rozmowy Kuriera

18

16 – 28 lipca 2010 * Kurier Galicyjski

katoLicy na poŁudniu ukrainy

KONSTANTY CZAWAGA

tekst

zdjęcia KONSTANTY CZA-

WAGA oraz ARCHIWUM KO-

śCIOŁA W SEWASTOPOLU

Kuria w Odessie nie może

odzyskać budynków kościel-

nych, a rzymscy katolicy

Sewastopola  domagają  się

zwrotu swej świątyni. Kuria

biskupia diecezji odesko-sym-

feropolskiej wznowiła starania

o zwrot Kościołowi rzymsko-

katolickiemu pomieszczeń ko-

ścielnych w Odessie – powie-

dział dla „Kuriera” ordynariusz

tej diecezji biskup Bronisław

Bernacki.

- Nie mamy gdzie mieszkać –

mówi hierarcha. – Sam mieszkam nad

zakrystią. Nie mamy biura kurialnego.

Obecnie mieści się ono w zakrystii.

Księża nie mają gdzie mieszkać. Nie

mamy gdzie spotykać się z młodzieżą

i nie ma miejsca na prowadzenie ka-

techezy dla dzieci. Wszystko odbywa

się w kościele i w zakrystii. Jest nam

bardzo ciężko, tym bardziej, że różne

delegacje przyjeżdżają do Odessy i nie

mamy gdzie ich przyjąć.

Biskup Bernacki przypomniał, że

Ordynariusz diecezji odesko-symferopolskiej biskup Broni-

Odessę budowała cała Europa, a od

sław Bernacki

początku istnienia miasta działała

tam wspólnota katolicka. Najpierw

Katedra w Odessie

przyjechali jezuici z Francji, a po-

byłej diecezji tyraspolskiej utworzono

nie oddano Kościołowi rzymskokato-

tem, tam gdzie zebrała się znaczna

dwie diecezje. Diecezja odesko-sym-

lickiemu Świątynia została wewnątrz

odmawiają nam prawa do własności,

liczba katolików, poproszono władze

feropolska powstała na mocy decyzji

odnowiona. Codziennie odprawiane

- Przecież pracujemy dla dobra

ale też nie pomagają w jej zwrocie.

miasta o ziemię pod budowę kościo-

Jana Pawła II z 4 maja 2002. Od po-

są w niej nabożeństwa w trzech języ-

tutejszych ludzi, dla młodzieży, dla

W Odessie działa pięć parafii, z któ-

ła. Wzniesiono drewniany kościół

czątku kieruje nią biskup Bronisław

kach: po polsku, rosyjsku i ukraińsku.

dzieci – powiedział ordynariusz die-

rych trzy ma swoje świątynie. Pozo-

przy ul. Katerynowskiej. Z każdym

Bernacki. Na powierzchni ok. 113,5

- Status świątyni cały czas jest

cezji odesko-symferopolskiej.

stałe dwie mieszczą się w mieszka-

rokiem powiększała się liczba katoli-

tys. km kw. mieszka ponad 10 mln lu-

nieokreślony, gdyż obszar na któ-

niach prywatnych. W jednej z nich

ków różnych narodowości. Najwięcej

dzi, w tym niespełna 20 tys. katolików,

rym stoi Katedra i budynki, nie jest

Dyskryminacja

w – dwupokojowym mieszkaniu mie-

było Polaków, Niemców, Francuzów,

mających do dyspozycji 92 parafie.

jeszcze własnością Kościoła – mówi

rzymskich katolików

ści się kaplica i pokój dla księdza.

Włochów. To oni zbudowali potem

W 1991 roku zwrócono zniszczo-

dalej biskup Bernacki. – Robimy co

w Sewastopolu

- Od lat prosimy o działkę pod

murowany kościół. Z czasem rozbu-

ną Katedrę, którą komuniści przerobili

możemy, zbieramy dokumenty i pi-

Wspólnota  rzymskokato-

budowę niewielkiego kościoła i jak na

dowywano świątynię, która obecnie

na salę sportową.

szemy petycje. Walczymy z biurokra-

licka w Sewastopolu, na Kry-

razie cisza – powiedział biskup Ber-

jest wielkości Katedry pw. Wniebo-

- Z wyposażenia Katedry ocalały:

cją i biernością, zmieniającej się co

mie, ponownie zwróciła się

nacki.

wzięcia Najświętszej Maryi Panny

jeden obraz Matki Bożej z głównego

jakiś czas władzy. Posiadamy całą

do radnych miasta o zwrot

Z żalem wskazuje, że dla Ukra-

we Lwowie. Wokół kościoła powstały,

ołtarza, chrzcielnica, będąca darem

dokumentację, świadczącą o prawie

kościoła św. Klemensa, gdzie

ińskiego Kościoła Prawosławnego

między innymi, internat dla biednych

papieża Piusa IX, Droga Krzyżowa

do własności. Władze przyznają, że

nadal mieści się nieczynne od

patriarchatu Moskiewskiego zawsze

chłopców i dziewcząt, szkoła kato-

i jeden konfesjonał – zaznaczył biskup

historycznie Katedra i zabudowania

ponad roku kino „Drużba”.

znajdzie się ziemia pod budowę, ale

licka, stołówka dla ubogich. Przed

B. Bernacki. – To, co ocalało, zostało

należą do nas. Ale teraz są problemy,

Kult patrona kościoła – św. Kle-

dla katolików jej nie ma, choć oni tak-

rewolucją październikową w Odessie

właściwie zniszczone. Nie mówiąc

gdyż część naszej własności miasto

mensa I lub Klemensa Rzymskiego

że są obywatelami Ukrainy, jak wszy-

żyło ok. 40 tys. Polaków, a diecezja

o popadających w ruinę budynkach

sprzedało w prywatne ręce, a budynki

(zmarłego około 97 r. na Krymie) jest

scy inni.

nazywała się tyraspolską z siedzibą bi-

przykościelnych, których do dzisiaj

są zamieszkałe. Obecne władze nie

rozpowszechniony na Krymie od po-

skupią w Saratowie nad Wołgą, w Rosji.

czątków chrześcijaństwa na Rusi.

W tamtym czasie najliczniejszą grupą

W 1898 r. katolicy na tych ziemiach

wśród diecezjan byli Niemcy i dlatego

otrzymali zezwolenie na budowę ko-

biskupami byli zazwyczaj reprezentanci

ścioła i zbiórkę ofiar. Neogotycki ko-

tego narodu, a biskupami pomocniczy-

ściół św. Klemensa został wzniesiony

mi Polacy, np. bp Wincenty Lipski, który

na początku XX w. ze środków katoli-

za własne pieniądze wybudował Dom

ków całej carskiej Rosji. W 1936 r. wła-

Starców. Ponieważ w mieście mieszka-

dze sowieckie zamknęły go; w latach

ło więcej Polaków, biskup zawsze rezy-

II wojny światowej został częściowo

dował w Odessie. Po wybuchu rewolu-

uszkodzony. Po przebudowie zamie-

cji październikowej dotychczasowy

niono go na kino „Drużba”.

dorobek został zlikwidowany.

Według kurii diecezji odessko-

W 1913 roku Polacy wybudowali

symferopolskiej, podczas niedawnych

drugą świątynię, którą w 1936 r. bol-

obchodów uroczystości Bożego Ciała,

szewicy wysadzili w powietrze. Oca-

biskup pomocniczy Piotr Malczuk na

lała tylko plebania, w której obecnie

placu przed zamkniętym kościołem

mieszkają księża Pallotyni.

sprawował Mszę św., podczas której

- W 1943 r. komuniści deporto-

udzielił wiernym bierzmowania, prze-

wali Niemców do Kazachstanu, wielu

wodniczył procesji eucharystycznej

Francuzów wyjechało, a Polacy byli

wokół byłej świątyni oraz pobłogosła-

represjonowani – przypomina hierar-

wił drzwi, do dzisiaj zamknięte dla ka-

cha. – Po rewolucji w Odessie działa-

tolików. Po zakończeniu uroczystości,

ła tylko jedna świątynia, na którą przy-

ponad 400 wiernych podpisało list do

padał jeden ksiądz. Prześladowania

władz Sewastopola z prośbą o zwrot

w czasach sowieckich zniszczyły

kościoła.

tutejszy Kościół

- Jest to jedyna świątynia w na-

Po 1991 r. w Odessie zaczęło się

szej diecezji, której jeszcze nie odzy-

Kościół św. Klemensa w Sewastopolu

odradzać życie religijne. Na obszarze

skaliśmy – zaznaczył biskup B. Ber-