symbole i pamięć

15

Kurier Galicyjski * 16 – 28 lipca 2010

obchody 69. rocznicy hitLeroWskieGo

mordu na poLskich proFesorach LWoWa

KONSTANTY CZAWAGA

tekst i zdjęcia

4 lipca przy pomniku na

Wzgórzach  Wuleckich  we

Lwowie, złożono kwiaty i za-

palono znicze z okazji 69.

rocznicy  zamordowania  w

tym miejscu profesorów pol-

skich uczelni oraz członków

ich rodzin. Zbrodni doko-

nano w nocy z 3 na 4 lipca

1941 r. Wspólnej modlitwie

przewodniczył o. Władysław

Lizun OfM Conv z kościoła

św. Antoniego we Lwowie.

Kwiaty składa konsul RP we Lwowie Jacek Żur

W uroczystości wzięli udział

przedstawiciele konsulatu RP

to, że dzisiaj stoimy w tym miejscu

rią chrześcijańską uczyć innych, jak

we Lwowie i organizacji pol-

jest dowodem na to, że jednak nie

trzeba wierzyć w Boga, a przez Boga

skich na Ukrainie oraz grupa

przegrali, że pamięć o tych ludziach

kochać drugiego człowieka i prze-

rowerzystów z Olsztyna.

jest wciąż żywa i będzie żywa. Jest

„Trudno o bardziej wymowne

baczać tym, którzy nam wyrządzili

to zadanie dla każdego Polaka, dla

symbole walki okupanta z narodem

krzywdę. Bo bez przebaczenia nie

każdego lwowiaka: przede wszystkim

polskim, z jego inteligencją, z jego

ma odrodzenia się narodu” – tłuma-

pamiętać”.

elitą, niż Katyń i Wzgórza Wuleckie –

czył franciszkanin.

Składając podziękowania obecnym

zaznaczył konsul RP we Lwowie Ja-

Niemcy zajęli Lwów 30 czerwca

Polakom za pamięć o lwowskich profe-

cek Żur. – Ludzie, których aresztowa-

1941 r. Od razu zaczęli aresztować

sorach, zabitych 69 lat temu, dyploma-

no, często w bardzo brutalny sposób,

konkretne osoby i grupy ludzi we-

ta wyraził zdziwienie, że w obchodach

3 lipca 1941 r., zostali następnie po

dług sporządzanych wcześniej list

nie uczestniczy polska młodzież ze

krótkim przesłuchaniu, 4 lipca, wcze-

– zaczynając od profesorów, księży

Lwowa. „Katyń i Wzgórza Wuleckie –

snym rankiem rozstrzelani tutaj, na

i studentów. W nocy z 3 na 4 lipca,

to dwa najbardziej doniosłe symbole

górze Kadeckiej, na Wzgórzach Wu-

oddział gestapo dokonało areszto-

zwycięstwa okupanta, ale zwycięstwa

leckich. Ci ludzie stanowili pierwszy

wania lwowskich profesorów, często

pozornego, ponieważ to prawdziwe

cel okupanta. Powód tego był oczy-

wraz z ich najbliższymi i znajdującymi

zwycięstwo należało zarówno do pro-

wisty – nie posiadali oni broni, nie

się u nich gośćmi. Zatrzymano w su-

fesorów, jak i do niewinnych ofiar roz-

byli zahartowanymi na froncie żołnie-

mie 40 osób i ok. godz. 4.00 nad ra-

Wspólnej modlitwie przewodniczył o. Władysław Lizun OfM

strzelanych w Katyniu. Oni zwyciężyli,

rzami, mieli jednak broń groźniejszą

nem rozstrzelano na Wzgórzach Wu-

Conv z kościoła św. Antoniego we Lwowie

ponieważ prawda zwyciężyła” – pod-

dla wroga – wiedzę, patriotyzm oraz

leckich. Zginęli m.in.: prof. Kazimierz

rowała przeciwko nim swoje ostrze,

kreślił Jacek Żur.

umiejętność ich przekazywania kolej-

Jacek Żur zaznaczył, że oprócz

Bartel (b. premier RP), prof. Roman

była ponad to, co może człowiek” –

„Musimy jako naród pamiętać

nym pokoleniom. Właśnie ze względu

profesorów, przede wszystkim Poli-

Piłat, prof. Tadeusz Ostrowski i jego

mówił konsul. „Po ludzku przegrali,

o historii, także tej bolesnej”– wzy-

na swoje wielkie znaczenie dla społe-

techniki i Wydziału Medycznego Uni-

żona, prof. Antoni Cieszyński, prof.

ponieważ zginęli. Ich życie zostało na-

wał o. Władysław Lizun. „Jeżeli nie

czeństwa, zostali potraktowani w naj-

wersytetu, w tym miejscu ginęły rów-

Roman Longchamps de Bérier i jego

gle przerwane, nie mogli dalej przeka-

będziemy pamiętać, to zapomnimy,

gorszy z możliwych sposobów – zo-

nież ich rodziny. „Nie mieli szans w

trzej synowie, prof. Adam Sołowiej

zać wiedzy, doświadczenia, swojego

że stanowimy siłę pośród innych

stali rozstrzelani bez sądu, niewinnie,

walce z absolutnym złem, ponieważ

i jego wnuk.

patriotyzmu i umiłowania Polski. Ale

narodów. Że możemy swoją histo-

bez przedstawienia zarzutów”.

dzika, piekielna nienawiść, która skie-

kresowianie apelują o prawdę historyczną

dział prezes Światowego Kongresu

po II wojnie światowej nie był repa-

Mieszkańcy Kresów Wschod-

Kresowian i współorganizator zjazdu,

triacją, czyli powrotem do ojczyzny,

nich II RP i ich rodziny przy-

Jan Skalski.

ale ekspatriacją – wypędzeniem z

byli w niedzielę 4 lipca z 16.

- Chcemy poruszyć niezałatwio-

ojczyzny. Wielu ludzi cierpiało potem,

pielgrzymką na Jasną Górę.

ne do tej pory sprawy upamiętnienia

kiedy w ich dowodach osobistych jako

Kresowianie apelują, by do

miejsc kaźni naszych rodaków na

miejsce urodzenia wpisano: Związek

opinii publicznej dotarła praw-

Kresach i należytego miejsca dla tych

Radziecki.

da historyczna o ich losach

tematów w naszych mediach i progra-

- Nie wolno było w ogóle mówić o

oraz popełnionych na Kresach

mach szkolnych; także problem po-

Kresach – i o tych rzeczach pozytyw-

zbrodniach.

Jeżeli mówimy dzisiaj o tych trud-

stępującej ukrainizacji kościoła rzym-

nych i o tych rzeczach tragicznych.

Ksiądz przestrzegał, by „w żaden

miętniku przez swojego ojca myśl, iż

nych sprawach, to nie po to, żeby ją-

sko-katolickiego i sprawę powołania

Również niestety po 1989 r., ze wzglę-

sposób nie mówić, że to naród ukra-

– Kresowian zabito dwukrotnie – raz

trzyć i rozdzierać rany, ale właśnie po

Muzeum Kresów – dodał Skalski.

du na tzw. poprawność polityczną, nie

iński wymordował naród polski. To nie

przez ciosy siekierą, drugi raz przez

to, żeby te rany się zagoiły – ale na

Msza, której przewodniczył ks.

można do końca powiedzieć prawdy,

naród wymordował jeden naród - to

przemilczenie. A ta śmierć przez prze-

prawdzie, na uszanowaniu mogił, na

Tadeusz Isakowicz-Zaleski, została

czym były i są nadal Kresy – uważa

wrzód, który powstał na jednym na-

milczenie jest jeszcze bardziej okrut-

postawieniu krzyży, na pamięci – mó-

odprawiona w intencji ojczyzny, ofiar

Isakowicz-Zaleski.

rodzie mordował nie tylko Polaków,

na od śmierci fizycznej – mówił.

wił w homilii ks. Tadeusz Isakowicz-

katastrofy smoleńskiej i mordu katyń-

Sprawy historyczne oraz współcze-

ale także Żydów, Ormian, Czechów,

W swojej homilii ksiądz wspominał

Zaleski.

skiego, poległych i pomordowanych na

sne problemy środowiska Kresowian

Słowaków i tych Ukraińców, którzy

istotne wydarzenia z historii Kresów.

Ksiądz podkreślił, że mieszkańcy

Wschodzie, a także z prośbą o jedność

i Polaków żyjących na tych terenach

ratowali Polaków i Żydów”.

Podkreślił, że u podstaw ich funkcjo-

Kresów nigdy nie szczędzili krwi dla

w narodzie i błogosławieństwo dla Kre-

zdominowały tematykę towarzyszą-

- Dzisiaj chcę przypomnieć bardzo

nowania była idea Jagiellonów, „że

ojczyzny – ginęli w powstaniach, w

sowian.

cego pielgrzymce forum kresowego

wyraźnie, że w narodzie ukraińskim

każdy obywatel Rzeczypospolitej,

okresie walk o niepodległość i w okre-

Po raz pierwszy w spotkaniu na

i Światowego Zjazdu Kresowian.

znalazło się wielu sprawiedliwych,

niezależnie od swego wyznania i na-

sie II wojny światowej - w Katyniu, na

Jasnej Górze uczestniczyli przedsta-

- Priorytetem są niezwykle trudne

którzy nie dali się opętać ideologii Ste-

rodowości, ma te same prawa”. Przy-

Syberii, w Kazachstanie, w więzie-

wiciele Europejskiej Unii Narodów

sprawy, z jakimi borykają się Polacy

pana Bandery; którzy narażając siebie,

pomniał, że na Kresach żyło prawie

niach NKWD, a także z rąk okrutnych

Wysiedlonych i Wypędzonych z sie-

za naszą wschodnią granicą, m.in.

swoich rodziców i swoje dzieci ratowali

20 narodowości – Polaków, Rusinów,

nacjonalistów ukraińskich.

dzibą w Trieście, której członkiem

dyskryminacja polskiego szkolnictwa,

swoich sąsiadów – dodał ksiądz.

Żydów, Ormian, Niemców, Tatarów,

Ks. Isakowicz-Zaleski wspomi-

został w maju Związek Wypędzonych

sprawa własności polskiej na Litwie

Ks. Isakowicz-Zaleski przytoczył

Karaimów, Litwinów, Łotyszy i bardzo

nał niedzielę 11 lipca 1943. r., kiedy

z Kresów Wschodnich – jedna z or-

oraz języka, w tym pisowni nazw

opinię brytyjskiego historyka, wska-

wielu innych. – Narody te żyły na tej

doszło do ludobójstwa na Wołyniu.

ganizacji należących do Światowego

polskich; dyskryminacja Polaków na

zując, że „jeszcze nikt nigdy w historii

samej ziemi, ale w zgodzie i wzajem-

Ukraińscy nacjonaliści wymordowali

Kongresu Kresowian.

Białorusi i Ukrainie Zachodniej, gdzie

nie zbudował pojednania i przebacze-

nej tolerancji – powiedział.

wówczas Polaków idących do kościo-

zakłamuje się historię, szczególnie tę

nia na kłamstwie czy na przemilcze-

Według księdza, przyjazd Kreso-

mm/PAP

łów i uczestniczących w mszach.

dotyczącą II wojny światowej – powie-

niu”. Przypomniał też zapisaną w pa-

wian do Polski w nowych granicach