historia w znaczki wpisana

28

29 czerwca – 14 lipca 2010 * Kurier Galicyjski

LeGendy hoLLyWoodu

TADEUSZ KURLUS

Czy kino mogłoby w ogóle

zaistnieć, gdyby nie było Hol-

lywoodu? Ależ tak, na pewno

przemysł kinematograficzny roz-

winąłby się i bez niego, zwłasz-

cza w Europie, bo to w niej prze-

cież kino narodziło się w 1895 r.

(to kwestia sporna, Amerykanie

przypisują sobie wynalezienie

kina, tego samego zdania są

Niemcy, choć to Francuzi, bracia

Henry Fonda

Lumière, pierwsi wystąpili z pu-

blicznym pokazem użyteczno-

ści swego patentu), ale nie tak

szybko, nie z takim rozmachem,

jaki zapewniło mu kalifornijskie

centrum producenckie. Bez

Hollywoodu nigdy nie trafiłyby

na ekrany wspaniałe filmy, za-

liczane dziś do klasyki, to on

był głównym ośrodkiem prze-

mysłu filmowego, miejscem, w

którym niemożliwe stawało się

możliwe, a marzenia oblekały

się w rzeczywistość.

Lucille Ball

John Wayne

Judy Garland

Powstał na ugorach

którzy w 1918 r. założyli wy-

To wręcz nieprawdopo-

twórnię filmów Warner Bros.

dobne, jak szybko powstała ta

1996. James  Dean

Humphrey Bogart

Ona również wsławiła się w

kolebka nowoczesnej kinema-

(1931-1955). Aktor, który wpro-

James Cagney

następnych latach, zwłaszcza

tografii. Bo wpierw tam, gdzie

wadził na ekrany problemy,

po  udźwiękowieniu  filmów,

dziś kręci się filmy było tylko

nurtujące młodzież jego cza-

licznymi produkcjami do dziś

ściernisko, gorzej nawet – pu-

sów. Najważniejsze filmy: „Na

uznawanymi  za  arcydzieła

sta, nieurodzajna przestrzeń,

wschód od Edenu”, „Buntow-

sztuki filmowej.

nik bez powodu”, „Olbrzym”.

Oczywiście, filmy tworzą

Był ikoną popkultury. Zginął w

wielkie zespoły ludzi (ame-

wypadku samochodowym.

rykański  przemysł  filmowy

1997. Humphrey Bo-

liczy dziś około 2,5 miliona

gart (1907-1957). Pamiętamy

pracowników), to scenarzyści,

go zwłaszcza z filmów: „So-

reżyserzy, kamerzyści itd., ale

kół maltański”, „Casablanca”,

obejrzawszy je, zapamiętuje-

Cary Grant

„Afrykańska królowa”. Otwiera

my przede wszystkim aktorów.

przygotowaną przez Amery-

Ich plejada jest ogromna, w

kański Instytut Filmowy listę

niej zaś wybijają się na czoło

„Największych aktorów wszech

Alfred Hitchcock

Edward G. Robinson

aktorki i aktorzy, którzy zostali

czasów”.

przedstawiając się powiedzia-

opłacane, fundowały sobie re-

uhonorowani najwyższą na-

1998. Alfred  Hitch-

ła, iż mieszka tam w mieście

zydencje przy najokazalszych

grodą filmową, prestiżowym

cock (1899-1980). Nie był

zwącym się Hollywood. Pani

ulicach i bulwarach. Podobnie

Oscarem Akademii Filmowej,

aktorem, lecz reżyserem, naj-

Marilyn Monroe

Wilcox ta nazwa bardzo się

reżyserzy i producenci. Rodzi-

a także ci, którzy choćby byli

wybitniejszym twórcą filmów

spodobała, co przekazała mę-

ła siłę filmowa arystokracja.

do niej nominowani. Wielu z

sensacyjnych i kryminalnych,

żowi, ten zaś uznał, iż jemu

W 1923 r. miejscowy ma-

nich, choć już nie stają przed

legendą w tym fachu. W więk-

także pasuje, i tak również w

gnat prasowy zafundował mia-

kamerami lub pożegnali się z

szości swych licznych filmów

Kalifornii pojawił się Hollywo-

stu jego ikonę – wielki billboard,

tym światem, nadal ma swo-

sam się na chwilę, czasem na

od, ściślej – Hollywoodland.

tablicę z jego nazwą, mającą 13

ich zaprzysiężonych fanów,

kilka sekund, pojawiał. Przypo-

Na razie był jednak miastecz-

liter, rozłożonych na płaszczyź-

wielu doczekało się biografii.

mnijmy kilka tytułów: „Rebeka”,

kiem jak wiele innych.

nie rusztowania o wymiarach

Są więc legendą. I to właśnie

„Okno na podwórze”, „Ptaki”.

Audrey Hepburn

Nowy rozdział w jego historii

9x15 metrów, które ustawiono

sprawiło, że poczta USA za-

1999. James Cagney

otworzył rok 1907 r., kiedy pew-

na zboczu góry. Miała przycią-

coraz więcej, musiały także

inicjowała w 1995 r. cykliczną

(1899-1986). Jego specjalno-

na firma, produkująca filmy w

gnąć nowych inwestorów, ale

ze sobą konkurować. To spo-

emisję, którą nazwała „Legen-

ścią były role gangsterów. Filmy:

Chicago, z powodu złej pogody

ustalono, że będzie reklamową

wodowało, że niektóre upadły,

dy Hollywoodu”.

„Wróg publiczny”, „Aniołowie o

nad jeziorem Michigan, wysłała

wizytówką tylko przez półtora

a inne połączyły się w wielkie

brudnych twarzach”, „Yankee

ekipę do Kalifornii, by tu nakrę-

roku. Tymczasem stoi do dziś,

przedsiębiorstwa, grające teraz

Doodle Dandy” (to musical).

Corocznie jeden

cić brakujące sceny plenerowe.

okrojona teraz do słowa Holly-

pierwszoplanowe role na kinema-

2000. Edward G. Ro-

znaczek

Wypadły znakomicie, co zachę-

wood, sławi filmową metropolię.

tograficznym rynku (są to, przy-

Od tego czasu corocznie

binson (1893-1973). On także

James Dean

ciło do przeprowadzki – już na

Niedawno wydawało się, że jej

kładowo, Paramount, Universal,

ukazuje się jeden znaczek z

był najlepszy w rolach gangster-

20th Century Fox, Sony/Columbia,

stałe – innych producentów.

dni są policzone, bo jakiś de-

portretem sławy srebrnego

skich i policyjnych. Kilka tytułów:

Warner Bros). Tu wtrąćmy, że nie-

Pierwsze studio założyła

weloper chciał przeznaczyć zaj-

którą bardzo powoli zagospo-

ekranu (zawsze jest to oso-

„Podwójne ubezpieczenie”, „In-

bagatelny udział w tym interesie

tu firma Nestor Film Compa-

mowane przez nią miejsce na

darowywali farmerzy, kowboje,

ba już nieżyjąca). Gratka dla

truz”, „Key Largo”.

mieli także żydowscy imigranci

ny, w 1912 r. było ich już 15,

nowe budownictwo. Podniosła

poszukiwacze złota, bandyci.

filatelistów interesujących się

2001. Lucille Ball (1911-

z Polski. Tu, przede wszystkim,

bo Amerykę ogarnęła kinoma-

się fala protestów: jak to, sym-

Ale Kalifornia przyciągała także

kinem. Przedstawiamy wszyst-

1989). Wystąpiła w wielu fil-

należy wymienić urodzonego w

nia, w 1920 r. co tydzień sale

bol stolicy kina, będący tym,

coraz więcej ludzi ze wschodu

kie dotąd wydane, a jest ich

mach (np. „Poradnik żonatego

Warszawie Samuela Goldwy-

kinowe wypełniało 40 milionów

czym dla Egiptu są piramidy, dla

USA swym łagodnym klimatem

już szesnaście, w kolejności

mężczyzny”, „Smutny Jones”,

na (wcześniej Szmula Gelb-

widzów, domagających się,

Paryża Wieża Eiffla, a dla Lon-

i dostatkiem słońca. Kupowali

ich ukazania się.

„Radość życia”), ale wielką po-

fisza), który po uczestnictwie

rzecz jasna, wprowadzania

dynu Big Ben, miałby zniknąć?

ziemię i budowali się. Już w

1995. Marilyn Monroe

pularność przyniosły jej role w

w rożnych spółkach, założył

na ekrany wciąż nowych ob-

Dał pożądany efekt: zebrano

końcu XIX w. przeobrazili leżą-

(1926-1962). Uchodząca za

serialach TV.

w 1923 r. własną wytwórnię

razów. Trzeba było więc je

fundusze przeznaczone na wy-

ce odłogiem ziemie, w całkiem

seksbombę aktorka, zmarła w

2002. Cary Grant (1904-

(Samuel Goldwyn Studio), ta

produkować, zatrudniać coraz

kup ziemi zajmowanej przez bil-

spore miasteczko. Jeszcze bez

okolicznościach dotąd niewy-

1986). Aktor dobrze pamiętany,

zaś zapisała się w historii Hol-

więcej ludzi. Musieli gdzieś

lboard (razem 138 akrów) i tym

nazwy, ale to zmieniło się w

jaśnionych. Jej filmografia liczy

był bowiem bardzo przystojny

lywoodu długą listą wybitnych

mieszkać, powstawało zatem

samym zapewniono, że tablica

1887 r., kiedy żona jednego z

ponad 30 tytułów, wymieńmy

i występował w filmach mają-

filmów i wylansowaniem wielu

coraz więcej domów, a w ślad

będzie zawsze głosić chwałę

najaktywniejszych jego miesz-

kilka: „Mężczyźni wolą blon-

cych ogromne wzięcie, przygo-

znakomitych gwiazd ekranu.

za nimi – sklepów, restauracji,

amerykańskiego świata filmu.

kańców, pani Wilcox, nawiąza-

dynki”, „Pół żartem, pół serio”,

dowych i kryminalnych. Z wielu

Podobną rolę odegrali także

nocnych klubów itd. Filmy kre-

Wróćmy jednak do studiów

ła w pociągu rozmowę z panią,

„Słomiany wdowiec”, „Jak po-

wymieniamy: „Osławiona”, „Ar-

bracia Warner z Krasnosielca,

owały gwiazdy, te zaś, nieźle

filmowych. Jako że było ich

która przyjechała z Florydy i

ślubić milionera”.

szenik i stare koronki”, „Złodziej