20

Wspomnienia sentymentalne

kurier galicyjski * 30 marca–12 kwietnia 2012 nr 6 (154) * www.kuriergalicyjski.com

ZOFióWka

Ponad 10 lat temu, w mroźny i śnieżny luty, przyjechaliśmy do Lwowa

po raz drugi. W planach mieliśmy dotrzeć do Polaków, którzy znajdo-

wali się wtedy w szczególnie trudnej sytuacji. Poprzez katedrę i kościół

św. Antoniego, zdobyliśmy pierwsze adresy.

MONIKA NARMUNTOWSKA-

MICHALAK tekst i zdjęcia

Najserdeczniejsze życzenia

Nie znając zupełnie Lwowa, z

zdrowych, radosnych i spokojnych

mapą i kuzynem po drugiej stronie

telefonu, uczyliśmy się topografii

Świąt Wielkiej Nocy,

miasta. Jeden z adresów, dostaliśmy

smacznego jajka, mokrego dyngusa,

od siostry Małgorzaty – tłumaczyła

a także odpoczynku w rodzinnym gronie!

nam bardzo dokładnie – przy końcu

Niech każdy z nas wykorzysta ten czas jak najlepiej.

ul. Iwana Franki, skręcicie w lewo,

miniecie dawny kościół św. Zofii,

potem niziutko, prosto, obok źró-

dełka, przy Stryjskim Parku i w dole

Głosy miały piękne, czyste i gdyby

zostać w zimnym domu. Zabrała je

ukaże się stary, charakterystyczny

w młodości mogły się uczyć, na

dalsza rodzina. Siostry zamieszkały

dom. Żyją tam dwie siostry i jeśli ich

pewno ich śpiewanie nie skończy-

w bloku, w czystym, ciepłym poko-

nie poznacie, na nic wam lwowskie

łoby się na domowym śpiewniku.

ju. Pierwsza odeszła Czesia – na-

zabytki. – Święte słowa.

Siostry Laskowskie kochały śpiew i zwierzęta

Znały pieśni patriotyczne i ba-

gle i niespodziewanie.

Na Jarosławienka trafiliśmy z

tiarskie, bardzo lubiły te religijne.

W styczniu zeszłego roku, ostat-

trudem i pomocą dobrych ludzi. Dziś

Śpiew był dla nich wspomnieniem

ni raz widzieliśmy Milę, która przeży-

ta, Żydów wywożonych na lawetach.

rów. Siostry poruszały się z trudem,

trudno byłoby nam policzyć, ile razy

młodości, powrotem do czasów,

ła siostrę o dwa miesiące. Nikt nie

Mówiła o tym z bólem, bo zrozumieć

do lekarza daleko, a czytać trzeba.

gościliśmy w tym wyjątkowym miej-

gdy żyli rodzice, gdy były sprawne

mógł uwierzyć, bo przecież teraz, w

nie mogła po tylu latach, dlaczego

Wpadliśmy na pomysł, by poprosić

scu. Trzaskające mrozem stycznie,

i zdrowe. Zastanawialiśmy się, jak

godnych warunkach, siostry miały

inna wiara, inny kształt oczu, ska-

o pomoc znajomą okulistkę, która

kwitnące maje, chłodne listopady

to się dzieje, że siostry, pomimo tak

zacząć normalnie żyć. Jednak prze-

zywały człowieka na śmierć. Mila

mogłaby zbadać siostry w domu.

– źródło, z którego zachłannie czer-

trudnych warunków, pomimo wielu

prowadzka okazała się zbyt trudna,

kochała wiosenną zieleń, zmienia-

W ciepły letni wieczór, na Zofiówkę

paliśmy. Mila i Czesia Laskowskie,

niedostatków, są zawsze w do-

nowe miejsce zbyt wygodne, stare

jącą się przyrodę i oswojone wróble;

przybyła wiekowa Sofia Aleksan-

Duet Dziąsełko, historia tamtego,

drzewa zbyt zakorzenione.

brym, pogodnym nastroju. Na pew-

wszystko to przenosiło ją w tamte,

drowna. Przyniosła ze sobą ogrom-

polskiego Lwowa.

no była to kwestia ich charakterów,

My, jak dawniej przyjeżdżamy

dobre czasy przed wojną. Zawsze,

ną, drewnianą walizkę, na oko pa-

Gdy byliśmy u sióstr pierwszy

ale też nastawienia do codzienno-

do Lwowa, ale ,,dawniej już nie

kiedy się żegnaliśmy – z takim nie-

miętającą czasy ostatniego cara.

raz, a potem po latach – ostatni,

jest to samo... Nie ma już spotkań

ści, w której – choć była niełatwa

bieskim smutkiem w oczach, pytała

Nie mogliśmy po sobie pokazać, w

zawsze było tak samo. Stara, waląca

na Zofiówce, nie ma sióstr, które po-

– odnajdowały smaki i kolory życia.

– czy będę żyła, jak znów przyje-

jakim byliśmy szoku, wszak Sofia

się chałupka, pamiętająca XIX wiek,

dziecie? Zapewnialiśmy, że tak, bo

warunki – zwłaszcza zimą – niewia-

przecież to już niedługo...

rygodnie trudne. Woda czerpana ze

Czesia, 6 lat młodsza, opieko-

źródełka, mała, przenośna kuchen-

wała się siostrą na tyle, na ile po-

ka, gaz i łazienka – w marzeniach.

zwalały jej siły. Energiczna, obda-

Bywało, zimą siedzieliśmy zmrożeni

rzona specyficznym lwowskim hu-

syberyjską temperaturą, przy pie-

morem, ciepła i serdeczna. Zawsze

cu, który nigdy nie mógł dogrzać

ciekawa tego, co w Polsce i chyba

niewielkiego pokoju, a siostry, w

jeszcze gdzieś na dnie serca tliła się

podwójnych swetrach i czapkach, z

nadzieja, że uda się choć na chwilę

uśmiechem zapraszały do wspólne-

przekroczyć granicę.

go kolędowania.

Obie kochały książki, które za-

- Może panie zgodziłyby się na

legały w różnych miejscach. Prze-

zamianę swojego domu, na miesz-

syłaliśmy im wszelkiego rodzaju

kanie w bloku? – pytaliśmy. Mowy

powieści obyczajowe, przedwojen-

nie było.

ne romanse, a szczególnie lubiły

– To dom naszego dziadka,

,,Anię z Zielonego Wzgórza . Kiedy

nasza oddzielna republika i tu zosta-

się czyta dużo i nocami, oczka za-

niemy do końca.

czynają odmawiać posłuszeństwa.

Starsza była Mila. Drobna, niziut-

Tak było i w przypadku sióstr. Po-

ka, romantyczna i sentymentalna.

jawiła się potrzeba zrobienia okula-

Pamiętała likwidację lwowskiego get-

i... niespodzianki

darowały nam bezcenne i niezapo-

Przychodząc na Zofiówkę, różnie

przebyła kilometry. Okulistka zaczę-

mniane chwile. Mila i Czesia miały

bywało z naszym samopoczuciem,

ła wybierać z walizki różne szkiełka,

dar przenoszenia swych gości, w

ale zawsze wychodziliśmy stamtąd

soczewki, lupki, postawiła na stole

czasy Baczewskiego, lwowskich

z nowym zapasem sił.

dużą, sowiecką lampę, którą za-

bali u weteranów, batiarów i pa-

Z czasem, zdrowie sióstr było

mierzała zbadać wzrok. I badała.

nien Franciszek. Posiadały ten

coraz słabsze. Mila już prawie nie

Długo, dokładnie, tyle, że inaczej

specyficzny, jedyny w swoim rodza-

wstawała, Czesia też nie stawała

niż robi się to dziś. Zdziwienie na-

ju galicyjski humor, połączony z no-

się zdrowsza. Samotne, bez bliskiej

sze było duże, kiedy okazało się, że

stalgią. Poza tym, były doskonałym

rodziny, zdane na ofiarną opiekę

okulary zrobione wg recepty starej,

przykładem tego, że jakość życia

przyjaciół – pań Wandy i Zosi, pana

rosyjskiej lekarki, pasują siostrom

absolutnie nie zależy od ilości tego,

Bogusia, sióstr Józefitek. Propozy-

idealnie. To jedno z najcieplejszych

co uda się nam – czasem zupełnie

cje zamiany mieszkania, kończyły

wspomnień, związanych z historia-

bezmyślnie – zgromadzić. Niestety

się argumentami, że starych drzew

mi z Zofiówki, a radość sióstr była

– były, na szczęście – były...

się nie przesadza. Jednak jesienią

ogromna.

2010 roku, przyjaciele zadecydo-

Siostry kochały śpiew i muzykę,

KG

wali, że siostry nie mogą na zimę

mówiły o sobie – Duet Dziąsełko.

...gości