Lech Kaczyński chciał

zostałem wybrany na przewodniczą-

kretarza Rady, podajemy na wstępie

podczas wizyty Gorbaczowa do Pol-

oświetla innym światłem tragedię Ka-

podkreślić w swoim niewygłoszo-

cego komisji UE-Ukraina”.

dla naszych czytelników krótki ży-

ski. Wszyscy oczekiwali, że powie

tyńską z roku 1940. „Ta tragedia była

nym, przemówieniu w Katyniu, kilka

Na spotkanie przybyło sporo lu-

ciorys p. Andrzeja Kunerta. Jest on

o Katyniu w Sejmie. Nie powiedział!

ukrywana przez wiele lat, lecz teraz,

spraw najważniejszych. Jedna z nich

dzi, wśród nich biskup Leon Mały,

historykiem i publicystą. Niewysoki,

Generał Wojciech Jaruzelski również

– to fakt, że tylko 50% zabitych w

szczupły, już niemłody człowiek, z bar-

zrezygnował. Wywołało to wiele pro-

Katyniu oficerów to Polacy z pocho-

dzo wyrazistą twarzą. „A. Kunert jest

testów, nawet w najbliższym otocze-

dzenia. Reszta – to Żydzi, Ukraińcy,

założycielem i prezesem Fundacji

niu generała. Jego adiutant Górnicki

Białorusini. Lech Kaczyński miał do-

Archiwum Polski Podziemnej 1939-

napisał list i nawet udzielił wywiadu

brą pamięć. On mógł co do jednego

1956, autorem wielu prac nauko-

dla „Głosu Ameryki”. On napisał do

nazwać liczbę np. Żydów, którzy

wych z dziejów Polskiego Państwa

Jaruzelskiego: „Jak nie Pan – to kto?

zginęli w Katyniu. Otóż w Katyniu

Podziemnego i dziejów najnowszych

Piłsudski to by zrobił!”. Tylko w kwiet-

była rozprawa nie tylko z Polakami,

Polski. Od 2007 r. współwłaściciel

niu 1990 roku ogłoszono publicznie

lecz też rozprawa z Rzeczpospolitą,

firmy wydawniczej i wystawienniczej

komunikat agencji TASS na temat

rozprawa z koncepcją Państwa Pol-

„Historia z ograniczoną odpowiedzial-

Katynia i dopiero wtedy generał Ja-

skiego, państwa wielonarodowego,

nością”. Współpracownik Polskiego

ruzelski udał się do lasu katyńskiego.

państwa, o którym marzył Józef Pił-

Słownika Biograficznego, członek

Kłamstwem jest również wersja, że

sudski, rozprawa z koncepcją, którą

Rady Ochrony Pamięci Walk i Mę-

ówczesne kierownictwo ZSRR nie

otrzymaliśmy w dziedzictwie od pań-

czeństwa nieprzerwanie od 1990 r.

znało prawdy, schowanej w archi-

stwa Jagiellonów.

kiedy wszystko wiemy – wszystkiego

o. Władysław Lizun, franciszkanin –

W 2005 r. A. Kunert kandydował na

wach. Dobrze tę prawdę znało – taj-

Prymas Józef Glemp powie-

nie wiemy” – powiedział pan dyrek-

proboszcz parafii św. Antoniego we

prezesa Instytutu Pamięci Narodowej

na koperta z dokumentami Katyński-

dział, że Katyń – to okno do wiecz-

tor. „Z ministrem Pawłem Kowalem

Lwowie, honorowy prezes Polskiego

(IPN). Podczas przesłuchania przez

mi znajdowała się w sejfie Gorbaczo-

ności. W tym lesie człowiek drży,

wspólnie budowaliśmy program po-

Towarzystwa Opieki nad Grobami

kolegium IPN opowiedział się przeciw

wa. Dlaczego dwa lata później Borys

tam inaczej pachnie, niż w każdym

wstawania Muzeum Powstania War-

Wojskowymi p. Eugeniusz Cydzik,

powszechnemu otwarciu archiwów In-

Jelcyn zdecydował się na pokazanie

innym lesie. Niektórzy mówią (np.

szawskiego. Wielu polityków o tym

prezes Jan Franczuk, prof. Larysa

stytutu. Podkreślił, że to się nigdzie ni-

tych dokumentów? Katyń znów stał

prezydent L. Wałęsa lub prezydent

mówiło, nikt nie przystąpił do konkret-

Kruszelnicka, ukraiński poeta Roman

komu nie udało, oświadczył wszakże,

się przedmiotem sporu wewnątrz

A. Kwaśniewski), że Katyń to miejsce

nej realizacji. Organizacja muzeum w

Łubkiwski. Z Polski przyjechał sena-

iż archiwa IPN powinny być otwarte

Rosji. Tylko w 2010 roku prezydent

przeklęte. Nie zgadzamy się z taką

60. rocznicę wybuchu powstania, to

tor Łukasz Abgarowicz, który bardzo

dla instytucji, naukowców i dziennika-

Miedwediew powiedział: „Zamknąć

koncepcją, nam bliższe określenie

zasługa grupy entuzjastów na czele

aktywnie angażuje się w sprawy

rzy. Mówił, że należy stworzyć „Białą

sprawę Katyńską oznacza zamknąć

prymasa J. Glempa.

z Janem Ołdakowskim oraz ówcze-

współpracy polsko-ukraińskiej, kon-

księgę” osób zabitych w czasie oku-

komunizm”.

Jak trzeba rozumieć Katyń? To

snego prezydenta stołecznego mia-

serwacji zabytków na terenie miasta

pacji niemieckiej i w PRL oraz „Czar-

Jest jakaś metafizyka w tej sy-

jedna z kluczowych spraw w całej

sta Warszawy Lecha Kaczyńskiego.

Lwowa, odrodzenie kultury i tradycji

ną listę” – spis funkcjonariuszy służb

tuacji. Znów powstaje pytanie – czy

powojennej historii Polski, w stosun-

Prezydent przywiązywał ogromną

dawnego Lwowa.

specjalnych PRL”.

Katyń to miejsce przeklęte, czy też

kach polsko-radzieckich, a teraz w

wagę do pamięci historycznej naro-

Spotkania Ossolińskie odbywają

Minister Paweł Kowal jest człon-

jest to okno do wieczności?

polsko-rosyjskich. Cała powojenna

du polskiego, pamięci o powstaniu,

się pod patronatem Konsula Gene-

kiem komitetu Politycznego PiS, był

kG

ideologia PRL i tzw. „przyjaźni pol-

pamięci o Katyniu, pamięci o wielu

ralnego Rzeczypospolitej Polskiej we

posłem na Sejm V i VI kadencji. Ra-