reset czy kontynuacja?

10

5 – 14 października 2010 * Kurier Galicyjski

osiągnięcie takiego poziomu rozwo-

dominować w rozważaniach na temat

cokolwiek zmienić wspólna organizacja

tów, założone przez placówki z Lublina

skiej okazała się bardziej pobożnym

ju gospodarczego, jaki zagwaranto-

dwustronnych kontaktów, mianowi-

Euro 2012 okazała się nadmiernie

– Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodow-

życzeniem, niż opartą na realnych

wałby niezależność polityczną kraju.

cie nad relacjami gospodarczymi.

optymistyczna, gdyż z punktu widze-

skiej, Katolicki Uniwersytet Lubelski,

przesłankach. Kijów szybko zoriento-

Pozostaje ona uzależniona od Rosji,

Oczywiście, o sprawach trudnych dla

nia przeciętnego zjadacza chleba,

Instytut Europy Środkowo-Wschodniej,

wał się, że ani nie spełnia warunków

wciąż żywe są powiązania, sięgające

obu narodów nie wolno zapominać,

współpraca jest niezauważalna. Oba

oraz dwa uniwersytety kijowskie i lwow-

członkostwa w zachodnich strukturach,

czasów Związku Radzieckiego, a gaz

ale nie wydaje się, że powinny one

kraje realizują przedsięwzięcie obok

ski. Faktem jest, że brak osobowości

ani dążenie ku nim nie jest bezpieczne

pozostaje ważnym argumentem wielu

nadal być pierwszoplanowymi. To w

siebie, owszem obserwując sąsiada,

prawnej kolegium, wystąpienie zeń KU-

ze względu na ryzyko użycia przez

dyskusji. Tymczasem wydaje się, że

dziedzinie, jaka stanowi zasadniczą

lecz niekoniecznie współdziałając.

L-u i Instytutu we wrześniu 2009 roku

Rosję argumentów przeciw opusz-

Polska mogłaby wspomóc Ukraińców

część kontaktów międzynarodowych

I podczas gdy chyba większość Po-

mogły zaniepokoić ukraińskich partne-

czeniu moskiewskiej strefy wpływów

w budowie właśnie tego rodzaju na-

nie dzieje się najlepiej, a jednak błę-

laków potrafi dyskutować nad rajdem

rów, lecz uznanie, że w tej sytuacji roz-

z dziedziny tak zwanych miękkich

cjonalizmu, zamiast dać się wpędzać

dy popełniane na tej płaszczyźnie nie

rowerowym 2009 roku, poświęconym

sądniejszym miałoby być zwrócenie się

zagrożeń, związanych z szeroko pojętą

w dyskusje nad nacjonalizmem ide-

są specjalnie nagłaśniane. Ukraina

pamięci Bandery, to niewielu wskaże

z analogicznym pomysłem powołania

gospodarką, ani też Zachód nie nalega

ologicznym, jaki w przypadku Ukrainy

nie należy do tych rynków, z któ-

co w minionych latach poza niechęcią

takiej placówki w Białorusi czy które-

na to, by Ukraina wyszła z Europy

sprawia wrażenie raczej patriotyzmu,

rymi Polacy chętnie współpracują.

połączyło oba narody. Jak na podstawę

goś z krajów kaukaskich raz jeszcze

Wschodniej. Olbrzymi kraj, obarczony

na którego kształt nikt nie miał lep-

Niezrozumiały jest dla nich gąszcz

długoterminowej efektywnej współpra-

unaoczniło, iż deklaracje w dwustron-

wciąż postkomunistyczną spuścizną,

szego pomysłu.

przepisów prawnych i zasady ich sto-

cy to chyba jednak za mało.

nych stosunkach to za mało.

w którym trwa permanentny kryzys

Polacy powinni dziś zweryfikować

sowania, przeraża monstrualna biu-

Jak się wydaje, Polacy powinni

Właściwie już od 1991 roku współ-

gospodarczy, zarazem pozostający

swój stosunek do Ukrainy. Zauwa-

rokracja, co w połączeniu z brakiem

jednak wreszcie zauważyć, że ich

praca polsko-ukraińska była w znacz-

pod wpływem Rosji, związany z nią

na wielu płaszczyznach, ekonomicz-

nej, wojskowej, ale i mentalnej, mógł

stać się co najmniej kością niezgody

w relacjach Brukseli z Moskwą. A na

pogorszenie ich kosztem Ukrainy

nikt nie miał ochoty. Polska polityka

przekonywania Zachodu, że gra jest

warta świeczki okazała się nieefek-

tywna, zabrakło argumentów, które

mogły być racjonalne i zrozumiałe, ale

też zabrakło wsparcia tych działań ze

strony samego Kijowa.

Entuzjazm 2004 roku zaowoco-

wał głównie hasłami, których w prak-

tyce nikt nie realizował. Polacy głośno

i chętnie mówiący o swoich zasługach

w umacnianiu ukraińskiej demokracji

nie chcieli, co zrozumiałe, brać odpo-

wiedzialności za klęskę iluzorycznych,

żyć, a raczej wreszcie głośno przy-

konsekwencji strony ukraińskiej w re-

w gruncie rzeczy, zdobyczy z Majdanu.

znać, że akcenty w dwustronnych

alizowaniu wspólnych przedsięwzięć

Oczywiście, jest to wewnętrzna sprawa

gospodarczych skutecznie zniechę-

kraj chociażby ze względu na swoje

nej mierze deklaratywna, a obietnice

Ukrainy, lecz skoro nie była nią poma-

kontaktach są wciąż źle rozłożone.

ca przedsiębiorców, czego politycy

położenie, a i możliwość wydawa-

przeważały nad liczbą skutecznych

rańczowa rewolucja może należałoby

Dlatego reset byłby tu wskazany.

zdają się nie dostrzegać. Obroty to-

łoby się łatwiejszego zrozumienia

przedsięwzięć. Jak wyjaśniali ten fakt

przyznać, że nie tylko zawiódł Jusz-

Ale niewystarczający, gdyż koniecz-

warowe pomiędzy Polską i Ukrainą

sąsiadów, co wynika właśnie z tej

przedstawiciele kolejnych rządów,

czenko, lecz także i Polska, i Unia Eu-

nie wydaje się utworzenie zupełnie

osiągnęły w 2009 roku 4573,6 milio-

problematycznej, trudnej wspólnej

wina spoczywała po stronie nieustan-

ropejska czy Pakt Północnoatlantycki.

nowych jakości we współpracy. Po-

nów USD, co oznacza że były o

historii, nie może dłużej funkcjono-

nych kłopotów na ukraińskiej scenie

Zabrakło bowiem pomysłu jak wyko-

wołanie do życia instytucji, jakie mo-

niemal 48% niższe niż w roku 2008.

wać w zawieszeniu, gdy mowa jest

politycznej czy zmian rządzących

rzystać entuzjazm, nadzieje i kredyt

głyby ukazać oba narody w nowym

W pierwszym kwartale 2010 roku

o jego polityce wschodniej. Człon-

stronnictw w Polsce, co jednakże

zaufania, jaki przed sześciu laty otrzy-

świetle, bez naleciałości stereotypów

nastąpiło co prawda, w porównaniu

kostwo w NATO i Unii Europejskiej

jest tłumaczeniem wątpliwej jakości.

mał od społeczeństwa nie tylko ukra-

„panów” i „rezunów”, jakie umożliwi-

z analogicznym okresem roku 2009,

także zobowiązują do dookreślenia

Skoro bowiem oba państwa mienią

iński prezydent, ale i Zachód.

łyby efektywną współpracę gospo-

ożywienie wzajemnej wymiany towa-

stosunków z sąsiednimi krajami, po-

się demokratycznymi, to w pewien

Polacy pożegnali Juszczenkę

darczą wydaje się niezbędne, by

rowej, wzrosły tak eksport polskich

zostającymi poza tymi strukturami, w

sposób powinno to predestynować

z ulgą, choć nie wyzbyli się obaw

Polacy i Ukraińcy nawiązali stosunki,

towarów, jak i import z Ukrainy, nie

tym właśnie z Ukrainą. W tej sytuacji,

do ciągłości w polityce zagranicznej,

względem Janukowycza. Nie mniej

odpowiadające wymogom XXI stule-

mniej, zajmuje ona obecnie dopiero

jak się wydaje, techniczne określenie

a nawet jeśli wprowadzane są w niej

skoncentrowały się one na linii sto-

cia. Oparte na zdrowej ekonomicznej

13. miejsce wśród najważniejszych

„reset” – to jednak za mało. Reset

zmiany, to przecież nie w sposób cią-

sunków z Rosją, nie ideologii i poli-

kalkulacji, która jest pewnym gruntem

odbiorców polskiego eksportu, a da-

– to poprawa pracy systemu, zakoń-

gły od niemal 20 lat.

tyki historycznej sprzecznej z poglą-

dla zacieśnienia wzajemnych relacji.

lekie 24. wśród dostawców towarów

czenie pracy urządzenia, mające na

Kiedy zwrócimy uwagę na wspo-

dami polskimi – tu raczej można było

To właśnie przedsięwzięcia ekono-

do Polski.

celu załadowania od nowa systemu

mnianą już krytykę, jaką Ukraińcy

mieć nadzieję, że nowy prezydent

miczne, umocnienie ukraińskiej go-

Po tym, jak Warszawa udzieliła

operacyjnego, sterowników lub in-

obłożyli przyjęcie traktatu o dobrym

porzuci drogę poprzednika i w tym

spodarki, podniesienie poziomu jej

poparcia pomarańczowej rewolucji,

nego oprogramowania. Nie mniej,

sąsiedztwie, przyjaznych stosunkach

zakresie Warszawa mogłaby zacząć

atrakcyjności dla zachodnich inwe-

nie wypadało wręcz przyznać się,

urządzenie pozostaje to samo, ist-

i współpracy, to zauważymy, że przy-

mówić o nowej jakości w stosunkach

storów, zwiększenie konkurencyjno-

że po objęciu władzy pomarańczowi

nieje więc obawa że reset staje się

woływano wówczas nie tylko fakt, iż

polsko-ukraińskich. Lecz już kwestia

ści, wprowadzenie innowacyjnych

wprowadzili, w ślad za Rosją, embar-

swoistą kontynuacją, dalsza praca

w Warszawie zabrakło odpowiedniej,

utworzenia polsko-ukraińskiej uczel-

technologii, a co za tym idzie przy-

go na polskie mięso. Rzadko mówi się

odbywać się będzie na tej samej ma-

oprawy tego wydarzenia, a i media,

ni wyższej w Lublinie przyniosła roz-

najmniej częściowe uniezależnienie

o ucieczkach polskich firm z Ukrainy,

trycy. Tymczasem w stosunkach pol-

i sami politycy, nie poświęcili mu

czarowanie.

od Rosji może sprawić, że Ukraina

o tym, że przedsiębiorcy nie wytrzy-

sko-ukraińskich jawi się konieczność

wiele uwagi. W dyskusji, jaka roz-

W lipcu 2010 roku Wołodymyr

zacznie być postrzegana jako kraj

mują presji kryzysu ekonomicznego,

wytworzenia nowych mechanizmów

pętała się jeszcze przed ratyfikacją

Semynożenko, wicepremier Ukrainy,

atrakcyjny dla Unii Europejskiej,

inflacji, „naginania” przepisów, uza-

współpracy dwustronnej, umożliwia-

tego dokumentu w Radzie Najwyższej

zaangażowany w tworzenie tej struk-

a także i NATO. Póki jednak sami

leżnienia ukraińskiej gospodarki od

jących wreszcie aktywne i efektywne

Ukrainy konieczność jego odrzucenia

tury, stracił stanowisko, co postawiło

Ukraińcy tego nie dostrzegą, a Po-

rosyjskich decyzji. Tylko w 2008 roku

kontakty. A te jak się wydaje powinny

uzasadniano między innymi brakiem

pod znakiem zapytania cały zamiar.

lacy nie dołożą starań aby wspomóc

z Ukrainy wycofano kapitał netto z

zasadzać się na dziedzinie, jaka w

potępienia ze strony polskiego Sej-

Zwłaszcza, że jednym z powodów

w takich przekształceniach swoich

tytułu polskich inwestycji bezpośred-

stosunkach międzynarodowych sta-

mu dla akcji „Wisła”, a deputowani

dymisji premiera był właśnie jego en-

sąsiadów, będziemy nadal mieć do

nich w wysokości 61,4 milionów euro

nowi podstawę ich trwałości, mianowi-

podkreślali, że nie wolno ich rodakom

tuzjastyczny stosunek do utworzenia

czynienia z polityką fasadową. War-

(84,5 milionów USD), a widoczna w

cie na powiązaniach gospodarczych

myśleć o Chełmie, Zamościu czy

Europejskiego Uniwersytetu Wschod-

szawa nie jest Moskwą i nie ma takiej

ostatnim czasie niewielka tendencja

i handlowych, adekwatnych do wy-

Przemyślu w kategoriach „naszych

niego. Na portalu internetowym www.

siły sprawczej, przekonywanie więc

zwyżkowa – to głównie sprawa in-

mogów XXI wieku. Oczywiście, prócz

miast”, podczas gdy Polacy stosują to

liga.net rzecznik prasowy rządzącej

Polaków o mocy ich oddziaływania

westycji banku PKO BP w należący

tego potrzebne są wszelkie przedsię-

określenie chociażby w stosunku do

partii Regionów Mykoła Łewczenko

na Kijów jest tworzeniem złudy, któ-

do niego „Kredobank”. Nawiasem

wzięcia, mające na celu poszerzenie

Lwowa. I dopiero argument szefa ko-

wprost stwierdził, że idea uniwersy-

ra chyba nikomu nie jest potrzebna.

mówiąc jednak w minionych latach

kontaktów na innych płaszczyznach,

misji spraw zagranicznych parlamentu

tetu polsko-ukraińskiego to pomysł

Dopiero gdy dostrzeżemy, że furt-

daje się też zauważyć znaczący

intensyfikację współpracy transgra-

Dmytra Pawłyczki, że dokument jest

„absurdalny dla Ukrainy” ze względu

ką do sprawnej współpracy i rze-

odpływ ukraińskich inwestycji z Pol-

nicznej, zbliżenie i otwarcie na siebie

gwarancją nienaruszalności zachod-

na dotąd wynegocjowane ustalenia,

czywistego rozwoju dwustronnych

ski – z 409,8 milionów euro w 2007

dwóch narodów, które dotąd opierają

niej granicy państwowej okazał się na

gdyż kraju zwyczajnie nie stać na wy-

stosunków jest nie kontrowersyjna

roku do 328,7 milionów w końcu roku

wiedzę o sobie głównie na stereoty-

tyle mocny, że za przyjęciem traktatu

asygnowanie na ten cel 2-3 milionów

historia i strach przed terytorialnymi

2008, co dobitnie świadczy, iż we

pach, przeniesienie w sferę nauki pro-

opowiedziało się 263 deputowanych.

euro rocznie. Zwłaszcza, że współpra-

zakusami, a rozbudowa sieci ekono-

wzajemnych relacjach nie dzieje się

blemów, wynikających z historii, jakie

Jednakże od tego czasu historia nadal

ca nie miała objąć po stronie polskiej

micznych powiązań, mamy szansę

najlepiej.

dziś ważą na polityce.

waży na wzajemnych relacjach, a z

żadnej uczelni warszawskiej, a „tylko”

przestać mówić o trwającej niemal

W przypadku Ukrainy, nie ma

Nacjonalizm i przeszłość stały się

Kijowa do Warszawy jest dalej, niż

lubelską, gdyż zalążkiem uniwersytetu

dwie dekady epoce deklaratywnych

raczej mowy o nacjonalizmie go-

dla Polaków tematami niejako za-

do Waszyngtonu, nie wspominając

miało stać się Europejskie Kolegium

stosunków polsko-ukraińskich.

spodarczym, który miałby na celu

stępczymi dla kwestii, jaka powinna

kG

już o Moskwie. Myśl jakoby miała tu

Polskich i Ukraińskich Uniwersyte-