7

Kurier Galicyjski * 16 – 28 lipca 2010

Witaj kr LoWo WoŁynia i podoLa –

do LatyczoWa idą pieLGrzymki

chów-dominikanów, z otrzymaną od

papieża Klemensa VIII kopią daw-

nego obrazu „Salus populi Romani”.

Halina Pługator tekst

Starosta miasta Jan Potocki wzbronił

www.credo-ua.org zdjęcia

mnichom zamieszkania w Latyczo-

wie, jednak przychyliwszy się do

W miasteczku Latyczów,

prośby swej żony Elżbiety, pozwolił

znajdującym się w obwodzie

zatrzymać się im w biednej chacie na

chmielnickim,  w  kościele

przedmieściu.

Wniebowzięcia  Najświętszej

Pewnego razu, mieszkańcy La-

Maryi Panny, odbyła się wznio-

tyczowa zobaczyli niezwykły blask,

sła uroczystość złożenia hoł-

podobny do wybuchu pożaru. Myśleli

du miejscowemu cudownemu

oni, że palą się chaty. Kiedy jednak

obrazowi Matki Boskiej, który

przybiegli na miejsce, to zobaczyli

patronuje Ziemi Podolskiej

cud: światło, niby słup ognia, wznosiło

i Wołyniowi.

obraz Matki Boskiej Latyczow-

skiej

ła, był obóz koncentracyjny. Obraz

uratowały Siostry Służebniczki Nie-

pokalanego Poczęcia Najświętszej

Maryi Panny, potajemnie wywożąc

go do Lublina, gdzie przebywa on do

dziś. Możemy więc zobaczyć w La-

tyczowie jedynie kopię cudownego

obrazu. Tradycja organizowania piel-

grzymek do tego miejsca szerzy się

jednak coraz bardziej wśród parafii

różnych konfesji.

Święto Matki Boskiej Latyczow-

skiej ustalił dla rzymskokatolickiej

diecezji kamieniecko – podolskiej

w 1996 r. papież Jan Paweł II.

się wprost do nieba od obrazu Matki

Ruch pielgrzymkowy do kościoła

Duchowni opowiadają, że ob-

Boskiej. Tuż przed świtem, latyczow-

latyczowskiego ma jednak wcze-

raz Matki Boskiej Latyczowskiej jest

twę oraz duże spotkanie rodzinne,

przy uporządkowaniu miejscowego

ski starosta pokornie klęczał przed ob-

śniejszą tradycję. Polacy, Ukraińcy,

jedną z najlepszych kopii obrazu z

przyjeżdżają  do  latyczowskiego

cmentarza. Owocną naukową pracę

razem, powierzając opiece Najświęt-

Żydzi, Ormianie i Mołdawianie przy-

rzymskiej Bazyliki Santa Maria Mag-

sanktuarium członkowie Domowego

badawczą przeprowadzili w Laty-

szej Maryi Panny swój zamek i cały

chodzili tu na pielgrzymkę, pomimo

giore (Matki Bożej Większej lub Matki

Kościoła – gałęzi rodzinnej Ruchu

czowie również studenci Politechniki

kraj. W 1648 r., podczas powstania

różnic wyznań czy przynależności

Bożej Śnieżnej). Przed tym obrazem,

Światło-Życie.

Warszawskiej, wykonując plany za-

Chmielnickiego, przewieziono obraz

konfesyjnej. Matka Boska Laty-

jak głoszą podania kościelne, Papież

Nie sposób ustalić ilość codzien-

budowań kompleksu świątyni i klasz-

do Lwowa, gdzie przebywał on 76 lat.

czowska cieszy się dużym szacun-

Adrian I błogosławił w ІХ w. księgi

nych gości świątyni. Jadąc drogą

toru.

6 lipca 1722 r., obraz Najświętszej Ma-

kiem seminarzystów, którzy często

liturgiczne, z którymi św. Cyryl i Me-

główną ze Lwowa do Odessy, wiele

Specjalnie stworzona kościelna

ryi Panny znów wrócił do Latyczowa.

przychodzą do świątyni na modli-

tody przybyli do Europy Wschodniej

osób zatrzymuje się, by złożyć hołd

komisja wykazała, że dzięki pomocy

Z tego czasu dzień ten obchodzą, jako

twę. Tradycją stały się tu już jed-

głosząc poganom Słowo Boże.

obrazowi Matki Bożej. Najliczniejsze

obrazu Matki Boskiej Latyczowskiej

główne Jej święto odpustowe.

nodniowe dziecięce pielgrzymki po

Historia obrazu latyczowskiego

są grupy z sąsiedniej Polski, które

dużo ludzi zostało cudownie uzdro-

W czasie II wojny światowej, w

pierwszej komunii świętej. W pierw-

sięga korzeniami 1606 roku, kiedy

często zostają tu na nocleg. Młodzi

wionych.

gmachu  Latyczowskiego  kościo-

szym dniu maja, na wspólną modli-

to na Podole przybyło dwóch mni-

polscy harcerze pracowali niedawno

kG

Piękne, zaniedbane, zapomniane Podhorce

We wszystkiem panuje wytworność

swojego życia odsprzedał majątek ks.

JOANNA DEMCIO tekst

i przepych pański.”

Wł. Sanguszce. Kontrakt zawierał zapis

zdjęcie archiwum fundacji

Gdy Podhorce przechodzą we wła-

o obowiązku restauracji zamku. Obo-

Zamek Podhorecki

danie Wacława Rzewuskiego, przyby-

wiązek został spełniony. W okresie mię-

wa w zamkowej kolekcji coraz więcej

dzywojennym wnętrza podhoreckiego

„O czem Ruś gdzie indziej sły-

cennych pamiątek – książki, arcydzieła

zamku stanowiły wzór do prac restaura-

szała, to teraz będzie w Pod-

malarstwa, zbrojownia. Lecz gdy wyje-

cyjnych dla wracającego do świetności

horcach miała”

chał na sejm w 1767 r., już nigdy tam nie

Wawelu.

Jakub Sobieski, 1640 r.

powrócił, wygnany na rozkaz Repina na

Niestety wszelkie starania San-

„Jest to jeden z najpiękniejszych

kilkuletnie zesłanie do Kaługi. Gdy po-

guszków, spełzły na niczym. II wojna

gmachów mieszkalnych w Polsce, zbu-

wrócił w 1773 r. jego Podhorce znajdo-

zniszczyła portale, kominki, boaze-

dowany najwytworniej. (…) Cały pałac

wały się pod panowaniem austriackim.

rie, obicia i posadzki. A czego wojna

wewnątrz złocony i malowany. Od pola

Spadkobiercy Rzewuskiego, znaleźli

nie zdołała dokończyć, zrobiła za nią

ogród składający się z trzech wielkich

się w bardzo skomplikowanym położe-

władza radziecka. Urządzono wtedy w

tarasów, które zajmują całą pochyłość

niu z powodu długów przodka, dlatego

zamku szpital przeciwgruźliczy. Ogro-

góry” – pisał o zamku w Podhorcach

też zdecydowano się na wysprzedanie

dy włoskie, pokój „kart” (z portretami

w 1646 r. pewien Francuz towarzyszą-

majątku podhoreckiego. Pod młotek po-

Koniecpolskich, Sobieskich, Rzewu-

cy królowi Władysławowi IV. Obecnie

szło właściwie wszystko, od garderoby

skich), sala rycerska (z rynsztunkami

zamek Podhorecki, położony na stoku

począwszy, przez srebra, na meblach

husarskimi), sala karmazynowa (z me-

wzgórz Woroniaków, 80 km na Wschód

i szablach skończywszy. Wszystko za

blami królowej Marii Kazimiery), pokój

od Lwowa, rzadko widuje gości. Pomi-

śmiesznie niską cenę.

„chiński” (ze złoconymi malowidłami

Rodzina Sanguszków przed Zamkiem w Podhorcach

mo tego, że 13 lat temu rozpoczęto tam

Nowy dziedzic Podhorców, Wacław

chińskimi), „złota” sala (z bogactwem

dobnie był projektem architekta Beau-

(…) zabudowany w dobrym smaku,

prace restauracyjne, w 2008 roku za-

Emir Rzewuski, był tu tylko rzadkim

rządzenia z XVIII wieku), sala „zwier-

plana, nadwornego inżyniera hetmana.

składa się on z głównego pałacu miesz-

mek znalazł się na liście 100 pamiątek

gościem. Syn jego, Leon, za udział w

ciadlana” (z lustrami weneckimi), teatr,

Dopieszczany jeszcze przez Aleksan-

kalnego, w pośrodku, ozdobionej ko-

architektury zagrożonych ruiną, którą

Powstaniu Styczniowym, musiał emi-

pracownia chemiczna, biblioteka skła-

dra Koniecpolskiego, już w 1648 r., w

pułą i nadającej całemu budynkowi

tworzy World Monumetn Fund, NY. Jak

grować za granicę. Zamek zostawiony

dająca się z kilku tysięcy dzieł – nic już

wojnach kozackich, doznał dotkliwych

bardzo wspaniałą powierzchowność.

do tego doszło, jaką drogę przeszedł

przez szereg lat na łaskę chciwych

z tego nie zostało.

szkód. Na szczęście z wojen tureckich

Zbudowany jest cały z cegły, ozdo-

zamek zaczynając od XVII wieku, za

rządców, uległ zaniedbaniu, mnóstwo

Od 1997 Lwowska Galeria Obra-

wyszedł cało. Gdy w 1682 roku, wnuk

biony rzeźbą kamienną i ma chyba

chwilę się Państwo dowiecie.

cennych przedmiotów zniknęło bez śla-

zów przejęła zamek, zaczęły się skrom-

hetmana, Stanisław Koniecpolski, umie-

jedną wadę, że jest bardzo niewiel-

Zamek wybudowany w latach 1635-

du. W 1883 r. powrócił ostatni potomek

ne prace restauracyjne, jednak opie-

rał bezdzietnym, podarował Podhorce

kich rozmiarów i zbyt szczupły. Gdyby

1649 na polecenie Stanisława Koniecpol-

linii Rzewuskich – Leon. Uznał on, że

szałość urzędników, a co za tym idzie

królewiczowi Jakubowi Sobieskiemu.

nie uderzająca piękność budowy i jej

skiego, miał służyć uciechom i zabawom,

jego obowiązkiem jest ratowanie zamku

– chroniczny brak pieniędzy opóźniają

W tym czasie, francuski dworzanin Da-

ornamentyki, nie można nawet domy-

po trudach wojny. Jeden z najpiękniej-

i do końca życia poświęcał się temu ce-

prace.

leyrac, tak pisał o Podhorcach: „Zamek

ślać się, że to zamek magnata. (…)

szych zamków w Polsce prawdopo-

lowi. Nie mając potomków, pod koniec

(cdn.)