Xi spotkanie ossolińskie

16

29 czerwca – 14 lipca 2010 * Kurier Galicyjski

niemcy – poLska.

od WroGości do Wsp Lnoty

Również jasnym powinno być określe-

nie i przestrzeganie praw mniejszości

narodowych, wymiana uczniów i stu-

JURIJ SMIRNOW

dentów. Dla Niemców bardzo ważną

tekst i zdjęcia

jest dyskusja na temat wygnania z pol-

skich ziem zachodnich. Dla Polaków

XI spotkanie Ossolińskie

– dyskusja o wojennych zbrodniach

p.t. „Niemcy – Polska. Od wro-

Niemców w czasie okupacji Polski.

gości do wspólnoty” zamyka

Nadszedł czas na „dorosłe partner-

cykl tych imprez z I połowy

stwo” między Polską i Niemcami. Pol-

2010 r. Następne rozpoczną

ska umocniła swoje miejsce w Euro-

się tuż po urlopach letnich.

Spotkania odbywają się z inicja-

pie. Im lepiej poznajemy Niemców na

tywy dyrektora Zakładu narodowego

różnych poziomach społecznych i w

im. Ossolińskich we Wrocławiu Adolfa

różnych sytuacjach, tym lepiej ich ro-

Juzwenko i dyrektora Lwowskiej Na-

zumiemy. To samo można powiedzieć

Dyrektor Zakładu narodowe-

rodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy

o Polakach. Po przeprowadzeniu

go im. Ossolińskich we Wro-

im. Stefanyka Mirosława Romaniuka,

badań ankietowych okazało się, że

cławiu Adolf Juzwenko

pod patronatem Konsula Generalne-

większość Polaków uważa Niemcy

go RP we Lwowie Grzegorza Opaliń-

za najlepszego sprzymierzeńca dla

skiego.

państwa. Niestety, „wschodni wymiar”

W 2010 r. spotkania Ossolińskie

polityki UE nie jest na pierwszym

zaczęły odbywać się bardziej regular-

miejscu w gabinetach Brukseli, czym

nie, co jest zasługą pełnomocnika ZN

Polska i Niemcy są dość rozczaro-

im. Ossolińskich we Lwowie Wiktorii

wane. Polityka energetyczna Europy

Malickiej. Na XI wydanie zaproszono

Zachodniej, w tym Niemiec, wobec

prof. Dietera Bingena, dyrektora „Deut-

Rosji jest szczególnym wyzwaniem

sches Polen Institut” w Darmstadt.

dla Polski. Porównanie stosunków

Na wykładzie niemieckiego pro-

niemiecko-francuskich pokazuje, że

Prof. Dieter Bingen

fesora zebrała się spora ilość osób:

konflikt interesów zawsze istnieje,

lwowscy naukowcy, pracownicy biblio-

zbrodniach w Polsce. Wielu Niemców

nauera uczciwość w stosunku do Pol-

jednak trzeba szukać kompromisów,

tek, muzealiści, przedstawiciele pol-

uważało siebie za pokrzywdzonych

ski polegała na tym, aby nie prowadzić

gdyż bez nich nie ma przyszłości.

skich organizacji działających we Lwo-

przez Polaków. Tylko ruch społeczny

dyskusji z komunistycznymi władzami

„Narodowy egoizm” przynosi jedy-

Dyrektor Lwowskiej Narodo-

wie. Byli również goście z Polski, m.in.

przyczynił się do zmiany tych stosun-

Polski, lecz z polskim narodem. Dla

nie krótkotrwałe korzyści, natomiast

wej Naukowej Biblioteki Ukra-

z Gdańska i Warszawy. Przybył Konsul

ków i przełamania stereotypów. W ru-

W. Brandta – w zrozumieniu Polaków,

uwzględnienie interesów innych kra-

iny im. Stefanyka Mirosław

KG RP we Lwowie Jerzy Zimny.

chu tym główną rolę odgrywał kościół,

którzy już od trzech pokoleń mieszkają

jów stanowi o wiele lepszą politykę.

Romaniuk

Na wstępie dyrektor A. Juzwenko

inteligencja.

na ziemiach odzyskanych. Dla kanc-

I rządy, i społeczności obu krajów,

miecko-francuskich ze stosunkami

zaznaczył, że spotkanie poświęcone

W pierwszej połowie lat 60, na

lerza Schmidta – w uwzględnieniu

powinny widzieć perspektywę rozwo-

niemiecko-polskimi. Przebiegało to

jest stosunkom polsko-niemieckim.

łamach niemieckich gazet toczyła się

niemieckiej winy. Ważnym symbolem

ju stosunków, nie ulegając presji po-

dzięki wykorzystaniu mechanizmów

- W czasach PRL-u polsko-nie-

dyskusja na temat zbrodni III Rzeszy.

nowej polityki był hołd złożony przez

pulizmu i grup marginalnych. Niemcy

weryfikacji stosunków niemiecko-fran-

mieckie były bardzo trudne i stwo-

Trudno było zmienić mentalność ludzi,

kanclerza W. Brandta pod pomni-

i Polacy wzięli na siebie wielką odpo-

cuskich i utworzeniu sojuszu ekono-

rzono barykadę, oddzielającą te

którzy przede wszystkim widzieli wła-

kiem Ofiar Getta Warszawskiego i

wiedzialność nie tylko wobec siebie,

micznego, później Unii Europejskiej,

dwa narody. Stosunki te były bardzo

sne krzywdy i własne cierpienie. Stało

wymiana listów biskupów polskich i

lecz też innych narodów Europy.

w stosunkach niemiecko-polskich.

specyficzne i skomplikowane, z czego

się to możliwe dzięki zbudowaniu w

niemieckich podczas obrad II Soboru

Referat prof. Dietera Bingena

Proniemiecka orientacja w Polsce

czerpał korzyści rząd PRL-u. Kiedy

Niemczech nowej cywilizacji po 1945

Watykańskiego. Wielu Polaków pyta-

wzbudził duże zainteresowanie wśród

jest przede wszystkim punktem wi-

wynikały jakieś problemy wewnętrz-

r. Dzięki NATO i UE, Niemcy stały

ło: „Dlaczego mamy prosić o przeba-

obecnych na spotkaniu. Przedstawił

ne, pokazywano wroga zza granicy

on stosunki polsko-niemiecki reali-

– Niemcy. Polski naród straszono, że

stycznie i nawet krytycznie wobec

sąsiad chce zabrać polskie ziemie na

historii i mentalności Niemców, lecz

zachodzie. Oczywiście owa propagan-

wyraźnie idealizował współczesny

da miała swojego wiernego sojusznika

rozwój Unii Europejskiej, jej sytuację

– Związek Radziecki, który też uważa-

ekonomiczną. Sytuacja mniejszości

no za głównego gwaranta niepodległej

polskiej w Niemczech też nie należy

Polski i jej granicy zachodniej. Ludzie

do idealnych. Według opinii niektó-

uwierzyli, a uśmierzenie lęków spo-

rych gości spotkania (np. politologa

łecznych nie jest sprawą łatwą, po-

z Rzeszowa czy dziennikarki z Gdań-

trzebny był dialog. Dlatego też władze

ska), niemiecka mniejszość narodowa

PRL-u robiły wszystko, by utrudnić

w Polsce ma bardziej jasną i ustabili-

ten dialog, nie dopuścić do kontak-

zowaną pozycję, niż polska w Niem-

tów między ludźmi. Kiedy mówiliśmy

czech. Dla zebranych na spotkaniu

o dialogu, kontaktach, to wielką rolę

jeszcze jedno pytanie było niezwykle

w ich pozytywnym rozwoju odgrywał

ważne, o którym niestety niemiecki

„Deutsches Polen Institut” na czele

profesor nie wspomniał. Jest to kwe-

z dyrektorem D. Bingenem. Profesor

stia rozwoju stosunków polsko-ukra-

zawsze miał bliskie stosunki z Polską,

ińskich. Nie uwzględnił on w swym

z polskimi uniwersytetami, uczelnia-

referacie mechanizmów poprawy sto-

mi. Rozumiał Polaków i ich lęki.

sunków międzynarodowych.

Podczas swojego referatu „Niem-

Właśnie doświadczenia porozu-

dzenia interesów Polski w Europie.

cy-Polska. Od wrogości do wspól-

się pełnoprawnym członkiem Euro-

czenie Niemców?”. Kościół zaś pytał:

mień francusko-niemieckich, stano-

Polska podpisała nowe porozumienie

noty”, D. Bingen poddał dogłębnej

py Zachodniej. Trzeba było rozwijać

„Kto jest bez winy?”.

wiły punkt wyjściowy dla porozumień

z Niemcami 13 czerwca 1990 r. Po-

analizie niemiecko-polskie stosunki

tę współpracę dalej, na Polskę, lecz

Upadek  komunizmu  i  bloku

niemiecko-polskich. Warto byłoby

wstało strategiczne niemiecko-polskie

od zakończenia II wojny światowej

stało się to możliwe dopiero w latach

wschodniego, wytyczył nowe stosunki

według tych doświadczeń wskazać,

partnerstwo. Dzięki temu Polska wcią-

do dnia dzisiejszego. Prelegent swoje

90. W Niemczech istniały ugrupowa-

międzynarodowe. Z Polski i Niemiec

drogę do porozumień polsko-ukra-

gu 20 lat osiągnęła ogromny sukces,

przemówienie wygłosił w poprawnej

nia, które nie chciały pogodzić się

wyszły nowe sygnały upadku komuni-

ińskich, jak również zaznaczyć jakie

integruje się w struktury europejskie,

polszczyźnie. Podkreślił, że ze strony

z powojenną granicą, lecz 70-80%

zmu. O nowym epokowym kompromi-

miejsce Polska i Niemcy widzą w Eu-

stała członkiem NATO, dostaje od UE

Niemiec zbliżenie obu narodów stało

obywateli i cała elita polityczna rozu-

sie polsko-niemieckim decydowało to,

ropie dla Ukrainy.

miliardowe dotacje.

się możliwe dzięki „zerwaniu w polityce

miały, że granicy zmienić nie można.

że umowę poparły wszystkie partie po-

- Są różne prawdy i różne podej-

Nikt nie wierzył, że po II wojnie

niemieckiej z tak charakterystyczną w

Za zerwanie ze starą polityką wobec

lityczne i parlament Niemiec. W nowej

ścia do polityki historycznej, – mówił

światowej uda się coś takiego zrobić.

minionych wiekach wrogością wobec

Polski przemawiały racje moralne i hi-

sytuacji, interesem narodowym Nie-

dyr. Adolf Juzwenko – Nie można

Europa Zachodnia widzi integrację

Polski”. Istotnym było też zrozumienie

storyczne. Już kanclerz Konrad Ade-

miec było rozciągnięcie polityki współ-

znaleźć jednej prawdy uniwersalnej.

ekonomiczną nie tylko jako współpra-

faktu, iż Polska anektowała ¼ terenów

nauer poświęcił Polsce dużo uwagi,

pracy i sojuszu na Europę Południowo-

Trzeba akcentować bolesne punkty

cę elit i rządów. Bardzo ważnym jej

przedwojennych Niemiec i dokonała

rozumiał bowiem, że jest ona klu-

Wschodnią, stabilizacja i integracja tej

historyczne, mówić o nich, nie myśleć

elementem jest współpraca pomiędzy

wysiedlenia milionów Niemców. Na-

czem do stabilizacji w Europie Central-

części naszego kontynentu z UE.

o sobie tylko pozytywnie, a o innych –

ludźmi, gminami, miastami, instytu-

wet po wojnie, nikłą była świadomość

nej. Zaistniała kwestia wyboru między

Strategią polityczną tego okre-

negatywnie.

cjami samorządowymi i kulturalnymi.

społeczna w Niemczech o niemieckich

uczciwością, a interesami. Dla K. Ade-

su było porównanie stosunków nie-

kG