11

Kurier Galicyjski * 5 – 14 października 2010

dla wiedzy i prawdy

pole walki. Wiele jest zdjęć, upamięt-

HALINA PŁUGATOR tekst

niających to wydarzenie, w którym

NATALIA KOSTYK zdjęcia

wziął udział obecny prezydent Polski

wego. Państwa europejskie nie rozu-

Bronisław Komorowski. W książce

„Polska i Ukraina w walce

miały polskiej polityki wschodniej. Tak

są też mapy, kopie dokumentów,

o niepodległość 1918-1920”

samo UNR nie otrzymała wsparcia w

schematy frontu. Do końca XX w.

– pod tym tytułem wydano

Europie. O tym wszystkim otwarcie

znajdowały się one pod klauzulą „Taj-

zbiór referatów z konferencji

napisaliśmy w książce”.

ne”. Można z nich się dowiedzieć, jak

historyków polskich i ukra-

W celu sumiennego ukazania

polscy deszyfranci przechwytywali

ińskich. Tym razem w języku

wszystkich historycznych i politycz-

radiogramy Lenina do Stalina.

ukraińskim. Jego prezenta-

nych perypetii, redaktorzy dodali do-

Z tysiąca wydanych w Polsce

cja odbyła się też niedawno w

kumenty z archiwów Nowego Yorku

egzemplarzy książki, 800 oddano na

centrumkulturalno-historycz-

i Ministerstwa Spraw Zagranicznych

Ukrainę, 200 zostało w polskich bi-

nym „Є” w Iwano-Frankowsku

Polski. Dotyczą one wizyt rządu UNR.

bliotekach, na katedrach ukrainistyki

(d. Stanisławowie). Wzięła w

Szczególnie ważną jest tu odezwa do

polskich uczelni, w ukraińskich wy-

niej udział pani Aleksandra

narodów świata z sierpnia 1920 roku.

dawnictwach i Instytucie Południowo-

Hnatiuk – prof. Uniwersytetu

Petlura zwraca się w niej z prośbą o

Wschodnim w Przemyślu, zajmującym

Warszawskiego i Akademii

pomoc dla młodego państwa ukraiń-

się historią przygranicza. W jednym,

Kijowsko-Mohylańskiej zara-

skiego do państw, które zwyciężyły

nawet takim wielkim wydaniu, nie da

zem. Uroczystość przebiega-

Niemcy. Ten dokument nie był znany

się oczywiście wszystkiego objąć. Jest

ła w przeddzień międzynaro-

ukraińskiej historiografii. Pan Krząstek

też przygotowywany do druku album

dowej naukowo-praktycznej

spotkał się jedynie z jedną publikacją,

Zamość – Zadwórze – Komarno.

konferencji „Ukraińsko-pol-

gdzie wspomina się ten dokument.

„Historiografia ukraińska różni się

skie stosunki dziś: „reset”

Ukazała się ona w Kanadzie.

od polskiej – mówi jeden z autorów

czy kontynuacja?”organizo-

Jeśli chodzi o polityczną stronę

książki, profesor Władysław Werstiuk

wanej przez „Kurier Galicyj-

problemu, to pierwszeństwo należy

z Instytutu Historii Narodowej Akade-

ski” i Narodowy Przykarpacki

do ukraińskich historyków. Napisali oni

mii Nauk Ukrainy. – Chcę jednak pod-

Uniwersytet im. Wasyla Ste-

trzy duże rozdziały omawianej książ-

kreślić, że przez lata niepodległości

fanyka.

ki. W wojskowych pytaniach, palma

naszego państwa, odbyło się znaczne

Prezentując książkę, redaktor,

pierwszeństwa przechodzi natomiast

zbliżenie dwu naszych narodów. Racje

pułkownik awiacji w stanie spo-

do polskich naukowców. Warszaw-

tego były niepodważalne. Mieszkaliśmy

czynku i wykładowca Studium Europy

ski naukowiec i wojskowy podkreślił

przecież od wieków w jednym państwie

Wschodniej, Tadeusz Krząstek zazna-

artykuły o obronie Zamościa, gdzie

– Rzeczypospolitej. Później, oba nasze

czył, że wydanie jest owocem pracy

Redaktor książki „Polska i Ukraina w walce o niepodległość

zginęło wielu młodych polskich żoł-

narody straciły niepodległość i odzyski-

grupowej historyków obu krajów. Mie-

1918-1920” płk Tadeusz Krząstek

wały ją już w ХХ w. Polakom szybciej to

ści ono wiele dokumentów archiwal-

się udało, a Ukraińcy otrzymali wolność

nych, zwłaszcza mapy wojskowe, któ-

dopiero w latach `90”.

re wcześniej nigdzie nie publikowano.

Powinniśmy się nauczyć wyko-

Warto podkreślić, że przedmowę do

rzystywać swoje zasoby historyczne.

ukraińskiego wariantu książki napisał

Historia zmienia się powoli w broń

śp. prezydent Polski Lech Kaczyński w

ideologiczną, która wpływa na kształ-

przeddzień tragedii smoleńskiej. Wy-

towanie  współczesnej  ukraińskiej

darzenia lat minionych stają się więc

identyczności. Co się tyczy pytań

pretekstem dla nowego spojrzenia na

ukraińskich, to odbyło się już 13 konfe-

wspólną historię obu państw, już bez

rencji naukowych z podtytułem „Trudne

uprzedzeń ideologicznych.

pytania”. Z pewnością, wiele tych py-

„Po raz pierwszy książkę wydano

tań i problemów wciąż „dręczy” część

dwa lata temu, – mówi pan Krząstek.

społeczeństwa w obu państwach. Są

– był to zbiór artykułów i występów

to przede wszystkim tematy rzezi wo-

uczestników konferencji naukowej w

łyńskiej, wojny polsko-ukraińskiej pocz.

Łucku, w której wzięli udział historycy

ХХ w., operacji „Wisła” itd.

z Ukrainy i Polski. Zasięgnąwszy rady

„Z historii, podobnie jak z puszki

u Konsula Generalnego Rzeczypo-

Pandory, można wszystko wyciągnąć,

spolitej Polski w Łucku Tomasza Ja-

– zaznaczył płk. Krząstek. – Przed

nika, postanowiliśmy wszystko wydru-

Podczas prezentacji

przeprowadzeniem kolejnej konfe-

kować bez redagowania. W ten spo-

rencji pomyśleliśmy jednak o tym, że

sób, chcieliśmy przedstawić poglądy

politykę obu państw, w których na po-

123 lata. Nasze państwo podzielono

nierzy. Przypominamy, że w obronie

na planie pierwszym trzeba zawsze

ukraińskich i polskich specjalistów na

czątku ХХ w. doszło, nie bez trudno-

między Austro-Węgrami, Niemcami

tej wzięła udział brygada Strzelców

omawiać pytania, które jednoczą na-

wspólną historię. Były one też czasami

ści, do ustanowienia braterskich sto-

i Rosją. Później, nie mieliśmy nawet

Siczowych pod dowództwem pułkow-

sze narody, sprzyjają ich zbliżeniu.

kontrowersyjne. Tak więc i ukraińscy,

sunków. Mamy tu na myśli podpisanie

wsparcia państw zachodnich. Anglia

nika Marka Bezruczki. Jak w polskiej,

Dzięki pomocy polskiej ambasady

i polscy czytelnicy otrzymali możliwość

umowy między Piłsudskim i Petlurą

wymagała od nas zakończenia wojny

tak i w ukraińskiej literaturze są różne

na Ukrainie oraz konsulatów, odbyło

wybrać potrzebną i możliwą dla siebie

w 1920 roku. „Polska nie mogła do-

z Rosją. Przedstawiciele misji angiel-

oceny tej bitwy. Dziesięć lat temu, w

się wiele prezentacji tej książki. Wiele

do przyjęcia koncepcję”.

prowadzić Ukrainy do niepodległości

skiej postawili nam ultimatum: jeśli

Zamościu odbyło się wielkie spotka-

osób dostało też możliwość z nieco

Książka jest niewątpliwie intere-

tak, jak chciał tego Piłsudski – mówi

nie skończą się działania wojenne,

nie polskich i ukraińskich oficerów,

innego punktu widzenia spojrzeć na

sująca. Jest to przede wszystkim ze

pan Krząstek. – Byliśmy zniewoleni

Polska nie otrzyma wsparcia finanso-

konferencja naukowa i wycieczka na

stosunki polsko-ukraińskie”.

względu na zewnętrzną i wewnętrzną

chciał być pochowany  interesujesz się historią i kulturą polski?

List

szukasz nowych inspiracji

do redakcji w rodzinnym lwowie

fotograficznych?

Zapraszamy na młodzieżowe 5-dniowe warsztaty historyczno-fotograficzne

W ostatnim numerze „Kuriera

tym domu pozostał aż do czasu, gdy

nym Lwowie. O tym często nam mó-

„Polacy na Bukowinie”!

Galicyjskiego” zaniepokoił mnie ar-

poczuł się trochę lepiej.

wił i modlił się o to.

Program warsztatów przewiduje: poznanie historii Czerniowiec; wycieczki

tykuł o przeniesieniu, przez braci

Później zaczęły się wędrówki

19 września 1977 roku, mając

do bukowińskich wsi zamieszkiwanych przez Polaków; lekcje historii i warsztaty

kapucynów, szczątków sługi Bożego

z posługą pasterską do Równego,

bilety na pociąg do Kazachstanu, o.

fotograficzne.

o. Serafina Kaszuby z cmentarza Ja-

Leningradu, Kazachstanu, Wilna.

Serafin przybył na jeden dzień do

Warsztaty zostaną przeprowadzone w Czerniowcach 15-19 październikа.

nowskiego we Lwowie do Winnicy.

Często wraz z innymi towarzyszy-

Lwowa. Odwiedził nas, a później udał

Organizatorem jest Klub Stypendystów Fundacji Semper Polonia we Lwo-

W roku 1972 o. Serafin, ciężko

łam ojcu Serafinowi w tych podró-

się na nocleg do znajomych. Rano 20

wie. Do udziału zapraszamy młodzież polską. Uczestnictwo w warsztatach jest

chory na gruźlicę, leżał w szpitalu we

żach. Pomimo licznych podróży, za-

września znaleziono ojca martwego,

bezpłatne. Planowana ilość uczestników – 25 os.

Lwowie. Zbliżało się Boże Narodzenie,

wsze spieszył do Lwowa, gdzie się

siedzącego przy stole z brewiarzem

Chętnych prosimy o zgłaszanie się mailowo lub telefonicznie. Jeżeli zna-

o. Serafin bardzo prosił znajomych,

urodził, mieszkał na Zamarstynowie,

w ręku.

cie Państwo osoby, które mógłby zainteresować udział w warsztatach, proszę

aby na święta mógł trafić do domu

gdzie są pogrzebani jego rodzice

Bóg wysłuchał Jego próśb – umarł

przekazać im te informacje.

jakiejś rodziny katolickiej i odprawić

i brat.

we Lwowie i tu został pogrzebany.

Kontakt:

tam Msze świętą. Pani Irena Zappe

Wolą o. Serafina zawsze było

Irena Horbań

Natalia Juśkiw

zaprosiła ojca Serafina na Wigilie. W

umrzeć i być pochowanym w rodzin-

tel.: +38097 48 655 94; e-mail: nona_zielona@ukr.net