17

Kurier Galicyjski * 29 czerwca – 14 lipca 2010

arcydzieŁa pod LupĄ

zar”, którego powierzchnia wynosi 0,6

milimetra, ma 12 stron, a na każdej

OKSANA DUDAR

znajduje się po osiem linijek wierszy

tekst i zdjęcia

Trzy takie książki zmieszczą się w zia-

renku maku. Złoty komar (naturalnej

Najmniejszy na świecie

wielkości), na nosie którego umiesz-

portret – płaskorzeźbę pa-

czona jest dziewczynka z parasolem

pieża Jana Pawła II wykonał

zadziwi największego sceptyka. Na

w tarninowej pestce Mykoła

szklanym płatku chryzantemy o wiel-

Siadrystyj, ukraiński artysta.

kości 2x5 milimetrów mistrz zapisał

Rozmiary tego portretu wy-

polonez Ogińskiego, te melodię poko-

noszą trzy na trzy milimetry.

chał jeszcze jako dziecko, właśnie w

zobaczenie go gołym okiem

taki sposób zdecydował się ją uwiecz-

jest po prostu niemożliwe,

nić.

dlatego też muzeum mikro-

Najmniejsza bałałajka, najmniej-

miniatury Kijowsko – Peczer-

sze na świecie szachy, najmniejszy

skiego Rezerwatu, gdzie są

rydwan, umieszczony w uchu igel-

prezentowane prace artysty,

nym. Na tej liście znajduje się jeszcze

jest zaopatrzone w specjalny

Jan Paweł II

wiele rzeczy, które mogłyby zadziwiać

sprzęt optyczny.

czytelnika oryginalnością, bo M. Sia-

drystyj pasjonuje się mikro miniatu-

Wyzwanie

rą już od 40 lat, a w swoim dorobku

rzucone globalizmowi

Mykoła Siadrystyj przed muzeum w Andorze

ma ponad pół tysiąca egzemplarzy.

- Mikrominiatura to jedynie mała

Są też prace, które artysta traktuje

część tego, czym się zajmuję – mówi

szczególnie, jedną z nich jest portret

Mykoła Siadrystyj – to praca z martwą

Jana Pawła II.

naturą, a mnie bardziej ciągnie do po-

- Ten człowiek zrobił więcej niż

lityki, historii.

Karawana w uchu igielnym

dziesiątki prezydentów razem wzię-

Artysta codziennie czyta i opra-

tych – mówi pan Mykoła – w 2002

cowuje setki stron różnych doku-

roku otrzymałem od papieża prze-

mentów, wyszukując między innymi

piękny list napisany po ukraińsku.

te o komunistycznych zbrodniach.

Jest dla mnie wyjątkowo cenny, obec-

Ale to właśnie miniatura przyczyniła

nie znajduje się w muzeum.

się do sławy pana Mykoły. Dokąd by

Talent pana Siadrystoho ma nie

nie przyjechał, na jego wystawach

tylko estetyczne znaczenie. Kiedyś

nawet musiał ratować czyjeś życie.

Do irkuckiego szpitala trafiło dziec-

ko z jakimś przedmiotem w płucach.

Złoty komar

Lekarze nie mogli się z problemem

„Jaskółki” (gniazdo – pół zia-

„Pamięci Oleksandra Grina” (długość regaty 3x5 mm)

renka maku)

się włosowi pod mikroskopem, potem

cej czasu, aniżeli na samo wykonanie

zjawiają się najważniejsze osoby w

szukał odpowiednich narzędzi do pi-

pracy. Takim narzędziem może być

Polonez Ogińskiego

państwie.

sania. Ani igły, ani szpilki nie nadawa-

i ziarenko piasku, i diamentowe ostrze.

się wstrzymywać oddech na tyle dłu-

uporać, ponieważ ich narzędzia były

Mykoła Siadrystyj urodził się na

ły się do tej pracy, były po prostu za

Na przykład nad portretem matki

go, by nawet zatrzymać pracę serca.

za duże, w pewnym momencie ktoś

Charkowszczyźnie, następnie losy rzu-

duże. Okazało się, że do tego zadania

pracował prawie rok. Zrobił pół tysią-

Wkrótce hobby stało się życiową

przypomniał sobie o ukraińskim arty-

ciły go na Zakarpacie, gdzie pracował

najlepszym będzie proszek z papieru

ca szkiców, przed tym niż wykonał

pasją. Mykoła Siadrystyj został mi-

ście. Mykoła Siadrystyj wykonał mały

jako agronom, gdy awansował prze-

ściernego, którym to i u progu 1960

szklany kłos, na którym dosłownie

strzem sportu w nurkowaniu na Ukra-

bronchoskop, dzięki niemu uratowano

niósł się do Kijowa, już jako inżynier

roku, napisał: „Najlepsze życzenia z

w ciągu pięciu minut narysował dia-

inie. Całkiem możliwe, że właśnie

życie dziecka.

jednego z instytutów NAN (Narodowa

okazji nadchodzącego Nowego Roku,

mentowym ostrzem z pamięci twarz

umiejętność kontrolowania oddechu

Pomimo oryginalności i unikal-

Akademia Nauk) Ukrainy. Zafascyno-

Mykoła Serhijowycz”. Wtedy to i rozpo-

matki.

i wstrzymywania pracy serca zaważy-

ności dzieł, Siadrystyj nic na tym nie

wał się mikrominiaturą już znacznie

częła się era mikrominiatury. Bo przed

W podziękowaniu za swój portret

ły na jego twórczości. Jedynie osoba

zarobił. Prawdopodobnie po prostu

wcześniej – podczas studiów w Char-

Siadrystym owe pojęcie nawet nie ist-

Jan Paweł II wysłał list.

o tak wysokim poziomie samokontroli

nigdy nie stawiał sobie za cel robie-

kowie na Akademii Rolniczej.

niało. Ukraiński mistrz zapoczątkował

Pierwszy raz Siadrystyj zasmako-

potrafi wykonać tak delikatną pracę.

nie czegoś dla pieniędzy. Nie ma naj-

Przyszłego mistrza od zawsze za-

ten nurt w sztuce, chociaż mikro minia-

wał sławy w 1967 roku, kiedy pojechał

Po pewnym czasie znowu pojawił

mniejszych wątpliwości co do tego, że

dziwiały prace chińskich i japońskich

tura jako taka już istniała, zachwycał

ze swoimi pracami na wystawę „Eks-

się zapał do tworzenia. Chyba najczę-

takie domy aukcyjne jak „Christi” czy

artystów, którzy tak starannie umiesz-

się nią także znany rosyjski jubiler Piotr

po” do Montrealu. Dość ciężko było

ściej u M. Siadrystoho pytają o pod-

„Sotheby” zabrałyby jego prace wraz

czali hieroglify na ziarnkach ryżu.

Karol Faberge. Chociaż jeśli porówna-

zwrócić na siebie uwagę, toczyła się

kutą pchłę i porównują ze znaną po-

z jego rękoma. Ale zamiast tego, by

Jednak największe wrażenie wywarła

my prace obu, to u Rosjanina są one

akurat zimna wojna. Ale to nie może

stacią literacką „Liwszą”. Jednak takie

zarabiać na swoich pracach, artysta

na nim pewna publikacja o ormiań-

po prostu wielkie.

stanowić przeszkody dla osoby, która

porównania jedynie drażnią artystę:

w 1977 r. otworzył Muzeum Minia-

skim mikrominiaturzyście Edwardzie

M. Siadrystyj mówi, że aby zaj-

potrafi rozciąć na pół ziarnko maku

- Też mi, wielka rzecz – pchłę pod-

tury. W czasach radzieckich, było to

Kazarianie – na łamach gazety został

mować się mikrominiaturą przede

i usadzić tam złote ptaszki. Chociaż

kułem. Najciężej było tę pchłę znaleźć,

miejsce pielgrzymek moskiewskich

zamieszczony list, w którym jego nie-

wszystkim należy wiedzieć wszystko

odwiedzający szli przede wszystkim

a dalej już leci – osiem nóżek, osiem

funkcjonariuszy partyjnych. Teraz ja-

mieccy koledzy wyrażali swe wątpli-

o materiałach i ich właściwościach.

obejrzeć osiągnięcia radzieckiej ko-

podkówek i gwoździe. Nic skompli-

koś zapomniano o muzeum. Mykoła

wości, co do stwarzania rzeczy nie wi-

Miniatura, w świecie , który dąży co

smonautyki, ich wzrok przykuły także

kowanego w tym nie było. Znacznie

Siadrystyj okrążył cały świat ze swo-

docznych gołym okiem. Kazarian nie

raz bardziej do gigantycznych roz-

ustawione w rząd mikroskopy, przez

ciężej jest wykonać mikro miniaturowy

imi dziełami, spotykając się z prawie

odpowiedział od razu, ale po pewnym

miarów i globalizmu, jest rzuceniem

szkła których można było zobaczyć

statek.

wszystkimi prezydentami tych krajów

czasie jego niemieccy koledzy otrzy-

wyzwania społeczeństwu, a nawet

niesamowite mikroskopijne rzeczy,

Aby zrobić statek o wielkości 3,5

(m.in. z Lechem Wałęsą i Wojcie-

mali przesyłkę, w środku znajdowała

i przyrodzie.

stworzone ludzkimi rękoma. Amery-

milimetra, rozmieścić tam około 300

chem Jaruzelskim). Niestety, jak to

się niewielka marmurowa podstawka

- W moich pracach staram się iść

kańskim inżynierom  M. Siadrystyj

szczegółów potrzeba około dwóch

często bywa, tym talentem najmniej

z dwoma rubinami i włosem ułożonym

z duchem czasu – śmieje się rozmów-

musiał nawet udowadniać, że mikro-

miesięcy. Na prostsze prace potrze-

zainteresowani są ludzie z jego wła-

pomiędzy nimi. Na pierwszy rzut oka

ca – rozejrzyjcie się dokoła. Rozma-

skopy są prawdziwe. Sukces był nie-

buje miesiąca.

snej Ojczyzny. Permanentna wysta-

nic w tym dziwnego nie było, dopó-

wiam z wami przez telefon i swobod-

samowity.

- Nie da się tu dokładnie powie-

wa mieści się nie tylko w Kijowie, ale

ty, dopóki na włosku nie odczytano:

nie przechodzę z pokoju do pokoju,

I wszystko ułożyło by się świetnie

dzieć ile czasu zajmie ci ta, czy inna

też i w Moskiewskiej Politechnice, i w

„Braterskie pozdrowienia dla niemiec-

bez różnych drutów. Teraz wszystko

gdyby nie choroba, na którą zapadł

praca – przyznaje się Mykoła Siadry-

Muzeum Mikrominiatury w Księstwie

kiego narodu od ormiańskiego!”.

jest oparte na mikroschematach.

po powrocie z Kanady. Do fizycznych

styj - To może równie dobrze być rok,

Andory, gdzie nawet wyrabia się wino

Sąsiedzi Siadrystego w akademi-

Moje prace to te same mikroschema-

bólów dołączyła depresja artystycz-

jak i miesiąc.

„Siadristyj” i zachęca się do odwie-

ku nie do końca wierzyli w całą historię,

ty, tylko, że trochę większe.

na. Morze okazało się być najlepszym

Każda jego praca zasługuje na

dzenia kraju właśnie poprzez reklamę

ale on sam stwierdził, że musi to spraw-

Artysta przyznał się, że czasami na

lekarstwem – Siadrystyj całkowicie

przedrostek „naj”. Najmniejszy „Kob-

tej wystawy.

dzić osobiście. Na początku przyglądał

przygotowanie narzędzi potrzeba wię-

zachwycił się nurkowaniem. Nauczył