5

Kurier Galicyjski * 31 sierpnia - 17 września 2010

portoFraNco – WolNy port – tyGiel kultur

poczynku, rozrywki, która towarzyszyła

NATALIA KOSTyK

naszym przodkom w XVI-XVIII stuleciu.

tekst i zdjęcia

Poznanie tego wszystkiego jest bardzo

ważne i potrzebne”, – powiedział Ro-

Na pięć dni dzisiejszy Iwa-

man Stelmaszczuk, kierownik zespołu.

no-frankiwsk,  dawny  Sta-

„Poznanie innego środowiska kulturo-

nisławów, a w slangu mło-

wego jest dla nas bardzo ważne. Idea

dzieżowym po prostu franik,

projektu jest niezwykła i bardzo intere-

zanurzył się w sztuce. Odbył

sująca”, – zachwycał się Tomasz Wie-

się tu festiwal „PORTOfRAN-

lanek. „Każdy z pięciu dni festiwalu po-

CO”, impreza, jakiej dotąd

święciliśmy innemu krajowi – Polsce,

nie było. Jest to festiwal, któ-

Iranowi, Francji. Na zakończenie Dnia

ry łączy w sobie wszystkie

Iranu zorganizowaliśmy dialog dwu

gatunki i rodzaje sztuki oraz

kultur”, – opowiadał Roman Grygoriw,

odnajduje elementy dla nich

dyrektor projektu.

wspólne.  Nazwa  „PORTO-

Na Wiczewym Majdanie w Stani-

fRANCO” oznacza „wolny

sławowie kulturę Iranu prezentowali

port”. W festiwalu uczestni-

pisarz Jurij Andruchowycz oraz zespół

czyli literaci, muzycy, plasty-

cy, śpiewacy, kucharze z Pol-

ski, Ukrainy, francji, Niemiec,

a nawet z Iranu i z Chin.

Organizatorzy postawili na otwar-

tość i dostępność. Dotyczyło to także

organizacji widowni. Nie było sceny,

zamiast niej użyto murów bastionu

dawnej fortecy Potockich, galerii

kina, dziedzińca między budynkami,

balkonu kamienicy. Otwarcia festiwa-

lu – w bastionie twierdzy – dokonali

pisarz Taras Prochaśko oraz wiolon-

czelista Zoltan Almasi.

Pierwszy dzień festiwalu poświę-

cono Polsce, ponieważ historia Polski

i Ukrainy ściśle łączą się ze sobą.

Tego dnia miało miejsce wiele imprez.

Były rekonstrukcje zabaw XVI-XVIII

Pisarz Taras Prochaśko i wiolonczelista Zoltan Almasi

wieku, pokaz filmów polskich w trybie

„non stop”, koncert „Krakowskiej Gru-

py Perkusyjnej”, otwarcie wystawy

plakatu polskiego w galerii twierdzy.

Był happening muzyczny z udziałem

perkusistów oraz zespołu „DrumTe-

atr” ze Lwowa. Wieczorem miesz-

kańcy słuchali wspaniałego koncertu

zespołu jazzowego „Rosewind Trio” z

Krakowa oraz uczestniczyli w pokazie

filmu „Beats of freedom” – „Zew wol-

ności” w reżyserii Leszka Gnoińskie-

go i Wojciecha Słoty.

„Beats of Freedom” to – niestan-

W pomieszczeniach galerii „Bastion” zaprezentowano aż sie-

dardowa opowieść o polskim rocku,

dem wystaw z różnych krajów

począwszy od koncertu zespołu The

muzyki perskiej „Jaam” z Teheranu.

Rolling Stones w Warszawie, w 1967,

interesujące, uważam, że mieszkań-

Przygotowana została niewielka sce-

do upadku komunizmu w 1989. W

cy naszego miasta będą mogli lepiej

na, na dole wysypano piasek, u góry

filmie pojawiają się wypowiedzi wielu

zgłębić tajniki sztuki”. Wystawy moż-

wyścielono dywan. Jurij Andrucho-

innych osób, związanych z polskim

na było zwiedzać przez wszystkie dni

wycz czytał wiersze, potem schodził

rockiem, m.in. Jurka Owsiaka, Woj-

festiwalu.

Jurij Andruchowycz

po piasku, a „Jaam” grał. Koncert trwał

ciecha Waglewskiego, Olgi Jackow-

Polsko-ukraińskie zabawy mu-

ponad godzinę, publiczność miała moc

skiej, Kazika Staszewskiego, Kamila

zyczne rozpoczęły się od występu

wrażeń estetycznych.

Sipowicza, Andrzeja Mogielnickiego,

zespołów „Hortis Astrum” z Krakowa

swe podwoje dopiero w przyszłym

prywatnych, przedstawiające frag-

Na zakończenie „PORTOFRAN-

Marka Niedźwieckiego, Zbigniewa

oraz „Acappella Leopolensis”. Piękna

roku, odbywało się aż siedem wystaw

menty koncertów (np. z Festiwalu w

CO” na zamku w Pniowie odbył się

Hołdysa, Lecha Janerki, Krzysztofa

muzyka i śpiew zachwyciły słuchaczy.

z różnych krajów. Zaprezentowano

Jarocinie) i wiele innych zdjęć, przede

występ Tarasa Prochaśki oraz wiolon-

Grabowskiego, Jarosława Janiszew-

Było to coś niezwykłego, nowego, a

ponad 200 prac, w tym – 33 plakaty z

wszystkim z lat 80. (np. fragmenty

czelisty z Francji Dominika de Vian-

skiego, Krzysztofa Skiby. Film wzbo-

jednocześnie – bardzo interesują-

Polski. Otwarto wystawy fotograficzne

happeningów Pomarańczowej Alter-

curae.

gacają fragmenty nagrań pochodzące

cego. „To swego rodzaju wyprawa

artystów z Chin, Iranu i Francji, pre-

natywy). W Polsce „Beats of Freedom”

Dzień polski wspomagał Instytut

z Instytutu Pamięci Narodowej, Wy-

do historii stosunków polsko-ukraiń-

zentowano współczesne malarstwo

miał swą premierę w marcu br.

Polski w Kijowie.

twórni Filmowej „Czołówka”, Filmo-

skich. Zaprezentowaliśmy obrazki z

abstrakcyjne. O wystawach opowie-

W pomieszczeniach galerii „Ba-

teki Narodowej, a także z archiwów

życia, muzykę dnia codziennego, wy-

dział Mirosław Jaremak: „To bardzo

stion”, która oficjalnie ma otworzyć

Pokucki melaj

A teraz coś, dla tych, którzy schud-

- Kiedyś piło się mało i jedynie wy-

- Czy słyszycie dźwięki trembity?

Zamiesić ciasto z 400 g. mąki kukurydzianej, 300 g. kefiru, 2 łyżek śmieta-

nąć nie chcą.

sokiej jakości alkohol – mówi Mychaj-

To one z nizin, z połoniny kucharzy

ny, 4 jajek. Dodać 2 łyżki oleju, cukru na smak. Piec około 40 minut w okrągłej

- Do mleka, topionego kilka godzin

ło Stowpjuk, organizator festiwalu –

przywołują – w ten sposób Spas

foremce.

w piecu, dodaje się śmietanę, odstawia

Na wielkich zabawach czy weselach

przywoływał nie tylko szefów kuchni,

Ryba po dolnowerbózku

się w ciepłe miejsce i czeka na to, by

obchodzono się spokojnie kilkoma

ale i gości ze Szwajcarii, Austrii, Wę-

zgęstniało. Potem dodaje się domowe-

butelkami. A dla tych, którzy przesa-

gier, Rumunii, Polski i wszystkich za-

Jeden karp marynuje się z 50 g. ugotowanych suszonych grzybów, 300

go sera i zjada się z kaszą kukurydzia-

dzili wieczorem z alkoholem, na rano

kątków Ukrainy. Każdy z przybyłych

g. cebuli, 200 g. orzechów włoskich, 150 g. oleju, 50 g. marchwi. Podawać

ną – dzieli się przepisem Halina Proko-

zawsze znalazło się lekarstwo w po-

gości przyniósł coś ze sobą: Węgrzy

z zieleniną.

piw. Kalorii tu jednak nikt nie liczy, bo

staci jakiegoś dania.

– smażonego dzika, Polacy – żurek,

i tak spalą się przy ciężkiej pracy.

By o zaprezentowanych potra-

Szwajcarzy – ser, Niemcy – bawole

Myszyńska podpałka z rybą

Obcokrajowcy na suto zastawio-

wach nie zapomniano za kilka lat,

mleko.

200 g. mąki zasmażyć na oleju do złotego koloru. Następnie dodać 300 g.

ne stoły patrzą z rezerwą, bo jednak

organizatorzy festiwalu zdecydowali

Wciągając w płuca rześkie gór-

grzybowego bulionu, 5 ząbków podsmażonego na oleju czosnku, pieprz, sól,

nie każdy może sobie pozwolić na

się na zapisanie ich w wielkiej kuli-

skie powietrze, podziwiając widoki

zieleniny do smaku. Po czasie dorzucić 300 g. ugotowanej ryby i przysmaża się

łączenie kiszonej kapusty z mlekiem.

narnej księdze przepisów karpackiej

karpackie, przysłuchując się hucul-

5-10 minut. Podawać jako przystawkę

Gospodyni jednak twierdzi, że jeszcze

kuchni. Wkrótce kilku młodych ludzi

skim śpiewom, można się zgubić

nikt u nich nie miał problemów żołąd-

wyruszy na ekspedycję w głąb Kar-

wśród ogromu wrażeń. A do tego to

Pierogi na parze z makiem

kowych, bo wszystko jest przyrządza-

pat, by uzupełnić tę księgę.

jedzenie… Hucułki i Pokutynki pro-

Zamiesić ciasto z 8 szklanek mąki, 2 szklanek kwaśnego mleka, 4 jaja,

ne jak należy.

Za kilka miesięcy gaździny ze

ponują taaaakie dania, że większość

2 łyżki masła i łyżkę sody, 20 g soli. Gotowe ciasto należy pociąć na kwadraty,

Przy każdym rozstawionym na-

Spasu pojadą do Europy, by przed-

obecnych w życiu o istnieniu ich nie

dodając do środka masę.

miocie krąży garnek z różnego rodza-

stawić tam karpacką kuchnię na ku-

słyszała. Nozdrza chętnie chłoną za-

Masa: 0,5 szklanka maku, przetartego jedną łyżką miodu.

ju samogonką, robioną na śliwkach,

linarnych festiwalach we Francji, Wło-

pach smażonych prosiąt, wędzone-

Pierogi kładzie się na parę i trzyma się dopóki nie nabiorą żółtego koloru.

gruszkach, jabłkach, karpackich tra-

szech i Hiszpanii.

go sera, zupy grzybowej, gołąbków,

Gotowe polewa się miodem z orzechami.

wach, korzeniach drzew.

barszczu, fasoli i kapusty.