27

Kurier Galicyjski * 30 listopada – 16 grudnia 2010

O F. Chopinie z Petersburga…

Na sam koniec Paderewski mowę

(nauczyciela Chopina) – zabrzmiało

podsumował słowami: „Człowiek,

jego „Te Deum” pod dyrekcją Mie-

choćby największy, ani nad narodem,

czysława Sołtysa. Słuchacze mieli

poNad 100 LaT Temu

ani poza narodem być nie może. On

także okazję zapoznać się z dzie-

jest z jego ziarna […] Chopin może

łami współczesnych kompozytorów

nie wiedział jakim był wielkim. Ale

polskich – m.in. Ignacego Jana Pa-

my wiemy, że on wielki naszą wiel-

derewskiego i Ludomira Różyckiego.

ALEKSANDER NIEWIńSKI

kością, że on silny naszą siłą, że on

Ogłoszono również wyniki konkursu

Z biografią i twórczością Fryde-

piękny naszym pięknem. On nasz, a

kompozytorskiego im. F. Chopina na

ryka Chopina łatwo się można zapo-

my jego, albowiem w nim się objawia

najlepszy utwór fortepianowy, którego

znać. Dlatego wystarczy otworzyć od-

cała nasza zbiorowa dusza”.

zwycięzcą został 28-letni wówczas

powiednią stronę internetową. W ten

Słowa Ignacego Jana Paderew-

Karol Szymanowski za swoją I So-

sam sposób można również usłyszeć

skiego na długo zapadły w pamięć

natę Fortepianową c-moll op. 8. We

jego utwory muzyczne. Nie sprawia też

słuchaczy i do dziś bywają chętnie

Lwowie powołano także wówczas

trudności zwiedzenie muzeum F. Cho-

cytowane. Warto pamiętać o tym, że

Towarzystwo Kultu Fryderyka Chopi-

pina w Warszawie, gdzie miłośnicy jego

twórczości, dzięki najnowszym techno-

zostały wypowiedziane właśnie we

na z prezesem Aleksandrem Mniszek

logiom pogrąża się w świat ówczesnej

Lwowie podczas obchodów Roku

Tchorznickim.

epoki. W tym celu podróż np. ze Lwowa

Chopinowskiego 1910.

Wielkim wydarzeniem, kończą-

samolotem potrwa tylko jedną godzinę.

cym obchody chopinowskie we Lwo-

A jak odkrywali dla siebie Chopina

wie, stało się mające miejsce 27 listo-

Koncerty

nasi przodkowie np. 100 lat temu, po-

pada 1910 r. oddanie do użytku nowo

i pozostałe wydarzenia

mimo słuchania jego utworów w róż-

nym wykonaniu? Wśród bukinistycz-

Podczas I Zjazdu Muzyków Pol-

wybudowanego, a służącego do dziś

nych zbiorów trafiłem kiedyś na dobrą

skich swoje referaty wygłosili także

gmachu Galicyjskiego Towarzystwa

książkę, wydaną w języku polskim w

m.in. Stanisław Niewiadomski („Cho-

Muzycznego (GTM) i Konserwatorium

Petersburgu, w 1899 r. nakładem K.

pin w nauce harmonii”), Kornelia

na ul. Chorążczyzny 7 (obecnie jest

Grenduszyńskiego. Książka ta pod

Parnas („Kajety Chopina”) oraz Mie-

to Lwowska Filharmonia, ul. Czajkow-

tytułem „Obrazki z życia znakomitych

czysław Sołtys, przypominając postać

skiego 7). Budynek zaprojektowany

Polaków i Polek”, przygotowana do

Karola Mikulego – swego nauczyciela,

został w stylu secesji z elementami

druku przez Teresę Jadwigę należała,

jak zaznacza pieczątka, do Zakładu

ucznia Chopina. Wieczorami odbywa-

stylu zakopiańskiego przez Włady-

Żeńskiego Wiktorii Niedziałkowskiej.

ły się zaś liczne koncerty, gdzie pre-

sława Sadłowskiego (jego najwięk-

Proponuję Czytelnikom urywek z

zentowano głównie twórczość kompo-

szym dziełem był dworzec kolejowy

tej książki.

zytorów polskich. Podczas pierwsze-

we Lwowie). Warto nadmienić, że we

go, galowego koncertu 24 X w Teatrze

fryzie, ponad oknami II piętra widniał

XLII i XLIII rozdział

Skarbkowskim zabrzmiał w wykonaniu

zapis nutowy „Bogurodzicy”, usunięty

Sala koncertowa była przepeł-

Dawny Petersburg

nioną; afisze, głoszące, iż w koncer-

I. J. Paderewskiego Koncert Fortepia-

później przez władzę sowiecką. Po-

cie weźmie udział ośmioletni artysta,

nowy f-moll op. 21 Fryderyka Chopina.

święcenia sali koncertowej dokonał

– Chodźmy już, zimno mi.

tem, publiczność niemal bójki o bilety

zwabiły liczną publiczność, wyczeki-

Zofia Ottawa-Rogalska, córka Heleny

abp. Józef Bilczewski, wygłaszając

On nie słyszał go. Dopiero, gdy

staczała.

wali wszyscy niecierpliwie pojawienia

Ottawowej, wybitnej lwowskiej pianist-

także uroczyste przemówienie. Głos

dziarski mazur ucichł, wówczas szepnął:

Tłok znowu był w sali koncertowej,

się malca. Wszedł wreszcie na estra-

ki pisała w swoich wspomnieniach, że

zabrali również prezes GTM ks. A.

– Chodźmy.

ale tym razem nie ciekawość ściągnę-

dę blady, drobny, z włosami jasnymi

Paderewski odniósł wówczas podwój-

Lubomirski oraz prezydent miasta

Poszli dalej i znowu dążyli w mil-

ła do niej słuchaczy, tylko miłość dla

i marzącemi oczyma. Publiczność

ny sukces: „jako pianista i jako mów-

Lwowa Stanisław Ciuchciński. Z kon-

czeniu, dopiero, gdy weszli do miesz-

tego, który niemal pod ich okiem wy-

poczęła bić oklaski, aby mu dodać

kania, mały odezwał się znowu:

rósł: pamiętało Chopina jeszcze wielu,

odwagi, on nie zdawał się jednak być

ca, wygłaszając dwa przemówienia:

certem inauguracyjnym wystąpił Mie-

– Pozwól mi, ojcze, zagrać owego

jak chłopięciem małem po raz pierw-

onieśmielony; skłonił się wszystkim

jedno z balkonu hotelu George a do

czysław Sołtys oraz Ludomir Różycki

mazura, zanim pójdę spać.

szy wstąpił na estradę koncertową.

obojętnie, poczem zbliżył się do for-

tłumnie zgromadzonej publiczności

(dyrygując) „Kantatą” Jana Galla,

Ojciec nie bronił: on siadł przed for-

Gdy ten sam mały chłopiec zasiadł

tepianu, chwilę siedział wpatrzony w

oraz tego samego dnia na bankiecie”.

„Prologiem Symfonicznym Warsza-

tepianem i skoczny mazur zabrzmiał w

dziś naprzeciw nich, jako dorosły męż-

przestrzeń w zadumie głębokiej, jakby

Oczywiście, chodzi o płomienne prze-

wianka” Ludomira Różyckiego oraz

pokoju. Na twarzy starszego odmalo-

czyzna, gdy zagrał im nie obcą rzecz,

słuchał lecących z daleka dźwięków,

mówienie, którego fragmenty zostały

„Uwerturą koncertową Leonora” Lu-

wała się radość.

jak wówczas, ale swoją własną, z pod

potem naraz w klawisze uderzył i z

– Ty będziesz artystą – rzekł, ob-

serca wysnutą, cudowny „Marsz po-

pod cienkich przezroczystych jego

wcześniej zacytowane w niniejszym

dwiga van Beethovena.

jął syna ramieniem i uścisnął go.

grzebowy”, wówczas zapal, uwielbie-

palców popłynęły tony rzewne, pełne

artykule. Warto wspomnieć, że He-

Wydarzenia roku 1910 we Lwowie

Tym małym wirtuozem był Fry-

nie zakipiały w sercach i huczne okla-

uczucia. Zdziwili się słuchacze.

lena Ottawowa oraz jej córka znały

były bardzo istotne zarówno w dzie-

deryk Chopin. Ojciec jego, Francuz

ski zabrzmiały w sali, a jednocześnie

- Taka biegłość, takie zrozumienie

Paderewskiego osobiście. Podczas

jach samego miasta, jak i ze wzglę-

rodem, guwerner w domu hrabiego

u stóp mistrza polskiej muzyki spadł

przedmiotu w grze ośmioletniego dziec-

drugiego wieczoru zabrzmiała mu-

du na ogólnopolski charakter. W ten

Fryderyka Skarbka, ożenił się z Po-

wieniec z kwiatów polnych rodzimych

ka – szeptali – będzie z niego z cza-

zyka dawnych wieków XVII i XVIII

sposób miasto to stało się nieformalną

lką, p. Justyną Krzyżanowską, która

uwity, boć on z rodzimych pieśni, z

sem wielki artysta, pierwszy polski

w wykonaniu wybitnej pianistki i kla-

stolicą kulturalną i intelektualną Polski,

wszczepiła w syna miłość do ziemi,

pieśni pól i łąk polskich stworzył arcy-

artysta muzyczny.

która kolebką jego była. Chopin czuł

dzieła swoje; jego polonezy, mazury,

A gdy dziecko powstało od fortepia-

wesynistki – Wandy Landowskiej. Z

głównym miejscem obchodów Roku

się Polakiem. Urodzony na wsi w Że-

ballady zdradzały znamiona narodo-

nu, grzmot oklasków uderzył o ściany

recitalem chopinowskim wystąpił zaś

Chopinowskiego. W prasie obchody

lazowej Woli, majątku Skarbków, od

wego geniuszu; nie tworzył wielkich

sali na nowo i długo, długo nie ustawał.

m.in. Maurycy Rosenthal. Nie zabra-

te zostały okrzyknięte „prawdziwym

lat najmłodszych chwytał chciwie me-

rzeczy, lecz pełne czarów.

Chłopiec zdawał się być wystraszo-

kło także utworów Józefa Elsnera

narodowym świętem”.

lodye sielskie, naśladował pieśni do-

A gdy tak biją oklaski wszyscy,

ny tym hałasem, niespokojnie oglądał

żynkowe i wygrywał je na fortepianie.

wśród rozgrzanej szlachetnym uczu-

się po estradzie i kłaniał się publiczności;

Widząc tę niezwykła zdolność i ochotę

ciem publiczności, widać chłopię małe,

wreszcie zbliżył się do niego mężczy-

pyTaNia

do muzyki, rodzice postanowili kształ-

jedenastoletnie, które również klaszcze

zną w wieku średnim i ujął go za rękę.

cić syna w tym zawodzie, odwieźli go

w dłonie, którego oczęta świecą za-

– Chodźmy stąd – szepnął mały.

więc do Warszawy, umieścili w szkole

chwytem, którego usta zdobi uśmiech

I wyszli. Na ulicy przed Towarzy-

do koNsuLa rp

publicznej, a prócz tego wybrali mu

radości. Matka chłopię przyprowadziła

stwem Dobroczynności, gdzie koncert

znanego wówczas nauczyciela muzyki

na koncert, bo od lat niemowlęcych

się odbył, pełno było karet, dorożek

– Czecha, Żyznego, który w godzinach

wróżby różne mówiły, iż chyba śpiewa-

i pieszych; przecisnęli się przez ten

We LWoWie

wolnych od nauk dawał mu lekcye na

kiem będzie: toć nad kolebką tej dzie-

tłok i skierowali wzdłuż Krakowskiego

fortepianie. Talent Chopina rozwijał się

ciny w pokoju jaskółka gniazdko uwiła

Przedmieścia ku zamkowi. Była to noc

szybko, wkrótce stal się ulubieńcem

i budziła każdego ranka szczebiotem

zimowa, mroźna, niebo iskrzyło się

Szanowni Czytelnicy! Jeżeli macie jakieś pytania pod adresem Konsula-

Warszawy, gościem najznakomitszych

śpiącego, a mały otworzywszy oczka

gwiazdami; na ulicy mało kogo spotyka-

tu Generalnego RP we Lwowie, prosimy je przekazywać (najlepiej w formie

jej salonów. Książę Adam Czartoryski,

nie krzyczał „jeść”, ale słuchał z uśmie-

li. Szli w milczeniu; chłopiec wpatrzony

pisemnej) do naszej redakcji. Odpowiedzi uzyskacie Państwo na łamach na-

Zajączek, namiestnik Królestwa Pol-

chem na ustach cichutki, zadowolony

w niebo, starszy w ciemną przestrzeń.

szego pisma.

skiego, księżna Łowiecka, żona W. Ks.

z skrzydlatej śpiewaczki i krzywić się

Tu i owdzie w oknach kamienic, jakie

Adres e-mail: kuriergalicyjski@wp.pl

Konstantego Pawłowicza, głównego

dopiero poczynał, gdy matka, brała go

mijali, błyszczały światła, większość

Adresy pocztowe: w Stanisławowie: вул. Івасюка 60,

wodza ówczesnego wojska polskiego,

z kołyski… Toć lat dwa miał zaledwie,

jednak była już ciemna; tu i tam biegł

zapraszali kolejno do siebie małego

gdy biegł do sali, gdzie stał staroświec-

gwar z otwartych jeszcze kawiarni, lub

м. Івано-Франківськ 76002

artystę, w którym poczęła się budzić

ki zegar i godzinę całą potrafił czekać

restauracyi. Wtem w powietrzu rozległy

we Lwowie: вул. Дудаєва, 12/9, м. Львів 79005

zdolność do kompozycyi muzycznych:

cierpliwy, nieruchomy, siedząc na ziemi,

się dźwięki dziarskiego mazura, leciały

nie tylko grał cudownie cudne obce ar-

by usłyszeć wreszcie, jak stary przyjaciel

te tony z szynku narożnego; ktoś grał na

poszukujemy

cydzieła, ale tworzyć poczynał własne.

kuranty zacznie wygrywać... I dziś oto ani

skrzypcach. Mały przystanął.

Roku 1825 cesarz Rosyi, Alek-

drgnął, słuchając Chopina, a teraz bije

– Posłuchajmy, ktoś tak ładnie

sander I, król polski, nawiedził War-

w dłonie z zapałem i szepcze do matki:

gra – szepnął.

szawę. Chopin został zaproszony, aby

– Ach, mamo, żebym ja kiedyś tak

– Zaziębisz się, mróz silny – od-

ekip budowlanych

wziął udział w koncercie amatorskim,

grać potrafił!

parł starszy.

urządzonym na cześć króla i zdobył

– Ucz się, pracuj, a kto wie,

– Nie czuję tego – odparł chłopiec

sobie jego pochwałę. Wysłali go po-

może... – odpowiedziała matka – Bóg

i nie ruszył się z miejsca; na bladą jego

Pilnie poszukujemy ekip budowlanych do pracy w Pol-

tem rodzice za granicę, by kształcił

wspiera dobre chęci.

twarzyczkę wybiegł rumieniec, usta

się wyżej; pojechał na jakiś czas do

– Będę pracował – szepnął z siłą

uśmiech ozdobił, oczy jego pociem-

sce (Wrocław i okolice)

Wiednia, potem do Pragi. Powrócił

chłopiec.

niały; gwiazdy, niebo, ulica, wszystko

wreszcie: Warszawa witała go z nie-

Tym jedenastoletnim wielbicielem

dlań znikło w tej chwili, dusza jego cała

Kontakt: +48717879815/16,

tajonem uwielbieniem, a kiedy pisma

Chopina był Stanisław Moniuszko,

w słuchu się zatopiła. Towarzysz jego

info@bcj-konsalting.eu; www.bcj-konsalting.eu

ogłosiły, iż Chopin wystąpi z koncer-

syn kapitana wojsk polskich.

rzekł kilka razy: