przegląd wydarzeń

4

16 – 28 lipca 2010 * Kurier Galicyjski

zWiązek radziecki Łączy!

czenie wszelkiej pamięci o tym, że

Tworzycie swoją własną historię, coś,

Ukraina chociaż częściowo, ale należa-

czego nie było, a czy ktoś poprosił nas

ła do cywilizacji zachodniej – rozważa

[Rosjan] o nasze dokumenty archiwal-

prof. Jarosław Hrycak z Instytutu Badań

ne? Możemy je wam pokazać! Swoje

Historycznych – A przecież Zachód

wystąpienie Konsul FR we Lwowie

przychodził do nas w postaci Polski.

rozpoczął w języku ukraińskim, szybko

Nie dziwię się, że konsul Gu-

jednak przeszedł na rosyjski. I tu nie

JOANNA DEMCIO tekst

ziejew tak porywczo wygłosił swoje

obyło się bez uszczypliwości. W czasie

MARCIN ROMER,

zdanie podczas debaty, po otwarciu

spotkania wielu moich poprzedników

KONSTANTY CZAWAGA

wystawy – w końcu paradoksalnie,

wygłaszało swoje kwestie w języku

zdjęcia

Związek Radziecki łączył a nie dzielił

polskim, którego nie znam i nie rozu-

zniewolone nim narody.

miem – będę więc mówił po rosyjsku –

- We Lwowie nie było żad-

- Narodowościowo zróżnicowany

mówił konsul Guziejew. Po chwili dodał

nej okupacji. W 1939 roku

Lwów, mentalnie był i jest europejski,

też, że wystąpienia polskich historyków

Ukraina Wschodnia i Zachod-

właśnie dlatego tamta władza była

brzmiały szowinistycznie. I tak sprawa

nia zostały wreszcie połączo-

dla nas tak obca – prof. L. Zaszkil-

znajomości języka polskiego przez

ne. (…) Ukraińcy nie powinni

niak z Uniwersytetu im. I. Franki.

Konsula FR we Lwowie pozostała nie-

się tak buntować przeciwko

Tak naprawdę przemówienie ro-

wyjaśniona.

wydarzeniom z tych lat, prze-

syjskiego konsula było esencją całego

- Cieszy mnie to, że Federacja

cież ich we Lwowie właściwie

przedsięwzięcia. Bo właściwie w paru

Rosyjska wyraża chęć robienia z nami

nie było, – konsul federacji

słowach ujął wszelkie możliwe bolącz-

wspólnych projektów, ale muszę przy-

Rosyjskiej we Lwowie E. Gu-

ki relacji polsko – ukraińskich, a prze-

znać, że trochę mnie zasmucił fakt,

ziejew.

cież mimo tego obie strony wciąż ze

2 lipca, tuż przed wejściem do Ra-

iż jest pan teraz zwolennikiem Ban-

sobą rozmawiają i od 20 lat historycy

tusza otwarto wystawę „Lwów 1939-

dery… – odpowiedź prof. Leonida

próbują dojść wspólnego sedna.

1941”, ukazująca tragiczną historię

Zaszkilniaka z NAN Ukrainy, była

- Poprzez tę wystawę chcemy

Lwowa po wejściu wojsk radzieckich

krótka i zwięzła.

Was i siebie samych uczyć odpo-

we wrześniu 1939. Wystawa objęła

- Nasze źródła objęły całe spec-

wiedzialnej historii. Odpowiedzialnej

właściwie każdy aspekt wojennego

trum – archiwa Instytutów Pamięci

w takim znaczeniu, że bierze się od-

życia. Możemy zobaczyć jak i twarze

Narodowej Polski i Ukrainy, Państwo-

powiedzialność za te pozytywne, jak

ludzi z ruchu oporu, tak i tych lojal-

wego Archiwum we Lwowie, archiwa

negatywne aspekty naszych dziejów

nych w stosunku do nowej władzy,

kijowskie, materiały z kroniki niemiec-

Przemawia I Radca Ambasady Polskiej w Kijowie Ola Hnatiuk

– konstatuje prof. Hrycak.

zapoznać się ze szczegółami ateiza-

kiej pokazujące wkroczenie wojsk nie-

cji, deportacji, przyjrzeć się dokładniej

życiu codziennemu mieszkańców,

temu na ile normalnie starali się żyć

w nienormalnych czasach.

Wystawa została zorganizowana

przez polski i ukraiński Instytuty Pa-

mięci Narodowej przy wsparciu Am-

basady Polskiej w Kijowie. Realizacji

podjęli się wspólnie polscy i ukraińscy

historycy: Rafał Wnuk (Muzeum II

Wojny Światowej), Ola Hnatiuk,

Jarosław Hrycak (Instytut Badań

Historycznych), Mariusz Zającz-

kowski (Instytut Pamięci Narodo-

prof. Leonid Zaszkilniak

wej) oraz Oleg Pawłyszyn (Uni-

wersytet im. I. Franki).

Oprócz organizatorów, na otwar-

ciu w piątkowe południe zjawili się

Jacek Kluczkowski, Ambasador

Polski na Ukrainie, Grzegorz Opa-

liński, Konsul Generalny RP we

Oficjalnego otwarcia wystawy dokonał Ambasador Polski na Ukrainie Jacek Kluczkowski

Lwowie, Wasyl Kosiw, zastępca

mera miasta ds. kultury, przedstawi-

ciele duchowieństwa różnych obrząd-

kow, a także Mejlach Szejchet,

dyrektor amerykańsko – ukraińskiego

biura przestrzegania praw człowieka.

Oficjalne otwarcie, następnie wykła-

Konsul federacji Rosyjskiej

dy o poszczególnych wizjach i celach

we Lwowie Ewgenij Guziejew

wystawy, a podczas dyskusji – deser

– płomienne przemówienie konsula

Znakomitym przykładem takiej

Rosji we Lwowie Ewgenija Gu-

odpowiedzialności będzie pojednanie

ziejewa, święcie oburzonego takim

polsko – ukraińskie na Cmentarzu Ły-

przedsięwzięciem. Trudno przekazać,

czakowskim.

jak daleko to zgorszenie zagnało

- Budowanie relacji, to taka jazda

pana konsula. Ja w każdym razie słu-

na rowerze – spadasz z niego od razu

po tym, jak przestajesz pedałować –

chałam z otwartą buzią…

dodaje J. Hrycak – Ta wystawa jest

- Dzisiaj usłyszałem dwa poglądy,

kolejnym wkładem w trwałe stosunki

że Galicja to Polska, a także, że jest

polsko – ukraińskie, ich poprawę. Być

ca i kompletnie nieistotnym jest tu fakt,

tradycje. Tutaj właśnie kwitło życie

mieckich do Lwowa 30 czerwca 1941

częścią Zachodniej Ukrainy. Do Austrii

może wpłynie ona także na pojedna-

że był to Polak, Żyd czy Ukrainiec.

kulturalne, artystyczne, naukowe.

roku, szereg relacji, naocznych świad-

- to była okupacja Polski na ukraińskich

nie ukraińsko – ukraińskie.

- Lwów powoli unifikował się, robił

22 września 1939 r. po prostu prze-

ków, uczestników, wspomnień miesz-

ziemiach, czy to była Polska? Jak na-

Wystawa będzie też eksponowana

się coraz bardziej ponury i coraz bar-

stało tak być. Ukrainizacja w wersji

kańców Lwowa.- relacjonuje Mariusz

leży ustosunkowywać się do Traktatu

w Polsce, a także w innych miastach

dziej czerwony – Ola Hnatiuk, I Radca

sowieckiej, miała przekreślić cały

Zajączkowski, historyk lubelskiego

Ryskiego z 1921 r., kiedy to Symon

Ukrainy, być może i tych wschodnich.

Ambasady Polskiej.

dotychczasowy wspólny ukraińsko –

IPN - Chcieliśmy pokazać spersonifi-

Petlura oddał Zachodnią Ukrainę Po-

Przez ostatnie dwa tygodnie zbierała

Nie chce mi się pisać rzeczy

polsko – żydowski dorobek.

kowanie miasta z różnych perspektyw

lakom? – mówił Ewgenij Guziejew,

tłumy na lwowskim rynku.

oczywistych, ale na wszelki wy-

- Radziecka polityka prowincjo-

– polskiej, ukraińskiej i żydowskiej.

dodając – Z prawnego punktu widze-

padek powtórzę od wieków znany

nalizacji Ukrainy miała na celu dwie

Przyglądając się wystawie, nie da

nia można oskarżać Stepana Banderę

„Jeśli pomysł nie wydaje się na

fakt – Lwów ma to do siebie, że jest

rzeczy – pokazanie, że nasz kraj nie

się nie zauważyć, że tak naprawdę

o to, że prowadził wojnę przeciwko

początku absurdalny, nie ma dla nie-

miastem wielokulturowym, otwartym

może istnieć inaczej aniżeli w ramach

wkroczenie wojsk radzieckich do mia-

własnemu państwu. A my, Rosjanie,

go żadnej nadziei”, Albert Einstein

na odmienne wyznania, obyczaje,

Związku Radzieckiego, a także znisz-

sta, zmieniło życie każdego mieszkań-

mówimy, że Bandera bohaterem był!