21

kurier galicyjski * 13–30 stycznia 2012 nr 1 (149)

gwiazda betlejemska

„Na razie wspólnie z liceum kul-

wą, która stacjonowała na zamku do

podziemiach i woła swą ukochaną

tury już stworzono scenariusz przed-

1986 roku.

szlachciankę Elżbietę.

stawień, które będą odbywały się w

Od 1993 roku zamek wchodzi

Jak zapewniają przewodnicy,

ze słomy, a choinka –

podziemiach, – mówi pan Kiczatyj.

do składu „historyczno-kulturowego

takich historii są tu dziesiątki. Ale,

– Planujemy „ożywić” ducha Andrija

rezerwatu” Dubna. Oprócz fortecy,

okazuje się że, niedługo zabłysną

Bulby, legendarnego utracjusza Ja-

w jego skład wchodzą też dawny ko-

one nowymi barwami. W końcu

z mydła

grudnia zeszłego roku historyczno-

nusza Sanguszkę, imitować tortury,

ściół i klasztor bernardynów, klasztor

kulturowy rezerwat w Dubnie pod-

demonstrować turnieje rycerskie.

karmelitanek, tzn. Łucka brama, licz-

pisał umowę ze znanym w Europie

Innymi słowami, zrobić wszystko,

ne budynki mieszkalne z XVIII-XIX

Setki ludowych ozdób i atrybutów świątecznych ze

zamkiem w Gniewie w Polsce. Jest

co zainteresuje przede wszystkim

wieku. Zamek jest dziś najstarszą

słomy, papieru, jarzyn i nawet z … mydła przedsta-

to pierwsza umowa, która według

młodzież. Nie zapominamy i o naj-

budowlą miasta. Na bramie wjazdo-

wiono w czasie pierwszego festiwalu, który odbywał

młodszych uczestnikach wycieczek,

słów dyrektora rezerwatu Leonida

wej zachował się herb Ostrogskich,

dla których wkrótce stworzymy na

Kiczatego, otwiera szerokie per-

jako symbol świetności, która prze-

się w malowniczej miejscowości Pistyń w kosowskim

zamku specjalny program. Oprócz

spektywy kulturowej współpracy nie

minęła.

rejonie. Zjechało tu wielu ludowych artystów, ale oso-

tego stale poszerzamy naszą eks-

tylko regionów, ale i obu państw.

bliwością imprezy było to, że wiele ozdób wykonały

pozycję. Na razie stale działają

– Przed tym, jak omówiliśmy

z powrotem

ekspozycje archeologiczna i etno-

podpisanie umowy, delegacja rezer-

do średniowiecza

własnymi rękoma dzieci.

graficzna. Niedawno, za przykładem

watu odwiedziła zamek w Gniewie,

Stary zamek w Dubnie wcale nie

książąt Ostrogskich, zaczęliśmy eks-

– opowiada pan Leonid. – Byliśmy

wydaje się ponury. Przeciwnie – wiel-

owczej, tkaniny, słomy. Wszystko to,

SaBiNa rÓŻYcKa

ponować trofea wojenne – w pałacu

pod wrażeniem, jak można populary-

ki. Szczególnie jest to odczuwalne,

jak zapewniają utalentowane Hucu-

tekst i zdjęcia

łeczki, jest ekologiczne, przyjemne w

Lubomirskich otwarto ekspozycję

zować historię. Nasi polscy koledzy

gdy, tamując oddech, wchodzi się do

Oczarowują filigranowe sploty

dotyku dla dorosłych i dzieci. Każda

„Tarcza i miecz na zamku w Dubnie”.

podziemi. Dziwnie, ale ściany całko-

wspaniale umieją przekazać najcie-

gwiazd betlejemskich, krzyży, pa-

ozdoba – to pewien symbol. „Proszę

Ponad czterysta eksponatów z zaso-

jąków (ozdób podwieszanych pod

spojrzeć na te kwadratowe ozdoby z

bów muzeum i kolekcji prywatnych

sufitem – red.), zwierząt, dzwonecz-

kolorowej wełny w kształcie znaków

opowiadają czym walczono w ciągu

ków. Wszystko to wykonano z żytniej

słońca, – mówi pani Myrosława. –

pięciu wieków do ostatniej wojny”.

słomy, która jest szczelną i mocną.

takie ornamenty możemy zobaczyć

„Ta ekspozycja najlepiej w całym

Takie ozdoby są trwałe, nie zajmują

na starych huculskich skrzyniach.

okręgu zachodnim daje możliwość

wiele miejsca i są lekkie. Ozdoby ze

Początkowo trzeba to skopiować,

poznać historię tej ziemi, bo udało

słomy nie tłuką się, nie są szkodli-

wybrać formę, a dopiero wtedy brać

nam się zebrać rzeczy unikatowe,

we, nawet gdy dziecko włoży je do

barwioną wełnę i skręcać ją w kulki

które są dumą muzeum, – mówi kie-

buzi. Nie zaszkodzi mu. Profesor

i kwadraty, owijać srebrnymi i złoty-

wydziału sztuki Przykarpackiego

mi nićmi, doklejać lelitki – i mamy

rownik działu historii muzeum Tamara

narodowego uniwersytetu im. Wa-

noworoczne życzenia od naszych

Dmytrenko. – Są to oryginały, prze-

syla Stefanyka, członek Stowarzy-

przodków. Jest to ozdoba i amulet,

chowywane w naszych magazynach.

szenia Twórców Ludowych Ukrainy

kontynuacja tradycji, a jednocześnie

Na przykład, kusza z XV wieku, mamy

Olga Melnyk od dawna wyplata te

po prostu coś ładnego” – zachwala

łuk z XVI wieku, który jest związany z

ozdoby. Robi je zawodowo. Pani

swe dzieło Hucułka.

najazdem tatarów na Dubno, mamy

Olga twierdzi, że ta praca dodaje

Ale więcej wyobraźni i talentu,

broń palną ciężką: armaty, hakowni-

jej radość i natchnienie, przywraca

niż u znanych artystek, mają dzieci.

zimowy pejzaż zamku

ce, piszczałki i kule do nich.

wspomnienia z dzieciństwa.

To właśnie one przywiozły do Pisty-

Warto tu dodać, że umowa o

wicie nie poddały się rujnującemu

kawsze karty historii swego miasta,

współpracy pomiędzy naszymi zam-

działaniu czasu.

regionu, państwa. W ich rękach oży-

kami jest bezterminowa i na jej reali-

„Zbudowane są z piaskowca

wa przeszłość. Mamy czego nauczyć

zację strona polska już przeznaczy-

i czerwonej cegły, połączonych za-

się jedni od drugich, podzielić się w

ła 150 tys. złotych. Ze swej strony,

prawą o specjalnym składzie, – opo-

naukowym i praktycznym doświad-

wsparcie umowy z własnych środków

wiada kustosz. – W tym celu do

czeniem”.

obiecał wiceprzewodniczący rówień-

głębokiego dołu wsypywano wapno,

Według słów Leonida Kiczatego,

skiej Rady Obwodowej Aleksander

dodawano tam skorupy jajek i kości

już w najbliższym czasie rozpocznie

Czupryna. W imieniu władz woje-

zwierząt – zalewano to beczkami

się realizacja jednego z punktów

wództwa zapewnił, że umowa będzie

miodu. Wapno sezonowano… sie-

umowy – pracownicy zamku w Gnie-

wspierana organizacyjnie i finansowo

demdziesiąt lat. W taki sposób po-

wie, którzy zajmują się zachowaniem

na poziomie władz miejskich, rejo-

kolenia dbały o swoich następców”.

rzemieślniczych tradycji średniowie-

nowych i wojewódzkich. Aleksander

Od ścian wieje chłodem, słabe świa-

cza (m.in. kowalstwa) przeszkolą pra-

Czupryna spotkał się też z kaszte-

tło ledwie rozprasza mrok. Od czasu

cowników rezerwatu. Oprócz tego, w

lanem zamku w Gniewie Januszem

do czasu mijamy zasypane ziemią

ramach umowy przewiduje się wymia-

Struczyńskim. Omawiano przyjazd

lub zamurowane tunele. Okazuje

na dorobku naukowego, ekspozycji,

„Historia słomianych ozdób ginie

nia najwięcej różnorodnych ozdób.

na tereny województwa rówieńskie-

się, że większa ich część dotych-

konferencji naukowych, seminariów,

w mrokach dziejów, były to wyroby

Mogą zrobić ozdobę z byle czego:

ludowe, mówi artystka. – Z czasem,

z papieru, styropianu, gliny, plaste-

go europosła Jana Kozłowskiego,

czas jest niezbadana. Ściany głuszą

okrągłych stołów, organizacja wspól-

gdy zaczęto u nas ustawiać drzew-

liny, ciasta, siana, drutu, tkaniny,

odpowiedzialnego za integrację

kroki, słychać jakieś głosy. Wydaje

nych projektów naukowych. Aby za-

ka na święta, o tych ozdobach po

wełny, starego odzienia, liżników,

Ukrainy w UE. Wizytę zaplanowa-

się, że w dalekich kazamatach jęczą

interesować turystów za przykładem

wsiach nie zapominano. Pod powałą

gazet, worków, waty i nawet jarzyn.

no na rok 2012.

uwięzieni, lub legendarny duch ko-

zamku w Gniewie, w dubieńskim

wieszano ptaszki i pająki, a na cho-

Zdawałoby się, co można zrobić na

zaka Andrija Bulby, który, jak twier-

zamku będą się odbywały nocne te-

KG

inkę wieszano ozdoby. Aby stwo-

drzewko z… kolby kukurydzy? Ale

dza miejscowi, „zameldował się” w

atralizowane przedstawienia.

rzyć jedną ozdobę, trzeba dużo się

dzieci z Tudowa dają sobie radę

napracować: jeszcze w lecie przy-

i z tym. Kolbę ustawiły w skorupę

gotować słomę, wysuszyć ją, roz-

orzecha z mchem, zlepiły plasteliną,

cZaRNY Las

szczepić na połówki i pleść ozdobę

pomalowały i mamy… podobiznę

List do redakcji

częściami, płaskimi lub objętościo-

starego Hucuła. Trochę łusek ze

wymi splotami. A to trzy, pięć i sześć

słonecznika wygląda jak kiptaryk

końcówek. Potem się je związuje…

(kamizelka – red.), kapelusz – to

i cieszcie się na zdrowie”.

skorupa orzecha. Autor takiej ozdo-

mieszkaliśmy w hotelu przy kościele

nas o tym Ukrainiec, który pracował

1 września 2009 r. mój syn

– Proszę spojrzeć, jakie nasze

by ma … osiem (!) lat.

Chrystusa Króla, ul. Wołczyniecka

z ojcem. Około 69 lat nie wiedzieli-

oglądał w polskiej telewizji obcho-

drzewko jest ładne i… praktyczne,

„Weźmiemy trochę mąki, soli,

92. Mieliśmy bardzo wygodne po-

śmy, co się stało z aresztowanymi.

dy 70. rocznicy wybuchu II wojny

– zapraszają do swej chatki kosow-

wody, zamiesimy gęste ciasto i lepi-

koje i dobre wyżywienie. Ks. Bazyli

Wtedy Niemcy napadli na Rosję,

światowej. Prowadzący uroczystość

skie artystki Myrosława Dżuraniuk

my. Niby z plasteliny wychodzą kotki

Pawełko zapoznał nas z osobami,

myśleliśmy więc, że aresztowanych

powiedział, że dużo ludzi nie wie co

i Iwanna Ficicz-Urban. A w dom-

i pieski, Dziadek Mróz i Śnieżynka,

które z wielkim poświęceniem oddały

zabrano na front. Moja siostra praco-

się stało z ich zaginionymi w owych

ku – dziwy: na choince ozdoby z…

a w ogóle co dusza zapragnie, – po-

się opiece nad zbiorowymi mogiłami

wała w Polskim Komitecie Repatria-

czasach krewnymi. Syn włączył

mydła. „Z czasem można je wyko-

ważnie objaśnia 10-letnia Marijka

w Czarnym Lesie. Otrzymaliśmy ob-

cyjnym i z jego pracownikami miała

komputer, wpisał w wyszukiwarce

rzystać, przy tym wspominając cu-

Wataszczuk, – najważniejsze by nie

szerne wiadomości o losach zabitych

wyjechać na „Ziemie Odzyskane”.

imię i nazwisko mego ojca: Włady-

downe chwile Świąt i Nowego Roku,

zapomnieć zrobić od góry dziur-

Rodaków i pragnę, by jak najwięcej

Matka nie chciała wyjeżdżać, ponie-

sław Menderer. Ukazało się hasło

mówi autorka tych ozdób Iwanna

kę, żeby można było przewlec

Ficicz-Urban.- Mydło przygotujemy

nitkę i powiesić ozdobę na drzew-

waż myślała, że jak ojciec wróci, to

osób dowiedziało się o tym, że pol-

Czarny Las i związane z nim artyku-

z naturalnych składników, dodając

ku. Ciasto suszymy i malujemy”.

będzie szukać nas w domu. Pomi-

ska wspólnota lokalna troszczy się o

ły. Obszerne wiadomości dotyczące

różnorodne zioła karpackie, napary

13.letnia Wasyłyna Gowdiak chwali

mo jednak wieloletnich poszukiwań

ich mogiły. Ks. Bazyli zapoznał nas

tragedii w tym miejscu zostały ze-

i olejki eteryczne. Wylewamy to w

się barankami z trawy. Wykonane

przez Czerwony Krzyż, nie dowie-

również z Anną Gordijewską, prze-

brane przez Tadeusza Kamińskiego

specjalne foremki i za kilka godzin

są z wiązki aromatycznego siana,

dzieliśmy się niczego o jego losie.

wodniczącą lwowskiej agencji tury-

w książce pt. „Czarny Las”, która

mamy mydło. Ale, aby ładnie wyglą-

które zwija się w kulkę, wtyka cztery

Z chwilą odnalezienia jakichkol-

stycznej, która oprowadziła nas po

również jest dostępna w internecie.

dało na drzewku, mydlane bombki,

patyczki-nóżki, z przodu dokleja się

Mój ojciec – pracownik kolejowy,

wiek wiadomości o nim, postanowi-

Lwowie i Cmentarzu Łyczakowskim.

cukiereczki, zwierzątka, figurki zawi-

kawałeczek worka i dwa guziki, jako

były legionista Józefa Piłsudskiego,

łam przyjechać do Stanisławowa z

alicJa malec

jamy w kolorowe papierki”.

oczka. Mordkę można wyhaftować

został aresztowany w pracy, wraz

córką, synem, wnukami i czternasto-

Melbourne, Australia

Na innych choinkach nowo-

czarną nitką. Ozdoba gotowa.

z wieloma kolejarzami. Powiadomił

letnim prawnukiem (4 pokolenia). Za-

2011 r.

roczne bombki, wykonane z wełny

KG