20

5 – 14 października 2010 * Kurier Galicyjski

Wsp lNe dziedzictWo – Łączy, a Nie dzieli.

prace koNserWatorskie W katedrze ormiaŃskiej

miańskiej. Dzięki kontroli ze strony

Rady Miejskiej i Ormian lwowskich,

żadna kopiejka się nie marnuje. Prace

są prowadzone bardzo energicznie,

ich jakość to „najwyższa półka”. Nasz

korespondent zwrócił się również do

polskich konserwatorów pracujących

przy kaplicy „Golgota”.

- Pracuję przy konserwacji zabyt-

JURIJ SMIRNOW

ków od czterech lat – mówi Dariusz

tekst i zdjęcia

Sroczyński, członek ekipy pracującej

przy konserwacji katedry – Pracowałem

Mieszkańcy Lwowa i go-

nie tylko w Polsce, ale też we Francji i w

ście naszego miasta mogą po-

Kaliningradzie. We Francji zajmowałem

dziwiać prowadzone na wielką

się konserwacją drewnianego ołtarzyka

skalę prace konserwatorskie w

autorstwa Jana Szczepkowskiego, w

Katedrze Ormiańskiej i przy-

Królewcu – odnowieniem kamiennego

legającej do niej zabudowie

Ks. Tadeos Geworgian

epitafium (o wymiarach 4X4 metry) ks.

historycznej. Tymczasem przy

Bogusława Radziwiłła. Skończyłem

ważniejsze prace przy konserwacji

niektórych zabytkowych obiek-

szkołę zawodową w Zduńskiej Woli

Katedry Ormiańskiej będą zakoń-

tach, rusztowania stoją już po

i odbyłem warsztaty zawodowe w

czone w latach 2010-2011. Trzeba

kilka lat, a końca prac nie wi-

Warszawie. We Lwowie pracuję pod

odnowić i uporządkować trzy  po-

dać. W niektórych przypad-

kierownictwem Andrzeja Kazberuka,

dwórka dookoła kościoła i przejście

kach (np. przy restauracji

pracujemy razem już od kilku lat. Pra-

z ul. Ormiańskiej na ul. Lesi Ukrainki.

kościoła św. Elżbiety) jakoś

cuje też z nami Janusz Zielony i kolega

Potrzeba nam jeszcze w tym i następ-

wykonanych prac budzi spo-

ze Lwowa Aleksy Zieliński. Nadzoruje

nym roku po 1,5 mln hr. Jest projekt

re zastrzeżenia.

nasze prace i pomaga merytorycznie

odnowienia kolumny św. Krzysztofa –

Na co składa się sukces prac kon-

dr Jurij Ostrowski z Akademii Sztuk

niestety, brakuje pieniędzy. Być może

serwatorskich przy katedrze Ormiań-

Pięknych we Lwowie. Już całkiem

z pomocą przyjdzie strona polska

skiej? Po pierwsze – bardzo owocna

zdemontowaliśmy wszystkie części

lub prywatni przedsiębiorcy (wśród

współpraca polskich i ukraińskich

ołtarza. Proboszcz znalazł nam wy-

lwowskich Ormian nigdy nie brako-

konserwatorów dzieł sztuki oraz wy-

wało ludzi szlachetnych, spieszących

godne miejsce do pracy i przechowy-

soki poziom ich umiejętności w zakre-

Na wielką skalę są prowadzone prace konserwatorskie w

z pomocą na ratowanie ojczystego

wania tych części. Wszystkie braki,

sie wykonywanych prac. Po drugie –

Katedrze Ormiańskiej i przylegającej do niej zabudowie

dziedzictwa).

również głowy świętych, będą uzupeł-

stała i życzliwa współpraca lwowskiej

Rady Miejskiej z duchowieństwem or-

miańskim, ormiańską gminą lwowską

(Towarzystwem Kultury Ormiańskiej

„Ahpiur”), z aktywnymi przedstawicie-

lami mniejszości ormiańskiej naszego

miasta. Po trzecie – stałe finansowa-

nie i z budżetu miasta, i ze środków

polskiego Ministerstwa Kultury i Dzie-

dzictwa Narodowego.

O tym wszystkim (i nie tylko)

opowiadał dziennikarzom mer miasta

Andrij Sadowyj podczas konferencji

prasowej, która odbyła się na podwór-

ku Katedry Ormiańskiej. W konferencji

wzięli też udział również kierownik Wy-

działu Ochrony Historycznego Dzie-

dzictwa Lwowa Lilia Onyszczenko, kie-

rownik firmy budowlano-restauracyjnej

Andrij Sadowyj (w centrum) podczas konferencji prasowej,

„Stella” Michał Hawryk, deputowany

która odbyła się na dziedzińcu Katedry Ormiańskiej

Lwowskiej Rady Miejskiej, przedstawi-

ciel Towarzystwa Ormiańskiego Ward-

Lilia Onyszczenko i Wardkes Arzumanian

kes Arzumanian, proboszcz Katedry

Prace konserwatorskie prowadzo-

Lwowie, wpisane na listę UNESCO,

nione, a całość poddana gruntownej

Bardzo ważnym jest zakończenie

Ormiańskiej ks. Tadeos Geworgian.

ne są również na innych obiektach.

czekają na bezzwłoczną konserwację

konserwacji. Za dwa lata odnowiony

konserwacji polichromii Jana Henryka

Andrij Sadowyj podkreślił, że wszyst-

Polscy i lwowscy konserwatorzy od-

– mimo to pieniędzy nie dają. Gdyby

ołtarz – kaplica „Golgota” będzie już

Rosena w Katedrze. Polskie Minister-

kie prace prowadzone są dzięki finanso-

nawiają sześć nagrobków na Cmen-

państwo ukraińskie finansowało w

na nowo zmontowany i ustawiony na

stwo Kultury już od trzech lat pomaga

waniu naszej Rady Miejskiej i polskiego

tarzu Łyczakowskim. Budżet miejski

takiej skali, co Rada Miejska Lwowa

podwórku kościelnym.

nam, finansuje tę pracę. Za dwa lata

Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Naro-

finansuje konserwację balkonów w

i polskie ministerstwa, to historyczne

KG już po raz kolejny informuje

będzie odnowiona drewniana kaplica

dowego w ramach projektu „Odrodzenie

zabytkowych kamienicach w central-

centrum wyglądałoby zupełnie ina-

swoich czytelników na Ukrainie i w

„Golgota” – kolejny polsko – ukraiń-

wspólnego dziedzictwa kulturowego”.

nej części miasta. Będzie odnowio-

czej. We Lwowie brakuje też wiary-

Polsce o pracach konserwatorskich

ski projekt. We współpracy ze polską

W 2009 r. na konserwację dzwonnicy

nych 39 balkonów, na ogólną sumę

godnych, fachowych firm – wykonaw-

w Katedrze Ormiańskiej. Będziemy to

stroną podoba nam się nie tylko chęć

kościelnej i ogrodzenia od ulicy Ormiań-

900 tys. hr. W najbliższym czasie

ców prac konserwatorskich. Trzy lata

robić nadal. Wierzymy, że ten zabytek

do działania, nie tylko finansowanie

skiej wydano z budżetu miasta ponad

ruszą prace przy odnowieniu fasady

temu wybuchł skandal z niefachową

europejskiej klasy, dziedzictwo nie

z ich strony, lecz przede wszystkim

900 tys. hr. W 2010 r. finansowanie

kamienicy Towarzystwa „Dnister” przy

konserwacją wieży katedralnej. Spra-

tylko Ormian lwowskich, lecz też Po-

wysoka, europejska jakość wykony-

zwiększyło się do 1,5 miliona hr. Z bu-

ulicy Ruskiej (budżet miasta wyasy-

wa znajduje się w prokuraturze. Miasto

laków i Ukraińców już niedługo będzie

wanych prac.

dżetu tego będą odnowione dwie bramy

gnuje 1 mln hr.). 700 tys. hr. wyasy-

nie chce dopuścić do partactwa przy

doprowadzony do dawnej świetności.

Proboszcz Tadeos Geworian po-

na podwórzu i fasada kościoła. Zgodnie

gnowano na remont dachu kościoła

wykonywaniu prac konserwatorskich.

Właśnie w tym konkretnym przypadku

wiedział, że jest bardzo zadowolony

z umową podpisaną przez stronę polską,

Jana Chrzciciela i terenu dookoła tej

To jest nasza zasadnicza pozycja.

współpraca polsko-ukraińsko-ormiań-

z przebiegu prac, jakości ich wyko-

sfinansowano dalsze odnowienie ma-

świątyni. 650 tys. hr. – na restaurację

Rada Miejska wyłożyła 1,5 mln hr.

nania i współpracy z polską stroną,

ska jest niezwykle owocną, pozba-

lowideł Jana Henryka Rosena i konser-

kościoła Dominikańskiego, 700 tys.

na konserwację znanego we Lwo-

lwowską Radą Miejską, urzędem

wioną nikomu niepotrzebnych aspek-

wację tablicy pamiątkowej kompozytora

hr. – kościoła św. Elżbiety.

wie zabytku – cerkwi Zaśnięcia M.B.

Konserwatora.

tów politycznych. Jest to jedno z naj-

Karola Mikulego na krużganku kościel-

Współczesny Lwów jest miastem

i znajdującej się przy niej dzwonnicy.

Deputowany Rady Miejskiej Ward-

bardziej udanych przedsięwzięć na

nym. W tym roku ruszyły prace konser-

otwartym na świat. Jedną z pereł

Ale żadna z firm budowlano – konser-

kes Arzumanian podkreślił, że tak po-

terenie Lwowa. Kultura i sztuka łączy

watorskie przy drewnianej kaplicy „Gol-

jego architektury jest właśnie katedra

watorskich nie zgłasza się – boją się

ważne prace konserwatorskie są pro-

narody. To właśnie przy okazji takich

gota”. Prace te będą prowadzone przez

Ormiańska. Niestety wciąż brakuje

odpowiedzialnej pracy, nie umieją wy-

wadzone za niewielkie pieniądze. Or-

prac zaczynamy sobie przypominać

dwa lata. Poprowadzi je wspólna ekipa

finansowania ze strony ukraińskiego

konać prac konserwatorskich na odpo-

o wspólnych korzeniach, wspólnej hi-

mianie lwowscy i on osobiście, bardzo

polskich i ukraińskich konserwatorów.

rządu, odpowiednich ukraińskich mi-

wiednim poziomie.

storii, wspólnych osiągnięciach.

uważnie wnikają we wszystkie sprawy

Polskie ministerstwo ofiarowało na te

nisterstw w Kijowie. Kijowscy urzęd-

Główny konserwator Lwowa Lilia

kG

związane z odnowieniem Katedry Or-

prace ponad 250 tys. hr.

nicy dobrze wiedzą, które obiekty we

Onyszczenko powiedziała, że naj-