29

Kurier Galicyjski * 31 sierpnia - 17 września 2010

maGia krzemieŃca

Stan rozpaczy Chopina na wieść

JURIJ SMIRNOW

o dogorywającym Powstaniu Listopa-

tekst i zdjęcia

dowym Kornelia Parnas przyrównała

do analogicznej rozterki Konrada z III

Mag i czarodziej znów zja-

części „Dziadów” Adama Mickiewicza,

mówiącego: „Krzyknę żeś Ty nie oj-

wił się we Lwowie. Tym razem

cem świata, ale… carem”, bluźniercze

wybrał Poddasze Artystyczne

słowa kompozytora brzmiały bowiem

przy ul. Rylejewa 9. A to dzięki

wówczas: „Czy jeszcze Ci nie dość

staraniom organizacyjnym

zbrodni moskiewskich – albo – alboś

i inspiracji Bożeny Rafalskiej,

sam Moskal!”.

redaktor „Lwowskich Spo-

Skomponowane właśnie bezpo-

tkań”. Jak na maga przysta-

średnio po Powstaniu Listopadowym

ło, zaprezentował on wyniki

Preludium d-moll op. 28 Kornelia

swoich prac w postaci wy-

Parnas zinterpretowała jako „protest

stawy fotograficznej „Magia

śmiertelnie zranionej duszy [który jest]

Krzemieńca”. Magiem zaś był

jak bunt najszlachetniejszych uczuć

nie kto inny, tylko dobrze nam

przeciw niesprawiedliwości i krzyw-

znany, Georg Borysowski.

dzie, bunt przeciw porządkowi tego

Prawie dwa lata temu w KG pisali-

świata, protest przeciwko Bogu, które-

śmy o jego „Magicznym Lwowie”.

go nic nie zdoła wytrącić z równowagi

- Najpiękniejsze zdjęcia Lwowa

i obojętności”. Kornelia Parnas uznała,

i Kresów to zdjęcia właśnie Bory-

i przedwojennego życia kulturalnego

że kompozycja ta w twórczości Chopi-

sowskiego. – mówiła Bożena Rafal-

miast.

na zajmuje podobne miejsce, jak Wiel-

ska – Mistrz fotografii współpracował

Podczas tych kilku godzin na

ka Improwizacja w twórczości Adama

z redakcją „Gazety Lwowskiej”, póź-

Poddaszu, ludzie raz po raz wracali

Mickiewicza.

niej „Lwowskich Spotkań”. Jego prace

do wystawionych zdjęć, prawdopo-

Wśród pieśni Chopina autorka

były prezentowane na wystawach we

dobnie odkrywając dla siebie w nich

zwróciła uwagę na „Wojaka”, który

Lwowie i za granicą.

coś nowego za każdym razem. Nikt z

„tchnie duchem powstańczym. Przy-

Jak zwykle małomówny Borysow-

odwiedzających nie pozostał obojęt-

grywka [zaś] przypomina pobudkę

ski wyraził się poprzez swoje prace,

ny. To nazywam sztuką.

wojenną. W junackiej pieśni słyszysz

tam można zobaczyć jego rozumienie

Na końcu chciałbym zaznaczyć,

tętent rumaków i wrzawę bojową”.

piękna, jego intencje. Artysta od lat

jak ogromną rolę ogrywają starania

Kornelia Parnas podkreślała, że „ze

pracuje w technice czarno-białej.

„Lwowskich Spotkań” i Polskiego

wszystkich utworów Szopena naj-

Choć przedstawione zdjęcia pre-

Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięk-

rdzenniej polskimi są mazurki”. Traf-

zentowały miejsca powszechnie zna-

nych – to dzięki nim Polacy lwowscy

Georg Borysowski

nie rozróżniła mazurki na melancho-

ne i często również uchwycone przez

lijne („tło Polski porozbiorowej”) oraz

innych fotografów, te jednak mają w

pełne werwy („dziarskość, zamaszy-

sobie ogromną dawkę oryginalności

stość, zawadiactwo ludu Mazowsza”).

i niepowtarzalności. Można jedynie

Polonezy nazwała m.in. „heroicznymi

podziwiać technikę i umiejętność wy-

hymnami bojowymi”, będącymi „naj-

boru miejsca i czasu. Na zdjęciu Geo-

piękniejszym wyrazem rycerskości

rga Borysowskiego każdy element

polskiej”. Zauważyła przy tym, że

odgrywa swoją rolę – oświetlenie,

obecne są w nich dwa idiomy: wyra-

obłoki, tło.

żający chwałę oraz ból Ojczyzny.

- Wystawa ta powstała, ponieważ

Podsumowując twórczość Chopi-

Mariusz Olbromski poprosił mnie o kilka

na, Kornelia Parnas pisała, że „Zro-

zdjęć do swoich wierszy o Krzemieńcu.

dziły ją tryumfy i klęski Powstania

Listopadowego, nadzieje i zwątpie-

Tak więc w półtorej dnia powstała cała

nia emigracji, łzy i uśmiechy narodu

wystawa – wyjaśnia autor zdjęć.

polskiego! O Szopenie powiedzieć

Niektóre zdjęcia sprawiają nie-

można, że wcielił swą Ojczyznę w

samowite wrażenie. Jest w nich coś

muzykę”. Ponieważ artykuł powstał

z odwiecznych tajemnic powstawania

na przełomie 1918/1919 r., autorka

Świata i nieosiągalnych przestrzeni

mogła na koniec z radością zazna-

kosmicznych.

czyć, że pragnienia Chopina ziściły

Wystawę odwiedzili przyjaciele

się, bowiem „serce jego spoczywa w

Borysowskiego, przedstawiciele pol-

Podczas otwarcia wystawy

wolnej, niepodległej Polsce”.

skich organizacji lwowskich, konsul RP

***

mówić, ale jesteśmy świadkami upad-

mają szansę na spotkania w z dobrą

Marcin Zieniewicz. Dodatkowy klimat

rozpoczęli spotkanie od sprawdzonej

Warto na koniec nadmienić, że

ku tego miasta, ale także i wielu in-

sztuką i w doborowym towarzystwie.

stwarzała oprawa muzyczna, w wy-

melodii „Ta ostatnia niedziela”.

do rodziny Löwenherzów (Loewen-

nych miasteczek Galicji i Wołynia. Nie

Tak powinien wyglądać rozwój kultury

konaniu skrzypka Bogdana Kornyka i

- W Krzemieńcu byliśmy tylko raz

herzów) należał również Henryk Lo-

ma poporównywać tego dzisiejszego

polskiej na co dzień.

gitarzysty Sergiusza Gurkina – to oni

– mówi Kornyk – Przykro mi o tym

ewenherz (ur. 1871 r. we Lwowie, zm.

1936 r.), który także mieszkał we Lwo-

wie na ul. Piekarskiej 14. Był znanym

„Ludzie gościńca:

polskim patriotą pochodzenia żydow-

skiego, popierającym politykę Józefa

Piłsudskiego. Przez ponad trzydzieści

Papkin i inni” – spektakl plenerowy

lat prowadził we Lwowie kancelarię

adwokacką (1905–1936). Podczas

pokojowej konferencji w Wersalu (1919-

1920) reprezentował interesy Polaków

skiej Narodowej Akademii Rolniczej.

Stowarzyszenie Willa Decjusza,

tylko z udziałem polsko-ukraińskiego

z tzw. Małopolski Wschodniej, wcho-

Przedmiotem warsztatów była twór-

Stowarzyszenie Teatr Mumerus oraz

z zespołu uczestników, ale także w

dząc w skład polskich deputowanych.

czość Aleksandra Fredry i jej między-

Wiszniańskie Kolegium Lwowskiej Na-

obu krajach i z myślą o polskiej i ukra-

Henryk Loewenherz piastował również

narodowa recepcja.

rodowejAkademii Rolniczej serdecznie

ińskiej widowni.

godność posła oraz senatora II RP, był

Projekt „Ludzie Gościńca – Pap-

zapraszają do Pałacu Fredrów w Beń-

Po premierze w krakow-

także wiceprezesem Instytutu Badania

kin i inni” jest przedsięwzięciem o

kowej Wiszni i na Dziedziniec Muzeum

skiej Willi Decjusza spektakl

Spraw Narodowościowych w War-

charakterze edukacyjnym i promocyj-

Historycznego we Lwowie na spektakl

będzie prezentowany rów-

szawie, a w latach 1919–1927 człon-

nym jednocześnie. Jego założeniem

plenerowy „Ludzie gościńca: Papkin i

nież na Ukrainie:

kiem Rady Miasta Lwowa. Pomimo,

jest zarówno poszerzenie współpracy

inni” w reżyserii Wiesława Hołdysa.

– w Pałacu fredrów w

że stanowił przykład osoby całkowicie

kulturalnej pomiędzy Polską i Ukrainą,

Spektakl powstał w wyniku pol-

Beńkowej Wiszni 10 września

zasymilowanej z narodem polskim, do

w szczególności zaś pomiędzy regio-

sko-ukraińskich warsztatów teatral-

(piątek), godz. 17.00

końca życia pozostał wyznania mojże-

nami Małopolski i Obwodu Lwowskie-

nych, odbywających się na przełomie

– na Dziedzińcu Muzeum

szowego, choć jego rodzina w dużej

go, jak i podjęcie próby twórczego

sierpnia i września 2010 roku w Willi

Historycznego we Lwowie 12

części przeszła na katolicyzm. Dlatego

wyzyskania elementów wspólnego

Decjusza w Krakowie i w Pałacu Fre-

września (niedziela), godz. 16.00

także w obrządku katolickim odbył się

dziedzictwa kulturowego w nowych

drów w Beńkowej Wiszni. W warszta-

Wstęp wolny

jego pogrzeb na Cmentarzu Łyczakow-

interpretacjach i formach artystycz-

tach wzięła udział 50-osobowa grupa

Patronat nad projektem objął

skim we Lwowie.

nych. W odniesieniu do tych założeń,

aktorów i młodzieży ze Studia Teatru

Konsul Rzeczypospolitej Polskiej we

kG

przedsięwzięcie realizowane jest nie

Mumerus oraz studentów z Lwow-

Lwowie