rozmowy Kuriera

8

30 listopada – 16 grudnia 2010 * Kurier Galicyjski

dLa chcąceGo Nic TrudNeGo

renie całej Ukrainy. Przedstawiciele

pomoc Konsulatu Generalnego RP

Z prezes federacji Organi-

mniejszości polskiej na Ukrainie, wy-

we Lwowie. Podarował on ZNPnU

zacji Polskich na Ukrainie

jeżdżają na międzynarodowe festi-

ogromny kocioł, który zainstalowano

(fOPnU) EMILIĄ CHMIELO-

wale, gdzie prezentują kulturę, która

w piwnicy i w którym można spalać

WĄ i wiceprezes TERESĄ

została zachowana wbrew nieubła-

praktycznie wszystko. Jest to cenny

DUTKIEWICZ, rozmawiali JU-

galnej presji historii. Chciałabym tu

przyrząd dla takiego obiektu. Czeka

LIA ŁOKIETKO i KONSTAN-

przytoczyć przykład Bukowiny, gdyż

jednak nas jeszcze kawał pracy, po-

Ty CZAWAGA

tam zachowały się perełki kulturowe

nieważ gmach posiada dość rozległy

i folklorystyczne górali czadeckich –

strych, który należy zagospodaro-

Od wiosek leżących przy granicy

gwara polska, pieśni, tańce, tradycje.

wać. Obecne oblicze Centrum Meto-

z Polską, aż do Donbasu i Krymu,

Piękny jest również folklor regionalny

dycznego Nauczania Języka i Kultury

wiele tysięcy Polaków z różnych po-

Żytomierszczyzny. Na ziemi lwow-

Polskiej jest przykładem determinacji

wodów przekraczają próg malutkie-

skiej, szczególnie w środowiskach

ludzi, którzy rzeczywiście chcą coś

go pomieszczenia w starej lwowskiej

młodzieżowych, zostało zorganizo-

zrobić, coś osiągnąć. W tym roku,

kamiennicy przy Rynku 13, gdzie

wane wiele imprez artystycznych.

przeprowadzono tu Zjazd Nauczy-

mieści się centrala Federacji Pol-

Marek Gierczak, członek zarządu

cielstwa Polskiego na Ukrainie. Go-

skich Organizacji na Ukrainie. Przed

FOPnU, zainicjował spotkania „Swój

rąco namawiam każdego do odwie-

Sejmikiem, który 11-12 grudnia odbę-

do swego”, podczas których zespoły

dzenia kiedyś tego obiektu.

dzie się w Równem, redakcja „Kuriera

pobliskich miejscowości odwiedzają

Galicyjskiego” poprosiła o rozmowę

Ile organizacji zrzesza

się nawzajem i prezentują regional-

Emilię Chmielową i Teresę Dutkiewicz

federacja?

ny dorobek artystyczny. W roku bie-

E. Ch. Powinniśmy tu mówić

– prezes i wiceprezes Federacji.

żącym, zorganizowano I Przegląd

o zrzeszaniu ośrodków, ponieważ

Co było jednym z naj-

Emilia Chmielowa

Polskich Zespołów Kolędniczych

pojęcie „organizacja” jest zbyt zawę-

większych osiągnięć fOP-

w Strzałkowicach, który mamy na-

żone. Ośrodki – to już jest geografia.

nU w ciągu ostatnich lat?

dzieję, będzie kontynuowany w na-

i młodzieży), kultury, rozwoju kontak-

założona dzięki namowom pani Te-

Mówimy o geografii całego państwa

Emilia Chmielowa. 5. letnia

stępnych latach. Wspaniałym prze-

tów w dziedzinie przedsiębiorczości

resy Dutkiewicz. Chodziła ona do

ukraińskiego. Ostatnio, miłym za-

kadencja jest okresem dosyć długim,

życiem dla rolników jest odrodzenie

i nawiązaniu współpracy między

jednej klasy z śp. Ryszardem Zieliń-

skoczeniem dla nas był udział re-

w ciągu którego odbyło się bardzo

Dożynek w różnych regionach na

samorządami. Wiele województw

skim, który później często odwiedzał

cytatorów z Połtawy i Mikołajowa w

wiele, wydarzeń politycznych, oświa-

terytorium  Ukrainy.  Oczywiście,

na Ukrainie pragną poznać polskie-

rodzinę i rodzinne miasto Lwów

XIX Konkursie Recytatorskim im. A.

towych i innych leżących w sferze

wspieramy wszelako polskie grupy

go partnera, często pośredniczą w

T. D. Często pytałam R. Zieliń-

Mickiewicza „Kresy”. Polacy z tych

naszych zadań programowych.

folklorystyczne, dbamy o ich rozwój

tym przedstawiciele organizacji po-

skiego „czy spotkałeś kiedyś Pola-

terenów wyrazili chęć przyłączenia

Jednym z najważniejszych na-

i integrację (Festiwal Kultury Kreso-

zarządowych polskiej mniejszości

ków na Donbasie?”. Powiedział, że

się do działań, prowadzonych przez

szych osiągnięć jest przyczynienie

wej w Mrągowie).

narodowej na Ukrainie. Pod patro-

jest tam wiele polskich nazwisk, ale

Federację Organizacji Polskich na

się do powstania Zjednoczenia Na-

natem FOPnU i KG RP we Lwowie,

nikt już nie rozmawia w języku pol-

Ukrainie.

uczycielstwa Polskiego na Ukrainie

Wiemy, że wiceprezes

wspólnie z ukraińskimi partnerami,

skim. Zaproponowałam mu by się

Przypominamy sobie począt-

(ZNPnU). Powołano je w 1996 r., a

fOPnU, pani Teresa była jed-

odbywały się też szkolenia liderów w

tym zajął i namówiłam do stworzenia

ki. Pamiętam spotkanie w Gródku,

pierwszym prezesem została Julia

nym z inicjatorów Konkursu

rożnych dziedzinach.

polskiej organizacji. R. Zieliński był

Chmielnickim w 1992 r. Członkowie

Sirkowa z Chmielnickiego. Obecnym

Recytatorskiego im. A. Mic-

Współpracując z Stowarzysze-

w ciągłym poszukiwaniu Polaków

istniejących wtedy polskich orga-

prezesem ZNPnU jest Adam Chło-

kiewicza „Kresy”…

E. Ch. 19 lat temu, szkoła nr

niem „Lekarze nadziei” z Krakowa,

w Donbasie. O ich istnieniu świad-

nizacji w Odessie, Lwowie i innych

pek, członek naszego Zarządu. Roz-

10 we Lwowie otrzymała telefon

FOPnU organizuje programy pomo-

czyły przede wszystkim kościoły.

miejscowościach postanowili, że

wój organizacji stał się jego zada-

z prośbą o uczestnictwo w nowo-

cy: zakładamy apteki na parafiach,

Właśnie po nawiązaniu kontaktu z

należy się połączyć i wspólnie pra-

niem życiowym, oczywiście, wszela-

powstającym w Polsce Konkursie

wspomożenie sprzętem i lekami szpi-

p. Zielińskim, nie rozmawiając już

cować. Dla zarejestrowania FOPnU,

ko go w tym wspieramy. Sam zjazd,

Recytatorskim im. A. Mickiewicza

tale. W ramach tej współpracy, orga-

po polsku, dążyli oni do odszukania

koniecznym był udział 20 organizacji

wyłonił szereg problemów i wytyczył

„Kresy”. Wówczas, zwrócono się do

nizowane są również sesje „Szkoły

swojej tożsamości narodowej. Dla

polskich z różnych obwodów Ukra-

masę zadań. Jednym z najważniej-

obydwu szkół polskich we Lwowie –

promującej zdrowie”, które wspiera

przykładu, prof. Wiktor Jelski, zna-

iny. Z czasem, geografia towarzystw

szych problemów, było „osadzenie”

Nr 24 i Nr 10. Wyłoniono pierwszych

władza lokalna obwodu czerniowiec-

komity patoanatom, ma dużo prac

kultury polskiej na Ukrainie rozsze-

Zjednoczenia w jakimś pomieszcze-

uczestników – po 8 osób z każdej

kiego, Ministerstwo Zdrowia Ukrainy

naukowych, znany jest w Polsce i na

rzała się coraz bardziej.

niu. Znaleziono je w Drohobyczu.

szkoły. Wyjazd do Polski autobu-

i czerwony Krzyż.

świecie – niestety, nie mówi po pol-

W ubiegłym roku, chęć wejścia

Ponad stuletni gmach, wówczas był

sem czy pociągiem był wówczas

Teresa Dutkiewicz: Jako

sku. Zawdzięczając w dużej mierze

w struktury FOPnU zgłosiły polskie

w 80% zniszczony – nie było kanali-

niemożliwy. Nie można było dostać

członek Rady Mniejszości Narodo-

opracowaniu R. Zielińskiego, została

ośrodki, które zarejestrowały organi-

zacji, światła, gazu i innych niezbęd-

biletów. Jedna z naszych znajomych

wych Ukrainy, p. Emilia Chmielowa

nawet wydana książka o nim, o jego

zacje w obwodzie lwowskim (Mede-

nych atrybutów. Obecnie, siedziba

wpadła na pomysł – a może samo-

uczestniczy w rożnego rodzaju kon-

rodzinie i jej losach. Takich ludzi jest

nice i Krysowice), tarnopolskim (Brze-

ZNPnU ma za sobą gruntowne pra-

lotem? Po kilku dniach, dzwoni do

ferencjach, spotkaniach i okrągłych

sporo. Ogromną zasługą R. Zieliń-

żany, Podwołoczyska), na wschodzie

ce remontowe. Część obiektu odda-

nas Białystok. Wyjaśniliśmy orga-

stolach. Owocem tej współpracy

skiego była też pomoc w odzyskaniu

Ukrainy – w Siewierodoniecku i Sym-

no już do użytku, jest tam biblioteka

nizatorom sprawę, że pozostaje

stały się duże imprezy edukacyjne

kościołów katolickich na tym terenie.

feropolu. Polskie organizacje powsta-

i świetlica. Zrobiliśmy też wszystko,

nam tylko samolot. „Proszę bardzo”

i integracyjno-poznawcze, np.: sku-

Pierwszy prezes Towarzystwa Kultu-

ją też na tzw. terenach zasiedlonych.

aby zachować styl i niepowtarzal-

– odpowiedziano. Biegaliśmy więc

piające najlepszych artystów Forum

ry Polskiej Donbasu był również za-

Z prośbą o przyjęcie do FOPnU zwró-

ną atmosferę budowli. Czasami, są

z śp. prof. Władysławem Łokietko

Mniejszości Narodowych. Obecnie,

łożycielem gazety „Polacy Donbasu”

ciła się do nas organizacja młodzie-

pomieszczenia bez atmosfery, a ten

i p. Marią Iwanową po wszystkich

w Kijowie trwa spotkanie mniejszo-

i polskiego programu telewizyjnego.

żowa „Żogo” z Żytomierza. Bardzo

gmach – ma swą duszę. Pomoc w re-

znajomych w poszukiwaniu dolarów.

ści narodowych Ukrainy, na którym

„Polska jesień na Donbasie im.

się nam podobają ci ambitni młodzi

nowacji ściągaliśmy z różnych stron.

Proszę sobie wyobrazić, że bilet

Polaków reprezentują plastycy i po-

R. Zielińskiego” jest w zasadzie festi-

ludzie. Czas wymaga od nas wspie-

Zapraszaliśmy przyjaciół z Polski,

na samolot kosztował nas 50 $ od

eci ze Lwowa oraz polska rodzina

walem muzyki klasycznej o wysokim

rania organizacji młodzieżowych.

pokazywaliśmy im obiekt i zapozna-

osoby w obydwie strony. Podczas

muzykująca z Podola.

poziomie artystycznym. Przyjeżdża-

Bez nich nie wyobrażamy sobie

wali z panem Adamem. Przeważnie,

pierwszego konkursu uczestniczyły

Jeszcze jednym ważnym punk-

ją tu różne zespoły z charkowskiego

przyszłości, musimy przecież komuś

pomagali nam oświatowcy, którzy nie

trzy państwa: Ukraina, Białoruś i Li-

tem w budowaniu pomostów między

okręgu konsularnego. Jest to dosyć

przekazać swą pracę i obowiązki.

mieli specjalnego sentymentu ani do

twa. To było wspaniałe doświadcze-

Polską, a Ukrainąjest II już kadencja

obszerny teren, który prezentuje

Chcielibyśmy, żeby ci młodzi ludzie

Ukrainy, ani do Ziemi Lwowskiej, ani

nie dla młodzieży, która poznała się

p. Emilii Chmielowej w Polonijnej Ra-

różne formy twórczości. Po śmierci

uczyli się przy nas i pracowali.

też do Kresów. Były to jednak oso-

między sobą. Tak się zaczęło. Dzięki

dzie Konsultacyjnej przy Marszałku

założyciela i pierwszego prezesa To-

by, które rozumiały, że potrzebujemy

Czy to znaczy, że federa-

kontaktom z ośrodkami polskimi, Fe-

Senatu RP. Jest to organ doradczy,

warzystwa Kultury Polskiej Donbasu

pomocy. Następnym krokiem na dro-

cja koordynuje działalność

deracja zapraszała dzieci i młodzież

w skład którego wchodzi 11 człon-

R. Zielińskiego, jego obowiązki prze-

dze rozwoju siedziby ZNPnU, było

tych ośrodków i służy jako

z innych miejscowości. Początkowo,

ków z 5 kontynentów. Rada zasiada

jęła obecna prezes p. Walentyna

zaangażowanie Komitetu Pomocy

pomost między Polską, a

przeprowadzano lokalne eliminacje

w polskim Sejmie, jest powoływana

Staruszko. Jest to osoba wykształ-

Polakom na Wschodzie z Kalifor-

państwem ukraińskim?

wstępne, natomiast eliminacje cen-

na jeden rok, a o jej składzie decy-

cona – biochemik, wykładowca. Wi-

E. Ch. Ciekawe pytanie, jak

nii. Dzięki życzliwości prezesa tej

tralne odbywały się we Lwowie. Po

duje Marszałek Senatu RP.

dzimy więc, że na tych dalekich tere-

również aktualne zagadnienie. Je-

organizacji, Franciszka Kosowicza,

kilku latach, ze względu na koszty

nach mieszkają przeważnie ludzie,

steśmy obywatelami państwa ukra-

otrzymaliśmy nieocenioną pomoc w

Niedawno wróciła Pani

podróży, finansowo nie mogliśmy

prezentujący spore warstwy polskiej

ińskiego. Mieszkamy w tym kraju,

przeprowadzeniu prac remontowych

z Donbasu. Proszę opowie-

sobie pozwolić na organizację „Kre-

inteligencji i o tym należy mówić.

prowadzimy działalność społeczną

obiektu. W ubiegłym roku, zaprosili-

dzieć, jak się tam Polakom

sów”. Eliminacje dla uczestników ze

i trudno byłoby to czynić w oderwa-

śmy go z małżonką na XV Festiwal

układa?

fOPnU wiele robi dla za-

Wschodniej Ukrainy zostały przenie-

E. Ch. Zaproszenie na festiwal

niu od rzeczywistości.

Kultury Kresowej w Mrągowie, a po

chowania i rozwoju kultury

sione wówczas do Kijowa. Z satys-

„Polska jesień na Donbasie im. R.

W dniu dzisiejszym, dzięki pracy

festiwalu – urządziliśmy mu wyjazd

polskiej na terenie Ukrainy…

fakcją obserwujemy coraz szerszy

Zielińskiego” dostaliśmy w tym roku.

E. Ch. W ciągu ostatnich pięciu

FOPnU, została nawiązana ciekawa

do Drohobycza. Byliśmy ogromnie

zasięg uczestników z coraz nowych

Miło było się dowiedzieć, że organi-

lat powstało wiele nowych polskich

współpraca polsko-ukraińska w dzie-

zadowoleni, że to wszystko nam się

miejscowości. Zawdzięczając KG

zatorem imprezy była organizacja,

zespołów i form artystycznych na te-

dzinie szkolnictwa (wymiany dzieci

udało. Należy tu zaznaczyć również