23

www.kuriergalicyjski.com * kurier galicyjski * 30 marca–12 kwietnia 2012 nr 6 (154)

Czasy się zmieniają

nie pokaleczył o rozbite szkło obie

ną kuzynką Barbarą, z którą na tym

nogi. Jego przerażona mama zupeł-

podwórku i w tym domu spędziliśmy

nie „straciła głowę”. Natomiast moja

wczesne dzieciństwo, odważyliśmy

mama zapakowała ociekającego

się złożyć niezapowiedzianą wizytę

krwią malca do wózka mego młod-

w naszych „rodzinnych gniazdach”

jak było w czasie mojej młodości (1930–1950)

szego brata i zawiozła do szpitala.

jego ówczesnym lokatorom. Uczynili-

Z wdzięczności za tę przysługę ma-

śmy to z wielką obawą przed reakcją

jak jest w czasie mojej starości (2000–201.?)

jorostwo zaprosiło mamę i jej brata

gospodarzy. Okazało się, że obawy

„szewca” do siebie na mocno zakra-

te były całkiem nieuzasadnione. W

pianą kolację, po której po raz pierw-

„moim” mieszkaniu na pierwszym

BOHDAN ŁYP tekst

szy i ostatni w życiu zobaczyłem

piętrze zostaliśmy serdecznie przyję-

www.zuckerfabrik zdjęcie

mamę „pod wpływem”. Od tej pory

ci przez starsze państwo przybyłe do

ustały nocne „wizyty” tropicieli wro-

Lwowa z okolic Połtawy w 1947 roku.

Fotografia

gów ZSRR. Kiedy w czerwcu 1946

Piętro wyżej, w mieszkaniu kuzynki,

Czarno-białe fotografie zapełnia-

opuszczaliśmy Lwów, major Igor

mieszkało młode małżeństwo. Ona

ją albumy z czasów mojej młodości.

załatwił nam wojskową ciężarów-

plastyczka, on właściciel firmy poli-

Zdjęcia zacząłem robić bakelitowym

kę, (pierwszy raz jechałem autem),

graficznej. Nieżyjący już rodzice pani

aparatem „Korona”, na błonie 6x9

która zawiozła nas i nasz skromny

domu także do Lwowa przyjechali w

cm. Kiepsko wychodziły, ale np.

dobytek na dworzec. Załadować się

1946 roku z głębi Ukrainy. Oni zaś w

utrwaliłem mój oddział żołnierzyków

do wagonu pomagało nam dwóch

tym mieście się już urodzili. W trakcie

ołowianych, ustawiony do defilady

podwładnych majora. Wzbudziło to

rozmowy przy kawie młoda malarka

na stole. Zachwycając się zdjęciami

podejrzenie innych ewakuowanych

niespodziewanie oświadczyła: Mam

krajobrazowymi Bułhaka, uzbierałem

rodzin, ale w trakcie tygodniowej

coś dla państwa – po czym z przynio-

pieniądze na aparat z kliszami szkla-

podróży wszystko się wyjaśniło. Po

sła skądś stojący zegar, z wygrawe-

nymi, myśląc że na takim sprzęcie

tygodniu, ku memu niezadowoleniu,

rowaną dedykacją: „Kochanej żonie

dogonię artystę. Rozczarowanie osło-

jako że bardzo podobała mi się ta

Janeczce. Tadzik”. Był to prezent

dziła zmiana na aparat „Altix” (24x24

jazda, wyładowaliśmy się w Bystrzy-

ojca Barbary dla jej matki. Nasze

mm), a potem powrót do mieszkowe-

cy Kłodzkiej. Lwów odwiedziłem do-

wzruszenie było nie do opisania.

go aparatu z ogniskową 13 cm. Były

trów, a motor wymagał naprawy po

nabywców. Niech frajerzy kupują, a

piero po 32 latach.

Przez kilka następnych lat nie

to czasy, gdy po natężeniu szarości,

przebiegu 40 tys km. Mimo to, były

potem niech zostaną z nimi, myśląc,

byłem we Lwowie. Dopiero w 2004

umieliśmy na zdjęciu odróżniać kolo-

marzeniem każdego mężczyzny.

że posiadają skarb. No i doprowadzo-

roku ponownie odwiedziłem to mia-

ry. Wiadomo było, który kwiat jest żół-

Obecnie auto nazywa się samo-

no do tego, że wśród znajomych nikt

Znowu we Lwowie

Rodzinne lwowskie opowieści,

sto. Oczywiście pierwsze kroki skie-

ty, czerwony, czy fioletowy. Ta techni-

chód, zamiast motoru napędza go

już nie zbiera znaczków, chociaż roz-

snute prawie każdego dnia przez

rowałem do wiadomego mieszkania.

ka zachęcała do szukania i utrwalania

silnik, zamiast klaksonu jest sygnał,

kręcona machina produkuje coraz to

mamę, brata i reszty familii oraz mgli-

Przyjął mnie tam starszy pan. Oka-

odblasku promieni słońca na wodzie,

a karburator to teraz gaźnik. Kiedyś

inne, cieszące następnych naiwnych.

ste wspomnienia z dzieciństwa, spra-

zało się, iż jest on synem zmarłych

czy sylwetek postaci, na tle tarczy

marki samochodów pisało się zaczy-

Trzeba przyznać, że nowe znaczki

wiły, iż bardzo pragnąłem odwiedzić

już lokatorów, którzy po raz pierwszy

księżyca. Była to zabawa nie łatwa,

nając od dużej litery, a teraz pisze się

są bardzo piękne i żal, że tak mało

to rodzinne miasto. Spełnienie tego

mnie ugościli. Inżynier Władysław P.

ale niewątpliwie wyrabiająca wrażli-

od małej. Samochody jeżdżą cicho,

wzbudzają zainteresowania. Nieste-

marzenia utrudnione było m.in. tym,

jest emerytowanym pracownikiem

wość na piękno.

bez warkotu, są szczelne, mają ogrze-

ty niewielu ludzi stać na kupowanie

że we Lwowie, ani w jego okolicy nie

Politechniki Lwowskiej. Odwiedzałem

Po fotografii czarno-białej przy-

wanie, a niektóre też klimatyzację.

papierków z nadzieją, że ich wartość

mieliśmy już żadnych krewnych ani

go jeszcze kilka razy (i, jak zdrowie

szła moda na przeźrocza, a potem

Ponadto są wyposażone: w radiood-

będzie rosła z upływem czasu.

nawet znajomych. Marzenie to ziściło

pozwoli, uczynię to przynajmniej jesz-

na fotografię barwną. Jeszcze robię

twarzacze, elektrycznie opuszczane

się dopiero w 1978 roku. Wtedy to z

cze raz). W jednej z tych odwiedzin

takie zdjęcia na filmach 36 mm. Przy-

szyby, zamki uruchamiane pilotem,

Lekarstwa

wycieczką orbisowską, pełen cieka-

towarzyszył mi młodszy brat, który

zwyczaiłem sie i wiem czego mogę

ABS-y oraz różne cudeńka techniki.

Ludzie sami leczyli niektóre dole-

wości, sentymentu i obaw wybrałem

także tam się urodził. Obfotografo-

oczekiwać po moim aparacie, ale

Jeździmy wspaniałymi, niezawodny-

gliwości, używając ziół. Latem chodziło

się do grodu Lwa. Pierwszą rzeczą,

waliśmy każdy kąt. Przez te kilka-

widzę, że trzeba przejść do czwartej

mi samochodami, których przebieg

się na łąkę po rumianek, zbierało kwiat

która tam kupiłem w kiosku hotelu In-

dziesiąt lat niewiele się w tym lokalu

techniki w moim życiu, tj. do fotografii

150 tys. km nikogo nie dziwi. Zalety

lipy itp. Bóle głowy u dorosłych były

turist czyli George a, była mapa mia-

zmieniło. W jednym pokoju stoi ten

cyfrowej. Jest ona już w powszech-

można wyliczać długo i zachwycać

powszechne, więc często posyłano

sta, na której z radością wyczytałem

sam piec (czynny), w kuchni jest ten

nym użyciu i ma wiele zalet. Najważ-

się nimi, a szczególnie, gdy ma się

mnie po proszek „z kogutkiem” firmy

przedwojenne nazwy ulic Zielonej,

sam, co przed laty zlew z napisem:

niejsze, że pozwala natychmiast oce-

skalę porównawczą z innymi czasa-

Kowalski. W aptece można było kupić

Piekarskiej oraz Cmentarza Łycza-

„Towarzystwo Wodociągowe Lwów”.

nić obraz po jego utrwaleniu, podob-

mi. Zresztą ten dystans porównawczy

motopirynę na przeziębienie, vera-

kowskiego. Uzbrojony w tę mapę

Jedyną zmianą, i to na lepsze, jest

nie jak było kiedyś na matówce, tylko

pozwala na lepszą ocenę obecnych

mon na ból zębów, czy olej rycynowy

łatwo odnalazłem rodzinny dom. Od-

łazienka, której za „naszych cza-

przed utrwaleniem. Wystarczy nakie-

osiągnięć, nie tylko odnośnie motory-

na zaparcie. Sprzedawano też benzy-

żyły obrazy z dzieciństwa. Wszystko

sów” nie było.

rować aparat na obiekt, pstryknąć

zacji, ale także w innych dziedzinach,

nę oczyszczoną do obmycia okolicy

było takie same jak zanotowałem w

Tyle wspomnień z przeszłości

i już jest utrwalony. Łatwość robienia

które uległy ogromnym przemianom.

ran, używaną także do napełnienia

pamięci, lecz znacznie mniejsze. Nic

i teraźniejszości. Cieszę się, że po-

fotografii jest niesłychana, więc pstry-

zapalniczek, sodkę przeciw zgadze

w tym dziwnego, bowiem z perspek-

znałem w tym mieście serdecznych

ka się tak dużo, iż potem brak czasu

lub do pieczenia ciasta, amoniak do

Znaczki

tywy dziecka wszystko w koło wydaje

ludzi, że Lwów jest nadal znaczącym

na przegląd i ich eliminację w kom-

Znaczki pocztowe zacząłem

spulchnienia ciasteczek czy benzoes

się być duże. Z wielkim wzruszeniem

ośrodkiem naukowym i kulturalnym,

puterze. Także przeniesienie obrazu

zbierać podczas okupacji. Wówczas

do konserwacji przetworów na zimę.

pstryknąłem parę zdjęć frontu i po-

że miasto pięknieje i niewiele odbie-

na papier jest jakoś odkładane na

panowała taka moda. Zbierali koledzy

Gotowych leków było niewiele, bo pra-

dwórza, trochę podumałem i z no-

ga swym wyglądem od innych miast

później. W rezultacie, po urlopie gdy

i niektórzy dorośli. Wymienialiśmy

wie wszystkie robiono na miejscu wg

stalgią opuściłem rodzinne gniazdo.

europejskich. Oczywiście można we

plonem jest kilkaset zdjęć, pozostają

znaczki, kompletując je wg krajów lub

recepty lekarza. Apteka miała własną

Przez dwa dni błąkałem się po Cmen-

Lwowie znaleźć miejsca zaniedbane,

one jedynie w zapisie. Zdjęcia niby

zbierając tylko dotyczące wybranych

pracownię, bogaty zestaw różnych

tarzu Łyczakowskim, bezskutecznie

ale są one w każdym innym wielkim

są, ale w rzeczywistości materialnej

osób czy budowli. Odklejałem je od

składników farmaceutycznych i od-

poszukując grobowca dziadków.

mieście (nawet we Wiedniu, o czym

ich nie ma. Tylko najwytrwalsi potrafią

kopert, bo nie było mnie stać na kup-

powiedni personel. Lekarstwa drogo

Udało mi się odnaleźć go dopiero za

naocznie się przekonałem). Dlatego

doprowadzić je do formy papierowej,

no. W okolicy był sklep, w którym pe-

kosztowały, więc nie każdego było na

parę lat, w czasie trzeciej wizyty we

życzę wszystkim obecnym (dorosło

by cieszyły oczy teraz i za 50 lat.

wien folksdojcz miał ogromne zbiory

nie stać. Dopiero w PRL, dla ubezpie-

Lwowie. Z satysfakcją stwierdziłem

już trzecie pokolenie „nowych” lwo-

znaczków na sprzedaż. Opowiadano,

czonych były za darmo.

wówczas, że zachował się w niezłym

wiaków) mieszkańcom Lwowa (także

że zyskał je niegodziwą drogą. Mię-

Lekarstwa stały się jak chleb po-

Samochód

stanie. Programowe i indywidualne

i tym z „Kryjówki”) zdrowia i wszelkiej

Marzeniem każdego chłopca była

dzy innymi, poszedł do pewnego sta-

wszedni. Wszyscy kupują specyfiki,

zwiedzanie miasta (oczywiście na

pomyślności. Wierzę w rozwój tego

jazda autem i naciskanie na gumową

rego zbieracza i złożył mu propozy-

które lekarz przepisze albo znajoma

piechotę), obejrzenie w teatrze „Ze-

miasta i w kultywowanie jego wielo-

gruszkę klaksonu, by wydała dźwięk

cję: albo dobrowolnie oddasz albumy

doradzi i te do których przekona nas

msty nietoperza” oraz rozmowy przed

wiekowych tradycji.

he-e, he-e. Bawiąc się, biegałem z

ze swoimi znaczkami, albo zabieram

reklama telewizyjna. Rodzajów i od-

katedrą łacińską z mieszkającymi

pokrywką w rękach i darłem się, na-

cię na gestapo, a po znaczki przyjdę

mian medykamentów jest tak wiele,

nadal we Lwowie rodakami, wypełniły

śladując klakson. Gdy przyszli kuzyni,

później. Tak postępując, wprawdzie

że apteki mają tylko małe ilości opa-

PS.

ten trzydniowy pobyt. Postanowiłem

Kiedy pytają mnie czy chciał-

też brali pokrywki i ruch się wzmagał.

wzbogacił się, ale Polacy bojkotowali

kowań. „Zamówimy i jutro będzie

tu jeszcze nieraz wrócić. I wracałem

bym na stałe powrócić do Lwowa?

Prawdziwe auto, kierowca uruchamiał

jego sklep, więc zamknął go i wyjechał

można odebrać”, słyszę, gdy chcę ku-

co kilka lat. Najpierw jako uczestnik

Odpowiadam – nie. A to dlatego, że

kręcąc korbą, aż motor zaskoczył. W

do Niemiec. Po wojnie wielu porzuciło

pić np. trzy opakowania. Asortyment

wycieczek, a później całkiem pry-

młodość i dorosłe życie spędziłem

czasie deszczu do wnętrza przez

filatelistykę, a z bliskich osób, tylko je-

rynkowy, podobno obejmuje około 10

watnie, goszczony przez poznaną

na Dolnym Śląsku oraz z powodu

szpary drzwi i okien przedostawała

den wuj wytrwał w tym zbieractwie, aż

tys. specyfików, więc rzeczywiście

w Nysie, mieszkającą we Lwowie

podeszłego wieku. Tu się urodziły

się woda. Auta nie miały ogrzewa-

do końca swego życia.

trudno aby wszystkie były na półkach.

sympatyczną panią Romę, emeryto-

moje dzieci, wnuki i prawnuczki,

nia, więc zimą jeżdżono w grubym

Sporo lat temu, owdowiała cio-

Wykonanie lekarstwa na miejscu

waną inżynier.

których jednak gorąco namawiam

futrze. Po wojnie, będąc wyrostkiem,

cia postanowiła sprzedać zbiory

zanikło i jest możliwe tylko w wyty-

W czasie tych wizyt dokładnie

do częstych odwiedzin pięknego

mogłem godzinami stać na trotuarze

znaczków z lat 1920-1960. Jakież

powanych aptekach. Kupujemy róż-

poznałem miasto. Zawsze też od-

Lwowa. Może w przyszłości, kie-

i podziwiać jadące auta, jak: DKW,

było jej zdziwienie, gdy zostały bar-

ne witaminy, środki na trawienie, na

wiedzałem podwórko, na którym

dy Ukraina będzie pełnoprawnym

Wanderer,Auto Union, Opel Kadet lub

dzo nisko wycenione, w porównaniu

polepszenie wzroku, paznokci i tego,

bawiłem się będąc 4–5 letnim brzdą-

członkiem Unii Europejskiej, któryś

Olimpia, Chevrolet (zwany demokrat-

z jej oczekiwaniami. Ja już dawno

co nam się zechce. Od reklamy i ofert

cem. Nie śmiałem jednak zapukać do

z moich potomnych zdecyduje się

ką), Śkoda, Fiat Simca 8 lub Simca 2

temu zaniechałem filatelistyki.

można dostać zawrotu głowy. Ludzie

drzwi mieszkania, w którym przysze-

zamieszkać w rodzinny mieście

(zwany pchłą), no i wojskowe Willisy

Znaczki są wydawane z byle oka-

przeznaczają ogromne pieniądze na

dłem na świat. Dopiero w czerwcu

dziadka i pradziadka. Byłbym z tego

Jeep, ciężarowe Studebackery itp.

zji, w spekulacyjnych nakładach, w

medykamenty, ale też zapewne czę-

1997 w czasie kolejnej sentymen-

bardzo rad.

Te wszystkie automobile zachwycały,

przeróżnych odmianach i w celu wy-

ściowo dzięki temu żyjemy dłużej.

talnej podróży z rezolutną i odważ-

chociaż psuły się co kilkaset kilome-

ciągnięcia jak najwięcej pieniędzy od

(cdn.)

KG