malarstwo

24

29 czerwca – 14 lipca 2010 * Kurier Galicyjski

WystaWa poLskiej aWanGardy We LWoWie

JURIJ SMIRNOW

tekst i zdjęcia oraz reproduk-

cje obrazów MACIEJA ŚWIE-

SZEWSKIEGO

We Lwowskiej Galerii Sztu-

ki została otwarta niecodzien-

na wystawa obrazów Macieja

Świeszewskiego, artysty-ma-

larza z Gdańska, profesora

Gdańskiej Akademii Sztuk

Pięknych. Profesor przedsta-

wił we Lwowie 56 swoich prac,

wykonanych w różnych tech-

nikach. Są wśród nich obrazy

olejne, grafika, rysunki ołów-

kiem, akwarela. Większość

obrazów okazałych rozmia-

rów, mają bardzo złożoną

kompozycję i bogatą kolory-

styczną paletę.

Od razu rzuca się w oczy, że ar-

tysta jest świetnym kolorystą i rysow-

nikiem, a także filozofem z indywidu-

alnym poglądem na świat i człowieka.

Właśnie człowiek, ludzkość i jej losy

Obraz „Ecce homo”

są najważniejszymi tematami jego

dzieł. W wielu obrazach dominuje

tematyka religijna, rozmyślenia o ży-

ciu i śmierci, o życiu pozagrobowym,

rozmyślenia o tym, co każdy z nas

znajduje na tej ziemi i co zostawia dla

następnych pokoleń. Formalnie rzecz

biorąc, twórczość M. Świeszewskie-

Maciej Świeszewski

go należy do awangardy malarskiej.

Wystawa Macieja Świeszewskiego we Lwowskiej Galerii Sztuki

Nie ma w niej niczego ze zwykłego

Wystawie dzieł malarskich towa-

tylko, że aby go odkryć, należało wy-

realizmu, fiksacji konkretnych faktów,

rzyszył katalog, wydany w językach

ruszyć w daleką podróż do odległych

ludzi, przyrody. W jego twórczości

polskim i ukraińskim. We wstępie,

miast i z tamtej perspektywy ujrzeć

„Taniec śmierci”

pulsuje napięta myśl filozoficzna,

Paweł Huelle, analizując twórczość

własną drogę i przeznaczenie. Bar-

województwa Pomorskiego Mieczy-

o otwarciu wystawy. Nie chcę nawet

pełna zgrozy, krzyku pytań: co się

prof. Macieja Świeszewskiego, zasta-

dzo ważnym wydaje się przy tym fakt,

sław Struk (Galeria Sztuki PGS w So-

tego komentować. Co kraj – to oby-

dzieje z ludzkością? Z tym wszystkim,

nawiał się nad tym, jaką awangardą

że zarówno Tadeusz Kantor, jak Józef

pocie), Lwowska Galeria Sztuki oraz

czaj. Na wystawie ukazały się prace

co określamy mianem wartości ludz-

jest malarstwo artysty: „Świeszewski,

Szajna – obaj w ogromnym stopniu

Muzeum Sztuki Zachodniej i Wschod-

z różnych okresów mojej twórczości.

kich? Jakie jest przeznaczenie czło-

niczym  niespieszny  przechodzień,

odcisnęli swoje piętno na początku

niej w Odessie. Pomysł i kuratela nad

Pokazałem swój dorobek twórczy w

wieka? Co zrodziła ludzkość – dobro

uważnie rejestrował zmieniające się jak

drogi Świeszewskiego – przekraczali

retrospektywie. Interesuje mnie los

wystawą – należał do dyrektora PGS

granice sztuki, tworząc swoje teatry

czy zło?

w kalejdoskopie style, kierunki, izmy,

człowieka na tej ziemi. Rysowałem

w Sopocie Zbigniewa Buskiego. On

wyobraźni jako dzieło totalne”. Wła-

- Obrazy są niezwykle przytłacza-

jednak żaden z nich, poczynając od

też obrazy pod wrażeniem bestialstwa

również, z dyrektorem Lwowskiej Ga-

śnie nad tym należy się pochylić, ana-

jące, – ocenia historyk sztuki dr Jurij

dziedzictwa pop artu, action painting,

śmierci w Auschwitz. Bardzo cenię ko-

lerii Sztuki Borysem Woźnickim, doko-

lizując dzieła Świeszewskiego, które

Ostrowski. – Można w nich odczuć

informelu, czy dokonań kolejnych mu-

loryt i symbolikę swoich dzieł. Śledzę

nał otwarcia wystawy.

wykraczają poza tradycyjne rozumienie

ogromne napięcie, mnóstwo emocji,

tacji Fluxusu, nie stał się mu bliski czy

w nich ewolucję człowieka od życia w

W rozmowie z korespondentem

malarstwa, konkretnego obrazu. Dla-

często negatywnych. Jest to typowy

estetycznie pociągający. Nie znaczy to

postaci embriona do śmierci w okre-

„Kuriera Galicyjskiego” prof. Świe-

tego, aby zrozumieć intencje autora

taszyzm*.

bynajmniej, jakiegoś neoklasycznego

ślonym czasie. W wielu mych obra-

szewski mówił:

trzeba przystanąć na dłuższą chwilę,

Szczegółowe opisanie każdego

upodobania do form przebrzmiałych

zach panuje śmierć. Człowiek szuka

- Wystawa została zorganizowa-

zastanowić się, uchwycić sens.

obrazu jest praktycznie niemożli-

i faktycznie wyczerpanych. Raczej

harmonii i prawdy życia. Jednym ze

na przez dyrektora Państwowej Ga-

Gdy na następny dzień prze-

we i zresztą, niepotrzebne. Najważ-

nieufność wobec przerostu ideologii

starszych mych obrazów jest „Klatka”

lerii Sztuki w Sopocie p. Zbigniewa

chadzaliśmy się z artystą po galerii,

niejsza jest tu skomponowana całość:

samego przekazu, nad jego treścią

przedstawiająca życie w PRL. Jestem

Buskiego. W dniach 23.04– 23.05.

niestety, sale świeciły pustkami. Ta

koloryt, postacie… W każdej pracy

coraz wyraźniej negowaną poza re-

szalony w swej twórczości – nigdy nie

2010 r. tę wystawę gościła Odessa,

sytuacja zaskoczyła artystę i rozcza-

można odczytać filozofię artysty, jego

fleksję twórców i krytyków… Szukając

teraz przez cały miesiąc – Lwów. W

zwracałem uwagi na partyjną kryty-

myśl przewodnią, widzenie świata lub

nowego własnego języka, artysta zna-

rowała. Dzień wcześniej, na uroczy-

Odessie odwiedziło ją kilkanaście

kę. W 1980 r. brałem udział w I wy-

raczej, indywidualne widzenie duszy

lazł go – jako punkt wyjścia w sztuce

ste otwarcie wystawy przyszli liczni

tysięcy ludzi. Pokazali ją w telewizji.

stawie niezależnych artystów, gdzie

człowieka, jego jawnych i ukrytych

najzupełniej awangardowej, jednak

goście, muzealnicy, prasa. Był obecny

Moje obrazy spotkały się z dużym

też zaprezentowałem „Klatkę”. Nie

marzeń, często bardzo mrocznych. Ar-

rodzinnego pochodzenia. Zupełnie

poseł do europarlamentu Jan Kozłow-

zainteresowaniem. We Lwowie nato-

prześladowano mnie. W tym czasie

tysta jak gdyby zagląda w zakamarki

jak w chasydzkiej opowieści: skarb

ski, Konsul Generalny RP we Lwowie

miast nie ma widzów, nie ma żadnej

stale robiłem wystawy, trochę wyjeż-

naszych dusz, a może całego naszego

znajdował się dosłownie na wycią-

Grzegorz Opaliński. Patronatem ho-

dżałem za granicę – nikt mi niczego

reklamy, nikt nikogo nie zawiadomił

norowym objęli wystawę marszałek

społeczeństwa, całej ludzkości.

gnięcie ręki, we własnym domu, tyle