reset czy kontynuacja?

6

5 – 14 października 2010 * Kurier Galicyjski

co zakończyć?

przygotowana przez pana mini-

terów, ale wybór każdego bohatera

stra Boniego. Istnieje bardzo inte-

niesie za sobą konsekwencje. Mu-

resujący dokument w sensie wska-

szę powiedzieć, że z punktu widze-

co kontynuować?

zywania szans rozwojowych Polski,

nia efektywności politycznej – to było

sposobów realizacji tych szans, ale

jedno z najbardziej dramatycznych

wydaje mi się, że niezwykle charak-

wydarzeń w ostatnim czasie na styku

co rozwinąć? – jan malicki

terystycznym jest fakt, że w tym do-

polsko-ukraińskim. Dlatego, że z jed-

kumencie nie ma punktu pod tytułem

nej strony ta decyzja pana prezyden-

„Polityka zagraniczna”, w tym „Poli-

ta Juszczenki wygenerowała całą

tyka Wschodnia”, jako generator roz-

wielką akcją oburzenia ze strony śro-

Na te pytania odpowiadał dy-

woju i modernizacji Polski. Tam, w tym

dowisk kresowych. Oburzenia, które

rektor Studium Europy Wschodniej

dokumencie, generatorem rozwoju

wynikało z takiego przekonania, że

Uniwersytetu Warszawskiego Jan

jest członkowstwo w Unii Europejskiej

człowiek, który stworzył organizację,

Malicki, który zgodził się z Bogu-

i fundusze Unijne, co oczywiście jest

której symbolem jest w kontekście

miłą Berdychowską co do tego, że

prawdą. Natomiast to, że planiści nie

polskim – antypolska akcja na Wo-

nie ma konieczności zmiany zasad

dostrzegają, że polityka zagraniczna,

łyniu i w Galicji Wschodniej, że ten

w stosunkach polsko-ukraińskich, a

w tym polityka wschodnia, również

człowiek staje się bohaterem. Ta de-

zwłaszcza już w kwestii polskiej poli-

może generować rozwój, wydaje

cyzja była również w sposób niezwy-

tyki wschodniej. „Jestem absolutnym

mi się dość charakterystyczne. Tym

kły efektywny wykorzystywana, po

zwolennikiem tekstu, który pani Bo-

trzecim, najważniejszym elementem,

prostu, przez przeciwników aktywnej

gumiła Berdychowska ogłosiła w tej

który jest źródłem obecnej debaty o

polityki wobec Ukrainy pod tytułem,

dyskusji w Polsce, w ramach publika-

polskiej polityce wschodniej jest poja-

że nie ma punktów wspólnych, jeżeli

cji w dzienniku „Rzeczpospolita”, na

wienie się po raz pierwszy od chwili

po 20 latach współpracy, ukraiński

temat Giedroycia i polityki wschod-

odzyskania niepodległości zupełnie

prezydent podejmuje taką decyzję”.

niej – powiedział prof. Malicki. – Nie

znaczącego lobby, które uważa, że

Berdychowska nie ukrywała, że ta

ma powodu do stwierdzenia, że pol-

dotychczasowa polityka wschodnia,

decyzja w tym sensie była trudna

ska polityka wschodnia się nie udała.

[czytaj polityka ukraińska] zakończy-

też dla zwolenników współpracy z

Właściwie wprost przeciwnie”. Dalej

ła się nieporozumieniem. Zakończyła

Ukrainą, ponieważ w gruncie rzeczy

zwrócił uwagę na to, że koniecznym

się klęską, w związku z czym trzeba

ona była nie do wytłumaczenia dla

jest odważne patrzenie, szczere od-

próbować innego rozwiązania, to

polskiego odbiorcy. Bogumiła Ber-

ważne wypowiedzi i szczera dysku-

znaczy należy nadać wyjątkowego

dychowska wspomniała też o reakcji

sja w sprawach polsko-ukraińskich

znaczenia relacjom polsko-rosyjskim.

na rajd „Śladami Bandery”. „Mi się

nia się swoim doświadczeniem w tym

i na to sobie mogą pozwolić przede

ta Kaczyńskiego przed nominacją

Po raz pierwszy, tak jak już mówiłam,

wydaje, że przy tej okazji zabrakło

kierunku współpracy, zwłaszcza Uni-

wszystkim środowiska naukowe,

Bandery. „Są pewnie, również cza-

od odzyskania niepodległości w sen-

ukraińskiego głosu, który by mówił,

wersytet Warszawski, jego Studium

ponieważ siłą rzeczy środowiska ofi-

sami w polityce, osobiste elementy,

sie faktycznym, publicznie sformu-

że jest to po prostu nierozważna ini-

Europy Wschodniej, które posiada

cjalne są skrępowane: obowiązkami,

które wpływają bardzo na bieg, na

łowano tego rodzaju tezy, jak mówił

cjatywa, że trzeba sobie podarować

wielkie doświadczenie w kształceniu

tym co można powiedzieć, czego nie

oceny ogólne” – zauważył Malicki.

przede mną prof. Kamiński takie

tę inicjatywę. Być może ktoś i mówił,

„neo-endeckie” pogłosy były obecne

jednak wypowiadano to chyba szep-

stypendystów ze Wschodu. Najwię-

można powiedzieć, a uniwersytet

Jego zdaniem, po doświadczeniu

w polskim życiu politycznym, ale jak

tem”.

cej kandydatów jest, jak zawsze, z

daje tę niezastąpioną wolność. Za-

otrzymanym na początku 2010 roku,

to słusznie profesor mówił – podskór-

Co się dzieje w ostatnim czasie?

Ukrainy.

znaczył, że gdyby był urzędnikiem

trzeba zapomnieć o przekonaniu, że

nie. Publicznie tego rodzaju głosy się

W ostatnich miesiącach? – pytała

Dyrektor Jan Malicki ostrzegł,

państwowym, to by oczywiście nie

stosunki polsko-ukraińskie automa-

nie pojawiały. Teraz się pojawiają.

Bogumiła Berdychowska. Jej zda-

ażeby ministrowie spraw zagranicz-

mógł tego powiedzieć, co przygoto-

tycznie są dobre, a Polska popiera

Fundamentem dotychczasowej pol-

niem w świecie politycznym obser-

nych Polski i Ukrainy nigdy nie po-

wał w referacie pt. „Stosunki polsko-

proeuropejskie dążenia Ukrainy. Nie

skiej polityki wschodniej były oczywi-

wujemy koniec konsensusu w spra-

pełnili takiego błędu z tłumaczeniem

ukraińskie po 2010: co zakończyć?

zawsze zresztą tak mocne. Czasem

ście relacje polsko-ukraińskie i trzeba

wie polskiej polityki wschodniej. „W

słowa „reset” jak ich koledzy Ame-

Co kontynuować? Co rozwinąć?”

wyglądało na to, że Polska pragnęła

sobie jasno powiedzieć, że pewne pro-

Polsce trwa w tej chwili bardzo ostry

rykanie, którzy tłumaczyli to słowo

Zdaniem Jana Malickiego, po kilku-

tego bardziej od Ukrainy, co dzisiaj

cesy czy wydarzenia, do których do-

spór polityczny na ten temat. Nagle

w języku rosyjskim jako „przeładu-

nastu latach, w stosunkach elit ukra-

wydaje się przynajmniej śmiesznie.

szło na Ukrainie, w sposób niezwykle

znaleźliśmy się w takiej sytuacji,

nek”. Ażeby nie próbowali przebu-

ińskich i polskich, na szczeblu naj-

Również musimy zapomnieć o mi-

istotny, wpłynęły na percepcję całej

kiedy również polityka zagranicz-

dowywać, korygować stosunków

wyższym następuje przełom z dwóch

cie, że najważniejsze są stosunki na

dotychczasowej polskiej polityki”.

na stała się przedmiotem bardzo

polsko-ukraińskich na nowo.

przyczyn. Polskie kręgi polityczne z

najwyższym szczeblu, czego mamy

Zdaniem Bogumiły Berdychow-

ostrego sporu politycznego. Nie ma

W 10. rocznicę śmierci Jerze-

prezydentem Lechem Kaczyńskim

najlepsze potwierdzenie na przykła-

skiej, permanentny kryzys polityczny,

dziedzin i terytorium wyłączonych z

go Giedroycia Jan Malicki przypo-

na czele, były w bliskich i ciepłych

dzie Juszczenko – Kaczyński. Może

w który wpadła Ukraina niecały rok po

tego sporu, który się toczy między

mniał, że ten wielki człowiek za-

stosunkach z ukraińskim prezyden-

też się okazać, i to będzie bolesne

Pomarańczowej Rewolucji również

dwoma głównymi partiami politycz-

powiadał, iż kluczowym pytaniem

tem Juszczenką oraz jego otocze-

dla strony polskiej, że trzeba będzie

odcisnął swoje piętno na postrzega-

nymi, czyli Prawem i Sprawiedliwo-

we współpracy z Ukrainą, ważnym

niem. Wybór Wiktora Janukowycza

skończyć z przekonaniem, że Ukra-

niu Ukrainy i możliwości współpracy

ścią i Platformą Obywatelską. Także

też dla bezpieczeństwa Polski, jest

na prezydenta Ukrainy zniszczył tę

ina dąży do eurointegracji. Może się

z Ukrainą w Polsce. Dalej zaznaczy-

„nieekomomiczność”, czyli marno-

uznanie bez żadnych wątpliwości

idyllę. Stało się to niezależnie od

okazać, że Ukraina nie tylko zrezy-

ła, że było też mało zrozumienia ze

trawstwo dotychczasowego wysiłku

niepodległości i bezpieczeństwa

tego, że polscy eksperci przewidzie-

gnuje ze wszystkich uchwał Jusz-

strony ukraińskiej, że dotychczaso-

i dorobku w danym wypadku relacji

Ukrainy przez Moskwę. Giedroyć

li zwycięstwo Janukowycza. Jednak

czenki, ale również ze swego part-

wa polska polityka wschodnia – to

polsko-ukraińskich. Tu jeszcze raz

uważał to za zasadę podstawową

w tej sprawie najważniejszą była

nera strategicznego i pójdzie nie na

jest pewny wysiłek, pewne działa-

wracam do wystąpienia pani Hna-

dla rozwoju dobrych relacji polsko-

jedna z ostatnich decyzji Juszczen-

Zachód a w kierunku wschodnim.

nie, które przynajmniej od czasu do

tiuk. Absolutnie zasadnicze rzeczy

rosyjskich. „Nie inaczej, a właśnie

ki o mianowaniu Stepana Bandery

Tego nie można wykluczać. Jan

czasu powinno być dostrzeżone w

powiedziała: po prostu marnujemy

tak – podkreślił Jan Malicki. – Bez-

Bohaterem Ukrainy. Oczywiście, że

Malicki zwrócił także uwagę na to,

sensie aprobatywnym przez ukraiń-

swoją pracę. Przy czym pracę, która

pieczeństwo, niepodległość Ukra-

Ukraina ma prawo decydować, kto

że Ukraina od pierwszego dnia swej

skiego partnera. Dodała, że niejed-

nie dotyczy tylko sfery humanitarnej,

iny, jako kluczowe zabezpieczenie,

jest bohaterem tego kraju. To jest

niepodległości miała aż kilkudzie-

nokrotnie ona sama była świadkiem

kulturalnej, edukacyjnej, ale również

zapewnienie bezpieczeństwa Polski.

jasne i zrozumiałe. „To nie jest na-

sięciu partnerów strategicznych,

takich sytuacji, kiedy ukraińscy part-

handlowej, ekonomicznej... Marnuje-

A wbrew temu, co się często mówi

sza sprawa – zaznaczył Jan Malicki.

chociaż dla Polaka oraz prawdziwe-

nerzy traktowali polskie propozycje

my! W gruncie rzeczy nie wiadomo,

na temat Giedroycia, jak najlepsze

– Tylko tak jak pani Berdychowska

go polityka, jak też dla niego osobi-

jak absolutnie coś oczywistego, bo

dlaczego. Jeżeli chodzi o polskie

stosunki z Rosją pod warunkiem, że

powiedziała, są tego konkretne

ście, to brzmi śmiesznie. Odpowia-

przecież Polska innej polityki pro-

podwórko, w debacie o polityce za-

Moskwa gwarantuje niezależność

konsekwencje. Jak również inne

dając na drugie pytanie, Jan Malicki

wadzić nie może. Nie było reakcji na

granicznej pojawił się język, którego

Ukrainy. Tak to było u Giedroycia,

sprawy, które spowodowały, że było

zaznaczył, że kontynuować trzeba

rzeczy, które wydawało się, powinny

przez 20 lat nie było – język neod-

a nie odwrotnie”. Jan Malicki wspo-

takie poruszenie w Polsce”.

wszelkiego  rodzaju  działalność

wywoływać reakcję. Np. w sytuacji,

mowszczyzny. Czy udało się naszym

mniał też, że pertraktacje Giedroycia

Po stresie politycznym i histo-

społeczną, zwłaszcza na poziomie

kiedy jednym podpisem pani premier

oponentom wprowadzić do obiegu

z emigracją ukraińską trwały w cią-

rycznym, który przeżyło środowisko

regionalnym, na poziomie miast,

Tymoszenko zmieniła umowę gazo-

publicznego tezę, kwestionującą w

gu kilkudziesięciu lat oraz wezwał

polskie po odznaczeniu Bandery,

uczelni wyższych, szkół itp. Przede

wą w wyniku, której Polska została

sposób zasadniczy, że dotychcza-

obecnych uczestników konferencji

nazwisko którego w Polsce kojarzy

wszystkim, kontynuować stosunki w

pozbawiona 2 mld metrów sześcien-

sowa polityka wschodnia była po-

w Jaremczy do tego, by nie narze-

się z UPA i różną oceną jej działal-

dziedzinie nauki i oświaty. Bardzo

nych gazu, które były wcześniej za-

rażką albo klęską, albo czymś w tym

kali, a pracowali, każdy na swoim

ności po obu stronach. Jednak jesz-

ważnym jest także poparcie poza-

kontraktowany. „Ja nie spotkałam się

rodzaju. I na końcu powiem, że w

z żadną publikacją ukraińską, która

moim przekonaniu, obecny stan re-

miejscu i na swoim stanowisku,

cze ważniejsze było to, że prezy-

rządowych organizacji polskich. W

by w ogóle o tym mówiła” – zauważy-

lacji polsko-ukraińskich – to bardzo

by dokonywać coś rzeczywistego

dent Juszczenko nie zwrócił uwagi

ciągu ostatnich 20. lat pokazały się

ła Berdychowska. Z powodu nadania

trudny moment. Uważam, że to jest

i konkretnego dla rozwoju stosun-

na ocenę i możliwą reakcję strony

ze strony bardzo pozytywnej. Jan

Stepanowi Banderze przez prezy-

moment kryzysu, przy czym wydaje

ków polsko-ukraińskich. „Jeżeli tak

polskiej, na Polskę, która miała być

Malicki uważa, że przede wszystkim

denta Juszczenkę tytułu „Bohatera

mi się, że nie wszystko jeszcze stra-

będzie, to osiągniemy sukces w tej

partnerem strategicznym Ukrainy.

trzeba kształcić i rozwijać elity, przy-

Ukrainy” Bogumiła Berdychowska

cone. Tak jak z kryzysu chorobowe-

trudnej, omalże beznadziejnej spra-

Jan Malicki stwierdził, że prezydent

gotowywać kadrę we wszystkich

powiedziała: „To Ukraińcy będą so-

go można wyjść wzmocnionym lub

wie” – przekonywał trochę żartobli-

Juszczenko nawet nie zdobył się na

możliwych dziedzinach. Polska w

bie wybierać i wybierają sobie boha-

też chory może umrzeć”.

wie Jan Malicki.

to, aby zatelefonować do prezyden-

tej sprawie ma możliwość podziele-