kurier kulturalny

28

5 – 14 października 2010 * Kurier Galicyjski

fryderyk chopiN (1810-1849)

i jeGo lWoWscy koNtyNuatorzy

Część XVI – uczniowie Karola Mikulego (I)

utrzymane były w rytmie mazurka. Na

uwagę zasługuje zbiór pieśni „Trzy

Mazurki” op. 29 na głos z towarzysze-

niem fortepianu, zadedykowane Alek-

sandrowi Myszudze, wybitnemu ukra-

ińskiemu tenorowi, wykształconemu

we Lwowie, Mediolanie oraz Paryżu.

MICHAŁ PIEKARSKI

Warto nadmienić, że Aleksander My-

szuga (pseud. Alessandro Filippi)

Karol Mikuli (1819-1897)

występował m.in. we Lwowie, War-

przez 30 lat był dyrektorem

szawie (solista opery warszawskiej)

konserwatorium muzycznego

oraz Mediolanie. Pod jego kierunkiem

we Lwowie. W stolicy Galicji

uczyła się we Lwowie m.in. wybitna

przekazywał swym uczniom

polska śpiewaczka Janin Korolewicz-

tradycje interpretacyjne utwo-

Waydowa. Władysław Wszelaczyński

rów Fryderyka Chopina, dzięki

był także zbieraczem starodruków

czemu miasto to stało się waż-

Franciszek Nauhauser

i rękopisów z XVI i XVII w. oraz ko-

nym  ośrodkiem  chopinow-

lekcjonerem pamiątek, związanych z

skim. Było to możliwe, dzięki

z nich otrzymała negatywną ocenę.

Fryderykiem Chopinem. Pochowany

zdobytej wcześniej w Paryżu

Prowadzone poufne pertraktacje poza

został na Cmentarzu Łyczakowskim

edukacji muzycznej, gdzie w

konkursem (z Zygmuntem Noskow-

we Lwowie.

latach 1844-1847 Mikuli kształ-

skim i Józefem Wieniawskim) także do

cił się pod kierunkiem same-

niczego nie doprowadziły z „braku sa-

go Chopina.

Rudolf Schwarz

tysfakcji finansowej”. W takiej sytuacji

Na temat znanych polskich kom-

W życiu muzycznym Lwowa

powierzono Rudolfowi Schwarzowi po-

pozytorów, będących uczniami Karola

ważną rolę odegrał także inny uczeń

czątkowo na rok tymczasowe pełnie-

Mikulego pisałem już wielokrotnie na

Karola Mikulego – Rudolf Schwarz

nie obowiązków dyrektora tej szacow-

łamach tegorocznego cyklu w „Ku-

(także: Rudolf Szwarc, ur. 1834 w

nej instytucji. W prasie nie szczędzono

rierze Galicyjskim”. Należeli do nich

Wadowicach, zm. 1899 w Bykowcach

mu przy tym kąśliwych uwag. Nie był

Stanisław Niewiadomski i Mieczysław

k. Sanoka), znany pedagog, będący

on bowiem wybitnym wirtuozem ani

Sołtys, którzy przez szereg lat działali

także pianistą, organistą i dyrygentem.

kompozytorem. Jednak jego zdolności

aktywnie we Lwowie na rzecz roz-

Pochodził z zamożnej rodziny kupiec-

organizacyjne były nie do przecenie-

woju kultury muzycznej. Tutaj także

kiej, gdzie zgodnie z ówczesnym zwy-

nia. Potrafił jednak zintegrować środo-

spoczywają na Cmentarzu Łyczakow-

czajem uprawiano w domu muzykę.

Nowy Budynek Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego i Kon-

wisko muzyczne Lwowa, pozyskiwać

skim, świadcząc o niegdyś bogatej hi-

Początkowo muzyka należała jednak

serwatorium, zbudowany w 1910 r. (obecnie Lwowska Filhar-

dla konserwatorium GTM wybitnych

storii swego miasta.

jedynie do dopełnienia kanonu wycho-

monia)

pedagogów. Zapraszał także wielu

wania młodego Rudolfa. Dopiero jako

znakomitych artystów na występy we

dorosły człowiek, ze zdobytym już ku-

watorium. Został także kierownikiem

Władysław Wszelaczyński

Franciszek Neuhauser

Lwowie. Najprawdopodobniej to wła-

Do zasłużonych uczniów Karola

Do uczniów Karola Mikulego na-

pieckim doświadczeniem, wolne chwi-

artystycznym lwowskiej filharmonii.

śnie jego rzec można „marketingowe”

Mikulego należał Władysław Wsze-

leżał także Franciszek Neuhauser (ur.

le poświęcał nauce muzyki.

Twórczość kompozytorska Neuhau-

zdolności spowodowały, że konser-

laczyński (ur. 1847 w Kupczyńcach,

1861, zm. 1936 we Lwowie), pianista

W 1865 r. Rudolf Schwarz prze-

sera obejmuje pieśni solowe z towa-

watorium za jego czasów doskonale

zm. 1896 we Lwowie), polski pianista

i kompozytor. Znany był także jako do-

niósł się do Lwowa i po spotkaniu Ka-

rzyszeniem fortepianu (m.in. „Mirt czy

prosperowało. Ogromnie ważna była

i kompozytor. Edukację muzyczną

skonały akompaniator, występujący w

rola Mikulego rozpoczął profesjonalną

róża”, „Na dobranoc”), walce, ma-

także jego umiejętność współpracy

zdobywał początkowo w Tarnopolu, a

wielu ośrodkach. Franciszka Neuhau-

naukę w dziedzinie sztuki muzycznej.

zurki oraz transkrypcje fortepianowe.

z innymi artystami. W programach

następnie we Lwowie pod kierunkiem

sera łączyła z Karolem Mikulim dość

W późniejszym czasie został także

Oprócz działalności artystycznej zaj-

koncertów pojawiało się za jego dy-

Karola Mikulego. W 1876 r. Wsze-

bliska znajomość, bowiem w latach

członkiem Galicyjskiego Towarzystwa

mował się także krytyką muzyczną,

rekcji coraz więcej utworów współcze-

laczyński założył Towarzystwo Mu-

1888-1893 był on jednym z nauczycieli

Muzycznego (GTM). W 1875 r. uzyskał

zamieszczając artykuły na łamach

snych kompozytorów polskich. Rudolf

zyczne w Tarnopolu, którego był dy-

gry na fortepianie w prowadzonej przez

nominację profesora gry na organach

lwowskich dzienników („Przegląd”,

Schwarz pełnił funkcję dyrektora GTM

rektorem. Zaś od 1887 r. nauczał gry

Mikulego prywatnej szkole muzycznej

i od tej pory rozpoczęła się jego boga-

„Słowo Polskie”, „Dziennik Polski”).

w latach 1887-1899. Jego następcą

na fortepianie w konserwatorium we

(w 1887 r. Mikuli zrezygnował z pracy

ta kariera pedagogiczna. W 1887 r.,

Franciszek Neuhauser pochowany

został zaś kolejny uczeń Mikulego –

Lwowie. Komponował wiele miniatur

w konserwatorium i założył we Lwowie

gdy Karol Mikuli ustąpił ze stanowiska

został na Cmentarzu Łyczakowskim

Mieczysław Sołtys (dyrektor GTM w

fortepianowych o charakterze salo-

własną szkołę). Od 1895 r. Neuhauser

dyrektora GTM rozpisano na nie kon-

we Lwowie.

latach 1899-1929).

nowym oraz pieśni, które najczęściej

pracował zaś we lwowskim konser-

kurs. Zgłosiło się pięć osób, ale każda

(cdn.)

miłość jagiełły

jąc straty (nie dzięki naszej potędze

do boju. Kiedy zaś już jedni na dru-

ani wojsk liczebności, lecz jedynie

gich spoglądaliśmy, mistrz krzyżacki

ALEKSANDER NIEWIŃSKI

dzięki mocy i dobroci Boga, który oby

i marszałek przez swoich heroldów

zawsze nas powodzeniem darzyć ra-

nam i prześwietnemu księciu panu

Sztandary krzyżackie, zdobyte

ści jego listu do Królowej Anny z lipca

czył), pomienionych wielkiego mistrza

Witoldowi, bratu naszemu najdroż-

pod Grunwaldem umieszczono na Wa-

1410 r. List ten nie potrzebuje komen-

i marszałka, Schwartzburga, i elblą-

szemu, dwa miecze ślą ze słowami:

welu, gdzie znajdowały się do 1797 r.

tarzy:

skiego i wielu innych komturów krzy-

„Wiedzcie królu i Witoldzie, że tej go-

Potem zostały wywiezione do Wiednia.

- Prześwietna Księżno, znakomi-

żackich usiekliśmy, innych do uciecz-

dziny bitwę z wami stoczymy, te zaś

W zasadzie można by się domagać ich

ta a nam wielce miła Małżonko nasza!

ki zmusiliśmy i we własnej osobie

miecze wam ku pomocy w darze ofe-

zwrotu.

Od naszego z Wami rozstania zawsze

ścigać zaczęli. Dwie mile byli ścigani,

rujemy. Pozwólcie, więc nam wybrać

Dwa miecze, ofiarowane przez

i nieprzerwalnie Stworzyciel nieba

a uciekając w jeziorach i rzekach,

to właśnie miejsce na bitwę, albo też

Krzyżaków rycerzom polskim i litew-

i ziemi nas i ludzi naszych miłosier-

które stały na drodze ich ucieczki, w

sami wybierzcie!” Na co odrzekliśmy

skim tuż przed bitwą grunwaldzką,

dziem swym i łaskawością darzył i w

ogromnej liczbie potonęli, innych zaś

łagodnie: „Miecze, któreście nam

skonfiskowano przez policję carską

dobrym zachowywał zdrowiu. A pod

zabito, tak, iż bardzo niewielu uszło.

przysłali, przyjmujemy i w imię Chry-

z kolekcji Izabeli Czartoryskiej w Pu-

Jego opieką na ziemię wroga wkro-

Walcząc zaś z Prusakami, których z

stusa, co karki pysznych zgina, wal-

ławach przed Powstaniem Stycznio-

czywszy, ilekroć pod jakim grodem,

łaski Bożej zwyciężyliśmy i rozgromili,

czyć z wami będziemy, lecz miejsca

wym. Zostały wywiezione do Rosji

by go zdobyć, stanęliśmy, zawsze go

(książąt) Konrada Młodszego Ole-

walki wskazać wam ani nie umiemy,

i ślad po nich zaginął. Wymazywano

bez trudu dobywaliśmy. Tedy we wto-

śnickiego i Szczecińskiego, Krzysz-

ani nie chcemy, bitwę zaś z wami sto-

z pamięci ludzkiej zwycięstwo grun-

rek, w święto Rozesłania Apostołów,

tofa z Węgier i innych niezliczonych

czymy w miejscu, które Bóg wszech-

waldzkie również poprzez niszczenie

mistrz krzyżacki z całą swą potęgą

Władysław Jagiełło według

gości zakonnych do niewoli wzięliśmy

mogący dać nam raczy”. Zaczynam

pomników,  uświetniających  grun-

do wojsk naszych się zbliżył, walkę z

rys. Jana Matejki

i jako jeńców dzierżymy.

bez zwłoki, wojska, jako się rzekło,

waldzkie zwycięstwo (np. w Krako-

nami pragnąc rozpocząć, gdy my wła-

Dan pod Dąbrownem na polu

mając już uszykowane, rozpoczęliśmy

wie, Drohobyczu).

śnie słuchaliśmy mszy świętej. Tej do

bitwy, w środę, nazajutrz po święcie

bój, w którym wśród niezliczonych ubi-

Nikt jednak nie skradnie miłości

końca pobożnie wysłuchawszy z ca-

weszliśmy, gdzie szyki sprawdziwszy

Rozesłania Apostołów.

tych, sami zaś bardzo nieznaczne ma-

Władysława Jagiełły, zawartej w tre-

łym wojskiem naszym, na pole bitwy

i rozmieściwszy, jęliśmy sposobić się