przegląd wydarzeń

6

16 – 28 lipca 2010 * Kurier Galicyjski

przykarpacie po wielkiej wodzie

bić show lub odwrotnie – by dopro-

najważniejsi w tym scenariuszu,

wadzała widza do szoku. Chcieli-

tu są najważniejsze wspomnienia

śmy wykorzystać bardziej duchowe

ludzi.

HALINA PŁUGATOR

momenty i skoncentrować na nich

- W jaki sposób odbyła

tekst i zdjęcia

uwagę widza. Stosunkowo ciężko

się premiera i jak film zo-

było uniknąć agresywnego podsu-

stał przyjęty?

Straty tegorocznej powo-

mowania w tak negatywnych na-

- Krytycy dość dziwnie zare-

dzi są większe od tych w lip-

strojach a nie chcieliśmy by widz po

agowali. Jedni twierdzili, że część

cu 2008 roku.

obejrzeniu filmu został z uczuciem

artystyczna jest zupełnie niepo-

Tegoroczna powódź na Przykar-

rezygnacji.

trzebna, drudzy coś zupełnie inne-

paciu nie była żadną niespodzianką.

go. Według mnie nie jest to ocena

- Co najbardziej poru-

Intensywne, ciągłe deszcze od ponad

do końca obiektywna. Forma leży w

szyło pana podczas zdjęć?

miesiąca terroryzowały kraj, podta-

- Tortury, które wtedy wykorzy-

gestii autorów, krytycy powinni się

piając to jedną to drugą miejscowość,

stywano. Zaczynasz rozumieć, że

skupić na meritum sprawy. Najważ-

w ogóle nie pozwalając przygotować

amerykańskie horrory, to bajeczki

niejsze, że w czasie pokazu nikt z

się władzom miast do bardziej poważ-

dla dzieci. Niesamowicie poruszy-

sali nie wyszedł, może dlatego, że

nych zatopień, które według słów My-

ła mnie historia Polki Bogusławy

scenariusz filmu jest zbudowany na

chajła Wyszywaniuka – gubernatora

Ziemi Stanisławowskiej, są znacznie

Czarnej o pełnym wagonie ludzi, w

wielkiej niewiadomej – nie da się

większe aniżeli te z lipca 2008 roku.

którym zamiast ubikacji była dziurka

przewidzieć, co się za chwilę stanie.

Niewiele nauczono się na poprzed-

w podłodze, a martwych wyrzucano

Natomiast ciekawą była reakcja Ro-

nich błędach.

jak śmieci. Ciężko jest sobie nawet

sjan – po premierze mówili, że jeśli

Przez wielką wodę straty poniosło

wyobrazić taką sytuację, że czło-

tak było rzeczywiście, to nie dziwią

133 miejscowości. Podtopionych jest

wiek sobie żył, średnio interesował

się, że na Zachodzie tak bardzo nie-

85 miast i wsi, w tym Iwano – Fran-

się polityką i nagle całe życie staje

nawidzą wszystkiego, co związane

kowsk, 623 domy, 2030 obejść, 2287

do góry nogami z kompletnie nie-

jest z władzą radziecką. To, do cze-

działek, a także 350 ha ziem upraw-

znanych przyczyn. To przypadek, że

go doszło było zbrodnią.

nych. Uszkodzone są zbiorniki wod-

rozpoczęliśmy pokaz filmu cytatem

- film ukazał się w cza-

ne, 2030 w Iwano – Frankowsku, Ka-

z Biblii: „Bo tak samo jak w czasie

sie dość skomplikowanym

łuszu, Dolinie, Nadwórnej, Tłumaczu

potopu wszyscy jedli i pili, pobiera-

dla Ukrainy. Czy będą go

i Rożniatowie. Z 39 wsiami zostało

li się, aż do dnia…”. Dla mnie ten

mogli obejrzeć widzowie

przerwane połączenie, pięć miejsco-

okres to atak demonów, pozbawio-

we Wschodniej części kra-

wości zostało bez dostaw gazu. Kry-

nych ludzkich czy narodowościo-

ju?

tyczny poziom woda osiągnęła nie

wych rysów. Koniec z końcem, oni

- Przede wszystkim nie chciał-

tylko w dużych rzekach jak Dniestr,

też ginęli w tak głupi sposób.

bym tym filmem siać niezgody. Nie-

Prut, Czeremosz, Bystrzyca, Limnica,

samowicie przykrym jest fakt, kiedy

- Współczesna telewizja

ale także i w małych potokach.

ludzie się tak bardzo nienawidzą. Na

jest niesamowicie komer-

premierze był obecny konsul Rosji,

cyjna, dlaczego wolał pan

Strach ma wielkie oczy

dużo Rosjan i rosyjskojęzycznych

nakręcić tak skomplikowa-

Niestety nie obeszło się bez ofiar

osób. Staraliśmy się podkreślić w

ny film, zamiast zrobić ko-

– w czasie powodzi zginęła 55-letnia

filmie, że to nie Rosja zawiniła, tylko

lejny film akcji czy teleno-

Iryna Dankiw ze wsi Roztoczki pod-

władza radziecka. Wykorzystywali-

czas wypasania bydła, pośliznęła się,

welę?

- Od samego początku projekt

a kiedy wpadła do wody, nie poradzi-

śmy nawet różne dialekty dla uka-

ła sobie z wartkim prądem. Jej ciało

był niekomercyjny. Zadanie profe-

zania, że w skład Związku Radziec-

przepłynęło aż cztery km, na drugi

sjonalisty polega na tym, aby zrobić

kiego weszły różne narodowości.

koniec wsi.

film nie tyle komercyjnym, co zna-

No ale jak się komuś nie podoba,

Ludzie są przerażeni. Powstają

nym. A tu na dodatek pierwszy po-

jego prawo.

coraz to nowe plotki o zaginionych

kaz nie odbył się z powodu proble-

- Powszechnie wiado-

rodzinach i domach zatopionych po

mów technicznych. Przyszło ponad

mo, że jeszcze do przyjścia

same dachy. Na szczęście plotki nie

tysiąc osób i oczywiście ktoś ostrze-

wojsk radzieckich w 1939 r.,

pokrywają się z prawdą.

gał, że już więcej nikt nie przyjdzie.

w Zachodniej Ukrainie za-

- Powodem jest strach – mówi

Ale na kolejną prezentację przyszło

czął narastać poważny kon-

psycholog N. Czaplińska – Często się

Werchowyny, która w Iwano-Fran-

by chronić ludzi. Jak na razie przez

jeszcze więcej ludzi, w tym 80%

flikt na tle etnicznym. Czy

zdarza, że informacje są przekazy-

kowsku sprzedaje borówki.

osuwy gruntu czy rozmyte drogi nie

młodzieży. Przedstawiciele orga-

pojawia się ten wątek w wy-

wane „przez głuchy telefon”, tak więc

da się zacząć naprawy, dotyczy to

nizacji młodzieżowych, różnych

powiedziach świadków?

każda kolejna jest coraz straszniej-

przede wszystkim tych najbardziej

Kara za brud

subkultur. Tak więc całkowicie

- W życiu codziennym żadne-

sza. Oczywiście źródłem tych plotek

Ludzie są w szoku od tego, co

oddalonych wsi.

osiągnęliśmy postawiony sobie cel.

go konfliktu nie było. Ludzie wciąż

są ludzie, którzy tak na dobrą sprawę

zostaje po powodzi – jak wyglądają

Prawie każdy chciał kupić płytę z

pobierali się, mieszały się różne

z powodzią nie mieli do czynienia. Ci,

ich domy, ogrody, piwnice, w których

Życie po powodzi

filmem, by mieć w swojej kolekcji.

narodowości, żyli ze sobą po są-

którzy rzeczywiście przeżyli koszmar,

utopiły się przetwory na zimę. Woda

Za kilka dni mieszkańcy Przykar-

Dlatego ciężko mi nazwać projekt

siedzku. Obecnie ciężko jest zna-

skupili się na tym co istotne.

przyniosła ze sobą śmiecie, zdechłe

pacia zaczną dochodzić do siebie po

niekomercyjnym. Myślę, że ludzie

leźć we Lwowie Polaka, Ukraińca

zwierzęta, podtopiła także okoliczne

tej tragedii.

już się trochę zmęczyli serialami.

czy Żyda czystej krwi. Te mity o wza-

cmentarze – stąd smród jest okropny.

- Po powodzi suszymy na parka-

Pomoc i drożyzna

A ten film ma szanse na to, by

jemnej nienawiści między narodami

W wielu wsiach Przykarpacia lu-

- Ale często tym nieszczęściom

nach ubranie, pościel, oczyszczamy

zostać nowym hitem. Na przykład

są częściowo sprostowane w filmie.

dzie wraz z ratownikami organizują

są winni sami mieszkańcy, którzy wy-

domy z piasku i mułu, wspominamy jak

w Europie, USA modnym jest po-

Np. enkawudzista – Ukrainiec, który

tzw. brygady ratownicze. Setki męż-

rzucają do rzeki mnóstwo śmieci, nikt

to ratowaliśmy sąsiadów, przesiadywa-

wrót do lat 30., wykorzystanie retro

pomaga Polakom. Film pokazuje, że

czyzn i kobiet na zmianę pracuje, by

tego nie czyści, każdy czeka na wła-

liśmy na strychach – mówi W. Huculak

momentów. A myśmy to właśnie

ochronić obejścia przed zatopieniem

dze miasta, zamiast tego, żeby same-

z rejonu kołomyjskiego – niektórzy pró-

pierwszymi jacy trafiali „pod nóż”

i osuwaniem gruntów. Według J. Caru-

mu to zrobić, a potem uniknąć takich

bują posadzić coś w ogrodzie.

zrobili w swoim filmie, przy czym,

sowieckiego reżimu byli Polacy, – to

ka, wójta wsi Podlesie Tyśmenickiego

nieszczęść – mówią w departamencie

Obecnie w każdym rejonie trwają

kompletnie nie widać archaizmów

w końcu polski rząd sprawował wła-

rejonu, woda zniszczyła 85 m tamy na

Melioracji i Gospodarki Wodnej - Do

prace komisji przeciwpowodziowych

dzięki rockowej muzyce i połącze-

dzę we Lwowie.

rzece Bystryca Sołotwińska. By wieś

tego dochodzi masowe i nielegalne

przy szacowaniu strat. Władze ob-

niu przeszłości z teraźniejszością.

- Co było najtrudniejsze

nie została zatopiona, ludzie zabrali

wybieranie kamieni. Wszyscy myślą

wodowe twierdzą, że wydawane

- Czy film w końcu nie

w pracy nad filmem?

się do pracy. A praktykę mieszkańcy

„a po nas to choć i potop”…

pieniądze będą bardzo dokładnie

- Najcięższym było znalezienie

trafi na zakurzone regały,

już mają – by uchronić wieś od zato-

kontrolowane. Z otrzymanych kwot,

świadków, ponieważ mnóstwo ludzi

jak większość ukraińskich

pień, umocowali tamę 4050 workami

będą wydzielali skromne sumy tym,

Ciemność

już nie żyje. Przeznaczyliśmy na to

produkcji?

z piaskiem.

- W mieszkaniu panuje mrok – opo-

którzy najbardziej ucierpieli podczas

- Mam nadzieję, że nie. Przede

mnóstwo czasu, ale w końcu odna-

Niestety nie każdy chce pomóc,

wiada o nocy spędzonej bez światła

powodzi.

wszystkim film zjawi się w sprze-

leźliśmy ich tak dużo, że nawet nie

np. niektórzy handlarze podnoszą

M. Semenczuk, mieszkaniec Iwano-

- Właścicielom całkowicie znisz-

daży na płytach DVD, planuje się

udało się wszystkich wspomnień

ceny na towar w sklepach z zalanych

Frankowska – wyszedłem na balkon,

czonych domów wydzielimy po 5 tys.

także przeprowadzenie kampanii

załączyć do filmu. Długo pisało

wsi. Z powodu powodzi drożeją wa-

ale nie da się niczego dostrzec – całe

hr. – mówi zastępca przewodniczące-

reklamowej, prezentacji. Co będzie

się scenariusz, nim się znalazło to

rzywa i owoce.

miasto pogrążone w ciemności.

go Iwano-Frankowskiej Obwodowej

potem, ciężko mi powiedzieć. DVD

przejście od strony dokumentalnej

- Z jednej strony wszyscy chcą się

Z powodu zmian pogodowych bez

Administracji, I. Zwarycz – Ci, którzy

– to dopiero pierwszy etap. Należy

do artystycznej. Na dodatek trzeba

wyzbyć jak najszybciej towaru, żeby

elektryczności znalazły się 44 miej-

byli przeniesieni z domów, lub czyich

też przetłumaczyć film na język an-

było połączyć przeszłość i teraźniej-

nie zgniło. Z drugiej – potrzebne są

scowości, w tym Iwano – Frankowsk

domy potrzebują generalnego remon-

gielski, w ten sposób będzie dostęp-

szość, a potem wpleść to wszystko

pieniądze, bo nie wiadomo co będzie

(d.Stanisławów). Co prawda 1/3 elek-

tu, dostaną po 2,5 tys. hr.

ny dla całej Europy.

do jednej całości. Nie chcieliśmy ro-

kG

jutro – przyznaje M. Popiwnyczuk z

trowni została specjalnie odłączona,