23

kurier galicyjski * 13–30 stycznia 2012 nr 1 (149)

Czasy się zmieniają

jącym się w miniaturach i akware-

lach”. Nagradzany na wystawach w

Wiedniu, Paryżu i Warszawie. Na

wystawie monachijskiej odznaczony

medalem za 16 akwarel (m.in. „Dwaj

Jak było w czasie mojej młodości (1930–1950)

modlący się Żydzi”, „Portret Żyda”,

„Autoportret w czamarce”, „Dwaj

Jak jest w czasie mojej starości (2000–201.?)

Arabowie pod palmą”). Uchodził za

bardzo pracowitego malarza. Jego

prace znaleźć można w zbiorach

różne ozdóbki klejone z kolorowego,

BohdaN łYP

Muzeów Narodowych w Warsza-

glansowanego papieru, służącego

wie, Krakowie i Wrocławiu, są też

także do zrobieni długiego łańcucha,

Troska

w Lwowskiej Galerii Obrazów, dużo

oplatającego choinkę. Na czubku

W większych ośrodkach zdrowia

obowiązywała gwiazda, a pod cho-

i wszystkich szpitalach, przechowy-

prac pozostawił w kolekcjach pry-

inką papierowa szopka. Dekoracji

wano środki ratujące życie. Każdy

watnych. Jeden z najciekawszych

dopełniało kilka bardzo drogich

lekarz potrafił skierować lub udo-

portretów wykonanych przez Fran-

bombek i nieszczęsne świeczki, od

stępnić antidotum np. przeciw skut-

ciszka Tepę to akwarelowy portret

których czasem zapalała się firanka,

kom ukąszenia przez żmiję. To były

trojga dzieci. Uczniem Franciszka

płonęła choinka ( jak u mnie w 1938

sprawy oczywiste. Miałem głębokie

Tepy był Franciszek Żmurko. Zna-

roku), a bywało, że płonął cały dom.

przekonanie, że powołaniem me-

nym malarzem lwowskim był też

Od kilku lat mamy sztuczną cho-

dyków jest troska o zdrowie i życie

inkę. Kupiłem dwie sztuki i na jednej

ludności, włącznie z sytuacjami na-

bratanek Franciszka – Bruno Tepa

zagęściłem gałązki, wprowadzając

głymi. Żyłem więc w poczuciu bez-

– i stąd też na Franciszka powiada-

dodatkowe piętra. Jest teraz zgrab-

pieczeństwa i zaufania do wszyst-

no czasem Tepa-starszy. Rysunki,

na, gęsta i wysoka lecz nie pachnie

kich placówek służby zdrowia, nie-

odznaczenia i korespondencja Tepy

lasem i nie cieszy się uznaniem wnu-

zależnie czy był to samotny felczer

po jego śmierci stały się własnością

ków. Co roku wydobywam ją z pudła,

na wsi, czy szpital w mieście.

Tekli Błotnickiej Tepowej, bratowej

by ustawić w pokoju. W pierwszej

Wiedziałem, że wprawdzie kraj

malarza i matki Brunona.

kolejności oplata się ją łańcuchem

jest bardzo ubogi, ale też że niezbyt

lampek elektrycznych (prod. ChRL),

kosztowne środki ratujące życie, są

Zmarł 23 grudnia 1889 we Lwo-

potem wiesza mnóstwo kolorowych

dostępne w okolicznym szpitalu.

wie. Pochowano go na cmentarzu

bombek o przeróżnych kształtach.

To ugruntowywało zaufanie do

Łyczakowskim.  Maryla  Wolska

Czubek, też jest z rodu bombkowe-

środowiska w którym przebywałem,

wspominała: „Pogrzeb Tepy wypadł

go, a na dole jest papierowa karta

a więc do mojego państwa, odpo-

w zadymkę diablą! Na wydmuchu

z wizerunkiem szopki. Na końcu

wiedzialnego za bezpieczeństwo

koło głównego szpitala głowy ury-

plastikowe drzewko jest oplecione

swoich obywateli.

wało tym kilku wiernym, którzyśmy

srebrnym plastikowym łańcuchem.

Usłyszałem poruszającą wiado-

Choinka tkwi na swym miejscu do 2

mość radiową. Podano, że na pery-

poszli za jego trumną. Tatko szedł

lutego i ku zadowoleniu żony, w prze-

feriach miasta, liczącego sześćset

z panią Aszpergerową, ja, omota-

ciwieństwie do prawdziwej, nie gubi

tysięcy mieszkańców i mającego

na szalikami jak cebula, dreptałam

igieł, które wymiatało się z kątów

świetną akademię medyczną, dwu-

u łokcia starego Henryka Skarbka

przez parę tygodni. Mamy sztuczną

nastoletnia dziewczynka została uką-

(…). Myślę, że jeśli dusza egipskiej

choinkę, ale praktyczną, no i najważ-

szona przez żmiję. Należy jej podać

księżniczki miała jaką urazę do

niejsze, bez obawy o pożar.

surowicę w ciągu sześciu godzin, bo

Tepy, to gdy w tym momencie prze-

inaczej nastąpi zgon. Zrozpaczeni

rodzice jeździli od szpitala do szpi-

ważywszy na szalkach Ozyrysowej

zarost

Jeden z moich kolegów na stu-

tala, bezskutecznie poszukując an-

sprawiedliwości jego biedną prze-

diach czasem przez kilka dni chodził

tidotum. Wszędzie bezradnie rozkła-

marzłą dolę porównała ją ze swoją –

nieogolony. Cieszyło go, że tym wy-

dano ręce. W ostatniej chwili znaleźli

machnęła niechybnie jedyną rączką

różnia się w otoczeniu. Pewnego dnia

potrzebną ampułkę. Po prostu nikt

i odpuściła polskiemu malarzynie!”

w takim stanie zdawał egzamin po-

nie zadbał o jej dostępność, mimo że

prawkowy. Gdy skończył odpowiedź,

kosztuje tylko 140 złotych. Setki le-

Obraz Franciszka Tepy „Z po-

profesor wypalił: „Pan nie dość, że

karzy, doktorzy, ordynatorzy, pracują

jest nieprzygotowany, to jeszcze ma

w lecznicach, ale nie do nich należy

dróży do Egiptu, 19 XII 1852” sprze-

czelność przyjść do mnie nieogolo-

troska o sporadyczne zdarzenia. Ko-

dano w grudniu 2009 roku na aukcji

ny!”. Wtedy kolega poczuł że tonie,

mentator radiowy zakończył stwier-

w Domu Akcyjnym „Agra-Art” za 23

więc zełgał: „Bardzo mi przykro, ale

dzeniem, że potrzebna jest ustawa

tys. złotych.

ja po goleniu dostaję bolesnej egze-

regulująca ten problem. A ja pomy-

my…” Profesor zmienił ton i zaczął

ślałem, że jak tak nadal będziemy

o treści w rodzaju: „Młodej parze

sprawa. Prawie nie spotyka się ludzi

przepraszać, po czym wpisał do

rozumowali, okaże się że konieczna

Kącik

wiele....”

z widoczną ułomnością, zaś protezy

indeksu notę pozytywną. Przygoda

jest ustawa nakazująca chodzenie

Nie mogę nadziwić się jak wspa-

są powszechne i coraz doskonalsze.

ta stała się przedmiotem dyskusji

nogami po ziemi.

niałym wynalazkiem jest telefon

W wyniku upartej i wieloletniej pracy

w naszym środowisku studenckim.

poetycki

komórkowy. W każdej chwili mogę

niewielkiej garstki ludzi zwalczają-

Stwierdzono prawie jednogłośnie,

Kalectwo

przekazać wiadomość na koniec

cych kalectwo, dokonały się wielkie

iż w polskim kręgu kulturowym albo

Od małego dziecka patrzyłem

świata, a czasem w tym samym bu-

zmiany także w psychice całego

nosi się brodę, albo jest się ogolo-

na liczne kaleki chodzące po ulicach,

dynku. Łączy natychmiast i niedro-

społeczeństwa. Jak to wspaniale, że

nym, zaś stany pośrednie są poza

podróżujące i przebywające wśród

go. Dziewczyna już nie potrzebuje

wyrozumiałość i delikatność zastąpi-

normą estetyczną. Uważano, że

nas. Najbiedniejsi żebrali siedząc

Ojcze

iść do przysłowiowego magla by po-

ły niegdysiejsze wytykanie i wyśmie-

każdy powinien dbać o schludny

na chodniku z wyciągniętą, okropnie

plotkować z przyjaciółką. Wystarczy

wanie ułomności. Kto obecnie nie

wygląd. Z taką nauką poszedłem w

zniekształconą kończyną. Garbatych

,że jadąc tramwajem wyjmie komór-

podporządkował się takiej zasadzie,

życie starając się jej przestrzegać.

było bardzo wielu, a otoczenie chęt-

Rafale

kę i może rozmawiać ile dusza za-

sam jest odmieńcem zasługującym

Prawie wszyscy mężczyźni są

nie żartowało na ich temat. Jeżeli ktoś

pragnie. A jak komórka umila czas

na wytykanie.

ogoleni, a tylko niewielu nosi brody.

miał wadę nogi, nazywano go kuter-

młodym parom, pozwalając na dłu-

Jednak na fotografiach osób ze sfer

nogą. Ludzie byli skłonni do śmiechu

gie i czułe wyznania? Statystycznie

rządowych bądź aktorskich, spo-

i równocześnie okrutni. Mnożono

Telefon

Ojcze Rafale! Trwamy w podzięce

biorąc, wszyscy Polacy mają komór-

Do dyspozycji były dwa nośniki

tyka się zaniedbany krótki zarost.

przezwiska związane z ułomnościa-

ki, a niektórzy mają nawet po dwa

dla przekazania pilnej wiadomości.

Bardzo mnie raziło gdy kiedyś pre-

mi. Moja mam włożyła wiele wysiłku,

Za polskość w katedrze, co była.

czynne aparaty. Nie dość, że można

Był to telegram, nadawany na po-

mier rządu, występował w telewizji

aby zniechęcić mnie do wtórowania

Tyś jej buławę trzymał w swej ręce,

rozmawiać, to i można fotografować,

czcie i doręczany na każdy adres

z pięciomilimetrowym zarostem.

kolegom naśmiewającym się z jąka-

A ona wszystkim służyła.

łączyć się z internetem, słuchać

lub telefon, którym posługiwały się

Podobnie pewien minister pokazuje

łów, zezowatych czy rudzielców. Bo

radia itp. Jakie to niesłychane osią-

instytucje oraz garstka szczęśliw-

się ozdobiony jeżykowatym, rzadkim

wtedy jeszcze nie potrafiono korygo-

gnięcie w rozwoju techniki! Cieszę

ców. Obie usługi były drogie. Infor-

zarostem. Pewnie wyobraża sobie,

wać tych przypadłości, a wytykanie

W dziejowym tyglu dzięki katedrze,

się, że dożyłem takich czasów.

macja przekazywana taką drogą,

że obywatele podziwiają jak jest za-

ich było normalnością. Lud drwił so-

Że ojciec Rafał był z nami

zwykle powodowała szybsze bicie

pracowany i nie ma czasu nawet na

bie z kalek, a tylko niewielka grupka

Z dzielną postawą spiżu w złym

serca, gdyż oznaczała że stało się

golenie. A ja myślę że jeżeli tak jest

bardziej subtelnych i delikatnych osób

choinka

U pradziadka w krakowskiem, na

coś ważnego.

rzeczywiście, to tym bardziej nie ma

miała za złe takie zachowanie. Byli oni

wietrze

Boże Narodzenie, zgodnie ze staro-

Gdy w pracy powiedziano mi,

czasu umyć nóg. Zaniedbany zarost

uparci i z czasem coraz liczniejsi.

Przetrwaliśmy Polakami.

polskim obyczajem, w kącie izby stał

że w czasie mojej nieobecności, z

kojarzy mi się z brudem.

Rehabilitacja, logopedia, orto-

snop zboża. W następnym pokole-

poczty w dalekim mieście, telefo-

Nie przekonują mnie afisze z

pedia, ortodonsja – to słowa dzisiaj

Ty dodawałeś sił do przetrwania

niu, u dziadka wieszano pod sufitem

nowała moja mama, to pojawiały

nieogolonymi przystojniakami re-

dobrze znane. Jeżeli urodzi się

ozdobny wieniec z jedliny. Ale już u

się obawy o zdrowie najbliższych.

klamującymi dżinsy. Chętnie kupię,

dziecko z krótszą nóżką, część kosz-

Rozbitkom doli dziejowej,

moich rodziców zawsze była choinka.

Czasem telegram zawiadamiał o

ale w skojarzeniu z jakąś ogoloną

tów leczenia ponosi społeczeństwo.

Dziś z wyżyn Pańskich wciąż nas

Na gałązkach wieszaliśmy czerwone

pogrzebie. Ludzie bali się otworzyć

sympatyczną twarzą. Coraz więcej

Czyni się cuda ortopedyczne aby

osłaniaj

jabłuszka i pierniczki nitką przewią-

drzwi gdy doręczyciel pukając mó-

znakomitości ze świata kultury i po-

wyprowadzić je z kalectwa, aby funk-

zane. Wisiały też podłużne cukierki

wił, że przyniósł telegram. Jednak

lityki, prezentuje się w roli kaktusa,

cjonowało normalnie i nie było cięż-

U stóp Łaskawej Królowej.

opakowane w cymfolii, w sklepie na-

były też telegramy które doręczano

co wywołuje u mnie odrazę. Czyż

ko pokrzywdzone przez los. Tak jest

zywane choinkowymi. Były gwiazdki

na ozdobnym karnecie z naklejo-

bym był odosobniony?

w zasadzie, a że są niedociągnięcia

STaNiSłaWa NoWoSad

uplecione z pasków białego papieru,

nymi kawałkami taśmy dalekopisu,

lub odstępstwa od tej zasady, to inna

KG