za wolność naszą i waszą

10

17 – 30 sierpnia 2010 * Kurier Galicyjski

odnowiono pomnik polskich

KoNSTaNTY CZaWaGa

i ukraińskich żołnierzy z 1920 roku

tekst i zdjęcia

W 90. rocznicę bitwy Woj-

ska Polskiego i Ukraińskiej

armii Ludowej z armią Bu-

dionnego, 1 sierpnia w Kom-

nacie koło Krzemieńca od-

słonięto odnowiony pomnik

na wspólnej mogile żołnierzy

polskich i ukraińskich. Tabli-

cę i krzyż poświęcili krzemie-

niecki proboszcz rzymskoka-

tolicki ks. Władysław iwasz-

czak i o. anatolij Dowhaluk,

dziekan krzemieniecki Ukraiń-

skiego Kościoła prawosławne-

go patriarchatu kijowskiego.

Prezes Towarzystwa Odrodzenia

Kultury Polskiej im. J. Słowackiego

w Krzemieńcu Jan Moroziuk powie-

„W tym miejscu spoczywa-

dział dla „Kuriera”, że w zeszłym roku

ją żołnierze 18. Dywizji Woj-

zwrócili się do niego Ukraińcy ze wsi

ska Polskiego oraz wojskowi

Komnata, informując o znajdującej

Ukraińskiej armii Ludowej,

się na polu zniszczonej w czasach

polegli w lipcu 1920 roku w

sowieckich zbiorowej mogile 77 żoł-

walkach z konną armią Bu-

nierzy Wojska Polskiego i Ukraińskiej

dionnego. Chwała i cześć ich

Armii Ludowej z lipca 1920 r. Według

pamięci. Wdzięczni rodacy.

informacji starszego pokolenia zginęli

2010 rok”.

oni w potyczce z oddziałem armii Bu-

bitwie przyjechały tutaj rodziny za-

dionnego. 5 czerwca 1920 r. wojska

bitych żołnierzy i zastanawiano się,

polskie rozpoczęły odwrót z Ukrainy

jak pochować zabitych – razem czy

Wschodniej. Dowodzona przez gen.

osobno. „Postanowiono pochować

Pawła Szymańskiego X Brygada Pie-

ich we wspólnej mogile, ponieważ

choty cofała się razem z 2 Armią gen.

razem walczyli o wolność. Obecnie

Raszewskiego. W czerwcu została

też modlimy się razem, prawosławni

wzmocniona 105 pp i broniła pozycji

i katolicy. Dzisiejsze wydarzenie jest

nad rzekami Słucz i Horyń. 5 lipca

świadectwem porozumienia i dobrego

współdziałała z 18 DP gen. Franciszka

współżycia dwóch wielkich narodów –

Krajowskiego i stanowiła jej południo-

ukraińskiego i polskiego” – powiedział

we skrzydło w akcji na Ostróg-Dubno.

o. Dowhaluk. Do wspólnych modlitw

Od 30 czerwca do 5 lipca broniła Zasła-

dołączył razem z wiernymi o. Wiktor

wia. Prowadząc działania opóźniające

Szweć, proboszcz parafii Ukraińskie-

od 6 do 25 lipca broniła Krzemieńca

Wicekonsul rP we Lwowie

go kościoła prawosławnego patriar-

i Białokrynicy. Będąc w składzie 6 Ar-

anna Kulikowska

chatu Moskiewskiego w Komnacie.

mii, brała udział w zwycięskiej bitwie

„Poświęcenie  pomnika  żołnierzy

z armią konną pod Brodami. Podczas

Polski i niepodległej Ukrainy zawarty

polskich, którzy zginęli w Komnacie

dalszego odwrotu osłaniała Lwów

w obliczu śmiertelnego zagrożenia.

było ważnym wydarzeniem nie tylko

walcząc m.in. pod Toporowem, Łopa-

Armie obydwu państw ramię w ramię

dla Polaków mieszkających w Krze-

tynem i Jampolem.

stawiły opór najeźdźcy. Dlatego dla

mieńcu i okolicach ale dla wszystkich

„Przeprowadzano badania i po-

nas ta żołnierska mogiła, w której spo-

mieszkańców regionu – powiedział

twierdzono, że w czasie 20-lecia

czywają obok siebie żołnierze polscy

dla „Kuriera” ks. Władysław Iwasz-

międzywojennego znajdował się tam

i ukraińscy, którzy polegli za wolność

czak, proboszcz rzymskokatolickiej pa-

pomnik, przy którym każdego roku

naszych państw ma tak bardzo sym-

rafii św. Stanisława w Krzemieńcu. „To

Polacy i Ukraińcy wspólnie oddawali

boliczny wymiar” – powiedziała Anna

wydarzenie ma duży wpływ na pojed-

cześć poległym żołnierzom – zazna-

Kulikowska.

nanie narodów, polskiego i ukraińskie-

czył Jan Moroziuk.

Starsi Ukraińcy, zabierając, głos

go. Pokazało także, że społeczność

Po porozumieniu z miejscowymi

przekazywali historie usłyszane od

polska, choć niewielka na tym terenie,

władzami Towarzystwo i krzemieniec-

swoich rodziców, którzy byli świadkami

stara się upamiętnić miejsca związane

ka parafia rzymskokatolicka uporząd-

bitwy piłsudczyków i petlurowców z bu-

z historią narodu. Dzięki swojej ofiarnej

kowała mogiłę. Wzniesiono wysoki

dionowcami. Niektórzy recytowali też

pracy i zebranym środkom odnowiła

metalowy krzyż, a na kamiennych

wiersze po polsku, jak kiedyś w szkole,

pomnik przy dużym wsparciu Towa-

tablicach po polsku i ukraińsku na-

przed II wojną światową, gdy Polacy

polskich i ukraińskich organizacji

tym roku świętujemy 90. rocznicę cu-

rzystwa Odrodzenia Kultury Polskiej

pisano: „W tym miejscu spoczywają

i Ukraińcy co roku przychodzili do tej

społecznych ziemi krzemienieckiej,

downego zatrzymania na przedpolach

im. J. Słowackiego w Krzemieńcu.

żołnierze 18. Dywizji Wojska Polskie-

brackiej mogiły, aby razem oddać hołd

wicekonsul Konsulatu Generalnego

Warszawy marszu bolszewików na

Jest to też wspaniałe świadectwo jej

go oraz wojskowi Ukraińskiej Armii

poległym „za wolność naszą i waszą”.

RP we Lwowie Annę Kulikowską oraz

Europę” – zaznaczyła pani wicekon-

działalności. Była to też lekcja historii

Ludowej, polegli w lipcu 1920 roku w

„Reżim komunistyczny cały czas

mieszkańców wsi Komnata.

sul. Anna Kulikowska przypomniała,

dla młodego pokolenia, które powinno

walkach z konną Armią Budionnego.

starał się nas skłócić, Ukraińców

W imieniu konsulatu generalne-

że wojna z bolszewikami w 1920 roku

znać prawdę o wydarzeniach sprzed

Chwała i cześć ich pamięci. Wdzięcz-

i Polaków. Jednak to się nie uda-

go RP we Lwowie wicekonsul Anna

wiąże się również z wyjątkowym wy-

lat i powinno kontynuować polskie

ni Rodacy. 2010 rok”.

ło” – powiedział „Kurierowi” prawo-

Kulikowska podziękowała inicjatorom

darzeniem w historii naszych państw

tradycje” – powiedział ks. Władysław

Prezes TOKP Jan Moroziuk, któ-

sławny kapłan o. Anatolij Dowhaluk.

odnowienia pomnika polskich i ukra-

i narodów jakim był sojusz marszałka

Iwaszczak.

ry prowadził program uroczystości

Przypomniał, że starsze pokolenie

ińskich żołnierzy. „Dzisiejsza uroczy-

Józefa Piłsudskiego i atamana Symo-

kG

przywitał przybyłych przedstawicieli

mieszkańców wsi wspomina jak po

stość jest tym bardziej ważna, że w

na Petlury. „Był to sojusz niepodległej

List do redakcji

tylko wywarło na nas ogromne wra-

Wycieczka do Polski

żenie, ale przybliżyło jeszcze bardziej

polską historię i tradycje.

W dniach 26.07-30.07. członkowie

Centrum Kulturalno-Oświatowym im.

Za te niezapomniane chwile

Zjednoczenia Polaków przy kościele

K. Makuszyńskiego z dyrektor Tatianą

chcielibyśmy podziękować Wspól-

rzymskokatolickim pod wezwaniem

Bojko na czele.

nocie Polskiej, a przede wszystkim

Jezusa Chrystusa w Chmielnicku

W czasie wyjazdu, zwiedziliśmy

p. Agnieszce Boguckiej, życząc

wraz z prezesem Ludmiłą Kotyk zre-

Warszawę, Licheń Stary oraz Gniezno.

zdrowia i dalszych sukcesów w nie-

alizowali wspólny projekt wycieczki

I Łazienki Królewskie, i Muzeum

łatwej pracy.

do Polski ze swoimi partnerami z mia-

Powstania Warszawskiego, i katedra

Z poważaniem

sta Stryj obwodu lwowskiego – człon-

Gnieźnieńska, i Licheńskie Sanktu-

Wdzięczni Polacy ze Stryja

kami stowarzyszenia przy Polskim

arium Matki Bożej – wszystko to nie

i Chmielnicka