26

Na morzach i oceanach

kurier galicyjski * 13–30 stycznia 2012 nr 1 (149)

byli romantyczni żeglarze. To była

rumu kwartą wody z dodatkiem

Europy. Ten okres, lata 1660 – 1690,

de Fujardo, ale ruchliwe okręty

żyły do zakupienia już dużo większe-

wiecznie pijana banda, której zacho-

cukru i soku z cytryny. Marynarze

to okres pirackiego prosperity. Nad

korsarzy, dodatkowo informowane o

go statku, którym Bukanierzy mogli

wanie było dzikie, a zwyczaje prze-

natychmiast nadali tej mieszaninie

Karaibami tryumfująco powiewa

posunięciach Hiszpanów, zawsze w

doganiać i atakować hiszpańskie

rażające. Oczywiście zaraz znaleźli

przezwisko Grog, bo takim samym

Jolly Roger (wesoły Roger), czarna

porę uciekały dość ociężałym okrę-

statki nawet na pełnym morzu. Na

się cwaniacy robiący na piratach

przezwiskiem obdarzali wiceadmi-

piracka bandera z trupią czaszką na

tom eskadry. No i tak trwała gonitwa

Karaibach zaczęła się epoka napa-

wspaniałe interesy. I znowu pierwsi

rała. Grog był zwyczajowo wyda-

skrzyżowanych piszczelach. Z Europy

po Morzu Karaibskim. Jak Hiszpa-

dów pirackich na statki hiszpańskie

byli Francuzi. Zajęli niewielką wy-

wany przed południem w godzinach

napływają fale awanturników, głównie

nie tu, to korsarze tam i odwrotnie.

dokonywanych nie przez piratów z

sepkę w pobliżu Haiti zwaną Tortuga

10,00-12,00 i wieczorem 16,00-

z Anglii, Szkocji i Irlandii. Zaczynają

Ataki korsarzy były dla Hiszpanii

Europy, a przez Bukanierów. Pira-

i urządzili na niej piracką centralę.

18,00. Marynarze chętnie go pili, bo

powoli wypierać Holendrów, a zaraz

wielkim nieszczęściem, ale prawdzi-

tów miejscowych. Bukanierzy mieli

Każdy pirat mógł tam przypłynąć, by

był smaczny i co ważniejsze, zabez-

za nimi i Francuzów. Port Royal pęka

wa katastrofa dopiero nadciągała.

swoje porachunki tylko z Hiszpana-

sprzedać łupy jakie zdobył, zakupić

pieczał przed szkorbutem. Jakoś

od pirackich łupów. Do Port Royal

Byli nią tak zwani Bukanierzy, lub

mi i statki innych krajów mogły sobie

zaopatrzenie na dalszą wyprawę,

nikt wtedy nie wpadł na pomysł, że

wciąż zawijają pirackie okręty ze zło-

Flibustierowie!

żeglować całkiem spokojnie. Zajmu-

dobrać załogę, lub dokonać napra-

nie jest to działanie grogu, a soku z

tem, srebrem i drogimi kamieniami. W

Hiszpanie otrzymali w Nowym

jąc się piractwem karaibskim ma się

wy statku.

cytryny.

mieście trwa nieprzerwanie piracki fe-

Świecie ogromne obszary, których

początkowo wrażenie, że istniały ja-

To właśnie na Tortudze zawią-

Jeszcze o jednym koniecznie

stiwal. Na okrągło są otwarte wszyst-

nie sposób było kontrolować. Na

kieś dwie grupy straceńców gotowe

zało się Bractwo Wybrzeża – Freres

trzeba powiedzieć. Zapewne za-

kie knajpy i burdele. Piraci chleją,

Morzy Karaibskim zasiedlali, a i to

atakować Hiszpanów gdzie tylko bę-

uważyli Państwo, że do standar-

wydzierają się i awanturują, biją się

tylko częściowo, wyspy Kubę i Haiti

dowego wizerunku pirata prawie

nożami. Port Royal uznany został za

(zwaną wtedy Hispaniolą). Pozosta-

zawsze dochodziła czarna opaska,

Sodomę, Gomorę i raj Szatana! Trwa-

łych mnóstwa wysp nie próbowano

lub czarna klapka na jedno oko.

ło to aż do dnia 7 czerwca 1692 roku.

nawet zasiedlać ograniczając się do

To zasłanianie jednego oka było

Wtedy to, na krótko przed południem,

zagospodarowania tych dwóch naj-

wynalazkiem piratów, ale wcale nie

zatrzęsła się ziemia, a potem zaczę-

większych. Wszystkie inne wyspy

świadczyło, że pirat noszący taką

ła pękać, rozsuwać się. W ogromne

doskonale nadawały się do zasie-

opaskę nie miał oka. Oni zakładali

szczeliny wpadały całe domy wraz

dlania i w pewnym procencie za-

takie opaski na zupełnie zdrowe

z ludźmi. Nareszcie miasto zapadło

mieszkałe były przez Indian. Reszta

oczy. To był zwyczaj właściwie tylko

się pod ziemię, a miejsce, na którym

wysp była po prostu bezludna. Na te

pirackich kanonierów obsługujących

kiedyś stało, wypełniło morze. Niech

małe, najczęściej bezludne wyspy

armaty na dolnych pokładach arty-

ktoś spróbuje powiedzieć, że to nie

zaczęli napływać nielegalnie, bez

leryjskich. Podczas bitwy, obsługa

była kara Boska!

zgody Hiszpanów, osadnicy an-

dział często musiała wychodzić z

Piraci, tak jak wszyscy ówcześni

gielscy, francuscy i holenderscy. W

dość mrocznego wnętrza okrętu na

marynarze właściwie codziennie byli

roku 1623 było ich już pełno! Anglicy

rozpalony równikowym słońcem po-

„na bani”. Brało się to ze zwyczaju,

osiedlali się na Barbados, Antigui,

kład, by za chwilę znowu zbiegać do

który nakazywał im picie rumu, za-

Nevis, Montserrat. Francuzi na Mar-

jego wnętrza. Opaska służyła do za-

miast picia wody. W gorącym kli-

tynice, Gwadelupie, Sant Kitts. Ho-

słaniania jednego oka, które musia-

macie tropików, przetrzymywana w

lendrzy zajęli wyspę Sant Martin.

ło dobrze widzieć w ciemnościach.

okrętowych beczkach woda szybko

Wreszcie Hiszpanie tracą cier-

Drugim okiem patrzyło się w jaskra-

się psuła stając się siedliskiem za-

pliwość i specjalne oddziały woj-

wym świetle. Po powrocie z nasło-

razy zagrażającej życiu załogi. Le-

skowe poprzedzane zwiadowcami

necznego pokładu, pirat zasłaniał

piej od wody przechowywał się rum,

indiańskimi atakują osady dzikich

opaską drugie oko, a to dotychczas

alkohol pędzony z cukru trzcinowego,

kolonistów, niszcząc, paląc, zabija-

zasłonięte, doskonale radziło sobie

którego było pod dostatkiem, a więc

jąc. Komu udawało się ujść z pogro-

w półmroku. Opaski były tak cha-

rum był przez to bardzo tani. We flo-

mu, ten przenosił się w głąb wyspy,

rakterystyczne dla piratów Morza

cie brytyjskiej marynarz dostawał dwa

w niedostępną dżunglę, lub przedo-

Karaibskiego, że na zawsze weszły

razy dziennie po pół pinty rumu (pinta

stawał się na inną wyspę. Powstają

do kanonu wizerunku pirata.

to 0,568 litra). Ci, którzy nie pili, do-

tak zwani Bukanierzy, czyli rozsiani

Piraci nie wymyślili równoupraw-

stawali rekompensatę w wysokości 3

hiszpańskimi atakami po różnych

nienia płci. Oni je po prostu na co

pensów. Spróbujcie Państwo popijać

wyspach dawni mieszkańcy spalo-

dzień stosowali. Wśród piratów

tak chociaż przez tydzień. Codzien-

nych przez Hiszpanów osad. Teraz

czarnobrody – anglik edward Teach, postrach oceanów

mężczyzn bywały też kobiety. Nie

nie, dobrze ponad pół litra! A to był

już nie zajmowali się rolnictwem, a

dzie to możliwe. Bukanierów właśnie

de la cote, początkowo tylko francu-

wiem, jak na nie mówić. – Piratki?

tylko codzienny, „kazionny” przydział.

myślistwem i bandytyzmem. Ciągły

i Flibustierów. Ale to nie prawda. To

skie, stopniowo rozciągające się na

Dwie zdobyły sobie największy roz-

Każdy miał zapewne jeszcze parę

nacisk Hiszpanów powodował tylko

była jedna grupa nazywana tylko raz

wszystkie narodowości. Brethren of

głos. Anne Bonny i Mary Read. Obie

butelek prywatnej gorzały. Z takimi

coraz silniejszą wolę odpłacenia im

z angielska Bukanierami, to znowu

the coast, jak mówili Anglicy. Brac-

silne, pyskate i okrutne. Anne zosta-

marynarzami zdarzały się problemy!

pięknym za nadobne. Poza tym, te

z francuska Flibustierami. Ta grupa

two nie miało charakteru instytucji,

ła wyrzucona z domu przez ojca, bo

Wreszcie brytyjski wiceadmirał

hiszpańskie ataki powodowały ko-

rosła w siłę i stawała się coraz licz-

jakby tego chcieli jego obserwa-

związała się z młodym marynarzem.

Edward Vernon rozkazał rozcień-

nieczność łączenia się Bukanierów

niejsza, ponieważ emigrowało do niej

torzy. Bracia Wybrzeża przede

Wtedy oboje młodzi wyruszyli na

czać każdą przydziałową porcję

w dobrowolne związki, które dadzą

mnóstwo ludzi z Europy, a także za-

wszystkim byli wolni. Czasami do-

w niedalekiej przyszłości bardzo

silali jej szeregi zbiegowie z hiszpań-

browolnie łączyli się dla doraźnych

niebezpieczne i spędzające sen z

skich więzień i niewolnicy murzyńscy,

celów. Czasami nawet przyjmowali

oczu wszystkim gubernatorom Ka-

którym udało się uciec od właściciela.

czyjąś zwierzchność, ale pod wa-

raibów – Bractwo Wybrzeża!

Piraci na Karaibach nie musieli cze-

runkiem, że tylko na określony czas.

Nie było niczego bardziej zniena-

kać na rewolucję francuską by gło-

Zawsze jednak łączyła ich wspólna

widzonego przez Bukanierów, niż ja-

sić hasło „wolność, równość, bra-

nienawiść do Hiszpanów i może też

kakolwiek władza ograniczająca ich

terstwo”. Oni zresztą niczego nie

niepisany, piracki kodeks honorowy.

działania. Pod tym względem naj-

głosili. Oni po prostu tak postępowali.

Wszystko to, czy bractwo, czy ko-

bliżsi byli anarchistom. Godzili się

Na sto lat przed rewolucją francuską

deks, było tworzone przez bandytów,

jednak na dowództwo, ale czasowe,

u Bukanierów nie było ludzi gorszych

więc miało cechy tworu bandyckiego.

wybierane przez ogół, dowodzące

i lepszych. Wszyscy byli sobie równi,

Raz działającego, gdy się to podo-

tylko podczas wyprawy łupieżczej.

a to w czasach sformalizowanych,

bało, lub niedziałającego, gdy było

Często były to ataki na hiszpańskie

wręcz kastowych zwyczajów, jakie

to nie na rękę. Jedynym prawem

statki. Atakowano statki przepływa-

panowały we wszystkich państwach

jakie tam stale, realnie panowało,

jące niedaleko wybrzeża zajętego

Europy, stanowiło atrakcję zdolną

było prawo pięści. Zawsze dziwiło

przez Bukanierów. Kiedy pokazał się

przyciągać tłumy!

mnie dlaczego rodzice uważają, że

taki statek, ruszał atak szybkich in-

ich dzieci mogą się bawić w piratów,

diańskich łodzi, na których Bukanie-

dlaczego kupują dzieciom pirackie

rzy dopadali do statku, wdzierali się

Prawda o piratach

Proszę nie wierzyć powieściom,

gadżety, czytają im opowieści o pira-

na pokład i po wymordowaniu załogi,

czy filmom, jakich wiele postało póź-

tach i pirackie bajeczki. Czy nie rozu-

przejmowali ładunek. Pieniądze w

niej na temat życia piratów. To nie

mieją tego, że ich małe dzieci bawią

ten sposób zdobyte najczęściej słu-

się w bandytów? Jest coś takiego w

ludziach, że pociąga ich brutalna siła

i bezwzględność, maskowane poko-

stem romantyzmu i chęcią przeżycia

przygody.

Naśladując Francuzów, Anglicy

założyli „przyjazny” piratom port w

Port Royal na Jamajce. Holendrzy,

przegonieni przez Hiszpanów z wy-

spy Sant Martin, zakładają taki sam

port na Curacao. Łatwo się teraz

sprzedaje zrabowane łupy, trans-

portowane potem przez firmy prze-

Trup kapitana Kidda wiszący w żelaznej klatce u wejścia

Wyspa dead chest

wozowe z „przyjaznych portów” do

do Tamizy