przegląd wydarzeń

2

5 – 14 października 2010 * Kurier Galicyjski

komoroWski Na ukraiNie,

azaroW W WarszaWie

AZAROW: CMENTARZ W BYKOWNI

25 września CHARKÓW

ZOSTANIE OFICJALNIE OTWARTY

Napolsko-ukraińskimcmen-

tarzu ofiar totalitaryzmu w Char-

kowie-Piatichatkach odbyły

wojskowego oraz imam Tomasz Miśkie-

wanych oficerów Wojska Polskiego. W

się 25 września uroczystości

wicz, mufti Muzułmańskiego Związku

bruk wbudowana jest tablica z orłem w

upamiętniające 70. rocznicę

Religijnego w RP. Następnie odbył się

koronie i napisem: „W hołdzie ponad

Zbrodni Katyńskiej. Spoczywa

apel poległych. Po czym prezydent Ko-

4300 polskim oficerom, jeńcom wojen-

tam 4329 polskich oficerów z

morowski, premier Azarow i przedsta-

nym z obozu w Starobielsku i sowiec-

obozu jenieckiego w Starobiel-

wiciele Rodzin Katyńskich oraz innych

kich więzień zamordowanym przez

sku. We Mszy św., odprawionej

polskich instytucji cywilnych i wojsko-

NKWD wiosną 1940 r. w Charkowie

przez biskupa charkowsko-za-

wych złożyli wieńce pod ścianą z nazwi-

naród polski”. Wokół drogi, wyłożonej

poroskiego Mariana Buczka,

skami polskich oficerów. Opuszczając

czarną kostką bazaltową, znajdują się

wzięli udział m.in. prezydent

cmentarz Bronisław Komorowski zapalił

obudowane mogiły z krzyżami rzym-

Polski Bronisław Komorowski

znicze przy tablicy z nazwiskiem kpt.

skokatolickimi  i  prawosławnymi.

oraz premier Ukrainy Mykoła

Jakuba Wajdy, ojca reżysera Andrzeja

W południowej części cmentarza

Azarow.  Prezydent  Ukrainy

Wajdy, autora filmu „Katyń”.

umieszczono ścianę z prawosławnym

Wiktor Janukowycz nie mógł

W drodze z lotniska na cmentarz

krzyżem i nazwiskami zamordowa-

wziąć udziału w uroczystości,

prezydent Komorowski zatrzymał się

nych tu 2 743 mieszkańców Związku

gdyż przebywał w tym czasie

Bronisław Komorowski składa wieniec na polsko-ukraińskim

przy budynku byłego więzienia NKWD

Sowieckiego.

na sesji ONZ w Nowym Jorku.

cmentarzu ofiar totalitaryzmu w Charkowie-Piatichatkach

Prezydent  Komorowski  został

w Charkowie. Złożył wieniec pod znaj-

Ofiary zbrodni stalinowskich grze-

powitany oklaskami przez członków

Głos zabrał również premier, My-

Żarski, administrator ordynariatu po-

dującą się tam tablicą pamiątkową,

bano w zbiorowych mogiłach. Zazwy-

Rodzin Katyńskich. Najpierw pre-

koła Azarow. Podziękował Bronisła-

lowego.

upamiętniającą miejsce rozstrzelania

czaj znajdowało się w nich po kilka

zydent i premier złożyli wieńce przy

wowi Komorowskiemu za jego oso-

W homilii wygłoszonej po pol-

polskich oficerów.

warstw zwłok, umieszczanych jedne

pomniku sowieckich ofiar stalinizmu.

bisty wkład w otwarcie cmentarza w

sku i ukraińsku bp Marian Buczek

W drodze powrotnej Bronisław

na drugich. Gdy w 1969 r. dzieci ba-

Zabrzmiały salwy armatnie. Odegra-

Charkowie, gdy był ministrem obrony

podkreślił, iż wojny rozpoczynają się

Komorowski odbył rozmowę z pre-

wiące się w lesie natrafiły na groby,

no również hymn Ukrainy. Odbyły się

narodowej RP. Premier Ukrainy My-

w sercach ludzkich. Dlatego powin-

mierem Azarowem w siedzibie lokal-

ówczesny szef KGB Jurij Andropow

prawosławne modlitwy w intencji ofiar

koła Azarow zapewnił, że ukraiński

niśmy w swoich sercach budować

nych władz. Cmentarz o powierzchni

kazał zatrzeć ślady mordu na Pola-

totalitaryzmu. Przewodniczył im biskup

rząd wydzieli dodatkowe środki na

twierdze pokoju, kto bowiem ma Boży

2 ha leży na terenie byłego sanato-

kach. Dopiero w 1991 r. można było

Onufry, biskup pomocniczy metropolity

rozszerzenie i rozwój kompleksu pa-

pokój, nie podniesie ręki na człowieka

rium KGB w dawnej wsi Piatichatki,

dokonać wstępnych oględzin miejsca.

charkowskiego patriarchatu Moskiew-

mięci ofiar represji komunistycznych

– stwierdził. Kaznodzieja zaznaczył,

która obecnie jest dzielnicą strefy le-

Odkryto wtedy dwa masowe groby ze

skiego Nikodema. Towarzyszył mu bp

w Bykowni pod Kijowem.

że geneza zbrodni katyńskiej sięga

śno-parkowej Charkowa. Spoczywa

szczątkami około 320 oficerów Woj-

Jerzy (Pańkowski), prawosławny ordy-

- Kilka dni temu podpisałem decy-

Bitwy Warszawskiej 1920 roku, która

tam ok. 7,5 tys. zmarłych, w tym 4

ska Polskiego. Właściwych ekshuma-

nariusz Wojska Polskiego.

zję rządową o przekazaniu tego terenu

powstrzymała ateizm na granicach

303 polskich oficerów z obozu jeniec-

cji dokonano w 1994 i 1995 r.

Przed Mszą św. w polskiej części

na potrzeby parku pamięci Bykownia,

związku Sowieckiego. Spoczywający

kiego w Starobielsku. Zostali oni za-

Wmurowanie aktu erekcyjnego

cmentarza odegrano hymn narodowy.

a co więcej, damy na to niezbędne

w Piatichatkach polscy generałowie

mordowani w Charkowie w okresie od

i kamienia węgielnego pod budowę

Głos zabrał Bronisław Komorowski.

pieniądze – podkreślił szef ukraińskie-

walczyli wcześnie w wojnie polsko-

kwietnia do czerwca 1940 r. Oficerowie

polsko-ukraińskiego cmentarza ofiar

Przypomniał, że obchodzimy 10. rocz-

go rządu.

bolszewickiej 1920 roku. Bp Buczek

Wojska Polskiego i innych formacji mi-

totalitaryzmu odbyło się 27 czerwca

nicę zwycięstwa prawdy o zbrodni ka-

Premier Azarow zapewnił w 70.

przypomniał, że ziemia charkowska

litarnych II Rzeczypospolitej walczyli

1998 r. z udziałem prezydentów: Polski

tyńskiej, to znaczy oddania do użytku

rocznicę zbrodni katyńskiej, że naród

była w latach trzydziestych ziemią

we wrześniu 1939 roku w obronie

Aleksandra Kwaśniewskiego i Ukrainy

trzech cmentarzy, gdzie spoczywają

ukraiński podziela ból Polaków.

krwawą, gdzie pomordowano rzesze

Lwowa, Twierdzy Brześć, Grodna, Wil-

Leonida Kuczmy. W homilii, podczas

polscy oficerowie. Oddał hołd zamor-

Przemówiła również Ewa Gru-

ludzi różnych narodowości i wyznań

na, Równego, Stanisławowa i innych

odprawionej wówczas Mszy św., bi-

dowanym przed 70. laty, jak również

ner-Żarnoch z Federacji Rodzin Ka-

tylko dlatego, że chcieli żyć w wolno-

miejscowości zajmowanych przez Ar-

skup polowy Sławoj Leszek Głódź po-

tym, którzy przyczynili się do wygrania

tyńskich, której ojciec pochowany jest

ści. Zauważył, że zgoda między naro-

mie Czerwoną. Jest wśród nich ośmiu

wiedział, że wspólny cmentarz w char-

„bitwy o pamięć” o tej zbrodni, zwłasz-

w Piatichatkach. Przypomniała, że 4

dami musi być budowana na prawdzie

generałów: Stanisław Haller, Leonard

kowskim lesie może stać się ważnym,

cza Januszowi Krupskiemu; Januszo-

kwietnia br. premier Rosji Władymir

i przekroczeniu ran zadanych przez

Skierski, Leon Billewicz, Aleksander

symbolicznym miejscem polsko-ukra-

wi Kurtyce i Andrzejowi Skąpskiemu.

Putin publicznie przyznał, iż oficero-

wyrządzone w przeszłości zło. Obecne

Kowalewski, Kazimierz Orlik-Łukoski,

ińskiego pojednania. Kamień węgiel-

Wyraził nadzieję na otwarcie czwarte-

wi polscy zostali zamordowani przez

pokolenie jego zdaniem; nie odpowia-

Franciszek Sikorski, Konstanty Plisow-

ny ufundowany przez Stowarzyszenie

go cmentarza, związanego ze zbrod-

NKWD. Jednak trzy dni później ka-

da za winy swoich przodków. Polska

ski i Piotr Skuratowicz. Pochowano tu

Rodziny Katyńskich z Opolszczyzny,

nią katyńską w Bykowni, pod Kijowem.

tastrofa smoleńska zepchnęła znów

i Ukraina powinny pokazać Europie,

też około 500 polskich cywilów, wy-

pobłogosławił w Watykanie papież

Chciałby on, aby te cztery cmentarze

pamięć o zbrodni katyńskiej na dal-

że można sobie przebaczyć i tworzyć

wiezionych po 1939 r. ze wschodnich

Jan Paweł II.

upamiętniały nie tylko zbrodnię, ale

szy plan. Podkreśliła, że oprócz po-

jedność; mówił ordynariusz charkow-

terenów Polski, zajętych przez ZSRR.

Cmentarz otwarto 17 czerwca

i wspólny los narodów w czasie syste-

stawionych przez Rodzinę Katyńską

sko-zaporoski. Zaznaczył równocze-

Oprócz Polaków nekropolia kryje też

2000 r. W uroczystości wzięli udział

mu totalitarnego.

pomników głównie na cmentarzach

śnie, że nie czujemy żalu do całego na-

ciała Ukraińców, Rosjan i Żydów; ofiar

premierzy: Polski Jerzy Buzek i Ukra-

Komorowski podkreślił, że za kilku-

z garścią ziemi z mogli oficerów nie

rodu rosyjskiego za zbrodnię katyńską,

stalinowskiego terroru z lat 1937-38.

iny Wiktor Juszczenko. Uroczystą

nastoma literami, którymi zapisane są

ma pomnika postawionego ofiarom

tylko do bezpośrednich jej sprawców.

Centralnym elementem cmentarza

Mszę św. odprawił wówczas na terenie

imię, nazwisko, data urodzenia i śmierci

zbrodni katyńskiej przez Polskę.

Po Mszy św. odśpiewano hymn

o powierzchni ponad 2 ha jest ołtarz,

nekropolii bp Sławoj Leszek Głódź.

każdego z oficerów kryje się życie kon-

Podczas Mszy św., odprawianej

„Boże coś Polskę”. Modlitwy w intencji

który wraz z pamiątkową ścianą, krzy-

Pragniemy, aby ten cmentarz stał się

kretnego człowieka. – Takie indywidual-

z ceremoniałem wojskowym, psalm

spoczywających w Piatichatkach odmó-

żem i podziemnym dzwonem stanowi

miejscem spotkania naszych narodów

ne upamiętnienie ofiar – to triumf prawdy

odśpiewano pod ukraińsku, choć cała

wili prawosławny ordynariusz wojskowy,

rodzaj otwartej kaplicy. Prowadzi do

w duchu prawdy i miłości – powiedział

nad totalitaryzmem, które chciał wyma-

liturgia sprawowana była po polsku.

bp Jerzy (Pańkowski), ks. Wiesław Ży-

niej alejka z 3 809 tabliczkami, na któ-

hierarcha w homilii.

zać je z pamięci – stwierdził prezydent.

Ewangelię odczytał ks. płk. Sławomir

tek z ewangelickiego duszpasterstwa

rych umieszczono nazwiska pomordo-

KAI / PAP

podziękowanie

oferta stypendialna muzeum historii polski

Fundusz Stypendialny, finanso-

gać się osoby, mające co najmniej tytuł

Termin nadsyłania zgło-

wany przez Muzeum Historii Polski,

magistra lub tytuł równorzędny.

szeń upływa 30 października.

Społeczność polska ziemi lwowskiej, składa serdeczne

wspiera badania naukowe nad histo-

Stypendia przyznawane są zwy-

Więcej informacji znaleźć

podziękowania ks. proboszczowi Zbigniewowi Nideckiemu z

rią Polski i przedsięwzięcia, propa-

cięzcom konkursu na najlepszy projekt

można na stronie interne-

gujące wiedzę o dziejach Polski za

o charakterze edukacyjnym, populary-

parafii św. Jozefa w Chlebowie oraz paniom Henryce Kapeli

towej  stypendia.muzhp.pl,

granicami państwa.

zatorskim bądź badawczym, rozstrzy-

ewentualne zapytania pro-

i Krystynie Szeli z PZC Caritas w Chlebowie, za wieloletnia

Tegoroczny konkurs jest czwartą

ganego przez specjalnie powołane

szę kierować na adres sty-

pomoc, przekazywaną w postaci bezcennych dla nas leków.

edycją działania Funduszu. Oferta sty-

jury, na okres od jednego do trzech

pendia@muzhp.pl.

Bóg zapłać za Waszą życzliwość i ofiarność.

pendialna Muzeum skierowana jest do

miesięcy z możliwością przedłuże-

cudzoziemców, zajmujących się histo-

nia. O stypendium można ubiegać się

www.kijow.polemb.net

Wdzięczni kresowiacy

rią Polski. O stypendium mogą ubie-

wielokrotnie.